#Της Γιώτας Μυρτσιώτη, στην Καθημερινή 6 Ιανουαρίου 2011
Η επέτειος των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της επιταχύνει τις κινήσεις για το άνοιγμα της πόλης στον κόσμο
Το 2012 είναι η χρονιά της Θεσσαλονίκης. Γιορτάζει τα 100 χρόνια ένταξής της στην ελληνική επικράτεια. Είναι ίσως η μοναδική επέτειος κατά την οποία η πόλη δεν αναλώνεται στη διοργάνωση ενός προγράμματος με εθνικοπατριωτικές και νοσταλγικές εκδηλώσεις, αλλά σε σχέδια για τη μετάβαση στη δεύτερη εκατονταετία της μετα-οθωμανικής περιόδου. Χρήματα λόγω της συγκυρίας δεν υπάρχουν και οι «καιροί ου μενετοί».
Το 2012 είναι η χρονιά της Θεσσαλονίκης. Γιορτάζει τα 100 χρόνια ένταξής της στην ελληνική επικράτεια. Είναι ίσως η μοναδική επέτειος κατά την οποία η πόλη δεν αναλώνεται στη διοργάνωση ενός προγράμματος με εθνικοπατριωτικές και νοσταλγικές εκδηλώσεις, αλλά σε σχέδια για τη μετάβαση στη δεύτερη εκατονταετία της μετα-οθωμανικής περιόδου. Χρήματα λόγω της συγκυρίας δεν υπάρχουν και οι «καιροί ου μενετοί».
Η πόλη, όμως, προσκαλεί τις δυνάμεις της να αφουγκραστούν το παρελθόν, να αξιολογήσουν τον ιστορικό πλούτο και με εξωστρέφεια να αξιοποιήσουν τα πλεονεκτήματα και τη γεωγραφική της θέση ως προοπτική εξόδου από την κρίση. Ακούστηκαν συχνά όλα τα παραπάνω, αλλά το άνοιγμα προς αυτήν την κατεύθυνση κάνει ήδη ο Δήμος Θεσσαλονίκης: ματιά στο παρελθόν, αλλά με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον είναι το μήνυμα. «Πάμε δυναμικά στον επόμενο αιώνα με μια λέξη-κλειδί: αλλαγή νοοτροπίας. Βασίζομαι στους νέους, αλλά επαναλαμβάνω τα λόγια του Κένεντι: “Μη σκέφτεσαι τι κάνει ο δήμος για σένα, σκέψου τι κάνεις εσύ για τον Δήμο”», αναφέρει στην «Κ» ο Γιάννης Μπουτάρης.
«Το 1912, η Θεσσαλονίκη ήταν μια πόλη με διεθνή ακτινοβολία, σήμερα, μια επαρχιακή πόλη. Ηταν εμπορικό λιμάνι, σήμερα, μετά βίας μαρίνα. Είχε 12 εφημερίδες, τώρα με το ζόρι κυκλοφορεί μία. Ομως κοιτάμε μπροστά. Σε μια πόλη που θα είναι τουριστικός προορισμός. Με εναλλακτικά μέσα μαζικής μεταφοράς (μετρό, θαλάσσια συγκοινωνία). Με το ιστορικό της κέντρο χωρίς αυτοκίνητα. Με πανεπιστήμια όπου θα αναπτυχθούν ανθρωπιστικές σπουδές, κέντρα τουρκικών, σλαβικών και εβραϊκών μελετών. Με ένα μουσειακό άξονα που θα ξεκινάει από το Τελλόγλειο και μέσω του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Αρχαιολογικού και Βυζαντινού Μουσείου θα καταλήγει στην πλατεία Δημαρχείου. Με μητροπολιτικό πάρκο στη θέση της Διεθνούς Εκθέσεως. Μ’ ένα ζωντανό λιμάνι. Με πλατείες, φωτισμένα μνημεία και με πινακίδες που θα υπενθυμίζουν σε κάθε γωνία, σε κάθε δρόμο, την κρυμμένη ιστορία και τους ανθρώπους της: την κεντρική συναγωγή Ταλμούδ Τορά Αγκαδόλ (στην πλατεία Αθωνος) που κάηκε το 1917 και δεν ξαναχτίστηκε. Τα 55.000 ονόματα Εβραίων –στην πλατεία Ελευθερίας– που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα, τον Δεσπεραί, τον Εμπράρ, τον Πολκ, τον Λαμπράκη...».
«Η Θεσσαλονίκη, όπως την αποκαλεί ο Μαζάουερ, είναι η πόλη των σιωπών. Μια πόλη με εκκωφαντικές, θορυβώδεις σιωπές, σιωπές που σε κουφαίνουν από την ένταση. Αν περπατήσεις το κέντρο της θα ακούσεις τις φωνές των Μουσουλμάνων, των Εβραίων, των Αρμενίων...», παρατηρεί ο Δημήτρης Καιρίδης, αν. καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
«Τα 100 χρόνια», εξηγεί, «κουβαλούν το τραύμα από τις συνεχείς απώλειες και μαζί πάντα την ανθεκτικότητα, την επιμονή, τον αγώνα επιβίωσης. Ομως, η πόλη για να πατήσει γερά στο μέλλον πρέπει να καταπολεμήσει νευρώσεις που έχουν συσσωρευθεί στο σώμα της αυτά τα 100 χρόνια. Η εκατονταετία, λοιπόν, μας καλεί σε άσκηση αυτογνωσίας, ώστε με αυτοπεποίθηση να επενδύσει στο παρελθόν της, στον πολυπολιτισμικό και πολυεθνικό της πλούτο, στην εύφορη ενδοχώρα, αναπτύσσοντας εμπορικές, τουριστικές, πολιτισμικές σχέσεις με τους πλούσιους και δυναμικούς της γείτονες. Αυτή ακριβώς είναι και η ατζέντα του δημάρχου της που άνοιξε δείχνοντας τον δρόμο προς το μέλλον».
Τα εκατό χρόνια για τον συγγραφέα Χρίστο Ζαφείρη είναι όριο, σταθμός και αφετηρία. «Μολονότι ο 20ός αιώνας ήταν ένας αιώνας διαχρονικής “ελληνοποίησης” της Θεσσαλονίκης, αλλοίωσης και άλωσης της αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς στο όνομα της αντιπαροχής, η αδιάλειπτη ιστορία της, η διαχρονική της κατοίκηση και ο αρχαιολογικός και βυζαντινός της πλούτος με 17 μνημεία χαρακτηρισμένα από την UNESCO την καθιστούν μοναδική και προνομιούχα. Η προσπάθεια του δημάρχου να την τοποθετήσει στον παγκόσμιο χάρτη ως πόλη ιστορική και ως κέντρο μιας ευρύτερης ιστορικής περιοχής με τα βασικότερα σημεία της παγκόσμιας Ιστορίας –Αγιον Ορος, Βεργίνα, Δίον, Ολυμπος– αποτελεί ίσως την πιο σημαντική άσκηση του αιώνα, έναν εορτασμό με περιεχόμενο και ουσία».
«Το 1912, η Θεσσαλονίκη ήταν μια πόλη με διεθνή ακτινοβολία, σήμερα, μια επαρχιακή πόλη. Ηταν εμπορικό λιμάνι, σήμερα, μετά βίας μαρίνα. Είχε 12 εφημερίδες, τώρα με το ζόρι κυκλοφορεί μία. Ομως κοιτάμε μπροστά. Σε μια πόλη που θα είναι τουριστικός προορισμός. Με εναλλακτικά μέσα μαζικής μεταφοράς (μετρό, θαλάσσια συγκοινωνία). Με το ιστορικό της κέντρο χωρίς αυτοκίνητα. Με πανεπιστήμια όπου θα αναπτυχθούν ανθρωπιστικές σπουδές, κέντρα τουρκικών, σλαβικών και εβραϊκών μελετών. Με ένα μουσειακό άξονα που θα ξεκινάει από το Τελλόγλειο και μέσω του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Αρχαιολογικού και Βυζαντινού Μουσείου θα καταλήγει στην πλατεία Δημαρχείου. Με μητροπολιτικό πάρκο στη θέση της Διεθνούς Εκθέσεως. Μ’ ένα ζωντανό λιμάνι. Με πλατείες, φωτισμένα μνημεία και με πινακίδες που θα υπενθυμίζουν σε κάθε γωνία, σε κάθε δρόμο, την κρυμμένη ιστορία και τους ανθρώπους της: την κεντρική συναγωγή Ταλμούδ Τορά Αγκαδόλ (στην πλατεία Αθωνος) που κάηκε το 1917 και δεν ξαναχτίστηκε. Τα 55.000 ονόματα Εβραίων –στην πλατεία Ελευθερίας– που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα, τον Δεσπεραί, τον Εμπράρ, τον Πολκ, τον Λαμπράκη...».
«Η Θεσσαλονίκη, όπως την αποκαλεί ο Μαζάουερ, είναι η πόλη των σιωπών. Μια πόλη με εκκωφαντικές, θορυβώδεις σιωπές, σιωπές που σε κουφαίνουν από την ένταση. Αν περπατήσεις το κέντρο της θα ακούσεις τις φωνές των Μουσουλμάνων, των Εβραίων, των Αρμενίων...», παρατηρεί ο Δημήτρης Καιρίδης, αν. καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
«Τα 100 χρόνια», εξηγεί, «κουβαλούν το τραύμα από τις συνεχείς απώλειες και μαζί πάντα την ανθεκτικότητα, την επιμονή, τον αγώνα επιβίωσης. Ομως, η πόλη για να πατήσει γερά στο μέλλον πρέπει να καταπολεμήσει νευρώσεις που έχουν συσσωρευθεί στο σώμα της αυτά τα 100 χρόνια. Η εκατονταετία, λοιπόν, μας καλεί σε άσκηση αυτογνωσίας, ώστε με αυτοπεποίθηση να επενδύσει στο παρελθόν της, στον πολυπολιτισμικό και πολυεθνικό της πλούτο, στην εύφορη ενδοχώρα, αναπτύσσοντας εμπορικές, τουριστικές, πολιτισμικές σχέσεις με τους πλούσιους και δυναμικούς της γείτονες. Αυτή ακριβώς είναι και η ατζέντα του δημάρχου της που άνοιξε δείχνοντας τον δρόμο προς το μέλλον».
Τα εκατό χρόνια για τον συγγραφέα Χρίστο Ζαφείρη είναι όριο, σταθμός και αφετηρία. «Μολονότι ο 20ός αιώνας ήταν ένας αιώνας διαχρονικής “ελληνοποίησης” της Θεσσαλονίκης, αλλοίωσης και άλωσης της αρχιτεκτονικής της κληρονομιάς στο όνομα της αντιπαροχής, η αδιάλειπτη ιστορία της, η διαχρονική της κατοίκηση και ο αρχαιολογικός και βυζαντινός της πλούτος με 17 μνημεία χαρακτηρισμένα από την UNESCO την καθιστούν μοναδική και προνομιούχα. Η προσπάθεια του δημάρχου να την τοποθετήσει στον παγκόσμιο χάρτη ως πόλη ιστορική και ως κέντρο μιας ευρύτερης ιστορικής περιοχής με τα βασικότερα σημεία της παγκόσμιας Ιστορίας –Αγιον Ορος, Βεργίνα, Δίον, Ολυμπος– αποτελεί ίσως την πιο σημαντική άσκηση του αιώνα, έναν εορτασμό με περιεχόμενο και ουσία».
Διαβάστε επίσης :
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.