Το μουσείο ως σύμβολο και σημείο αναφοράς για μια μεσαίου μεγέθους πόλη

Η συμμετοχική προσέγγιση λειτουργίας στο Αρχοντικό Σκουτέρη-Δίντσογλου στην Κομοτηνή

#ΘΕΑΝΩ ΠΑΣΧΑΛΗ

Γραμματέας στο ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής Κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου Διοίκησης Πολιτισμικών Μονάδων από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

Τα μουσεία μπορούν να αναδείξουν τη σημασία της πόλης στην οποία βρίσκονται, αλλά και να ενδυναμώσουν τόσο τους κατοίκους, όσο και τους επισκέπτες της, αποτελώντας δείκτες της υπερηφάνειας και της μοναδικότητάς της. Σε συνεργασία με τις δημοτικές αρχές και άλλους βασικούς εταίρους συμβάλλουν στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων και αποτελεσματικών στρατηγικών δημιουργίας ταυτότητας ενός τόπου (citybranding). Ένα τοπικό μουσείο αποτελεί ένα αξιόλογο τμήμα του ντόπιου πολιτιστικού προϊόντος. Ως φορείς πολιτισμού, τα τοπικά μουσεία μπορούν να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη ενός τόπου

Περπατώντας σε μια πόλη όπως η Κομοτηνή καταλαβαίνεις το στοιχείο της πολυπολιτισμικότητας από τις εικόνες που συνθέτουν το τοπίο, από τις μυρωδιές και από τους ήχους. Μια πόλη, όπου συμβιώνουν αρμονικά, δραστηριοποιούνται και αναπτύσσονται άνθρωποι με διαφορετική θρησκεία, πολιτισμό και καταβολές

Σκοπός της συγκεκριμένης εισήγησης είναι να αποτελέσει την αφορμή για έναν πιο άμεσο τρόπο λειτουργίας των μικρών τοπικών μουσείων, που συνήθως υπάγονται στην ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των Δημοτικών Επιχειρήσεων, με στόχο την ξεκάθαρη αποτύπωση και την ενδυνάμωση της ταυτότητας ενός τόπου. 

Η σημασία των μουσείων για την πολιτιστική ταυτότητα και την τουριστική ανάπτυξη των πόλεων

Το παράδειγμα του Διαχρονικού Μουσείου Λάρισας

#ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΟΥΛΗ ΝΙΚΟΛΕΤΑ

Μηχανικός Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης

Ο πολιτισμός ως πόρος χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια για την προβολή της ταυτότητας πόλεων και τόπων και την προσέλκυση επισκεπτών σε αυτούς. Ειδικότερα, τα μουσεία αποτελούν έναν από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς πόρους, οι οποίοι μπορούν να ενισχύσουν την ανάδειξης της πολιτιστικής ταυτότητας των πόλεων και την αύξηση της τουριστικής δραστηριότητας σε αυτές. 

Ιδιαίτερα, για την Ελλάδα, η οποία διαθέτει σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα του απώτερου και πρόσφατου παρελθόντος της, η ύπαρξη μουσείων χρησιμεύει στην συγκέντρωση και την έκθεση υλικών τεκμηρίων των διαφόρων πολιτιστικών επιτευγμάτων της που γίνονται διαρκώς σημεία θαυμασμού για το φιλομαθές κοινό αλλά και αφορμές για νέα καλλιτεχνική και κοινωνική δραστηριότητα στις σύγχρονες πόλεις.

Μετά από είκοσι χρόνια εργασίας και οργάνωσης, τον Νοέμβριο του 2015 εγκαινιάσθηκε για το κοινό το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, το οποίο αποτελεί ένα νέο κέντρο πολιτισμού και ταυτόχρονα μια πρόκληση για την ανάπτυξη της πολιτιστικής και κοινωνικής ζωής της Λάρισας.

Το Μουσείο ως Ποιότητα, Εμπειρία, Αστικό Σύμβολο Και Ήπια Δύναμη.

Παραδείγματα Από Τη Διεθνή Και Εγχώρια Μουσειακή Πρακτική*

#Μάρλεν Μούλιου.Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών − Διεθνής Επιτροπή για τις Συλλογές και Δραστηριότητες των Μουσείων Πόλεων (CAMOC-ICOM)  

Στη σύγχρονη εποχή διαμόρφωσης διεθνικών πόλεων-κρατών, οι πόλεις δέχονται συνεχείς πιέσεις να αναδείξουν το μοναδικό συγκριτικό τους πλεονέκτημα έναντι άλλων πόλεων, κατακτώντας μια θέση υψηλής προτίμησης στη συνείδηση και τις επιλογές οργανισμών, επιχειρήσεων, πολιτών και τουριστών, είτε ως καλές επιλογές για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δράσεων είτε για τη διαμόρφωση πολιτιστικών υποδομών και δράσεων,για επιλογή μόνιμης κατοικίας ή/και για ψυχαγωγικές αποδράσεις, με κεντρικό στόχο την κατάκτηση της ποιότητας σε επίπεδο συλλογικό και ατομικό, τόσο στο επιχειρείν όσο και στο ευ ζην. Όπου υπάρχουν πόλεις υπάρχουν και μουσεία, τα οποία ανέκαθεν είχαν μια δυναμική δημόσια εικόνα ως πεδία έκφρασης και έκθεσης σημαντικών ιδεών που κα-θώρησαν τις κοινωνίες.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 με την υιοθέτηση του νέου ορισμού του Διεθνούς Συμβουλίου Μουσείων για το μουσείο, η γενεαλογία της αλλαγής, που καθόρισε τα μουσεία κατά την τελευταία τριαντακονταετία, αναπτύχθηκε σε τρεις διαδοχικές φάσεις. 

Αυτές σχηματικά αντιστοιχούν σε τρεις βασικές εκδοχές του μουσείου: 

το μουσείο ως ποιότητα, το μουσείο ως εμπειρία και συμβολικό τοπόσημο στον αστικό χώρο, και το μουσείο ως συμπυκνωτής ήπιας δύναμης με επιρροή και εκτόπισμα στην κοινωνία. 

Στο παρόν κείμενο, θα επιχειρηθεί ένας συνθετικός σχολιασμός της πρόσφατης μουσειακής πραγματικότητας, διεθνούς και εγχώριας, στη βάση αυτής της τριμερούς γενεαλογίας, με εστίαση σε επιλεγμένα θεσμικά παραδείγματα και μουσειακές δράσεις, που φωτίζουν περισσότερο τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής περίπτωσης.

Χίος :Nέο Μουσείο Μαστίχας , από την εταιρική κοινωνική ευθύνη στην τοπική, αστική και περιφερειακή ανάπτυξη

Πηγή:  ΠΙΟΠ, Ν. Δανιηλίδης

#ΕΛΕΝΗ Ν. ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, Αρχιτέκτων-Μηχανικός ΕΜΠ, M.Sc. Περιφερειακής Ανάπτυξης, Δρ Πολεοδομίας (PhD, PPhD), τ. Αντιπρόεδρος Συνδέσμου Ελλήνων Περιφερειολόγων

Αποκλειστικά ελληνικό προϊόν με διεθνή ζήτηση λόγω της λεπτής γεύσης και των ευεργετικών στοιχείων της για τη υγεία, η μαστίχα αποτελεί σταθερή αξία της παράδοσης της Χίου.

Στα νότια παράλια της Χίου, από τη Χώρα προς το Πυργί, το μεγαλύτερο και πλουσιότατο πολιτιστικά χωριό του νησιού, μέσα στο τοπίο των –περίπου 27- Μαστιχοχωρίων, όπου ευδοκιμεί ο σχίνος, προβάλλει το νέο Μουσείο Μαστίχας Χίου, που εγκαινιάστηκε στις 11 Ιουνίου 2016. Με κτιριακές εγκαταστάσεις εμβαδού 3.270 τ.μ., αναπτύσσεται σε έκταση 12 στρεμμάτων, από τα οποία τα 5 είναι μαστιχώνας. Σε εναρμόνιση με το φυσικό και τοπικό περιβάλλον και με την παράδοση του τόπου, το Μουσείο φέρνει σε επαφή τους επισκέπτες με την ιστορία της μαστίχας, τόσο με τον εκθεματικό όσο και το βιωματικό χαρακτήρα της λειτουργίας του. Ειδικότερα περιλαμβάνει πολυμεσικές εφαρμογές, ταινίες τεκμηρίωσης, μακέτες, πρωτότυπα μηχανήματα σε λειτουργία κ.ά., ενώ παράλληλα φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις, οργανώνει εκδηλώσεις και αναπτύσσει δράσεις πολιτισμού, αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα.

Το Μουσείο αυτό εμπλουτίζει το δίκτυο των οκτώ θεματικών Μουσείων του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), που σύντομα θα γίνουν εννέα (με τα εγκαίνια του νέου Μουσείου Αργυροτεχνίας του Ομίλου τον Σεπτέμβριο 2016 στα Ιωάννινα), που δημιουργούν βιωματικούς πυρήνες πολιτισμού στην ελληνική περιφέρεια.

Θεσσαλονίκη: «Διανυκτέρευση στο Μουσείο-Sleepover» , μια καλή μουσειολογική πρακτική

Αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης

Τη θεσμοθετημένη πολιτιστική δράση «Διανυκτέρευση στο Μουσείο- Sleepover» διοργανώνει, για πέμπτη συνεχή χρονιά, ο Δήμος Θεσσαλονίκης.

Η δράση αποτελεί μια από τις πλέον σύγχρονες διεθνείς μουσειολογικές πρακτικές και ξεκίνησε το 2011, προσφέροντας τη δυνατότητα σε εκατοντάδες παιδιά της Θεσσαλονίκης και της Βόρειας Ελλάδας να γνωρίσουν από κοντά τα μουσεία της πόλης και να πάρουν μέρος σε επιλεγμένα εκπαιδευτικά προγράμματα και δραστηριότητες.

Ο νέος κύκλος θα πραγματοποιηθεί από τις 13 Νοεμβρίου έως τις 12 Δεκεμβρίου 2015, με το ακόλουθο πρόγραμμα:

• 13 Νοεμβρίου 2015, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, «Μία μέρα στο ζωολογικό κήπο του Μουσείου», 8 έως 10 ετών
• 20 Νοεμβρίου 2015, Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης, «Κεντώντας τα όνειρά μας», 8 έως 10 ετών
• 21 Νοεμβρίου 2015, Πολεμικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, «Μαθαίνω και ψυχαγωγούμαι», 7 έως 12 ετών
• 27 Νοεμβρίου 2015, Ολυμπιακό Μουσείο Θεσσαλονίκης, «Το πένταθλο του Ολυμπιακού Μουσείου» και το πρωί της 28/11/2015 «Έχω ένα όνειρο … Ολυμπιακό», 7 έως 12 ετών

Τα μουσεία ως καθημερινοί χώροι της πόλης

Αναδημοσίευση από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 13-4-2013

#Της Μαργαρίτας Πουρνάρα

Λύσεις επιβίωσης εν μέσω κρίσης

Στην Κίνα ανοίγουν δεκάδες νέα μουσεία κάθε χρόνο. Στην Ευρώπη, αντιθέτως, τα ιδρύματα του πολιτισμού δίνουν μάχες οπισθοφυλακής. Από τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση το 2008, μειώθηκαν κατακόρυφα οι κρατικές επιδοτήσεις, οι χορηγίες έγιναν είδος προς εξαφάνιση και οι μειώσεις προσωπικού συχνό φαινόμενο. Τι πρέπει να κάνουν τα ευρωπαϊκά μουσεία για να επιβιώσουν, σε ένα περιβάλλον τέτοιας οικονομικής δυσχέρειας;

Για την επιμελήτρια και επικεφαλής του εκπαιδευτικού τμήματος της Εθνικής Πινακοθήκης της Ιρλανδίας, Μαρί Μπερκ, μία είναι η λύση: αν τα πολιτιστικά ιδρύματα δεν καταφέρουν να γίνουν απαραίτητα στην καθημερινότητα των ανθρώπων, αν δεν προσφέρουν ένα είδος «πολιτιστικού και κοινωνικού συσσιτίου» ώστε οι ίδιοι οι πολίτες να τα υπερασπιστούν θεσμικά και οικονομικά δίνοντας τον οβολό τους, τότε απλώς θα κλείσουν. Την έννοια της κοινωνικής προσφοράς, την επεσήμανε πρώτη η Αμερικανίδα μουσειολόγος Ελέιν Χιούμαν Γκούριαν, με τεράστια πείρα σε θέματα μικρών κοινοτήτων στις ΗΠΑ.

Από το Marketing των Πόλεων στο Marketing των Μουσείων και αντίστροφα: Η Σημασία του Πολιτισμού και του Τουρισμού

#ΑΛΕΞΙΟΣ ΔΕΦΝΕΡ, Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
#ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΜΕΤΑΞΑΣ, Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Ομιλία στο 1ο συνέδριο PlaceBranding στο Βόλο

1.    Εισαγωγή: Ο προσδιορισμός του μάρκετινγκ των πόλεων

Το μάρκετινγκ των πόλεων δεν  αποτελεί κάτι  το καινούργιο για  τη διεθνή και την  ευρωπαϊκή πραγματικότητα. Απλώς  η διερεύνηση του  αποκτά μεγαλύτερο ενδιαφέρον στη  διεθνή βιβλιογραφία  την  τελευταία εικοσαετία κυρίως  στη Βρετανία, τις ΗΠΑ  και τη Γερμανία.   Σε  αυτό  το  διάστημα παρατηρείται  η  έντονη τάση  των  πόλεων αλλά  και  των  περιφερειών να αποκτήσουν μια  περισσότερο ανταγωνιστική θέση στο αστικό  σύστημα ιεραρχίας και  να διαμορφώσουν ανταγωνιστικά  πλεονεκτήματα έναντι  άλλων   ομοειδών  πόλεων (Lever,  1993 και  1999).  Το  μάρκετινγκ των πόλεων αποτελεί μια στρατηγικά σχεδιασμένη διαδικασία που κρίνεται επιτυχημένη, εφόσον  ικανοποιούνται δυο βασικοί στόχοι:   α)  η  επίτευξη   των  αναπτυξιακών  στόχων που  ορίζονται από  τη  διαδικασία αυτή,  και  β)  η ικανοποίηση των  απαιτήσεων και  των  προσδοκιών των  αγορών-στόχων που  η εκάστοτε  πόλη/ τόπος  επιδιώκει να  προσελκύσει (επενδυτές,  επισκέπτες, κάτοικοι  κ.ά.).  Επίσης   η  επιτυχία της  εξαρτάται και  από   το  βαθμό δυνατότητας της κάθε περιοχής να ικανοποιήσει τις αγορές στόχους της (Kotler κ.ά., 1999: 125· Metaxas, 2002).

Μουσεία και Τοπική Αυτοδιοίκηση: Συνέργεια και ανταγωνισμός

*Μαρία Ψαρρού

Διευθύντρια Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Πολιτισμού Κερατσινίου.

Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης ως κοινωνικού εταίρου που επηρεάζει το χώρο των μουσείων στην Ευρώπη  τα τελευταία χρόνια γνωρίζει ιδιαίτερη ανάπτυξη. Τα μουσεία που αποτελούν ιδιωτικά ή δημόσια ιδρύματα πολιτισμού, λειτουργούν σε μόνιμη βάση για εκπαιδευτικούς και αισθητικούς σκοπούς, διαφυλάσσουν, διαθέτουν ή χρησιμοποιούν έμψυχα ή άψυχα αντικείμενα τα οποία εκθέτουν σε τακτική βάση, απασχολούν τουλάχιστον έναν εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης, είναι ανοιχτά προς το κοινό σε τακτική βάση, αναπτύσσουν ιδιαίτερες σχέσεις με τους φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Όπως προκύπτει από την έρευνα «Museums and local governments: sustainable partnership and development. A European research project» των Xavier Greffe και Anne Krebs, που πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2009,   τα μουσεία, δημόσια ή ιδιωτικά, κερδοσκοπικά ή μη, αναπτύσσουν όλο και στενότερους δεσμούς με την τοπική αυτοδιοίκηση.