Χίος :Nέο Μουσείο Μαστίχας , από την εταιρική κοινωνική ευθύνη στην τοπική, αστική και περιφερειακή ανάπτυξη

Πηγή:  ΠΙΟΠ, Ν. Δανιηλίδης

#ΕΛΕΝΗ Ν. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΕΜΠ, M.Sc. Περιφερειακής Ανάπτυξης, Δρ Πολεοδομίας (PhD, PPhD), τ. Αντιπρόεδρος Συνδέσμου Ελλήνων Περιφερειολόγων

Αποκλειστικά ελληνικό προϊόν με διεθνή ζήτηση λόγω της λεπτής γεύσης και των ευεργετικών στοιχείων της για τη υγεία, η μαστίχα αποτελεί σταθερή αξία της παράδοσης της Χίου.

Στα νότια παράλια της Χίου, από τη Χώρα προς το Πυργί, το μεγαλύτερο και πλουσιότατο πολιτιστικά χωριό του νησιού, μέσα στο τοπίο των –περίπου 27- Μαστιχοχωρίων, όπου ευδοκιμεί ο σχίνος, προβάλλει το νέο Μουσείο Μαστίχας Χίου, που εγκαινιάστηκε στις 11 Ιουνίου 2016. Με κτιριακές εγκαταστάσεις εμβαδού 3.270 τ.μ., αναπτύσσεται σε έκταση 12 στρεμμάτων, από τα οποία τα 5 είναι μαστιχώνας. Σε εναρμόνιση με το φυσικό και τοπικό περιβάλλον και με την παράδοση του τόπου, το Μουσείο φέρνει σε επαφή τους επισκέπτες με την ιστορία της μαστίχας, τόσο με τον εκθεματικό όσο και το βιωματικό χαρακτήρα της λειτουργίας του. Ειδικότερα περιλαμβάνει πολυμεσικές εφαρμογές, ταινίες τεκμηρίωσης, μακέτες, πρωτότυπα μηχανήματα σε λειτουργία κ.ά., ενώ παράλληλα φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις, οργανώνει εκδηλώσεις και αναπτύσσει δράσεις πολιτισμού, αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα.

Το Μουσείο αυτό εμπλουτίζει το δίκτυο των οκτώ θεματικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), που σύντομα θα γίνουν εννέα (με τα εγκαίνια του νέου Μουσείου Αργυροτεχνίας του Ομίλου τον Σεπτέμβριο 2016 στα Ιωάννινα), που δημιουργούν βιωματικούς πυρήνες πολιτισμού στην ελληνική περιφέρεια.

Μοναδικός τόπος διεθνώς, τα Μαστιχοχώρια, όπου «δακρύζει ο σχίνος» (ποικιλία pistacia lentiscus Chia) και παράγεται η μαστίχα, παρά τον εντοπισμό σχίνων σε όλη τη Μεσόγειο. Η σημασία της εγγραφής από την UNESCO της παραδοσιακής μαστιχοκαλλιέργειας στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της 'Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (2014), εντοπίζεται στη διαχρονικότητα και την αειφορία του δημοφιλούς χιώτικου προϊόντος και της παραδοσιακής μεθόδου καλλιέργειας, παραγωγής και αξιοποίησης. Το πρώτο υλικό τεκμήριο καλλιέργειας και διαχείρισής της εκκινεί τη βυζαντινή περίοδο, όταν η Νέα Μονή της Χίου (Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO), που ιδρύθηκε με χρυσόβουλο το 1042, κληρονόμησε φυτείες σχίνου.

Τα υπόλοιπα θεματικά μουσεία του δικτύου είναι:το Μουσείο Μετάξης στο Σουφλί , το Υπαίθριο Μουσείο Υδροκίνησης στη Δημητσάνα, το Μουσείο Ελιάς και Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη, το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίαςστη Μυτιλήνη, το Μουσείο Πλινθοκεραμοποιϊας στον Βόλο, το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο και το Μουσείο Περιβάλλοντος στη Στυμφαλία.

Στόχο αποτελεί η διάσωση,η προστασία και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, με εστιασμό στη βιοτεχνική και βιομηχανική τεχνολογία και η προώθηση της σύνδεσης της πολιτιστικής ταυτότητας με το φυσικό και τοπικό ανθρωπογενές περιβάλλον.

Η επωφελής κοινωνικά, τοπικά, τουριστικά, αναπτυξιακά, πρωτοβουλία της ίδρυσης και λειτουργίας του Μουσείου Μαστίχας Χίου αποτελεί συμβολή και στην πολιτιστική κληρονομιά καθώς και στην περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας. Περαιτέρω, εμπνέοντας για παρόμοιες δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στο μέλλον, αναδεικνύει μια πραγματικά πρωτοποριακή αρμονική σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σε μιαν πολύ κρίσιμη κοινωνικοοικονομική συγκυρία για τον τόπο και τον τοπικό πληθυσμό (θέσεις εργασίας, οικονομίες κλίμακας, τουριστική προσέλκυση, επιχειρηματικές συνεργασίες με εσωτερικό και εξωτερικό, νέα πεδία επιστημονικής έρευνας, έρευνα και ανάπτυξη άλλων ιδιοτήτων και νέων δυνατοτήτων αξιοποίησης προϊόντος, κ.ά.).

Το Μουσείο Μαστίχας Χίου πραγματοποιήθηκε από το Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), σε συνεργασία με την Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου, το Υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, το Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και τον Δήμο Χίου. Ως έργο εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα» ΕΠΑΝ ΙΙ στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 και συγχρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Βιβλιογραφία

1. Μαρμαράς Εμμ., Ράπτη Σταυρ., Σταματίου Ελένη (2002), Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο .

2. Μπούρας Χαράλαμπος (1982), Χίος, ΄΄Ελληνική παραδοσιακή αρχιτεκτονική΄΄, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα: 40

3.   Πολίτης (εφημ. Χίου) http://www.politischios.gr/koinonia/p-paylopoylos-moyseio-mastihas-hioy-anadeiknyei-tin-sympraxi-dimosioy-kai-idiotikoy-tomea

4.  Πολιτιστικό Ιδρυμα Ομίλου Πειραιώς ( ΕΠΙΟΠ), Δίκτυο Μουσείων, Μουσείο Μαστίχας http://www.piop.gr/el/diktuo-mouseiwn/Mouseio-Mastixas-Xiou/to-mouseio.aspx

5.  UNESCO , Επίσημη ιστοσελίδα της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO, https://unesco-hellas.org/