Οι προκλήσεις της Έξυπνης Βαρκελώνης

# Albert Cuesta, δημοσιογράφος και αναλυτής τεχνολογίας.

Δημοσιεύτηκε στην Barcelona Metropolis.

Την μετάφραση επιμελήθηκε ο Λάζαρος Αγαπίδης.

   

Στον τομέα των έξυπνων αστικών τεχνολογιών, η Βαρκελώνη φεύγει από την πλατφόρμα δοκιμών και εκτελεί πια πραγματικές και επιτόπιες εφαρμογές.  Σε αυτό το άρθρο θα εξετάσουμε τον άμεσο ορίζοντα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πόλη.

Όταν βρίσκεσαι στην Ευρωπαϊκή Έκθεση της Cisco - ο παγκόσμιος ηγέτης στην κατασκευή του εξοπλισμού δικτύωσης - και εκεί η Βαρκελώνη παρουσιάζεται στις τρεις πρώτες ομιλίες ως ένα παράδειγμα καλής πρακτικής στην αστική «εξυπνάδα», θα συνειδητοποιήσεις ότι η πόλη είναι πραγματικά ένα διεθνές σημείο αναφοράς.  
Οι έξυπνες πόλεις είναι ένας από τους κύριους τομείς στους οποίους μπορούμε να δούμε την έκρηξη της συνδεσιμότητας που πρόκειται να μετατρέψει το σημερινό Διαδίκτυο ανθρώπων, με 2,2 δισ χρήστες, στο Διαδίκτυο των Πραγμάτων, το οποίο, λένε, θα περιλαμβάνει μεταξύ 30 και 50 δισεκατομμύρια συνδεδεμένα αντικείμενα πριν το τέλος της δεκαετίας, και η Βαρκελώνη είναι μια βιτρίνα για αυτές τις προηγμένες τεχνολογίες.

Ο δημόσιος φωτισμός LED που έχει εγκατασταθεί στη γειτονιά Ribera, ρυθμίζει αυτόματα την ένταση του φωτός ανάλογα με την παρουσία πεζών σε αυτό το τμήμα του δρόμου, για την εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά επίσης ενημερώνουν αυτόματα το κεντρικό γραφείο για τυχών βλάβες, καθιστώντας τη συντήρηση πιο αποτελεσματική.  Μερικές από αυτές τις λάμπες έχουν επίσης αισθητήρες θερμοκρασίας, υγρασίας, ήχου και ρύπανσης που μεταδίδουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο, και αποτελούν την αρχή ενός δυναμικού περιβαλλοντικού χάρτη της πόλης.


Στο δρόμο του Carrier Comerç που περνάει από το Born μέχρι το σιδηροδρομικό σταθμό Estació de França, οι κάδοι απορριμμάτων είναι εξοπλισμένα με αισθητήρες αερίου και ογκομετρικούς ανιχνευτές που προειδοποιούν όταν είναι γεμάτοι.  Κατά συνέπεια, οι κάτοικοι της περιοχής δεν ενοχλούνται τόσο συχνά το βράδυ γιατί το απορριμματοφόρο περνάει μόνο όταν οι κάδοι είναι γεμάτοι. Μερικοί δρόμοι πιο πέρα, στην Pla de Palau, ένας μαγνητικός αισθητήρας είναι ενσωματωμένος στην άσφαλτο των διαφόρων χώρων στάθμευσης στην μπλε ζώνη που ανιχνεύει αν έχουν καταληφθεί από ένα αυτοκίνητο και ενημερώνεται η τροχαία.  
Και στο απέναντι πεζοδρόμιο, το σπιτάκι στη στάση του λεωφορείου με αριθμούς 36, 39, 59 και 64 έχει ένα διαδραστικό πίνακα για πληροφορίες των δρομολογίων και την ενημέρωση του κοινού.  Όλες αυτές οι συσκευές επικοινωνούν με τους διάφορους δρομολογητές σήματος που εξαπλώνονται γύρω από την περιοχή, οι οποίοι με τη σειρά τους συνδέονται στο δημοτικό δίκτυο οπτικών ινών: 500 χιλιόμετρα οπτικές ίνες σε όλη την πόλη, που αποτελεί το δίκτυο κορμού των περισσότερων από 500 Wi-Fi hot spots που είναι διαθέσιμα στους δημότες και στα κινητά τους.  Και όπου δεν φτάνει το δίκτυο οπτικών ινών, τα δεδομένα που λαμβάνονται από τους αισθητήρες μπορούν να μεταφερθούν από τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας, χάρη στην ολοένα και πιο προσβάσιμες μονάδες κινητής επικοινωνίας.  Η πυκνότητα των αισθητήρων είναι συγκρίσιμη και στους δρόμους της περιοχής 22@.

Τώρα, η βιωσιμότητα των συστημάτων αυτών έχει επιβεβαιωθεί σε αυτές τις δύο περιοχές: στο Born και στο 22@, και η ίδια τεχνολογία εφαρμόζεται σε άλλα μέρη της Βαρκελώνης:  οι νέοι δρόμοι στο Avda del Parallel ακολουθούν το ίδιο πρότυπο με εκείνες της Born.  Το έργο ανάπλασης στην Passeig de Gracia προβλέπει την εγκατάσταση περιβαλλοντικών αισθητήρων.  Ένας σημαντικός αριθμός χώρων στάθμευσης στην περιοχή Les Corts πρόκειται να εξοπλιστεί με αισθητήρες.  Και η αναδιαμόρφωση του Plaça de les Glòries, ένα από τα κύρια έργα αστικής ανάπτυξης που βρίσκονται σε εξέλιξη, θα παρακολουθείται από αισθητήρες ήχου, κραδασμού και σκόνης.

Καλύτερη ποιότητα ζωής και την εξοικονόμηση χρημάτων

Τα οφέλη της «αισθητηριοποίησης» και της διασύνδεσης των πόλεων θα πρέπει να αντανακλούνται στην ποιότητα της ζωής μας, καθώς και στους προϋπολογισμούς των ΟΤΑ, μέσω της αύξησης των εσόδων, της μείωσης του κόστους, της αύξησης της παραγωγικότητας και της βελτίωσης της ευημερίας των πολιτών.  Εκτιμάται ότι το ένα τέταρτο της αξίας του Διαδικτύου των Πραγμάτων κατά τη διάρκεια της δεκαετίας αυτής θα οφείλεται στον δημόσιο τομέα.  Σχεδόν τα δύο τρίτα αυτής θα φανεί στις πόλεις, σε τομείς που περιλαμβάνουν την απομακρυσμένη επιτήρηση, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, την διαχείριση των υδάτων, τη διαχείριση των αποβλήτων, το πάρκινγκ και τον φωτισμό.

Τα δυναμικά μοντέλα στάθμευσης που αναπτύσσονται ώστε να εξυπηρετούν τη ζήτηση και, δεδομένου ότι σε ορισμένες περιπτώσεις το 30% της κυκλοφορίας περιλαμβάνει τα οχήματα που αναζητούν θέση πάρκινγκ, η βελτιστοποίηση αυτή θα εξοικονομήσει βενζίνη, θα μειώσει την ρύπανση και θα δώσει στους ανθρώπους περισσότερο χρόνο.  Η διαθεσιμότητα των πληροφοριών σχετικά με την πραγματική χρήση των υπηρεσιών θα καταστήσει δυνατή την προσαρμογή του κόστους των αντίστοιχων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών.  Ιδανικά θα είναι ακόμη δυνατή η δημιουργία των ενάρετων κύκλων: σε μια γειτονιά όπου το Δημοτικό Συμβούλιο επενδύει σε συνδεδεμένο δημοτικό φωτισμό, πέρα από την εξοικονόμηση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και τη συντήρηση και τη δυνατότητα να προσφέρουν στο κοινό πρόσβαση σε Wi-Fi, ο καλύτερος φωτισμό μειώνει το ποσοστό εγκληματικότητας και αυξάνει τον αριθμό ανθρώπων στα καταστήματα και σε άλλες εγκαταστάσεις.  Αυτό δημιουργεί θέσεις εργασίας και, καθώς οι περιοχή αναβιώνει, το Συμβούλιο εισπράττει περισσότερα χρήματα.   

Ένα άλλο παράδειγμα:  To Transports Metropolitans de Barcelona (TMB) εγκαθιστά δίκτυα Wi-Fi στα λεωφορεία του.  Εκτός από την προσφορά μιας σύνδεσης στο Διαδίκτυο στους επιβάτες, αυτό το σύστημα είναι ικανό να ανιχνεύσει (ανώνυμα) τα κινητά τους τηλέφωνα και να ανακαλύψει ποια μέρη της διαδρομής έχουν περισσότερους επιβάτες, σε ποιες στάσεις ανεβαίνουν και κατεβαίνουν περισσότεροι και σε ποια λεωφορεία αλλάζουν.  Με αυτές τις πληροφορίες, που τα απλά εισιτήρια δεν μας δίνουν, θα είναι δυνατή η βελτιστοποίηση των δρομολογίων των λεωφορείων και την χωρητικότητα τους.

Στην εποχή που ζούμε, το κλειδί για τις δημοτικές επενδύσεις στην τεχνολογία είναι αυτές που είναι αυτοχρηματοδοτούμενες.  Σύμφωνα με έναν από τους διευθυντές της Cisco, το κόστος των αισθητήρων στάθμευσης αποσβήνεται μέσα σε ένα χρόνο, χάρη στην μείωση των απαραίτητων τροχονόμων στη μπλε ζώνη. 

Υπάρχει επίσης ένας άλλος παράγοντας που θα μπορούσε να ευνοήσει την υιοθέτηση των έξυπνων τεχνολογιών ή να την καθυστερήσει.  Με κάθε έργο αυτού του είδους όπου υπάρχει η συμμετοχή των δημόσιων αρχών, είναι σημαντικό ότι, από τη στιγμή της παραγγελίας, υπάρχουν κάποια απτά αποτελέσματα σε λιγότερο από δύο χρόνια.  Αυτά είναι τα δύο χρόνια που απομένουν για κάθε πολιτικό εάν αφαιρέσουμε το πρώτο και τελευταίο χρόνο της τετραετής θητείας του, τα οποία χρησιμοποιούνται για να προσαρμοσθεί στην νέα θέση και την πόρθηση των έργων που επιτέλεσαν ως προετοιμασία για τις επόμενη εκλογές.  Μερικοί θα βρείτε αυτή την άποψη κυνική, άλλοι θα την θεωρήσουν απλώς ρεαλιστική.

Η υπόσχεση των ανοικτών πλατφορμών

Ωστόσο, δεν είναι όλα τόσο απλά. Οι διαθέσιμες τεχνικές επιλογές δεν μπορούν πάντα να εφαρμοστούν στο μέγιστο.  Στα χαρτιά, οι οδηγοί μπορούν να συμβουλεύονται ένα app στην έξυπνη τηλεφωνική τους συσκευή για να δουν που υπάρχει ελεύθερος χώρος στάθμευσης, αλλά οι σχετικοί δημοτικοί υπάλληλοι πιστεύουν ότι αυτό θα οδηγούσε σε αυτοκινητιστικούς αγώνες, για να δούνε ποιος μπορεί να φτάσει εκεί πρώτα, και προτιμούν να δείχνουν το ποσοστό της επιφάνειας που καταλαμβάνεται από σταθμευμένα αυτοκίνητα.  Οι άνθρωποι που είναι ευαίσθητοι σε θέματα του απορρήτου των προσωπικών τους στοιχείων μπορεί να είναι απρόθυμοι να δουν τη δραστηριότητα τους να καταγράφεται και να επεξεργάζεται.  Και οι ηγέτες των ΟΤΑ σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι, πριν από λίγους μήνες, πήραν μέρος στο Smart City Expo, εξέφρασαν την ανησυχία τους για την έλλειψη προτύπων και τον κίνδυνο που αυτό συνεπάγεται, δηλαδή να είναι κάποιος όμηρος ενός μόνο παρόχου τεχνολογίας.

Δύο ανοικτές πλατφόρμες, οι οποίες τρέχουν εν μέρει από τη Βαρκελώνη, σε συνεργασία με το Λονδίνο, τη Γένοβα και την Μπολόνια, ως εκ τούτου θεωρούνται ως πολλά υποσχόμενα.  
Για τη συλλογή των δεδομένων υπάρχει το Sentilo, ένα πρότυπο που ρυθμίζει την αλληλεπίδραση με αισθητήρες και ενεργοποιητές σε δημόσιους χώρους.  Και για την δημοσίευση των δεδομένων που συλλέγονται υπάρχει η εφαρμογή iCity, η οποία διευκολύνει τη χρήση τους από τους προγραμματιστές εφαρμογών και το κοινό.  Αυτά είναι δύο από τα κομμάτια που θα πρέπει να αποτελούν μέρος ενός έξυπνου λειτουργικού συστήματος της πόλης στο μέλλον.

Φυσικά, η Cisco ενδιαφέρεται πολύ για την αύξηση του αριθμού των πραγμάτων που συνδέονται, επειδή οι δικτυακές της συσκευές διοχετεύουν ένα μεγάλο μέρος των δεδομένων που κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο.  Η μαζική εξάπλωση του λεγόμενου Διαδίκτυο των Πραγμάτων θα λάβει χώρα κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας.  Ένα μεγάλο μέρος των 30 δισ ανεξάρτητων συσκευών που θα πρέπει να συνδεθούν και των 200ων  δισεκατομμυρίων που μπορούν να συνδεθούν σε όλο τον κόσμο μέχρι το 2020 θα είναι στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των εμπορικών (υπάρχουν καζίνο στο Λας Βέγκας, όπου όλες οι μάρκες είναι ψηφιακά μαρκαρισμένες) καθώς και την βιομηχανική κατασκευή, γεγονός που εξηγεί τη συμμετοχή των εταιρειών όπως η Rockwell, Zebra και η Schneider στο Smart City Expo.

Έχουμε ήδη νέα πράγματα που είναι συνδεδεμένα, όπως τα έξυπνα ρολόγια και συσκευές που παρακολουθούν τη φυσική δραστηριότητα.  Και θέλουμε να δούμε περισσότερα.  
Με την έναρξη του επόμενου έτους, ορισμένοι κατασκευαστές των οικιακών ηλεκτρικών συσκευών θα παρουσιάσουν τα πλυντήρια ρούχων, πλυντήρια πιάτων, ηχεία και κλιματιστικά που θα χρησιμοποιούν το πρωτόκολλο AllJoyn του κατασκευαστή τσιπ της Qualcomm για να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ενημερώνουν για ποιες λειτουργίες μπορούν να προσφέρουν.  Φυσικά, αντιμέτωποι με αυτή την χιονοστιβάδα των δεδομένων, κάποιος θα πρέπει να επαναφέρει την τάξη και να θέσουν όρια με σαφήνεια σε σχέση με την προστασία της ιδιωτικής ζωής.