Προσχέδιο Στρατηγικού Σχεδιασμού & Σχέδιο Μάρκετινγκ του Βόλου.

Το Πολιτιστικό προφίλ στο Branding/Marketing Βόλου / Πηλίου

#ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

Δημοσιογράφος, Πολιτισμιολόγος - Απόφοιτος Τμήματος Ευρωπαϊκού Πολιτισμού ΕΑΠ, Μεταπτυχιακός Φοιτητής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών, Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης & Οικονομικών Επιστημών: «Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού».

Στην εργασία παρουσιάζεται το Προσχέδιο Στρατηγικού Σχεδιασμού του Βόλου και το Σχέδιο Μάρκετινγκ του Βόλου/Πηλίου, στο πλαίσιο της θεωρητικής προσέγγισης του Branding/Marketing των πόλεων, που επανα-προσδιορίζουν την τοπική τουριστική ανάπτυξη.

Στο Στρατηγικό Προσχέδιο αποτυπώνεται με τη μέθοδο έρευνας SWOT ο δυναμισμός, οι αδυναμίες τα πλεονεκτήματα και το αναπτυξιακό όραμα του Βόλου και της περιοχής ως προορισμός city break και προτείνονται συγκεκριμένες δράσεις βελτίωσης των υποδομών και της εικόνας της πόλης. Αναδεικνύεται η σύνδεση της πολιτιστικής ταυτότητας της περιοχής -που αντιμετωπίζεται ως ενιαίος χωρικός τουριστικός προορισμός με προοπτικές-, με τις πολύ-παραγοντικές τοπικές παραμέτρους του τουριστικού προϊόντος σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο. 

Δίδεται προτεραιότητα στην αξιοποίηση των μυθολογικών μοναδικοτήτων που την χαρακτηρίζουν, ενώ η πρόταση της νέας πόλης βασίζεται, στην ομογενοποίηση των κατά καιρούς στόχων που έχουν τεθεί από τους τοπικούς φορείς και στις ιδέες και προτάσεις συμπληρωματικών υποδομών και δράσεων που παρουσιάζονται και έχουν στο επίκεντρο, την αξιοποίηση του πολιτιστικού αποθέματος της περιοχής, το φυσικό της κάλος και τη γαστρονομίας της, που αναδεικνύονται ως βασικοί πυλώνες της τουριστικής της ανάπτυξης.

Η εργασία προτείνει να δοθεί προτεραιότητα στις εναλλακτικές και ειδικές μορφές τουρισμού, τα ειδικά γεγονότα, εκδηλώσεις και φεστιβάλ, με αιχμή στον πολιτιστικό και γαστρονομικό τουρισμό. Προτείνεται η δημιουργία Οργανισμού Προβολής της πόλης και επισημαίνεται ότι, για τη υλοποίησή του Στρατηγικού Σχεδιασμού, είναι ανάγκη η συμμετοχικότητα των εμπλεκομένων δημόσιων και ιδιωτικών φορέων σε όλα τα επίπεδα, ώστε να προκύψουν μετρήσιμα και αξιοποιήσιμα συμπεράσματα, ιδέες και προτάσεις.

Το Σχέδιο Marketing παρουσιάζει μια διαδραστική διαφημιστική καμπάνια που έχει στο επίκεντρό της, βασικά συμπεράσματα του Στρατηγικού Προσχεδίου, ότι δηλ, ο Βόλος και το Πήλιο είναι ένας ευλογημένος τόπος για διακοπές όλες τις εποχές του χρόνου, κατοικία, επιχειρηματικότητα, σπουδές, ποιότητα ζωής, πλούσιος σε φυσικές ομορφιές και πολιτιστικό απόθεμα. Η ιδέα της καμπάνιας βασίζεται στ’ ότι το Πήλιο ήταν σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν ο τόπος διακοπών των δώδεκα θεών του Ολύμπου, θέτοντας ένα απλό δίλημμα στον κάθε πιθανό επισκέπτη: «Θα επιλέγατε να κάνετε διακοπές στο μέρος που έκαναν τις διακοπές τους οι Θεοί του Ολύμπου, δηλ. στο βουνό των Κενταύρων την πόλη των Αργοναυτών, και την  περιοχή που γυρίστηκε η ταινία "Μάμα Μία" ;

1. Εισαγωγή

Η Unesco όταν αναφέρεται στο Πολιτισμό και τη σημασία του στην εξέλιξη των κοινωνιών, μιλά για «προφορική και άυλη κληρονομία» (Unesco, 1998), ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πολιτική της διακήρυξη επισημαίνει ότι επιβεβαιώνεται ο κεντρικός ρόλος του πολιτισμού στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

Στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβώνας ο πολιτισμός εκλαμβάνεται ως καταλύτης δημιουργικότητας στην καρδιά του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, καθώς τοποθετείται στον πυρήνα του τέταρτου πυλώνα των πολιτικών για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την κοινωνική ενσωμάτωση (Λ. Μενδώνη, e-Κύκλος 2016) συνεισφέροντας καθοριστικά στην ευζωία του κοινωνικού συνόλου, με άμεσα και μετρήσιμα οικονομικά οφέλη στην ποιότητα ζωής (Ο.Ο.Σ.Α).

Ο Πολιτισμός λειτουργεί ενοποιητικά και πολλαπλασιαστικά, συνεισφέροντας ουσιαστικά στην αύξηση της απασχόλησης προσφέροντας δεκάδες εκατομμύρια θέσεις εργασίας, των επενδύσεων, στην έρευνα και την ανάπτυξη μιας περιοχής ή ενός τόπου, καθώς η ανάπτυξη της οικονομίας του Πολιτισμού αποτέλεσε από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα, περίοδο εμφάνισης σε πολλές ευρωπαϊκές πόλεις του φαινόμενου της αποβιομηχάνισης και της κρίσης του Φορντικού μοντέλου επιλογή διεξόδου στις μελέτες χάραξης αναπτυξιακής στρατηγικής (Metaxas & Kallioras, 2003).

Η επίδραση της διασύνδεσης του Πολιτισμού με την οικονομία μίας περιοχής είναι ιδιαίτερα σημαντική. Οι στατιστικές έδειξαν ότι ο πολιτιστικός τομέας ανέπτυξε ισχυρές αντιστάσεις σε περιόδους κρίσης και ύφεσης, συνεισφέροντας καταλυτικά, μέσα από τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, στην εμπέδωση ενός ευρύτερου αναπτυξιακού κλίματος. Υπολογίστηκε ότι οι συνολικές επιπτώσεις μιας επένδυση ύψους 1 εκ. € σε ένα έργο πολιτιστικής κληρονομιάς, έχει σημαντική αθροιστική πολλαπλασιαστική επίπτωση στο σύνολο της οικονομίας. Οι οικονομικές επιπτώσεις από την υλοποίηση αυτών των πολιτιστικών υποδομών του 1 εκ. € αποδίδουν σε ορίζοντα πενταετίας 3,44 εκ. €. Η επένδυση υπερ-τριπλασιάζεται» (Λ. Μενδώνη, e-Κύκλος 2016, Eurostat)

2. Πολιτιστικές βιομηχανίες, η σύνδεση του Πολιτισμού με τον Τουρισμό.

«Οι Πολιτιστικές Βιομηχανίες αποτελούν τον πλέον ραγδαία ανερχόμενο οικονομικά τομέα στην Ε.Ε., στο πλαίσιο της ανάπτυξης των πόλεων και των περιφερειών. Συμβάλλουν σε ποσοστό άνω του 4.5% στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ, ενώ παρουσιάζουν σε ετήσια βάση, αύξηση κατά 12% μεγαλύτερη από κάθε άλλο τομέα» (Λ. Μενδώνη, e-Κύκλος 2016). Ο πολιτισμός θεωρείται για την οικονομία ένα καταναλωτικό αγαθό πολυτέλειας που επιδρά σε αυτή, ενώ του αποδίδεται πολιτιστική υπεραξία, καθώς αγοράζεται ως τουριστικό προϊόν από το πλεόνασμα της οικονομικής ανάπτυξης ενός πολίτη, μιας ομάδας ατόμων ή ενός κράτους.

Οι πόλεις ανέκαθεν γεννούσαν πολιτισμό, καθώς διαδραμάτιζαν πρωταγωνιστικό ρόλο ως κέντρα πολιτιστικής και οικονομικής δράσης, «στις τέχνες, τις ιδέες, το στυλ και τις τάσεις, στην δημιουργία εν τέλει ενός υψηλού επιπέδου οικονομικής καινοτομίας και ανάπτυξης» (Scot 1997, Deffner, A & Metaxas T, 2010).

Ο Πολιτισμός έχει σημαντική συμβολή στην διαμόρφωση της εικόνας μιας πόλης, η οποία απέκτησε μετρήσιμο οικονομικό πλεονέκτημα και προστιθεμένη οικονομική διάσταση εφαρμογής σε ποικίλους τομείς - τις τέχνες, τη μόδα, την αρχιτεκτονική, τη πολιτιστική κληρονομιά, τη τοπική ιστορία, τη διασκέδαση, τον τουρισμό, τα σπορ, την αναψυχή, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης (Bianchini 1993, Deffner, A & Metaxas T, 2010, Kong 2000)- προωθώντας ουσιαστικά ως «παραγωγικά συστήματα» (Pratt 1997), τις νέες ισχυρές πολιτιστικές βιομηχανίες που δημιουργήθηκαν.

Η έννοια του χώρου έγινε αντιληπτή ως πολιτιστική στροφή και όχι μόνο χρονική. «Ο τόπος απέκτησε ψυχή, πνεύμα, το «πνεύμα του τόπου»- genius loci. (Λ. Λεοντίδου, 2011). To genius loci αποτέλεσε κάτι σαν το δακτυλικό αποτύπωμα κάθε τόπου (Loukaki 1997).

2.1 Το μάρκετινγκ τόπου, ο ανταγωνισμός πόλεων, το city branding.

Το branding τόπου σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο ισχυρά και καινοτόμα εργαλεία της στρατηγικής του μάρκετινγκ προορισμού ( Caldwell & Freire, 2004 , Paskaleva--Shapira, 2007 , Marzano, Giusepe and Noel Scott, 2009 ). Η εικόνα ενός τόπου δεν είναι πάντα θετική ή εύκολα αναστρέψιμη, καθώς, η ταύτιση με την κυρίαρχη εικόνα μέσω των media ενός τόπου μπορεί μακροπρόθεσμα να έχει επιφέρει και αρνητικά αποτελέσματα (Καραχάλης 2016).

Ο όρος branding του τόπου αποδίδει μια συγκεκριμένη χωρική ταυτότητα μίας περιοχής ή μίας πόλης, έχοντας στο επίκεντρο προβολής μία κεντρική ιδέα που αφορά τα χαρακτηριστικά και την προσωπικότητά της. Το ζητούμενο δεν είναι η καινοτομία αλλά η μεγιστοποίηση της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας ενός τόπου (Δέφνερ - Καραχάλης, 2012).

Το branding του τόπου έχει απόσταση ξεκάθαρη, από την ταύτιση του με το τουριστικό μάρκετινγκ, εστιάζει στην αποτελεσματικότητα του συνδυαστικού μηνύματος που στέλνεται και το οποίο λαμβάνει υπόψη του την πολύ-επιστημονική δράση του αντικειμένου, την συμπληρωματικότητα άλλων δράσεων και διαδικασιών του στρατηγικού σχεδιασμού, την συμμετοχικότητα, την οριοθέτηση στόχων και την αποτίμηση αυτών (Δέφνερ - Καραχάλης, Παν. Παραδόσεις Βόλος, 2010, 18). Στόχος είναι η επίτευξη ενός πρωτότυπου, κατανοητού και εύχρηστου αποτελέσματος που μένει, ταυτίζοντας το μήνυμα με την περιοχή που αναδεικνύεται (Ν. Καραχάλης, Παν. Παραδόσεις Βόλος, 2016). Πρόκειται ουσιαστικά για την προσπάθεια δημιουργίας μιας σύγχρονης πρωτότυπης ταυτότητας ενός τόπου, η οποία στην συνέχεια μέσω της μακροπρόθεσμης στρατηγικής διαδικασίας του μάρκετινγκ του τόπου, θα προσπαθήσει να διατηρήσει, ή να κάνει πιο ελκυστική την εικόνα μίας περιοχής για συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού που θα την επισκεφτούν (Hospers and Penn 2011).

Η εφαρμογή της στρατηγικής του branding αποτελεί σημείο καμπής των τουριστικών προορισμών στη προσπάθειά τους να οικοδομήσουν ισχυρό εμπορικό σήμα, βελτίωση της προβολής τους, ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας τους και αύξησης της οικονομικής τους αποτελεσματικότητας ( J. Mikulic κ.α, 2016).

O ανταγωνισμός των πόλεων και των περιοχών, «ορίζεται ως η διαδικασία μέσω της οποίας, οι ομάδες δραστηριοποιούνται στα πλαίσια μιας τοπικής ή περιφερειακής οικονομίας, αναζητώντας να προωθήσουν την οικονομία αυτή ως τόπο για την ανάπτυξη οικονομικών δραστηριοτήτων, είτε έμμεσα είτε άμεσα σε ανταγωνισμό με άλλες περιοχές» (Cheshire - Gordon 1998, Cheshire 1999). Ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman, υποστηρίζει ωστόσο ότι, δεν πρόκειται περί ανταγωνισμού πόλεων και χωρών, αλλά ομοειδών επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στις ανταγωνίσιμες χωρικές ενότητες (Krugman 1994, Δέφνερ - Καραχάλης, Παν. Παραδόσεις 2010).

Ο τουρισμός και ο πολιτισμός αποτελούν μία από τις τέσσερις διασπάσεις της αστικής επιχειρηματικότητας των πόλεων (Harvey 1989a), που μετατρέπεται σε συγκριτικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα (Titus 2002), και καταναλωτικό προϊόν ως ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στο πλαίσιο του ανταγωνισμού τους, με στόχο την προσέλκυση επισκεπτών και του ανοίγματος αγορών - στόχων (Δέφνερ - Καραχάλης, Παν. Παραδόσεις, 2010). Όχημα αυτής της προοπτικής υψηλού επιπέδου ανταγωνιστικότητας καθίσταται το μάρκετινγκ του Τόπου/ Πόλης.

Ο στρατηγικός σχεδιασμός θεωρείται απαίτηση και η προώθησή του από συγκεκριμένες ομάδες λήψης αποφάσεων, που έχουν αναφορά στην πόλη μέσω της αυτοδιοίκησης, των επιμελητηρίων, των πανεπιστημίων κ.ο.κ. (Polidano, 2000).

Αφορά τη σχεδίαση και την ανάπτυξη των πολιτικών που έπεται της διερεύνησης των δεδομένων του αστικού περιβάλλοντος (Kresl, Karl & Singh, 1995), δηλ, ουσιαστικά το όραμα που υπάρχει (Hof, Altinus Lucilus and van den Berg 1981, Δέφνερ - Καραχάλης, Παν. Παραδόσεις 2010), και αναπτύσσεται για μία πόλη και η ικανότητα από την ηγεσία της, ανάδειξής του.

2.2 Τουρισμός και πολιτισμός της Γαστρονομίας.

Ο Πολιτισμός επηρεάζει την συμπεριφορά των ανθρώπων και στις διατροφικές τους συνήθειες και επιλογές (Atkins &Bowler, 2001).

Στη βιβλιογραφία του τουρισμού τεκμηριώνεται ευρέως ότι, η τοπική κουζίνα και οι σπεσιαλιτέ ενός τόπου επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό την επιλογή προορισμού των διακοπών (Hall & Mitchell, 2001, Hjalager & Richards, 2002), καθώς συμβάλουν σε μεγάλο βαθμό στην απόλαυση της διαμονής ( Fox, 2007, Yuksel & Yuksel, 2002).

Η σημασία των τοπικών προϊόντων και της τοπικής γαστρονομίας εκλαμβάνεται ως κινητήριος δύναμη οικονομικής και τουριστικής ανάπτυξης ενός τόπου (Telfer & Wall, 1996). Έχει παρατηρηθεί ότι, η κατανάλωση στον τόπο διαμονής των επισκεπτών μέρους των τοπικών προϊόντων που έχουν ταυτίσει μ’ έναν τουριστικό προορισμό, δημιουργεί και κρατά ζωηρό το ενδιαφέρον της εκ νέου επισκεψιμότητας τους στον εν λόγω προορισμό, καθώς « η γαστρονομία αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της εμπειρίας του επισκέπτη» (Kivela και Crotts, 2006,373) .

Ο ρόλος της διατροφής και η τοπική κουζίνα αυξάνεται στην «διαφοροποίηση και την προώθηση ενός συγκεκριμένου τουριστικού προορισμού» (Horng & Tsai, 2010), «σε μια ολοένα και πιο ανταγωνιστική παγκόσμια αγορά» ( Lee Arcordia, 2011). Τα οικονομικά οφέλη που προκαλεί η κατανάλωση τοπικών προϊόντων επηρεάζουν σημαντικά την οικονομική βιωσιμότητα των επιχειρήσεων και την αειφόρο ανταγωνιστικότητα ενός προορισμού, καθώς, μελέτες δείχνουν ότι, οι τουρίστες μπορούν να δαπανήσουν έως και το ένα τρίτο της συνολικής δαπάνης των χρημάτων των διακοπών τους στη κατανάλωση τροφής (Telfer & Wall, 1996).

Η γεωργία και η βιομηχανία τροφίμων θεωρούνται συμπληρωματικές οικονομικές δραστηριότητες για τον τουρισμό, ο οποίος ουσιαστικά έχει ισχυρά διατομεακά και πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την οικονομία (Lorenzini, 2011).

Η προώθηση των τοπικών προϊόντων σε πολλά ορεινά θέρετρα έχει παρατηρηθεί ότι, έχει αυξήσει την τοπική ανάπτυξη, καθώς αναγνωρίζεται πως η επιλογή της τοπικής διατροφής ενισχύει την αφοσίωση των πελατών στο τόπο που επισκέπτονται (Sparks, Bowen & Klag, 2003), καθώς και τη προσέλκυση νέων επισκεπτών (Sims,2009).

Όταν οι τουρίστες επιλέγουν τοπικές σπεσιαλιτέ τους δημιουργείται η αίσθηση της αυθεντικότητας και μοναδικότητας της περιοχής (Sims, 2009), η οποία ενισχύει την εικόνα της (Boyne & Hall, 2004).

Τα τοπικά προϊόντα τα τελευταία χρόνια διαδραματίζουν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στις τοπικές οικονομίες και στην ανάδειξη ενός τουριστικού προορισμού, καθώς αποτελούν σημαντικά εργαλεία μάρκετινγκ και branding της τουριστικής προβολής (Hashimoto & Telfer, 2006).

Οι τοπικές σπεσιαλιτέ αναδεικνύουν την ταυτότητα ενός τόπου, τον πολιτισμό, την κουλτούρα και τη διαδρομή της καταγωγής των ανθρώπων του, ενώ τα τοπικά προϊόντα που κατέχουν σήματα ποιότητας προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης, πιστεύεται ότι, προωθούν σε ικανοποιητικό βαθμό τον τουρισμό, καθώς μεταφέρουν στους επισκέπτες και καταναλωτές, το αίσθημα της πιστοποιημένης ποιότητας, της γευστικής αυθεντικότητας και γαστρονομικής παράδοσης ενός τόπου (Berg & Sevon 2014, Bessiere, 1998).

Η κουζίνα ενός τόπου και η γαστρονομική ταξιδιωτική απόλαυση αποτελεί κίνητρο επιλογής για τους επισκέπτες, επηρεάζοντας τους και συμβάλλοντας ουσιαστικά στην συνολική τουριστική εμπειρία που αποκομίζουν, άρα και στην πρόθεση να επανεξετάσουν έναν προορισμό τον οποίο πιθανώς έχουν επισκεφθεί και πάλι (Kivela & Crotts , 2009).

3. Πολιτιστικό, τουριστικό προφίλ Βόλου - ευρύτερης περιοχής.

Η πόλη που Βόλου παρά την οικονομική κρίση εξακολουθεί να μεγαλώνει πληθυσμιακά, με τις προβλέψεις του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου να κάνουν λόγω γι’ αύξηση του πληθυσμού της  μέχρι το 2030 στις 175 χιλιάδες κατοίκους (Σεμινάριο Π.Θ, Γ. ΤΖΟΒΑΡΗΣ, Γραφείου Δοξιάδη 2016). Το Πήλιο που περιβάλλει τη πόλη, προστατεύεται από το δίκτυο NATURA ως περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλους και βρίσκεται στις πρώτες θέσεις της κατάταξης των περιοχών της χώρας, με βάση τους φυσικούς σχηματισμούς και τα πολιτισμικά τους χαρακτηριστικά (Ερευνα Π.Ι.Ο.Π, Βήμα 2016).

Η Μαγνησία -με αιχμή τις Σποράδες και το Πήλιο-, είναι η πιο ανεπτυγμένη τουριστικά περιοχή στην Θεσσαλία. Διαθέτει σύμφωνα με στοιχεία του 2010, 434 ξενοδοχειακές μονάδες (ΣΒΘΚΕ, 2013). Ο Βόλος και το Πήλιο αποτελούν ήδη έναν από τους δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της χώρας, που υποδέχεται επισκέπτες και τις τέσσερις εποχές του χρόνου, τη δε χειμερινή περίοδο, λόγω των τριών χιλιάδων κλινών που διαθέτει (http://www.travel-pelion.gr/) και της λειτουργίας του Χιονοδρομικού του Κέντρου, θεωρείται μεταξύ των πρώτων τουριστικών προορισμών ποιότητας, με μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης στην προώθηση των Ειδικών και Εναλλακτικών μορφών Τουρισμού, όπως της Κρουαζιέρας, του Θαλάσσιου τουρισμού, του Συνεδριακού, Αρχαιολογικού και Πολιτιστικού, Αθλητικού Τουρισμού, της ψυχαγωγίας και των Θεματικών Πάρκων, έχοντας. μοναδικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά και συγκριτικά πλεονεκτήματα, όπως, ισχυρό μυθολογικό branding με διεθνή εμβέλεια, δηλ την Αργοναυτική Εκστρατεία, τον Ιάσονας και Κένταυρο Χείρων, το Αρχαίο Θέατρο Μικροθηβών, το Τρενάκι Πηλίου , τον Τζόρτζιο Ντε Κίρικο και μοναδική τοπική γαστρονομία, με τη κουλτούρα του τσίπουρου να πρωταγωνιστεί

4. Προτάσεις Στρατηγικού Προσχεδίου της πόλης του Βόλου.

Στο Στρατηγικό Προσχέδιο του Βόλου που παρουσιάζεται στην εν λόγω εργασία αποτυπώνεται το αναπτυξιακό όραμα της περιοχής, με ορίζοντα την επόμενη εικοσαετία. Δεν αφορά μόνον στον πολιτισμό, αλλά σ’ ένα ευρύ φάσμα ιδεών και παρεμβάσεων βελτίωσης της ποιότητας ζωής και της εικόνας της πόλης του Βόλου ως τουριστικό προορισμό που αντιμετωπίζεται ως κοινός με το υφιστάμενο brand του Πηλίου. 

Δίδεται προτεραιότητα στην αξιοποίηση των μυθολογικών μοναδικοτήτων της περιοχής, ενώ η πρόταση της νέας πόλης βασίζεται σε ιδέες για καινούργιες υποδομές, αξιοποίηση του πολιτισμού αποθέματος της περιοχής, του φυσικού κάλους της και της γαστρονομίας της, που θεωρούνται από κοινού βασικοί πυλώνες της τουριστικής ανάπτυξης. Επισημαίνεται δε, η ανάγκη της συμμετοχής των εμπλεκομένων σε όλα τα επίπεδα, ώστε να προκύψουν μετρήσιμα και αξιοποιήσιμα συμπεράσματα, ιδέες και προτάσεις.

4.1 Προτάσεις αξιοποίησης μυθολογικών μοναδικοτήτων της περιοχής

- Δημιουργία του Μουσείου της Αργούς

- Ίδρυση Θεματικού Πάρκου της Αργούς στο Πεδίον του Άρεως (μέσω ΣΔΙΤ)

- Διαμόρφωση Τοπίου - Πολιτιστικής Διαδρομής, στις εκβολές του ποταμού Αναύρου, όπου σύμφωνα με τον μύθο έχασε τον σανδάλι του ο Ιάσονας. ( Το χαμένο σανδάλι του Ιάσονα θ’ αποτελεί το αντικείμενο ανασκαφικής βιωματικής αναζήτησης για τους επισκέπτες-μαθητές σε συγκεκριμένο σημείο της πολιτιστικής διαδρομής. Προτείνεται αντίστοιχη βιωματική εμπειρία επάνδρωσης ως μικροί αργοναύτες του αντιγράφου της Αργούς από μικρούς μαθητές που θα επισκέπτονται το αντίγραφο, που προτείνεται να τοποθετηθεί στο καρνάγιο της περιοχής των Πευκακίων, εκεί όπου είχε πραγματοποιηθεί το 2006 η τελετή Τρόπιδας, η καθέλκυση της σύγχρονης Αργούς.)

- Ονοματοθεσία δύο σπηλαίων στο Πήλιο με ταυτόχρονη τουριστική αξιοποίηση, ως πιθανά σημεία διεκδικούμενα από δήμους της περιοχής, του σπηλαίου που έζησε και δίδαξε τους μαθητές του ο Κένταυρος.

4.2 Αναστήλωση του Αρχαίου Θεάτρου των Φθιωτιδών Θηβών (Μικροθηβών)

Η χρηματοδότηση αναστήλωσης του Αρχαίου Θεάτρου των Μικροθηβών που επίκειται, (ΜΚΟ Διάζωμα, Δήμος Βόλου, Περιφέρεια Θεσσαλίας 2014) θεωρείται έργο ζωτικής σημασίας που συνδέει την πολιτιστική με την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. 

Προτείνεται η διοργάνωση κάθε το καλοκαίρι Φεστιβάλ Αρχαίας Τραγωδίας στα πρότυπα της Επιδαύρου, το οποίο αναμένεται να συμβάλει σημαντικά και ποιοτικά στην εικόνα της περιοχής, καθώς και στην πρόσθετη τουριστική της ανάπτυξη. Στο εν λόγω πλαίσιο η διασύνδεση των αρχαιολογικών χώρων ως πολιτιστική διαδρομή, του αρχαιολογικού χώρου Σέσκλου, του αρχαίου θεάτρου των Μικροθηβών, του αρχαίου θεάτρου της Λάρισας και των Μετεώρων, μπορούν ν’ αποτελέσουν παράλληλα ελκυστική πρόταση ξεχωριστής πολιτιστικής εμπειρίας για τους τουρίστες των κρουαζιερόπλοιων που φτάνουν στο λιμάνι του Βόλου και ειδικό πρόταση τουριστικού πακέτου το οποίο θα συνδυάζει τον πολιτιστικό με τον θρησκευτικό τουρισμό και τον τουρισμό της γαστρονομίας.

4.3 Τοπική γαστρονομία, Φεστιβάλ - Ειδικές μορφές Τουρισμού

Ο γαστρονομικός τουρισμός στη πόλη του Βόλου έχει ταυτιστεί με τη κουλτούρα του τσίπουρου της πόλης. Η πόλη έχει αποκτήσει εξαιτίας της γαστρονομίας της ήδη, μια τουριστική δυναμική που σε συνδυασμό με τις φυσικές ομορφιές του Πηλίου, λειτουργούν ως αυτόνομα brand.

- Προτείνεται η διοργάνωση Φεστιβάλ Τσίπουρου & τοπικής γαστρονομίας, το φθινόπωρο στα πρότυπα του φεστιβάλ μπύρας του Μονάχου. Το φεστιβάλ θα πρέπει να συνδυαστεί με καμπάνια κατά της υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ και οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ. Ο Δήμος της πόλης μάλιστα προτείνεται να κερνά -θα υπάρξει συντονισμός με τους εκπροσώπους των επιχειρηματιών- κατά την διάρκεια της εβδομάδας στα τσιπουράδικα της πόλης στους επισκέπτες τα δύο πρώτα καραφάκια τσίπουρο, με την δέσμευση της παρέας ότι ο οδηγός δεν θα πιει. Πέραν του ενημερωτικού φυλλαδίου που θα συνοδεύει το κέρασμα, ο τυχερός οδηγός θα λαμβάνει ως δώρο ένα διακοσμημένο καραφάκι μαγνήτη που θα συμβολίζει το Φεστιβάλ Τσίπουρου της πόλης. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ θα πρέπει ν’ αναδειχθεί και η μοναδικότητα της Πηλιορείτικης Κουζίνας, με εκδηλώσεις στη πόλη και τα χωρία του Πηλίου με τη συμμετοχή των γυναικείων συνεταιρισμών και επαγγελματιών της περιοχής, διαγωνισμούς και εκμάθηση μαγειρικής, πιττών και γλυκών του κουταλιού.

- Προτείνεται η διοργάνωση κάθε χρόνο τριήμερου Φεστιβάλ ιδεών - καινοτομίας στη πόλη του Βόλου υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και τη συν-διοργάνωση του Δήμου Βόλου. Στόχος ο Βόλος να μεταμορφωθεί σε κέντρο ιδεών και καινοτομίας της νεανικής επιχειρηματικότητας στη χώρα. Το φεστιβάλ θα συνοδεύεται από μουσικά event και θα το συμπληρώνει διαγωνισμός river graffiti ατόμων ή ομάδων, στις τσιμεντένιες όχθες - εκβολές των ποταμών της πόλης, Κραυσίνδωνα, Ξηριά και Αναύρου. Το νικητήριο graffiti πέραν του συμβολικού χρηματικού βραβείου θα έχει το προνόμιο ν’ αποτυπώνεται για ένα χρόνο στη δυτική πλευρά της πολυκατοικίας πλησίον του εγκαταλειμμένου κινηματογράφου στη παραλία της πόλης, όπου και θα είναι ορατό κατά τη διάρκεια βόλτας στη παραλία.

- Προτείνεται η πιστοποίηση διαδρομών του υφιστάμενου δικτύου μονοπατιών της περιοχής και των εταιριών δραστηριοτήτων συνοδών βουνού, ώστε η ασφάλεια να συνοδεύει τα τουριστικά πακέτα που προτείνονται. Είναι απαραίτητη η αξιοποίηση όλων των υφιστάμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων και νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης (ΟΧΕ) ή της Τοπικής Ανάπτυξης με Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων (ΤΑΠΤΟΚ),για την αναβάθμιση παραδοσιακών καταλυμάτων, πιστοποίηση ομάδων και φορέων για δράσεις εναλλακτικού τουρισμού. Στο εν λόγω πλαίσιο εντάσσεται η πρόταση για πιστοποιημένη διαδρομή mounded beak βουνού στις ράγες της διαδρομής του Μουτζούρη, από τα Άνω Λεχώνια μέχρι τον σταθμό των Μηλεών.

- Η διοίκηση του ΟΛΒ προτείνεται να διερευνήσει τις δυνατότητες υλοποίησης της μελέτης που έχει ήδη συνταχθεί για τον ΟΛΒ για την εξέλιξη του λιμένα σε Home Port για την Επώνυμη Θεματική Κρουαζιέρα με τίτλο «Αργοναυτική Εκστρατεία». Σε πρώτη φάση να δοθεί στόχευση στις κρουαζιέρες με μικρού τύπου κρουαζιερόπλοια από τον πρώτο προβλήτα του λιμένα, όπου βρίσκεται το Σιλό και σήμερα υπάρχει φορτοεκφόρτωση σκράπ και χύδην φορτίων. Η εν λόγω λύση θα ανακουφίσει περιβαλλοντικά την γειτονική περιοχή των Παλαιών και θ’ αλλάξει τον εμπορικό χαρακτήρα του λιμένα, καθώς οι εν λόγω δραστηριότητες μπορούν να μεταφερθούν στον τρίτο προβλήτα.

- Στήριξη και εμπλουτισμός των υφιστάμενων Χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων της πόλης, των εκδηλώσεων του Μουσικού Χωριού του Αγίου Λαυρεντίου, όπως και όλων των υπαρχόντων τοπικών γιορτών.

4.4 Δημιουργία Ειδικού Οργανισμού Οργάνωσης, Προβολής και Προώθησης

Για την υλοποίηση όλων των προαναφερθέντων προτείνεται η δημιουργία Ειδικού Οργανισμού Υλοποίησης και Διοργάνωσης Δράσεων και Εκδηλώσεων του οποίου θα προεδρεύει ο Δήμαρχος της πόλης, ενώ στο Δ.Σ θα μετέχουν εκπρόσωποι της Περιφέρειας και των άλλων εμπλεκομένων φορέων . Η διοικητική του δομή θα πρέπει να απαρτίζεται από επαγγελματίες ειδικούς του marketing τόπου, διοργάνωσης εκδηλώσεων και επικοινωνίας.

4.5 Ο Βόλος της επόμενης εικοσαετίας - Υποδομές, ταυτότητα, προσανατολισμός εικόνας της πόλης

Σύμφωνα με τους στόχους που έχουν καθοριστεί στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο της πόλης, ο Βόλος τα επόμενα χρόνια θα πρέπει ν’ αποκτήσει ιεραρχημένες Πολυκεντρικές Δομές, (Σεμινάριο Τζόβαρης, 10: 2016) που θα βελτιώνουν τη λειτουργικότητα του, ενισχύοντας παράλληλα την αναπτυξιακή του προοπτική.

Το ισχυρό κέντρο της πόλης προτείνεται ν’ αποκτήσει ένα συμπληρωματικό Κέντρο στη Ν. Ιωνία σε τμήμα του Στρατοπέδου Γεωργούλα. Η εν λόγω έκταση προτείνεται να αξιοποιηθεί για την δημιουργία τμημάτων ΤΕΙ με προσανατολισμό τον Τουρισμό και τη Βιομηχανία ή για κτίρια πανεπιστημιακής χρήσης νέων σχολών του Π.Θ, δημιουργία φοιτητικών εστιών, καθώς και για χώρους αναψυχής - δημιουργίας εμπορικού κέντρου. Η εν λόγω πρόταση λειτουργεί συμπληρωματικά του υφιστάμενου προγραμματισμού του Π.Θ, για τη δημιουργία φοιτητικής εστίας στη περιοχή των Παλαιών, ώστε να λυθεί οριστικά το πρόβλημα στέγασης των φοιτητών στη πόλη , με τη δημιουργία ενός συνεκτικού φοιτητικού κάμπους στη καρδιά της Ν. Ιωνίας.

Το κτίριο της Κίτρινης Αποθήκης με τον ιστορικό του συμβολισμό, πρέπει να αναβαθμιστεί ως κέντρο καινοτομίας και φιλοξενίας start tup επιχειρήσεων, ενώ θα μπορούσε να διερευνηθεί η προοπτική μετατροπής χώρων του σε πινακοθήκη της πόλης, ή άλλων πολιτιστικών δράσεων.

Να εξεταστεί η χρήση των υπαίθριων χώρων του Πανθεσσαλικού Σταδίου για την φιλοξενία κλαδικών εκθέσεων με μη μόνιμες κατασκευές. Στόχος να καθιερωθεί ένα περιφερειακό εκθεσιακό γεγονός με έμφαση στη τεχνολογία και τη καινοτομία ή δυναμικούς κλάδους της οικονομίας .

Προτείνεται η κατασκευή Τελεφερίκ (μελέτη Π. Σκάγιαννη) στη διαδρομή Βόλου - Μακρυνίτσας- Πορταριάς, με σημείο όμως εκκίνησης το γήπεδο της συνοικίας του Αγίου Ονούφριου στη περιοχή του Γηροκομείου.

Να δοθεί προτεραιότητα στην άμεση επαναλειτουργία του Δημοτικού Θεάτρου της πόλης το οποίο προτείνεται να έχει χρήση και συνεδριακού χώρου (πρόταση Δήμου Βόλου 2014 για ένταξη στο ΕΣΠΑ) .

Να μετατραπεί σε υπαίθριο θέατρο το νταμάρι που βρίσκεται στην περιοχή της περιοχής του Αναύρου απέναντι από τις εγκαταστάσεις του ΝΟΒ, όπου υπάρχει και χώρος στάθμευσης .

Να διερευνηθεί παράλληλα η δυνατότητα δημιουργίας συνεδριακού χώρου στον δεύτερο όροφο του κτιρίου του terminal στο λιμάνι της πόλης, ενώ μέρος του ισογείου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την μουσειακή έκθεση της Αργούς μέχρις ότου υλοποιηθεί η δημιουργία του Μουσείου της Αργούς που προτείνεται από τον Δήμο Βόλου (2014) να χρηματοδοτηθεί μέσω ΕΣΠΑ.

Προτείνεται η μετατροπή του κτιρίου του Σιλό σε ξενοδοχειακή μονάδα υψηλής κατηγορίας πέντε αστέρων, καθώς και η δημιουργία μαρίνας στον πρώτο προβλήτα στο Λιμάνι του Βόλου που ήδη προβλέπεται στο master plan του λιμανιού. Παράλληλα προτείνεται η μεταφορά των υπηρεσιών του Τελωνείου και η αξιοποίηση των υφιστάμενων κτιρίων του, ως κτίρια διοίκησης και υποστηρικτικά της μαρίνας.

4.6 Ειδικά γεγονότα.

Προτείνεται στο πλαίσιο της αναγκαίας εξωστρέφειας που έχει ανάγκη η πόλη και η ευρύτερη περιοχή, η διεκδίκηση εκ νέου των «Μεσογειακών Αγώνων του 2013» από Βόλο και Λάρισα (προϋπολογίζονταν έργα ύψους 50 εκ. ευρώ στις δύο πόλεις) ταυτόχρονα με την καθιέρωση και υλοποίηση του θεσμού της «Πολιτιστικής Μεσογειάδας» στο πλαίσιο των Αγώνων, που είχε προταθεί στον νικητήριο φάκελο διεκδίκησης του 2013. Μέσω των Αγώνων εκτιμάται ότι, μπορεί να υπάρξει ουσιαστική χρηματοδότηση έργων και δράσεων μέρους του στρατηγικού σχεδίου .

Περιοδική φιλοξενία στο λιμάνι του Βόλου - κάθε δεύτερη Άνοιξη- της εκδήλωσης «Regatta» των Ιστιοφόρων Πλοίων, στα πρότυπα της φιλοξενίας της «Regatta Ιστορικές θάλασσες 2010» που πραγματοποιήθηκε στο λιμάνι Βόλου, με την Αργώ ως επικεφαλής του εντυπωσιακού στόλου ιστιοφόρων που κατάπλευσε και είχε στεφθεί από απόλυτη επιτυχία .

Επανασύσταση της Συμφωνικής Ορχήστρας του Βόλου, η οποία συνέδεσε την παρουσία της με σημαντική παραγωγή πολιτιστικού έργου και την φήμη της πόλης. Η δημιουργία της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επαναλειτουργία του Δημοτικού Θεάτρου. Προτείνεται η κατασκευή μεγάλου μεταλλικού στεγάστρου στο πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου, προκειμένου καθ’ όλη τη διάρκεια της καλοκαιρινής περιόδου τα πρωινά κάθε Σαββατοκύριακου να δίδονται υπαίθριες συναυλίες.

4.6 Αναβάθμιση εικόνας- λειτουργίας της πόλης - Σημειακές παρεμβάσεις.

Στο πλαίσιο της αναβάθμισης της εικόνας του Βόλου, θα πρέπει να υπάρξει:

- Ανάδειξη Κτιρίου Εξωραϊστικής και μετατροπή του σε Δημοτικό Μέγαρο (μεικτή χρήση) επίσημων εκδηλώσεων και φιλοξενίας

- Προτείνεται η δημιουργία σημείων φωτογραφίας για τους επισκέπτες της πόλης. Πέραν του γλυπτού της Αργούς, η δημιουργία γλυπτού του Κενταύρου ή του σανδαλιού του Ιάσονα τα οποία θα πρέπει να τοποθετηθούν σε επίκαιρα σημεία της πόλης όπου θα χρησιμοποιούνται ως σημεία φωτογραφίας. Ως αντίστοιχα σημεία φωτογραφίας ορίζονται ακόμη ο χώρος του Ξενία στη Πορταριά, εκείνος της πλατείας της Μακρυνίτσας (το μπαλκόνι του Παγασητικού) και το κτίριο του Μπούρτζι στα Πευκάκια.

- Το σκάφος της Αργούς που έχει ναυπηγηθεί με χαρακτηριστικά αρχαίας ναυπηγικής και φιλοξενείται στο λιμάνι του Βόλου, προτείνεται να μεταφερθεί για μουσειακή έκθεση στο terminal του λιμανιού .

- Προτείνεται ακόμη η κατασκευή σιντριβανιού στην Πλατεία Πανεπιστημίου με το μυθολογικό περιεχόμενο της περιοχής, ευρείες πεζοδρομήσεις του κέντρου της πόλης (από την οδό Γαλλίας και προς το θαλάσσιο μέτωπο της πόλης), η ανάπτυξη δικτύου ποδηλατοδρόμων με κεντρικούς κάθετους άξονες τις οδούς Κασσαβέτη, Αντωνοπούλου (παράλληλα με πεζοδρόμηση της), Μεταμορφώσεως και οριζόντιους την Ρήγα Φεραίου.

- Προτείνεται η ενοποίηση χώρων περιπάτου στη πόλη, με τη σύνδεση της συνοικίας των Παλαιών με τον Σιδηροδρομικού Σταθμό (γκρέμισμα τοίχου ΟΣΕ), καθώς και η μετατροπή βαγονιού του ΟΣΕ του τρένου του Πηλίου σε εστιατόριο στη νότια πλευρά του σταθμού στην αρχή της συνοικίας των Παλαιών.

- Γραμμή τραμ στις υπάρχουσες γραμμές στη πόλη του Μουτζούρη μέχρι τον Άναυρο (ΚΤΕΛ)

- Θα πρέπει να γίνει προσπάθεια ένταξης της πόλης στο δίκτυο πόλεων αυξημένης προσβασιμότητας με την συμμετοχή της στο διαγωνισμό Access City Award και να εξασφαλισθεί ασφαλής διάδρομος διέλευσης για τα καροτσάκια και οχήματα των ατόμων με κινητικά προβλήματα, ώστε να μπορούν να προσεγγίζουν στο κέντρο της πόλης μέσω του δικτύου ποδηλατοδρόμων.

- Κάθε άνοιξη προτείνεται να γίνεται διαγωνισμός στην παραδοσιακή συνοικία -που μοιάζει με χωρίο μέσα στην πόλη- της Αγίας Παρασκευής για την ανάδειξη του καλύτερου μπαλκονιού.

5. Προσχέδιο Marketing Βόλου - Πηλίου.

Έχοντας στο νου μας τα τέσσερα P των βασικών εργαλείων του μάρκετινγκ επεξεργαζόμαστε την πρότασή μας που έχει στο επίκεντρο το προϊόν (Product), την τιμή (price) , το μέρος (place), και την προβολή ( promotion). (Armstrong Gary, Kotler Philip1987/2009)

5.1 Στρατηγική διαχείριση της εικόνας της πόλης του Βόλου.

Πριν την εκπόνηση του προσχεδίου Marketing, πρέπει να υπάρξουν καταρχήν σαφείς απαντήσεις από την τοπική κοινωνία σε δύο ερωτήματα: α) εάν η πόλη θα πρέπει να είναι μόνη της στη πολιτική του μάρκετινγκ ως πόλη προορισμός και β) εάν ο στόχος ή το δίλλημα είναι η προσέλκυση του μαζικού ή του εναλλακτικού, εγχώριου ή ξένου τουρισμού.

Η απάντηση νομίζουμε είναι ξεκάθαρη και στα δύο ερωτήματα. Η πόλη του Βόλου δεν πρέπει να είναι μόνη στον σχεδιασμό του μάρκετινγκ, καθώς μόνο κερδίζει από το υφιστάμενο brand του Πηλίου. Στο δεύτερο ερώτημα επίσης η απάντηση ήδη έχει δοθεί από την πραγματικότητα και τα δεδομένα που υπάρχουν, καθώς είναι προφανές ότι η πόλη του Βόλου και το Πήλιο κυρίως στοχεύουν τον εσωτερικό τουρισμό δώδεκα μήνες τον χρόνο, έχοντας ωστόσο σημαντικές δυνατότητες και προοπτικές διεύρυνσης της διεθνής αγοράς τους, με την περαιτέρω ανάπτυξη των εναλλακτικών και ειδικών μορφών τουρισμού της περιοχής.

Προτείνεται να δοθεί προτεραιότητα στις εναλλακτικές και ειδικές μορφές τουρισμού, τα ειδικά γεγονότα και εκδηλώσεις με αιχμή τον πολιτιστικό και γαστρονομικό τουρισμό. Προτείνεται στο πλαίσιο του Οργανισμού Προβολής της πόλης, η συγκρότηση μιας ευέλικτης ομάδας δράσης επαγγελματιών υλοποίησης του στρατηγικού σχεδίου μάρκετινγκ, υπό την αιγίδα της Περιφέρειας, Θεσσαλίας, των Δήμων Βόλου, Νοτίου Πηλίου, Ζαγοράς-Μουρεσίου και Αλμυρού, της Ενωσης Ξενοδόχων και του Επιμελητηρίου της περιοχής, για την προώθηση της εικόνας και του branding της πόλης του Βόλου και του Πηλίου.

Η εν λόγω ομάδα θα επιδιώξει την προώθηση και ενίσχυση της εικόνας της ευρύτερης περιοχής, αξιοποιώντας την δυναμική της συνένωσης δυνάμεων και πόρων για τον τουρισμό, του ανθρώπινου δυναμικού και των ιδεών που θα κατατεθούν από την Περιφέρεια, τους Δήμους, το Επιμελητήριο, τη Ενωση Ξενοδόχων, το Πανεπιστήμιο. Πολύτιμη είναι η συνεργασία και κινητοποίηση στην ίδια κατεύθυνση των ανθρώπων των Μέσων Ενημέρωσης και του Πολιτισμού της περιοχής, Εταιριών ιδιωτών που ασχολούνται με το μάρκετινγκ και τη προώθηση, καθώς και των ανθρώπων των μεγάλων Εταιρειών με προϊόντα branding της περιοχής και ονομασίας προέλευσης, όπως η ΕΨΑ, τα Μήλα Zagorin, Θεσσαλικό Τσίπουρο, Tσίπουρο Αποστολάκη, η ΕΒΟΛ.

Στόχος και επιδίωξη είναι η αποκρυστάλλωση των προτεραιοτήτων του branding και της εικόνας της ευρύτερης περιοχής ως ενιαίο σύνολο, με μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και δράσεις.

Βασιζόμενοι στα συμπεράσματα ερευνών (M. Alderighi et al. 1999 / Tourism Management 2016) που δείχνουν ότι τα τοπικά προϊόντα έχουν θετική επίδραση στην ψυχολογία των τουριστών, οι οποίοι ταυτίζουν την τοπική κουζίνα, με τον πολιτισμό, το φρέσκο αέρα, το όμορφο τοπίο, τις υπαίθριες αθλητικού τύπου δραστηριότητες που απολαμβάνουν στους ορεινούς προορισμούς των διακοπών τους (με τούτο μάλιστα ν’ αποτελεί και κίνητρο στην πρόθεσή τους να επαν-επισκεφτούν μια περιοχή) , προτείνετε να υπάρξει επιθετική διαφημιστική καμπάνια σε ειδικά περιοδικά γαστρονομίας και οινολογίας-γεύσης με τις μοναδικότητες της γαστρονομίας και τοπικής κουζίνας του Πηλίου. 

Παράλληλα πρέπει να δημιουργηθούν τουριστικά πακέτα στα οποία θα προωθείται ο αγροτουρισμός με έμφαση στην εκμάθηση παραδοσιακών συνταγών (όπως πίττες και γλυκά, τοπικές σπεσιαλιτέ από τους γυναικείους συνεταιρισμούς και τοπικές επιχειρήσεις και τουριστικές μονάδες) και την σύνδεσή τους με την γευσιγνωσία και οινολογία. Για να έχει αντικείμενο το εν λόγω πακέτο θα πρέπει να υπάρξει πρώτα η διασύνδεση των οινοποιείων, των μικρών ζυθοποιείων και αποστακτηρίων της περιοχής, προκειμένου να δίδεται η δυνατότητα εκδηλώσεων-επισκέψεων γευσιγνωσίας και ενημέρωσης του πως παράγεται το τοπικό τσίπουρο, κρασί ή μπύρα. Παράλληλα προτείνεται να πιστοποιηθεί ως διαδρομή mountain baik βουνού και πεζοπορίας, η διαδρομή στις σιδηροδρομικές ράγες του Μουτζούρη από τα Άνω Λεχώνια μέχρι τον σταθμό της Γατζέας.

5.2 Σενάριο διαφημιστικής προβολής.

Η πρόταση του σχεδίου μάρκετινγκ του Βόλου και του Πηλίου καταλήγει με την υλοποίηση μιας διαδραστικής διαφημιστικής καμπάνιας που έχει στο επίκεντρό της ότι η περιοχή του Βόλου και του Πηλίου είναι ένας ευλογημένος τόπος για διακοπές , κατοικία, επιχειρηματικότητα, σπουδές, ποιότητα ζωής, πλούσια σε φυσικές ομορφιές και πολιτιστικό απόθεμα, όλες τις εποχές του χρόνου. Η αρχική ιδέα προβολής βασίζεται στ’ ότι η περιοχή -το Πήλιο δηλ,- ήταν σύμφωνα με τη μυθολογία ο τόπος διακοπών των δώδεκα θεών του Ολύμπου . Η προτεινόμενη καμπάνια θέτει ένα απλό δίλλημα στον κάθε πιθανό επισκέπτη: «Θα επιλέγατε να κάνετε διακοπές στο μέρος που έκαναν τις διακοπές τους οι Θεοί του Ολύμπου, δηλ στο βουνό των Κενταύρων την πόλη των Αργοναυτών, τη περιοχή που γυρίστηκε η ταινία "Μάμα Μία" ;

Η οπτικοποίηση του εν λόγω σχεδίου προβολής, που στόχο έχει καταρχήν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αποτυπώνεται σε ένα βίντεο, με έναν διαδραστικό χάρτη κάτοψης του Βόλου και του Πηλίου, όπου σε έξι σημεία - περιοχές του χάρτη, αποτυπώνονται μορφές από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου, ο Ιάσονας, ο Κένταυρος, που με ένα μόνο κλικ παραπέμπουν σε έξι τρίλεπτα βίντεο πληροφόρησης που ενημερώνουν - πληροφορούν τους υποψήφιους επισκέπτες για τους λόγους που έχουν να επισκεφτούν την περιοχή.

Μέσα από τα βίντεο παρουσιάζονται όλες οι δυνατότητες, οι φυσικές ομορφιές και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής. Πρόκειται για δίγλωσσα βίντεο στα ελληνικά και αγγλικά, τα οποία έχουν ως πρωταγωνιστές πολίτες κάθε ηλικίας που μιλούν για το αντικείμενο του περιεχομένου της θεματολογίας που πραγματεύεται το κάθε βίντεο. 

Η θεματολογία των βίντεο προτείνεται να κατηγοριοποιηθεί ως εξής : Πολιτισμός, Γαστρονομία, Διασκέδαση, Φυσική ομορφιά- Παραλίες, Ποιότητα Ζωής, Αστικό Θαύμα του Βόλου, Πανεπιστήμιο, σύγχρονες υποδομές. Η καμπάνια πέραν των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να προβάλλεται στα περίπτερα των εκθέσεων τουρισμού που συμμετέχει η περιοχή, ενώ κρίνεται απαραίτητη η διαφημιστική εξέλιξη της ιδέας σε γραφιστικό επίπεδο για την περισσότερο εξειδικευμένη παρουσίαση της στον τύπο και ειδικά τουριστικά έντυπα. Μπορεί να εμπλουτιστεί με σκίτσα λ.χ όπου θα δείχνουν τον Ιάσονα, τον Κένταυρο ή τον θεό Διόνυσο να πίνουν τσίπουρο ή να διασκεδάζουν σε κάποια παραλία του Πηλίου, ή τον Δία να κάνει σκι στο Χιονοδρομικό Κέντρο

6. Πρόταση brand.

Το προσχέδιο μάρκετινγκ καταλήγει με τρεις προτάσεις διαφημιστικού brand της περιοχής για την αγορά του εξωτερικού που συμπληρώνονται και εναλλάσσονται και οι οποίες συμπυκνώνονται στις φράσεις:

• Volos - Pelion: The gods of Olympus were going holiday there ... you?

• Volos - Pelion: 4season memories...

• Volos - Pelion: ela... again, again, and again ...

Η πρώτη θέτει στον υποψήφιο επισκέπτη της περιοχής, το δίλλημα της μυθολογικής μοναδικότητας του Πηλίου ως τόπου αναψυχής και διακοπών των Ολύμπιων θεοτήτων των αρχαίων Ελλήνων. Η δεύτερη εκδοχή «αξιοποιεί» το πλεονέκτημα της δυνατότητας της περιοχής για τουρισμό και τις τέσσερις εποχές του χρόνου, ενώ στη τρίτη χρησιμοποιείται στα λατινικά η ελληνική λέξη «ela» ως προτροπή επισκεψημότητας διεθνώς αναγνωρίσιμη.

7. Συμπέρασμα

Η επιτυχία του Σχεδίου Μάρκετινγκ και του Στρατηγικού Σχεδίου του Βόλου που παρουσιάστηκε δεν θα προκύψει από την αναζήτηση πρόσκαιρων οφέλών. Βασίζεται στην βήμα βήμα, μακρόπνοη στρατηγική βελτίωση των μεγεθών και αποτελεσμάτων των πολύ-παραγοντικών παραμέτρων που επηρεάζουν το τελικό αποτέλεσμα της τουριστικής ανάκαμψης και του branding της περιοχής.

Η πόλη του Βόλου και το Πήλιο αποτελούν ήδη δυναμικό κομμάτι του εσωτερικού τουρισμού της χώρας και αναγνωρίσιμο μέγεθος - το Πήλιο- με πολλά περιθώρια βελτίωσης ως υφιστάμενος τουριστικός προορισμός - brand στο εξωτερικό. Η υλοποίηση του εν λόγω Στρατηγικού Σχεδίου βασίζεται στον πολιτισμό ως έναν -όχι όμως τον μοναδικό- πυλώνα για την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής, που μπορεί ν’ αποφέρει πολλαπλά αποτελέσματα, τα οποία ωστόσο επισημαίνεται, δεν πρέπει ν’ αλλοιώσουν τα βασικά και μοναδικά της χαρακτηριστικά της περιοχής. Κρίνεται σημαντικό να επισημανθεί η ανάγκη αποσαφήνισης των προοπτικών των επενδυτικών σχεδίων ίδρυσης δύο μεγάλων ξενοδοχειακών υποδομών (τύπου Kosta Navarino) στις Νηες στον Δήμο Αλμυρού και τον Αλατά στον Δήμο Νοτίου Πηλίου, οι οποίες, είναι ικανές ν’ αλλάξουν τα χαρακτηριστικά και δεδομένα της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής μαζικοποιώντας τον τουρισμό της και αναπτύσσοντας παράλληλα το αεροδρόμιο της Νέας Αγχιάλου.

Βιβλιογραφία

Ελληνόγλωσση

• Armstrong Gary, Kotler Philip (1987/2009) Εισαγωγή στο Μάρκετινγκ, Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. 
• Βερνίκος, N. κ.α , (2005), Πολιτιστικές Βιομηχανίες, Εκδ. Κριτική, Αθήνα.
• Δέφνερ, Α., Καραχάλης, Ν., Μεταξάς, Θ., Συρακούλης, Κ. (2014), „Το Σχέδιο Μάρκετινγκ της Κοζάνης. Μπορεί η βελτίωση της φήμης μιας πόλης να συμβάλλει στην αστική αναγέννηση; Σκέψεις με αφορμή το σχεδιασμό στρατηγικής μάρκετινγκ για την Κοζάνη’, Στο 12ο Εθνικό Συνέδριο της Ελληνικής Εταιρείας Περιφερειακής Επιστήμης (ERSA-GR), Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο, 27-28 Ιουνίου [PowerPoint].
• Δέφνερ, Α., Καραχάλης, Ν.(2012), «Marketing και Branding τόπου». Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Θεσσαλίας, Κλειδάριθμος, Αθήνα, σ. 133.
• Δέφνερ - Καραχάλης, (2010), Παν. Παραδόσεις Βόλος 2010, Μεταξάς, Πετράκος σ.3, 4, 11, 12,14, 17.
• Έρευνα Π.Ι.Ο.Π, Βήμα 31-12-16 
• Καραχάλης Ν. (2016), Παν. Παραδόσεις, Βόλος
• Καραχάλης, Ν. (2010) "Πολιτισμικές περιοχές, αστική ανάπλαση και εξευγενισμός στην Αθήνα, το Μάντσεστερ και τη Βαρκελώνη= Cultural quarters, urban regeneration and certification in Athens, Manchester and Barcelona."Πανελλήνια Γεωγραφικά Συνέδρια, Συλλογή Πρακτικών : 423-432.
• ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ , ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2008 
• Λεοντίδου, Λ. ( 2011), Αγεωγράφητος Χώρα, Προπομπός, Αθήνα, σ.261
• Μενδώνη, Λ., e-Κύκλος.gr, 2016, - Ομιλία στην εκδήλωση του e-Κύκλος, Καβάλα, 21 Νοεμβρίου 2016 
• Ο.Ο.Σ.Α 
• ΣΒΘΚΕ, Μελέτη για την Ανάπτυξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας, 2013 
• Σεμινάριο Π.Θ, Μ. Τρατσέλα, «ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ & ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ», (17-11-16)
• Σεμινάριο Π.Θ, Γ. Φ. ΤΖΟΒΑΡΗΣ. (2016), ΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΣΚΟΠΙΑ.
• Χορκχάιμερ, Μαξ και Αντόρνο Τέοντορ, (1986), Η Διαλεκτική του Διαφωτισμού: Φιλοσοφικά Αποσπάσματα, μτφρ. Ζ. Σαρίκας, Αθήνα, Ύψιλον/βιβλία.
• Josip Mikulic , Katarina Μιλίσεβιτς , Νταμίρ Kresic , 2016, "Η σχέση μεταξύ της δύναμης της μάρκας και του τουρισμού ένταση: εμπειρικά στοιχεία από τις πρωτεύουσες της ΕΕ», International Journal Πολιτισμού, Τουρισμού και Φιλοξενίας Ερευνα, Vol. 10 ΔΔΣ: 1, pp.14 - 23, http://dx.doi.org/10.1108/UCTHR-06-2015-0054
• Hall T. (1998/2005) Αστική Γεωγραφία, Αθήνα: Κριτική. [κεφ. 7]
• Unesco, 1998, Σκοπός (δ) σ.5, φυλλάδιο Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής

Ξενόγλωσση

• Alderighi, L. et al. (1999), "Hyperquad simulation and speciation (HySS): a utility program for the investigation of equilibria involving soluble and partially soluble species." Coordination Chemistry Reviews 184.1: 311-318.
• Alderighi, L. et al. (2016), / Tourism Management, 323-333, www.elsevi er. com/locate/tourman
• Atkins, P., Bowler, I. (2001). Food in Society. London: Arnold.
• Berg, P. O., & Sev_on, G. (2014). Food e Branding places - A sensory perspective. Place Branding and Public Diplomacy, 10, 289-304.
• Bessiere, J. (1998). Local development and heritage: Traditional food and cuisine as tourist attractions in rural areas. Sociologia Ruralis, 38(1), 21-34
• Bianchini, F., and Parkinson M. (1993), Cultural policy and urban regeneration: the West European experience. Manchester University Press.
• Boyne, S., & Hall, D. (2004). Place promotion through food and tourism: Rural branding and the role of websites. Place Branding, 1(1), 80-92.
• Caldwell, Niall, and Freire (2004), "The differences between branding a country, a region and a city: Applying the Brand Box Model." Journal of brand management 12.1: 50-61.
• Eurostat
• Cheshire, P. C. and Gordon I. (1998), "Territorial competition: some lessons for policy." The annals of regional science 32.3 : 321-346.
• Cheshire, P. (1999) "Cities in competition: articulating the gains from integration." Urban Studies 36.5/6: 843.
• Collins, Raymond F. I & II Timothy and Titus (2002): A Commentary. Presbyterian Publishing Corp, 2002.
• Deffner, A. & Metaxas, T. (2010α), ‘Place marketing and branding cultural images in Southern Europe: Nea Ionia, Greece and Pafos, Cyprus’, στο Ashworth. & Κavaratzis, M. (επ.), 49-68. 
• Dicken and Tickeli, (1992), Competitors or colldhordtors? The structure of inward investment promotion in Northern England. R@@onaZ Studies 26 (1) 99-106.
• EBSCOhost Brandweek. 4/26/2004, Vol. 45 Issue 17, p24-30. 4p.
• Fox, R. (2007), Reinventing the gastronomic identity of Croatian tourist destinations. International Journal of Hospitality Management, 26(3), 546-559.
• Hall, C. M., & Mitchell, R. (2001), Wine and food tourism. In N. Douglas, N. Douglas,& R. Derrett (Eds.), Special interest tourism: Context and cases (pp. 307-329).
• Harvey, D. (1989), The condition of postmodernity. Vol. 14. Oxford: Blackwell.
• Hashimoto, A., & Telfer, D. J. (2006). Selling Canadian culinary tourism: Branding the global and the regional product. Tourism Geographies, 8(1), 31-55.
• Hesmondhalgh, D. and Pratt, A. (2005), "Cultural industries and cultural policy." International journal of cultural policy 11.1: 1-13.
• Hof, Altinus L., and Berg, J.. (1981), "EMG to force processing I: an electrical analogue of the Hill muscle model." Journal of Biomechanics 14.11: 747-758.
• Horng & Tsai, (2010) , Tourism Management Volume 57, December 2016, Pages 323-333)
• Hjalager, A.-M., & Richards, G. (Eds.). (2002). Tourism and gastronomy. London:Routledge.
• Ilbery, Brian, and Moya Kneafsey. (2000), "Producer constructions of quality in regional speciality food production: a case study from south west England." Journal of Rural Studies 16.2: 217¬230.
• International Journal of Hospitality Management, February 2017, http://www.sciencedirect.com/science/journal/02784319
• Kim, Y. G., Eves, A., & Scarles, C. (2009). Building a Model of Local Food Consumption on Trips and Holidays: A Grounded Theory Approach. International Journal of Hospitality Management, 28, 423-431.
• Kivela, J., & Crotts, J. C. (2009). Understanding Travelers' Experiences of Gastronomy Through Etymology and Narration. Journal of Hospitality and Tourism Research, 33(2), 161-192.
• Kong, Jing, et al. "Nanotube molecular wires as chemical sensors." science 287.5453 (2000): 622¬625.
• Kotler P., Rein I., Haider H.D. (1993) Marketing Places: Attracting Investment, Industry and Tourism to Cities, Regions and Nations, New York: Macmillan.
• Kotler, Philip, and Kevin Keller. "Lane. (2012)," Marketing management 1.
• Kresl, Peter Karl, and Balwant Singh. (1995), "The competitiveness of cities: the United States." Cities and the new global economy: 424-446.
• Krugman, Paul. (1994), "Competitiveness: a dangerous obsession." Foreign affairs(1994):28-44.
• Lee Arcordia, 2011, Tourism Management Volume 57, December 2016, Pages 323-333
• Leontidou L, Marmaras E. 2001. From tourists to migrants: residential tourism and ‘littoralisation’. In: Apostolopoulos Y, Loukissas P, Leontidou L, editors. Mediterranean tourism. Facets of socioeconomic development and cultural change. New York (NY): Routledge; p. 171-179 Lorenzini, E. (2011). The extra-urban cultural district: An emerging local production system. Three Italian case studies. European Planning Studies, 19(8), 1441-1457.
• Loukaki, Argyro. "Whose genius loci?: Contrasting interpretations of the “sacred rock of the Athenian Acropolis”." Annals of the Association of American Geographers 87.2 (1997): 306¬329.
• Majdi, Hooshang, Eva Damm, and Jan-Erik Nylund. "Longevity of mycorrhizal roots depends on branching order and nutrient availability." New Phytologist 150.1 (2001): 195-202.
• Marketing Places , EBSCOhost Brandweek. 4/26/2004, Vol. 45 Issue 17, p24-30. 4p Metaxas, T., and D. Kallioras. (2003), "Medium-size economic development and regional competitiveness: the case of Larissa-Volos dipole in Thessaly region of Greece." 9th Regional Studies Association International Conference ‘Reinventing Regions in a Global Economy ’Pisa. Paskaleva-Shapira, Krassimira A. "New paradigms in city tourism management: Redefining destination promotion." Journal of Travel Research 46.1 (2007): 108-114.
• Pohjola, Matti. "The new economy in growth and development." Oxford Review of Economic Policy 18.3 (2002): 380-396.
• Polidano, Charles. "Measuring public sector capacity." World Development 28.5 (2000): 805-822. 
• Pratt, William B., and David O. Toft. "Steroid receptor interactions with heat shock protein and immunophilin chaperones 1." Endocrine reviews 18.3 (1997): 306-360.
• ROBERT ROSE, E Content, 2014, 1 November, content marketing evolution.
• Rand, G. E., & Heath, E. (2006). Towards a framework for food tourism as an element of destination marketing. Current Issues in Tourism, 9(3), 206-234 
• Rouvinen, Petri. "Characteristics of product and process innovators: some evidence from the Finnish innovation survey." Applied Economics Letters 9.9 (2 Thomas, D., Scot, A. D., Barbey, 
• R., Padula, M., & Boiteux, S. (1997). Inactivation of OGG1 increases the incidence of G· C^· T· A transversions in Saccharomyces cerevisiae: evidence for endogenous oxidative damage to DNA in eukaryotic cells. Molecular and General Genetics MGG, 254(2), 171-178.002): 575-580. 
• Sims, R. (2009). Food, place and authenticity: Local food and the sustainable tourism experience.Journal of Sustainable Tourism, 17(3), 321-336.
• Sparks, B., Bowen, J., & Klag, S. (2003). Restaurants and the tourist market. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 15(1), 6-13.
• Telfer, D. J., & Wall, G. (1996). Linkages between tourism and food production. Annals of Tourism Research, 23(3), 635-653.
• Tourism Management 2016, 332
• Yuksel, A., & Yuksel, F. (2002). Measurement of tourist satisfaction with restaurant service: A segment-based approach. Journal of Vacation Marketing, 9(1), 52-68.
• MEMO/2007/180, http://ec.europa.eu/culture/eac/index_en.html

*Δεύτερο Πανελλήνιο Συνέδριο Marketing & Branding Τόπου, Λάρισα 31 Μαρτίου-2 Απριλίου 2017