Νέλλη Παπαχελά , με τις δράσεις μας συμβάλλουμε σε μια σύγχρονη – ανοιχτή – συμμετοχική πολιτισμική διαδικασία στην Αθήνα

Το citybranding.gr εγκαινιάζει έναν κύκλο συνεντεύξεων με ανθρώπους που ασχολούνται με την διαχείριση του πολιτισμού στις Ελληνικές πόλεις με την ιδιότητα των αιρετών ή των στελεχών πολιτιστικών οργανισμών. Η πολύτιμη εμπειρία τους, την οποία δέχονται να μοιραστούν με τα ενεργά μέλη και τους αναγνώστες του citybranding.gr ευελπιστούμε ότι θα συνεισφέρει στους ενημερωτικούς σκοπούς του blog, και θα συμβάλει στην προαγωγή του διαλόγου με άξονα τις πόλεις και τις πολιτικές με έμφαση στον πολιτισμό. Η συνεργάτιδά μας Μαρία Ψαρρού έχει την επιμέλεια των συνεντεύξεων.

H Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Αθλητισμού και Δια Βίου Μάθησης και Πρόεδρος του Οργανισμού Πολιτισμού Αθλητισμού Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων κυρία Νέλλη Παπαχελά, την οποία ευχαριστούμε θερμά, ανοίγει την εν λόγω ενότητα, παρουσιάζοντας το έργο του ΟΠΑΝ/ΔΑ, τη φιλοσοφία και τις δράσεις του Δήμου Αθηναίων στον τομέα του πολιτισμού. 

Στην Αθήνα του σήμερα ποια είναι η σημασία του πολιτισμού;

Τεράστια, αν αναλογιστείτε το ιστορικό – πολιτισμικό φορτίο αυτής της πόλης στην παγκόσμια κοινότητα, στην ιστορική διαδρομή.

Ο Πολιτιστικός σχεδιασμός πώς επηρεάζει τη στρατηγική του Δήμου Αθηναίων;

Αν εννοείτε τον κρατικό σχεδιασμό της πολιτιστικής πολιτικής και πόσο επηρεάζει τη στρατηγική του Δήμου, θα σας έλεγα ότι πάντα επιδιώκουμε συνθέσεις και συνέργειες σε κάθε θεσμικό επίπεδο. Ωστόσο επειδή διανύουμε περίοδο σοβαρής στέρησης της οικονομικής ρευστότητας, ο στρατηγικός σχεδιασμός για τον πολιτισμό, πρακτικά είναι αυτός που συγκροτείται και υλοποιείται από τον ΟΠΑΝ/ΔΑ, κυρίως,  ως μέρος της Δημοτικής πολιτικής στην Αθήνα.

Ο ΟΠΑΝ/ΔΑ του οποίου είστε Πρόεδρος, αποτελεί τον κύριο φορέα πολιτισμού του Δήμου. Ποια είναι τα δυνατά και ποια τα αδύνατα στοιχεία του;  Ποιες οι κυριότερες προκλήσεις και τα προβλήματα που καλείται να αντιμετωπίσει;

Από τις αρχές του 2012 ο ΟΠΑΝ/ΔΑ λειτουργεί ως νέος θεσμός, συνθέτοντας (3) ΝΠΔΔ τον ΟΝΑ, ΠΟΔΑ και ΔΑΜΣ, που λειτούργησαν για δεκαετίες, με νέο οργανόγραμμα και κυρίως με νέα επιχειρησιακή και παραγωγική αντίληψη.

Στα δυνατά του σημεία περιλαμβάνω τον οικονομικό – διαχειριστικό εξορθολογισμό  που εφαρμόζουμε, την εμπειρία στελεχών του στη διοργάνωση μεγάλων θεσμοθετημένων εκδηλώσεων, την ενσωμάτωση του Επιχειρησιακού σχεδιασμού στον Οργανισμό και την πληθώρα των προγραμμάτων και εκδηλώσεων.

Στα αδύνατα του σημεία περιλαμβάνω τις ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό (κυρίως στην πληροφορική, λογιστήριο, αλλά και στα εικαστικά και σε άλλες ειδικότητες), η οριακή οικονομική δυνατότητα να χρηματοδοτήσουμε παραγωγές που θα θέλαμε, η έλλειψη μιας σύγχρονης στέγης που θα μπορούσε να στεγάσει με επάρκεια όλες τις υπηρεσίες μας.

Οι κυριότερες προκλήσεις που καλούμαστε να ανταποκριθούμε είναι μέσα σ’ ένα περιβάλλον κρίσης να συμβάλουμε όσο είναι δυνατόν στο να προσφέρουμε υπηρεσίες ποιότητας στον καθημερινό πολιτισμό των δημοτών, με καλόγουστα προγράμματα πολιτισμού και ψυχαγωγίας και ενδιαφέροντα προγράμματα άθλησης.

Πώς οι πολιτιστικοί πόροι της Αθήνας αξιοποιούνται στο όνομα του brand της ως πρωτεύουσας της χώρας;

Η ερώτησή σας δεν μπορεί να απαντηθεί μόνο από τον Δήμο αλλά αφορά σ’ ένα σύνολο πολιτικών που διαμορφώνονται σε διάφορα επίπεδα (Υπουργεία, Περιφέρεια, Νομοθετικό έργο, φορείς της πόλης  κ.λπ).

Αν θέλετε όμως τη γνώμη μας, το brandname μιας πόλης είναι μια προστιθέμενη αξία, η επαύξηση ή η μείωση της οποίας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

Τέτοιοι θεωρούνται η ασφάλεια, η γαλήνη της δημόσιας ζωής, η προσβασιμότητα, το κλίμα της επιχειρηματικότητας, οι υποδομές, η φιλοξενία και φυσικά η πολιτιστική και τουριστική πολιτική, που θα πρέπει να ενισχύει την Αθήνα ως τουριστικό προορισμό.Στο κομμάτι που μας αναλογεί, οι  υπηρεσίες του Οργανισμού  περιλαμβάνουν : 

• Πολιτιστικές εκδηλώσεις και προγράμματα με οργανωμένες παραγωγές , 
• φεστιβάλ , 
• νέους θεσμούς και συνεργασίες με κάθε δημιουργική συλλογικότητα της πόλης , σε κάθε μορφή τέχνης ( εικαστικά , θέατρο , σινεμά , μουσική , χορός κλπ )  , 
• αξιοποιώντας νέες ιδέες και πρωτοβουλίες ατομικές και συλλογικές . 
• Ξεναγήσεις δωρεάν σε αρχαία και σύγχρονα μνημεία της πρωτεύουσας . 

Την λειτουργία 

• της Δημοτικής Πινακοθήκης, 
• της Δημοτικής Βιβλιοθήκης με «θησαυρούς» της πολιτισμικής και ιστορικής μνήμης , καθώς και 
• την λειτουργία μουσείων, συλλογών και εκθεσιακών χώρων . 

Στα πολιτιστικά κέντρα στις συνοικίες υλοποιούνται προγράμματα επιμόρφωσης και δια βίου μάθησης για νέους ανθρώπους καθώς και προγράμματα πνευματικού αθλητισμού ( brain games ) με ενεργή συμμετοχή της μαθητικής κι εκπαιδευτικής κοινότητας .Ταυτόχρονα είναι διαρκής ο ανοιχτός ‘’διάλογος’’ σε κορυφαία κοινωνικά φαινόμενα που απασχολούν τη νέα γενιά , με την συμμετοχή και της επιστημονικής κοινότητας .

Η Δημοτική Συμφωνική Ορχήστρα , η Φιλαρμονική με την ιστορία που την συνοδεύει , η Βig Band , η Δημοτική χορωδία αποτελούν σύνολα υψηλών μουσικών απαιτήσεων που έχουν συγκεντρώσει  θετικά σχόλια στην Ελλάδα και το εξωτερικό . Με μουσικά , εκπαιδευτικά προγράμματα και εκδηλώσεις εμπλουτίζουν τα μουσικά δρώμενα της πόλης .

Στο μαζικό αθλητισμό , οι αθλητικές εκδηλώσεις και τα προγράμματα ατομικής εκγύμνασης και συλλογικής άθλησης   ( ποδόσφαιρο , μπάσκετ , βόλεϋ , τένις , χάντμπολ κλπ )  υλοποιούνται στα κλειστά και ανοιχτά αθλητικά κέντρα, στα κολυμβητήρια και στα γυμναστήρια , ενισχύοντας συστηματικά τον ερασιτεχνικό πρωταθλητισμό και την ευχαρίστηση του ομαδικού παιχνιδιού  . Στις παιδικές χαρές τα παιδιά ψυχαγωγούνται σε περιβάλλον φιλικό και ασφαλές .  

Τέλος  με τις μεγάλες αθηναϊκές διοργανώσεις ( Ποδηλατικός γύρος , Γύρος Αθήνας , Γιορτές Χριστουγέννων – Πρωτοχρονιάς , Απόκριες  , Θερινά Φεστιβάλ  κλπ  ) και τη συμμετοχή χιλιάδων δημοτών , συμβάλλουμε στη διαμόρφωση της σύγχρονης συλλογικής συνείδησης της Αθήνας και με τις προγραμματικές μας προτάσεις στην δημιουργική αξιοποίηση του λεγόμενου ‘’ελεύθερου χρόνου’’ .

Μέσω του πολιτισμού ο Δήμος Αθηναίων συμβάλλει στην κοινωνική συνοχή σε επίπεδο πόλης;

Ασφαλής, αν σκεφτείτε ότι όλα τα πολιτιστικά και αθλητικά προγράμματά μας έχουν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και επιδιώκουν την ενεργή συμμετοχή και κινητοποίηση των κατοίκων. Άλλωστε ο εθελοντισμός και οι συνεχείς συνεργασίες μας με συλλογικότητες της κοινωνίας, δεν είναι μια καθημερινή προοπτική μας μόνο, είναι ιδεολογικό μας «πιστεύω».

Ο πολιτισμός θα μπορούσε να προσφέρει ευκαιρίες για την αντιμετώπιση της κρίσης και για την ενίσχυση της απασχόλησης στην πόλη της Αθήνας;

Δυνητικά ναι, αλλά οι θέσεις εργασίας προκύπτουν πολύ δύσκολα σήμερα. Ο πολιτισμός  ως παραγωγικός χώρος νέων καλλιτεχνών δίνει ευκαιρίες προώθησης έργων και ιδεών κι εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε γι’ αυτό. Προτάσεις κοινωνικής οικονομίας προωθούνται και από άλλους φορείς του Δήμου μας, αλλά οι πυρήνες επιχειρηματικότητας στον τομέα του πολιτισμού και η δημιουργική οικονομία μας απασχολούν και είναι στις επιδιώξεις του αμέσως προσεχούς χρονικού διαστήματος.

Στον τομέα του πολιτισμού ο Δήμος Αθηναίων προωθεί τις συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα και με την κοινωνία των πολιτών;

Ο ΟΠΑΝ/ΔΑ με τον προγραμματισμό του επιδιώκει συστηματικά να λειτουργεί ως παραγωγός αλλά και ως «πολλαπλασιαστής» των πολιτιστικών, αθλητικών , κοινωνικών, αναπτυξιακών εξελίξεων , υποστηρίζοντας με κάθε πρόσφορο τρόπο τις ενεργές , καινοτόμες δυνάμεις στην Αθήνα, με γνώμονα την συλλογική και ατομική αυτοσυνειδησία που επιδεικνύουν και την στάση τους στη κοινή προσπάθεια για την ποιοτική αναβάθμιση της καθημερινότητας στην πρωτεύουσα. Η «δικτύωση» των φορέων πολιτισμού της Αθήνας κάτω από την «ομπρέλα» του Δήμου, ως στόχος, έχει ήδη αρχίσει να υλοποιείται.

Αν θα θέλαμε να συνοψίσουμε το όραμα του ΟΠΑΝ/ΔΑ σε μια πρόταση ποια θα ήταν αυτή;

Η στρατηγική μας συνοψίζεται στη συμβολή μας για μια σύγχρονη – ανοιχτή – συμμετοχική πολιτισμική διαδικασία και για μια διαρκή δημιουργία ευκαιριών μαζικής άθλησης και εκγύμνασης στην Αθήνα.

Στο πλαίσιο αυτό προκρίνουμε την ισότητα έναντι της συσσώρευσης πολιτιστικών αγαθών , την έννοια του δημοσίου συμφέροντος έναντι του ιδιωτικού και την υπεράσπιση του δημόσιου χώρου καθώς και των έργων τέχνης που φιλοξενεί , έναντι της αντικοινωνικής καταστροφής και κατάληψής του για λόγους εκμετάλλευσης , πιστεύοντας ότι έτσι υπερασπιζόμαστε ουσιαστικά τα δικαιώματα των δημοτών. Όπως είπα, η δικτύωση των φορέων πολιτισμού της πόλης, σε συνδυασμό με τις δικές μας δομές, σε μία εποχή ιδιαίτερα, που οι συνέργειες είναι μονόδρομος για την επιβίωση και περαιτέρω ανάπτυξη, αποτελεί επίσης κυρίαρχο στοιχείο του οράματός μας.

Τι εύχεστε για το μέλλον των ελληνικών πόλεων;

Να ‘χουν ένα κοινό μέλλον δηλαδή να συνεργαστούμε σε μια νέα παραγωγική περίοδο ανάπτυξης που να στηρίζεται στις δικές μας δυνατότητες, αξιοποιώντας κάθε ζωντανή, ρεαλιστική πρόταση.  Να αποτελέσουν επίσης αυτό που πάντα ήταν από την αρχαιότητα, κύτταρα παραγωγής ιδεών και προτάσεων προς την ελληνική κοινωνία, και όχι μόνον, ώστε η χώρα να αποκτήσει και πάλι τη θέση που της αρμόζει στον παγκόσμιο χάρτη.

Να καταφέρουν ξεκινώντας και εμπνεόμενες από το «τοπικό» να συμβάλουν σε νέες συλλογικές συνειδήσεις.