Παρασκευή 14 Δεκεμβρίου 2012

Η ευρωπαϊκή στρατηγική της έξυπνης εξειδίκευσης

#Του Δημήτρη Κουρέτα, 
Γραμματέας του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας, καθηγητής Βιοχημείας-Βιοτεχνολογίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

​​Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε την έξυπνη εξειδίκευση ως προϋπόθεση («ex-ante conditionality») για να χρηματοδοτήσει επενδύσεις έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης, καινοτομίας και τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών μέσω της πολιτικής συνοχής για την περίοδο 2014-2020.
Σε γενικές γραμμές, η έξυπνη εξειδίκευση προδιαγράφει ένα πλαίσιο για τον στρατηγικό σχεδιασμό της περιόδου 2014-2020, το οποίο είναι αποτέλεσμα πειραματισμού 15 ετών με περιφερειακές στρατηγικές καινοτομίας σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Περιφέρειας Θεσσαλίας, και συστηματικής αξιοποίησης της γνώσης που δημιουργήθηκε και της εμπειρίας. Η διαφορά σε σχέση με το παρελθόν (π.χ. Γ΄ ΚΠΣ, ΕΣΠΑ) είναι ότι οι Περιφέρειες και τα κράτη-μέλη υποχρεώνονται να θεσπίσουν στρατηγικές έξυπνης εξειδίκευσης πριν εγκριθούν τα επιχειρησιακά τους προγράμματα για τις συγκεκριμένες επενδύσεις.
Η λογική της έξυπνης εξειδίκευσης είναι να εστιαστεί η χρηματοδότηση σε πολύ λίγες, στρατηγικές, οικονομικές δραστηριότητες ανά Περιφέρεια, με στόχο την ταχεία ανάπτυξη όσο το δυνατόν πιο μοναδικών υποδομών και ικανοτήτων που θα οδηγήσουν σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα υπερεθνικής κλίμακας και συνεπώς σε οικονομική ανάπτυξη, σε απασχόληση και ευημερία.


Για να επιτευχθεί αυτό:
1. Τεκμηριώνεται διεξοδικά η διάρθρωση και η δυναμική του περιφερειακού οικονομικού ιστού, η συσσώρευση και η προσφορά γνώσης από ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και το καινοτομικό προφίλ κάθε Περιφέρειας και συσχετίζονται μεταξύ τους.

2. Δημιουργείται ένα σχήμα διοίκησης στο οποίο ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν, εκτός των συνήθων εκπροσώπων των επιχειρήσεων, των πανεπιστημίων, της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών, πρόσωπα ή οργανισμοί με ευρύ διεπιστημονικό πεδίο γνώσεων και αποδεδειγμένων εμπειριών στο πεδίο της καινοτομικής δραστηριότητας.

3. Συνδιαμορφώνεται ένα κοινό αναπτυξιακό σενάριο, μια αφήγηση δηλαδή για το πώς θέλει να εξελιχθεί η Περιφέρεια, ποιους στόχους πρέπει να πετύχει για να τα καταφέρει και γιατί.

4. Αναγνωρίζονται οι προτεραιότητες με τη λογική της συμβατότητας με το αναπτυξιακό σενάριο, αλλά και τη ρεαλιστικότητα, βάσει τεκμηρίων για ισχυρά σημεία και κρίσιμη μάζα δημιουργίας ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος υπερεθνικής κλίμακας. Στη φάση αυτή θα χρειαστεί να γίνουν ιδιαίτερα οδυνηρές επιλογές, με δεδομένη την περιορισμένη διαθεσιμότητα πόρων, και για τον λόγο αυτό έχει σημασία η καλή τεκμηρίωση που προαναφέρθηκε.

5. Ορίζεται ένα σχέδιο δράσης το οποίο, πέρα από τη συνήθη μέχρι σήμερα αποτύπωση του χρονοδιαγράμματος, των πόρων, των εκροών και των αποτελεσμάτων για την επίτευξη των προτεραιοτήτων, πρέπει να διαθέτει και δυναμικά χαρακτηριστικά που να επιτρέπουν τον πειραματισμό, ώστε να δοκιμάζονται και να αξιολογούνται νέες ιδέες υπό το φως των εξελίξεων.

6. Εγκαθιδρύονται μηχανισμοί παρακολούθησης και αξιολόγησης από την πρώτη ημέρα. Οι στόχοι επιπτώσεων αυτή τη φορά πρέπει να οριστούν με ακρίβεια ώστε η πορεία προς την επίτευξή τους να μπορεί να παρακολουθείται και να αξιολογείται σε πραγματικό χρόνο. Εισάγεται για πρώτη φορά η έννοια της ομότιμης αξιολόγησης, όπου Περιφέρειες με ίδια χαρακτηριστικά εμπλέκονται στην αξιολόγηση της στρατηγικής και της υλοποίησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων άλλων Περιφερειών πανευρωπαϊκά.

Δυστυχώς στη χώρα όπου ζούμε, οι παντός είδους κλειστές συντεχνίες κάνουν ό,τι θέλουν σε συνδυασμό με τους λογής διαπλεκόμενους «φεουδάρχες» που συνήθως άρμεγαν το κράτος. Και επειδή έχουμε χάσει επεισόδια ως λαός, αντιμετωπίζουμε τη σημερινή κρίση με επιχειρήματα άσχετα και ξεπερασμένα. Γιατί το λέω αυτό; Γιατί κοιτάξτε τι γίνεται τώρα. Η Ευρώπη συζητεί μαζί μας για το πώς θα δοθούν περίπου 10 δισ. σε επιχειρηματικότητα και καινοτομία το 2014-2020 στη χώρα μας και τα πανεπιστήμια σπαράσσονται για το αν θα πρέπει να βγάλουν διοικήσεις. Πώς θα παίξουν τα ανώτατα ιδρύματα τον ρόλο τους στη νέα εποχή όταν διάφοροι μικρονοϊκοί και υποχόνδριοι έχουν ποινικοποιήσει την επιχειρηματικότητα στα πανεπιστήμια;

Για να γίνουν αυτά, πρέπει να είμαστε έτοιμοι... χθες. Γίνεται; Ναι, γίνεται.

#Δημοσιεύθηκε στην Καθημερινή 18-11-12

#Το επόμενο διάστημα θα δημοσιεύσουμε πολλές αναρτήσεις γύρω από το θέμα της έξυπνης εξειδίκευσης, δηλ του στρατηγικού σχεδιασμού γύρω από δυο -τρεις στόχους κλειδιά για την ανάπτυξη, σε μια προσπάθεια να συμβάλλουμε στην κατανόηση της έννοιας που θα μας απασχολήσει ως χώρα αλλά και Τοπικές κοινωνίες στις επερχόμενες χρηματοδοτήσεις

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.