#Αρίστος Δοξιάδης*, 10/08/2014
Αντιστοιχούν δύο τουρίστες σε κάθε Ελληνα φέτος, είπε η κυβέρνηση, και άρχισαν τα καλαμπούρια: «Ποιος έχει χάσει δυο Γερμανούς που περιφέρονται στη Σιθωνία;», «Είχα ζητήσει Ισπανίδες, αλλά μου ήρθαν δυο γέροι από το Βέλγιο», και άλλα τέτοια. Η αλήθεια είναι ότι μέσα στην κρίση η αύξηση των επισκεπτών είναι ανακούφιση. Μόνο ο τουρισμός, από τους μεγάλους κλάδους, εισφέρει θετικά στην πορεία του ΑΕΠ και στη βελτίωση του εξωτερικού ισοζυγίου. Είναι απόλυτη ανάγκη να κρατηθεί ψηλά και να μεγαλώσει ακόμα στα επόμενα λίγα χρόνια, αν είναι εφικτό.
Oμως, αυτή η γρήγορη μεγέθυνση των τελευταίων δύο ετών με ανησυχεί. Καθώς οι άλλες παραγωγικές δραστηριότητες έχουν καθηλωθεί, η οικονομία εξαρτάται υπερβολικά από αυτόν τον έναν κλάδο, που παράγει σχεδόν το ένα τέταρτο των εξαγωγών και δημιουργεί, άμεσα και έμμεσα, περίπου το ένα έκτο του εθνικού εισοδήματος. Η «μονοκαλλιέργεια» είναι επικίνδυνη σε οποιαδήποτε μορφή.
Ο δε τουρισμός έχει ιδιαίτερα στοιχεία που αυξάνουν την ανασφάλεια. Εξαρτάται πολύ από παράγοντες που δεν μπορούν να τους ελέγξουν ούτε το κράτος ούτε οι επιχειρήσεις, όπως είναι οι γεωπολιτικές διακυμάνσεις και οι τρομοκρατικές ενέργειες. Επιπλέον η εποχικότητα δημιουργεί προβλήματα. Οι εργαζόμενοι, στην πλειονότητά τους, απολύονται κάθε φθινόπωρο, δεν έχουν εργασιακή ασφάλεια και οι εργοδότες δεν μπορούν να τους προσφέρουν κατάρτιση και να τους δώσουν μακροχρόνια κίνητρα αποδοτικότητας. Το ταμείο ανεργίας επιβαρύνεται. Οι εγκαταστάσεις και υποδομές μένουν νεκρές για έξι ή εννέα μήνες, που σημαίνει ότι κοστίζουν ακριβά, και παρ’ όλα αυτά είναι ανεπαρκείς στις εβδομάδες της αιχμής.
Γίνονται προσπάθειες να προστεθούν νέες μορφές τουρισμού: συνέδρια, πεζοπορίες, πολιτιστικές διαδρομές, υπηρεσίες υγείας. Χρήσιμα είναι όλα αυτά, γιατί επιμηκύνουν τη σεζόν, διασπείρουν τους επισκέπτες σε περισσότερους τόπους και απασχολούν νέες ειδικότητες. Διατηρούν όμως το ιδιαίτερο στοιχείο του τουρισμού, που είναι η ολιγοήμερη επίσκεψη, δηλαδή μια χαλαρή σχέση με τον προορισμό που επηρεάζεται από αστάθμητους, εξωγενείς παράγοντες. Επιπλέον, μερικές από τις νέες μορφές έχουν τη δική τους έντονη εποχικότητα.