#Κ. Θεολόγου
Τομέας Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών Επιστημών και Δικαίου, Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών, ΕΜΠ
Η εργασία αναδεικνύει την κυριαρχία που καλλιέργησε η κουλτούρα της ιδιωτικότητας εις βάρος του δημοσίου χώρου στη νεότερη Ελλάδα και προτείνει ως σημαντική παράμετρο αυτής της κυρίαρχης «υπεροχής» την διάχυση της καταναλωτικής κουλτούρας, που αποτυπώνεται στα κτήρια των εμπορικών συναλλαγών στις ευρωπαϊκές πόλεις.
Στην αυγή της μοντέρνας εποχής, οι πόλεις ανθούσαν ως τόποι μιας διαπολιτισμικής γονιμοποίησης, αφού η παγκοσμιοποίηση των εμπορικών δικτύων είχε αυξήσει τους διαθέσιμους υλικούς πόρους και η απελευθέρωση των τιμών, η επέκταση και η εμπορευματοποίηση του αστικού χώρου είχαν διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ διαφορετικών πολιτισμών. Ο καταναλωτισμός διαδίδεται μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο σε όλα τα βιομηχανοποιημένα κράτη. Η μετάβαση από την εμπορική στοά στο πολυκατάστημα σηματοδοτεί μιαν αλλαγή που συντελείται στην κουλτούρα του πληθυσμού και οδηγεί στην κυριαρχία του ιδιωτικού επί του δημοσίου. Μέχρι τότε η εμπορική λειτουργία, άμεσα συνδεδεμένη με το δημόσιο χώρο, συντελούταν στο κέντρο της πόλης, στους δρόμους και στις πλατείες. Έτσι, αποτελούσε αφορμή για κοινωνική συνεύρεση και δημόσια συζήτηση. Ακόμα και στις πολυτελείς στοές ανιχνευόταν η αίσθηση ενότητας, επικοινωνίας και συνέχειας με το εξωτερικό περιβάλλον, καθώς τα διέτρεχε η «δημόσια» κίνηση.
Το πολυκατάστημα, αντίθετα, αποτελούν ένα χώρο κλειστό και υπό καθεστώς ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Η συμπεριφορά του επισκέπτη είναι αυστηρά καθοδηγούμενη, εφόσον ο ρόλος του περιορίζεται σε καταναλωτή αγαθών.
Η εργασία μας ανατρέxει σύντομα στην οικιστική ανάπτυξη και προαστικοποίηση της μεταπολεμικής περιόδου, στην εξέλιξη των εμπορικών στοών και στην ανάπτυξη των shopping malls. Επικεντρώνεται στην ανάδυση της ταυτοτικής κυριαρχίας του καταναλωτή κατοίκου της πόλης σε ιδεολογικό και πολιτισμικό επίπεδο εις βάρος των χαρακτηριστικών της ιδιότητας του πολίτη.
Καταλήγει αφηγηματικά στο ιδιώδημον, έννοια την οποία εισηγείται η εργασία μας ως μια νεοελληνική ιδιαιτερότητα, που απηχεί την πραγματευόμενη υπεροχή του ιδιωτικού επί του δημοσίου.