Τι Κάνει μια Πόλη Ευτυχισμένη;

Τι είναι αυτό που κάνει μια πόλη ένα εξαιρετικό μέρος για να ζήσει κανείς; Είναι η αφθονία των χώρων πρασίνου; Τα μέσα μαζικής μεταφοράς; Οι καλές σχέσεις στη γειτονιά;

#URBANTIMES
Την μετάφραση επιμελήθηκε η Κάλλια Κυπράκη.

Ο Charles Montgomery, Καναδός δημοσιογράφος και συγγραφέας του μπεστ σέλερ βιβλίου ‘Happy City: Transforming Our Lives Through Urban Design’, έθεσε ως στόχο να απαντήσει σε αυτές τις ερωτήσεις σε μια αποστολή για 7 χρόνια μέσα σε πόλεις ανά τον κόσμο. Το Happy City είναι ένα τέλειο μίγμα μιας αφήγησης, επιστημονικής έρευνας και περιηγητικών κειμένων. Συνολικά, το βιβλίο είναι σαν ένα ‘Περί αστικής ανάπτυξης Μανιφέστο’, που σκορπάει τη δυνατότητα της θετικής αλλαγής σε μια γειτονιά, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Η UT κάθισε μαζί του για να κουβεντιάσει για το βιβλίο του, και γιατί πιστεύει ότι είναι τόσο σημαντικό να κοιτάμε την ευτυχία των πόλεων.

Η αναζήτηση του Montgomery ξεκίνησε στην Μπογκοτά, της Κολομβίας, όπου συναντήθηκε με τον Δήμαρχο εκείνη τη χρονική περίοδο, Enrique Peñalosa - μια κινητήρια δύναμη για την αλλαγή στην πόλη. Ο Peñalosa ξέρει ακριβώς τι κάνει μια πόλη ευτυχισμένη. Για εκείνον, η Μπογκοτά είναι ένα ζωντανό πείραμα. Ενώ η οικονομία μπορεί να μην είναι ισχυρή, η πόλη μπορεί να σχεδιαστεί για να δώσει στους ανθρώπους αξιοπρέπεια και εμπλουτίσει τη ζωή τους. Ο ίδιος είχε πει: «Μια προηγμένη πόλη δεν είναι ένα μέρος όπου οι φτωχοί μετακινούνται με αυτοκίνητα, αλλά αυτή όπου ακόμη και οι πλούσιοι χρησιμοποιούν μέσα μαζικής μεταφοράς».

Athlyn: Τι σας έφερε ώστε να ερευνήσετε το σημείο τομής μεταξύ της αστικοποίησης, της επιστήμης, της υγείας και της ψυχολογίας, και γιατί θα λέγατε ότι ο όρος «ευτυχία» είναι ένα σημαντικό μέτρο για να χρησιμοποιήσετε;

Charles: Το ταξίδι μου άρχισε πραγματικά όταν ξεκίνησα αυτήν την άγρια διαδρομή μέσα από τη Μπογκοτά, της Κολομβία του Peñalosa. Αυτό ήταν το 2007 και άρθρωσε μια ισχυρή φιλοσοφία για το τι σημαίνει να είσαι ευτυχισμένος και πώς οι πόλεις μπορούν να ενισχύσουν την ευτυχία της κοινωνίας . Όπως κάναμε ποδήλατο γύρω από την πόλη πρέπει να μου φώναζε σε όλη την κίνηση και ήμουν βαθιά συγκινημένος από τα λόγια του και τη φιλοσοφία του, με την έννοια ότι η πόλη θα πρέπει να μας αντιμετωπίζει σαν να είμαστε κάτι ιερό και ότι η ισότητα ήταν το κλειδί για τη δημιουργία της ευτυχίας στις πόλεις.

Νάντη, το νέο, δημιουργικό «Hub» της Γαλλίας

#κείμενο - εικόνες, Ηρακλής Γεωργιάδης, parallaximag

Η παράδοση και η ιστορία έναντι του μοντέρνου και της απέραντης δημιουργικότητας. Ευγενικοί, προσγειωμένοι άνθρωποι και ανάπτυξη παντού, χαρακτηρίζουν μια πανέμορφη, φρέσκια πόλη της Γαλλίας, και όχι δεν μιλάμε για το Παρίσι! Το κέντρο της ανάπτυξης πλέον βρίσκεται στην Νάντη. Μια πόλη 250.000 κατοίκων, 50χλμ μακριά από τον Ατλαντικό Ωκεανό, την οποία θα ζήλευαν όχι μόνο οι δικοί μας δήμαρχοι, άλλα και όλη η Ευρώπη. Παράδειγμα προς μίμηση, αφού στο τιμόνι της βρίσκετε η νέα εκλέγουσα δήμαρχος, 35 χρόνων παρακαλώ, Johanna Rolland. Φρέσκα μυαλά λοιπόν διαχειρίζονται ένα πλήθος νέων δραστηριοτήτων και ιδεών, εμφανή σε κάθε γωνία της πόλης, που διακρίνεται από τη χαλαρότητα και την ηρεμία του κόσμου της, που δεν την φτάνουμε εμείς οι Θεσσαλονικείς και ας λέμε.

Το ερώτημα που τίθεται όμως, είναι πώς μια πόλη φτάνει έως εδώ;

Το κύριο χαρακτηριστικό της Νάντης, πέρα από το ότι είναι η γενέτειρα του Ιουλίου Βερν, είναι ότι πρόκειται για ένα νησί το οποίο είναι αποτέλεσμα συνένωσης μικρότερων νησίδων στον ποταμό Loire, ο οποίος διασχίζει την πόλη. Το Île de Nantes (νησί της Νάντης), με 4.9χλμ μήκος και 1χλμ. φάρδος,  ενώνεται με 13 γέφυρες με τη στεριά και την υπόλοιπη πόλη και χρησιμοποιείτο κατά το παρελθόν ως εμπορικός σταθμός και στη συνέχεια ως βιομηχανική περιοχή. Πλέον αποτελεί ένα κέντρο όπου κατασκευαστικές εταιρίες, δημιουργικές οργανώσεις, κυβερνητικές και μη, μαζί με τον δήμο και την στήριξη της Ευρώπης, ξεκίνησαν πριν λίγα χρόνια να μεταφέρουν σε αυτό τα πολιτιστικά δρώμενα και να υλοποιούν αναπτυξιακά σχέδια στο μέγιστο, μετατρέποντάς το σε κυρίαρχη οικονομική δύναμη, ειδικά στους τομείς των δημιουργικών βιομηχανιών (creative industries). Το τουριστικό κομμάτι ασφαλώς δεν λείπει και στρέφεται σε έναν 12μετρο (!), τεχνητό ελέφαντα,  που περπατά κάθε μέρα επί 45 λεπτά στο κέντρο του νησιού, πετώντας νερό στους περαστικούς και καταλήγοντας σε ένα 25μετρο σε ύψος καρουσέλ θαλάσσιων τεράτων που μοιάζει βγαλμένο από κάποια ιστορία του Βερν.

Εσκί Σεχίρ: Πώς ένας εμπνευσμένος δήμαρχος μεταμόρφωσε μια πόλη

Εικόνες: Ελένη Βράκα

#parallaximag

Την Κυριακή 4 Μαΐου, η Θεσσαλονίκη μετατράπηκε για μια μέρα σε μία διαδραστική πλατφόρμα παρουσιάσεων, προτάσεων και συζητήσεων για το μέλλον της πόλης, με βάση το παρόν και τη διεθνή εμπειρία. Στη σκηνή του Ολύμπιον, μια ημέρα σκέψης, συζήτησης, δράσεων και προτάσεων για τη Θεσσαλονίκη αλλά και παρουσίασης καλών πρακτικών από το εξωτερικό που θα μπορούσαν να αποτελέσουν παραδείγματα εφαρμογής και στη δική μας πόλη. Σε συνεργασία με ξένα ινστιτούτα και πρεσβείες προσκαλέσαμε στη Θεσσαλονίκη 10 ανθρώπους από τη Βρετανία, τη Γερμανία, τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ολλανδία, την Αλβανία, την Τουρκία και την Ελλάδα, που πέτυχαν, για να μας παρουσιάζουν το πώς τα κατάφεραν άλλες πόλεις με βιώσιμες ιδέες, υποδεικνύοντας καλές πρακτικές μεταμόρφωσης μιας πόλης ή μιας γειτονιάς.

Ένας από τους ομιλητές ήταν ο κ. Yılmaz Büyükerşen από το Εσκί Σεχίρ. Είναι δήμαρχος στο Eskişehir της Τουρκίας από το 1999. Ξεκίνησε την καριέρα του σαν ρεπόρτερ, καρικατουρίστας και συνέχισε σαν καθηγητής και μετέπειτα πρόεδρος του τμήματος Οικονομικών και Διοίκησης, προωθώντας το 1971 ένα μοντέλο προσαρμογής της τεχνολογίας στο εκπαιδευτικό σύστημα της Τουρκίας, το οποίο εφαρμόστηκε σε όλη τη χώρα και λειτουργεί εώς σήμερα. Διετέλεσε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Συμβουλίου για το Ραδιόφωνο και την τηλεόραση  (RTÜK), ίδρυσε την πρώτη σχολή στο Eskişehir για τον Κινηματογράφο και την τηλεόραση, όπως επίσης και τις σχολές Λογοτεχνίας, εφαρμοσμένων καλών τεχνών και το Κρατικό Ωδείο της πόλης. Στην πολυετή θητεία του σαν δήμαρχος δημιούργησε πρότζεκτ ανάπτυξης της αστικής ταυτότητας του Eskişehir, ίδρυσε δημόσιο τραμ, ανάπλασε τα κανάλια της πόλης δημιουργώντας δίκτυο ποτάμιας μεταφοράς, ανέδειξε ιστορικά μνημεία, εκσυγχρόνισε το αποχετευτικό σύστημα της πόλης, δημιούργησε δεκάδες δημόσια πάρκα, εκπαιδευτικά κέντρα για γυναίκες και παιδιά κ.ά. Πρόσφατα, εκλέχτηκε δήμαρχος για 4η συνεχόμενη θητεία. Μας μίλησε για τη μετατροπή μιας συντηρητικής πόλης σε πυρήνα εξωστρέφειας και έπειτα απάντησε τις ερωτήσεις μας.

Πώς γίνεται η διαχείριση των ανακαινισμένων ιστορικών κτιρίων; Γίνεται από το δήμο ή παραχωρούνται σε ομάδες της πόλης, φορείς και τον ιδιωτικό τομέα;

Πόλεις και συμμετοχικός προϋπολογισμός

Εικόνα 1: Πώς ο Συμμετοχικός Προϋπολογισμός έχει διαδοθεί παγκοσμίως. Πηγή: Sintomer et al., 2010

#Λίνα Λιάκου.Δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο συμμετοχή.

Ένα διεθνές παράδειγμα συμμετοχικής δημοκρατίας

«Φανταστείτε μια πόλη όπου οι πολίτες της αποφασίζουν συλλογικά για το πότε θα χτιστεί ένα καινούριο σχολείο, πού θα χωροθετηθεί ένα πάρκο και ποια προγράμματα θα υλοποιούνται στην κεντρική βιβλιοθήκη της. Φανταστείτε μια πόλη όπου χιλιάδες κάτοικοί διαφορετικών ηλικιών, φύλου, και εθνικότητας συναντώνται τακτικά για να χτίσουν ένα καλύτερο κοινό μέλλον… όλα αυτά στο όνομα του συμμετοχικού προϋπολογισμού» (Lerner 2004, σ. 4).

Το μοντέλο του Συμμετοχικού Προϋπολογισμού (Σ.Π.) χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στο Πόρτο Αλέγκρε της Βραζιλίας, μια πόλη με 1,5 εκατομμύριο κατοίκους στα τέλη της δεκαετίας του ’80, όταν εξελέγη για πρώτη φορά στον δήμο της πόλης το κόμμα των εργατών. Από τότε το μοντέλο του Σ.Π. έχει διαδοθεί σε πάνω από 1.000 πόλεις σε όλο τον κόσμο.

Παρόλο που οι μέθοδοι υλοποίησης του Σ.Π. διαφέρουν ανάλογα με τις πολιτικές, κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες της εκάστοτε πόλης, όλα τα παραδείγματα στηρίζονται σε μια κοινή προσέγγιση: αρχικά, τα μέλη της κοινότητας προσδιορίζουν τις προτεραιότητες των δαπανών. Στη συνέχεια, η κοινότητα εκλέγει τους αντιπροσώπους της. Με την τεχνική υποστήριξη των δημοτικών λειτουργών, οι αντιπρόσωποι μεταφράζουν τις προτεραιότητες της κοινότητας σε συγκεκριμένες υλοποιήσιμες προτάσεις. Ύστερα, τα μέλη της κοινότητας ψηφίζουν ποιες προτάσεις θέλουν να χρηματοδοτήσουν και τέλος, ο δήμος ή το εκάστοτε θεσμικό όργανο υλοποιεί τις επιλεγμένες προτάσεις (Lerner και Hall, 2007). 

Το Νέο Logo της Φλωρεντίας: Crowdsourced σχεδιασμός που κάνει κακό στο Σχεδιασμό

#STEVEN HELLER*

Δημοσιεύθηκε στο The Atlantic

Την μετάφραση επιμελήθηκαν η Κάλλια Κυπράκη και η Αθηνά Παναγοπούλου.

Η ιταλική πόλη πραγματοποίησε ένα ανοικτό διαγωνισμό ώστε να κάνει rebrand για την ίδια - με μέτρια αποτελέσματα.

Είναι κοινότυπο τον τελευταίο καιρό για τις πόλεις να δίνουν στους εαυτούς τους λογότυπα για την προσέλκυση ξένου τουρισμού και επιχειρήσεων, αλλά σε μια πρόσφατη στροφή υψηλού επιπέδου, χρησιμοποιήθηκε το crowdsourcing για την επίτευξη του αποτελέσματος. 

Παρά το γεγονός ότι ένας μόνο σχεδιαστής είναι υπεύθυνος για το τελικό αποτέλεσμα, η συνολική διαδικασία με την οποία η Φλωρεντία ( η απάντηση της Ιταλίας στο "I Love New York" ) ανέθεσε, , έκρινε και επέλεξε να ξεκινήσει τη συζήτηση για το αν μπορεί ή πρέπει ο σχεδιασμός να είναι δημοκρατικός. Η συνεργασία είναι ευπρόσδεκτη, αλλά ανοίγοντας τη διαδικασία της δημιουργίας σε κάθε Tomasso, Ricardo και Harry μπορεί να οδηγήθεί σε μετριότητα και σε αυτή την περίπτωση, θα έλεγα, το έκανε.

Στο πνεύμα της ένταξης, η Φλωρεντία ξεκίνησε ένα διεθνή διαγωνισμό πριν από ένα χρόνο, ανοιχτό σε όλους, -επαγγελματίες και ερασιτέχνες -, με ένα σκίτσο. Συγκέντρωσε ένα εντυπωσιακό αριθμό 5.000 καταχωρήσεων. Μία επιτροπή της δημοτικής αρχής εξέτασε λεπτομερώς το έργο, καταλήγοντας σε 29 φιναλίστ και ένα νικητή. Τα αποτελέσματα είναι, νομίζω, λιγότερο από αξέχαστα, και ο τρόπος που η ιδέα εκτελέστηκε εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αλληλεπίδραση της πολιτικής, των επιχειρήσεων, και του σχεδιασμού.

Το νικητήριο logo, που σχεδιάστηκε από το Fabio Chiantini, έναν ταλαντούχο σχεδιαστή πόστερ και περιοδικών , παρουσιάζει τέσσερις εναλλακτικούς τρόπους γραφής της Φλωρεντίας, μέσω της διάταξης ενός «παζλ αναζήτησης λέξεων" ή μοτίβου "ακροστιχίδας". Σε σύγκριση με το έργο άλλων φιναλίστ-πολλά από τα οποία έμοιαζαν με λογότυπα κοσμικών ξενοδοχείων και εστιατορίων-  μόνο η λύση της ακροστιχίδας αναγνώρισε την επιθυμία της Φλωρεντίας ώστε να θεωρηθεί ως διεθνής κόμβος (αν και οι τέσσερις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στο παζλ-λατινικά, αγγλικά, γερμανικά και ισπανικά -την καθιστούν με ευδιάκριτο τρόπο Δυτικό, Ευρωκεντρικό κόμβο).

Αγγίζοντας το τέλειο: η μεγάλη επιχείρηση του branding της πόλης

Οι (γνωστές και στη χώρα μας δίδυμες της τηλεόρασης) Mary – Kate και Ashley Olsen φορώντας τα μπλουζάκια “I love New York”. Το συγκεκριμένο σλόγκαν δημιουργήθηκε από τον Milton Glaser στη δεκαετία του ’70.

Η εικόνα είναι το παν όταν πρόκειται για τα παγκόσμια brand πόλεων - αλλά για ποιους είναι αυτή η φρενήρης άσκηση ελέγχου εικόνας;

Άρθρο της Sharon Zukin που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα The Guardian. Τη μετάφραση επιμελήθηκε ο Μανώλης Τσαγκαράκης.

Η Όπερα του Σίδνεϊ έχει φτερά. Το Burj Khalifa στο Ντουμπάι είναι το ψηλότερο κτίριο στον κόσμο. Το Pudong της Σαγκάης βλέπει τον 21ο αιώνα με φυσαλίδες, κορώνες και υδρόγειους. Τα κτίρια αυτά έχουν σχεδιαστεί για να είναι άμεσα αναγνωρίσιμα, ένα brand  τόσο για την πόλη όσο και για τους αρχιτέκτονες τους. Αλλά αν κάθε πόλη τα έχει - και όλοι προσλαμβάνουν την ίδια ομάδα αρχιτεκτόνων για το σχεδιασμό τους - πώς μπορεί μια πόλη να είναι διαφορετική;

Ωστόσο, η μοναδικότητα είναι ο στόχος του branding της πόλης, η οποία κατά τα τελευταία χρόνια έχει εξελιχθεί σε μια παγκόσμια βιομηχανία που συνδέεται με τον τουρισμό και το τα μέσα ενημέρωσης-αθλητικά γεγονότα  -και- ψυχαγωγία. Αρχικά σαν διαφημιστικό σύστημα με στόχο την προσέλκυση νέων κατοίκων, το branding της πόλης είναι πλέον ένα σλόγκαν-σύνθημα που συνδέεται με μια ολόκληρη εκστρατεία δημοσίων σχέσεων για να μετατρέψει τα μέρη όπου ζούμε σε «προορισμούς». Όπως πάντα με το branding, η εικόνα είναι το παν.

Αλλά ο ανταγωνισμός μεταξύ των πόλεων επιταχύνει την ανάγκη βελτίωσης της εικόνας τους έτσι ώστε καμιά πόλη να μην μπορεί ποτέ να κερδίσει. Εάν η διαδικασία του branding μιας πόλης αρχίζει με «την επιθυμία να είναι εξαιρετική», όπως δηλώνει μια εταιρεία branding προορισμού, τότε, σύμφωνα με το φαινόμενο της «λίμνης Wobegon» που διαδόθηκε στις ΗΠΑ μέσω του ραδιοφωνικού παραγωγού Garrison Keillor - που σατιρίζει μια πόλη όπου «όλες οι γυναίκες είναι δραστήριες, όλοι οι άντρες είναι όμορφοι και όλα τα παιδιά είναι έξυπνα άνω του μέσου όρου» -  στη συνέχεια, κάθε πόλη αποδεικνύεται ότι είναι όμοια με την πόλη μοντέλο.

Ηράκλειο :Hack4med, χρήση open data για κατασκευή εφαρμογών.

Ο μαραθώνιος προγραμματισμού Hack4Med διοργανώνεται ταυτόχρονα σε 5 χώρες της Ευρώπης (Ισπανία, Μάλτα, Ιταλία, Μαυροβούνιο, Σλοβενία, Γαλλία) στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος HOMER (Harmonizing Open data in the MEditerranean through better access and Reuse of publicsector information –www.homerproject.eu).

Οι φορείς που συμμετέχουν στο έργο HOMER έχουν ιδρύσει μία ομοσπονδία (federation) από portals ανοικτών δεδομένων. Στα πλαίσια αυτής της ομοσπονδίας, δίνεται η δυνατότητα εύκολης πολυγλωσσικής αναζήτησης συνόλων ανοικτών δεδομένων (datasets) στα διάφορα συμμετέχοντα portals.

Kατά τη διάρκεια του μαραθώνιου, οι συμμετέχοντες θα πρέπει να κάνουν χρήση συνόλων ανοιχτών δεδομένων (datasets) που θα είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά, με έμφαση στα datasets της ομοσπονδίας του HOMER, τα οποία μπορούν να αναζητηθούν στο http://opendata-federation.csi.it/. Στόχος του Hack4Med είναι η ανάπτυξη τόσο διαδικτυακών όσο και mobile εφαρμογών. Όλες οι εφαρμογές θα πρέπει να είναι ανοικτές, σύγχρονες, καινοτόμες και να αφορούν στην κάλυψη αναγκών και την εύρεση τεχνολογικών λύσεων σε καθημερινά προβλήματα που εντοπίζονται κυρίως στους τομείς του τουρισμού, του πολιτισμού, της ενέργειας, της γεωργίας και του περιβάλλοντος!

Η εγγραφή στον μαραθώνιο προγραμματισμού είναι δωρεάν και μπορούν να συμμετάσχουν σε αυτόν προγραμματιστές, φοιτητές, ερευνητές, γραφίστες, webdevelopers, αλλά και άνθρωποι που ενδιαφέρονται για θέματα τεχνολογικής αξιοποίησης ανοιχτών δεδομένων στους ανωτέρω αναφερόμενους τομείς.

Ο μαραθώνιος θα ξεκινήσει το απόγευμα της Παρασκευής 16 Μαΐου 2014 και θα ολοκληρωθεί το βράδυ τουΣαββάτου 17 Μαΐου 2014.

Η επιτροπή αξιολόγησης αποτελείται από τους  Κωνσταντίνο Στραταριδάκη από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, τον  Θεόδωρο Καρούνο από την ΕΕΛ/ΛΑΚ, τον  Χρήστο Νικολάου από το Πανεπιστήμιο Κρήτης , τον Μανώλη Στρατάκη από την Forthnet και τον Κωστή Μοχιανάκη από τον Δήμο Ηρακλείου

Η αρχιτεκτονική των έξυπνων πόλεων

(Photo of the National Centre for the Performing Arts 
in Beijing by Trey Ratcliff)

#Του Rick Robinson. 
Δημοσιεύθηκε στο The Urban Technologist
Την μετάφραση επιμελήθηκαν η Κάλλια Κυπράκη και η Αθηνά Παναγοπούλου.

Προετοιμαζόμουν αυτή την εβδομάδα για το επόμενο στάδιο των εργασιών όσον αφορά την  Επιτροπή των Έξυπνων Πόλεων του Μπέρμιγχαμ. Το έργο μας στην Επιτροπή είναι να αναπτύξουμε ένα στρατηγικό όραμα για την Μπέρμιγχαμ ως μια έξυπνη πόλη και έναν οδικό χάρτη για την επίτευξη αυτού του στόχου.

Στο πλαίσιο αυτό σκεφτόμουνα μια ενδιαφέρουσα και σημαντική ερώτηση:

Τι είναι αυτό που κάνει μια πόλη μια «έξυπνη πόλη», σε αντίθεση με μια πόλη όπου συμβαίνουν κάποια «έξυπνα πράγματα»;

Τρία προφανή κριτήρια απαραίτητα για να απαντηθεί το ερώτημα αυτό ξεχωρίζουν:

1. Οι Έξυπνες Πόλεις οδηγούνται από την κορυφή - έχουν ένα ισχυρό οραματιστή και πρωτοπόρο ηγέτη που είναι υπέρμαχος της Έξυπνης ατζέντας σε ολόκληρη την πόλη. Οι Δήμαρχοι του Ρίο και της Βαρκελώνης δείχνουν περίφημα τέτοιου είδους ηγεσία. Το ίδιο συμβαίνει και στο Ηνωμένο Βασίλειο με τον Dave Smith, ΔιευθύνωνΣύμβουλος του Δημοτικού Συμβουλίου της Sunderland, και τον Sir Albert Bore, του Birmingham εκλεγμένος ηγέτης του Συμβουλίου, και ένας από τους ιδρυτές του κινήματος Eurocities.

2. Οι έξυπνες πόλεις έχουν ένα φόρουμ ενδιαφερομένων - έχουν δημιουργήσει μια κοινότητα των ενδιαφερόμενων φορέων της πόλη σε ολόκληρη την έκτασή της . Αυτοί οι εμπλεκόμενοι δημιούργησαν όχι μόνο ένα συναρπαστικό όραμα για μια έξυπνη πόλη αλλά έχουν δεσμευθεί να αναλάβουν ένα συνεχή ρόλο συντονίζοντας ένα ευρύτερο σχέδιο ώστε να το πραγματοποιήσουν. Αυτή είναι η πρόκληση που δόθηκε στην Επιτροπή της Έξυπνης Πόλης στο Μπίρμινχαμ, και έχω ήδη γράψει για το πώς μία τέτοια διαδικασία θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί.

«Γάμος» πολιτισμού και περιβάλλοντος

Βραδινή άποψη του Μουσείου Περιβάλλοντος
Στυμφαλίας από την απέναντι πλευρά της λίμνης.

#ΓΙΩΤΑ ΣΥΚΚΑ, ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 19.04.2014

Πρόσφατα ασκήθηκε δίωξη σε βαθμό κακουργήματος στον δήμαρχο της Αρχαίας Ολυμπίας με την κατηγορία ότι κάλυπτε απορριμματοφόρα του δήμου, που άδειαζαν σκουπίδια δίπλα στον ποταμό Αλφειό. Μοναδικό φυσικό περιβάλλον που «τραυματίστηκε» και από την πυρκαγιά του 2007, η οποία κατέκαψε ακόμη και τον ιστορικό Κρόνιο λόφο.

Ολο και συχνότερα διεθνείς οργανισμοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη διάσωση και ανάδειξη πολιτιστικών τοπίων, στην προσπάθεια να προστατέψουν περιοχές και όχι μόνον συγκεκριμένα μνημεία. Η έννοια του πολιτιστικού τοπίου που ορίζεται από την Unesco ως «η σύζευξη φύσης και ανθρώπου», απέκτησε ιδιαίτερη βαρύτητα από το 2000, μετά τα περιστατικά συστηματικής καταστροφής σε παγκόσμια κλίμακα. Τόσο εκτός συνόρων, όσο και εντός (Δίον, Πήλιο, Χίος, Στυμφαλία, Μαραθώνας, Βραυρώνα), έχουν παρατηρηθεί αλλοιώσεις ιστορικών περιοχών. Το αποτέλεσμα είναι αφενός να μην μπορούμε εύκολα να «αναγνώσουμε» τον ρόλο που διαδραμάτισαν τα τοπία στην ιστορία των τοπικών κοινωνιών, αφετέρου να μην μπορούμε να τα συνδέσουμε και να τα αναδείξουμε –προάγοντας βιώσιμα περιβάλλοντα– με όρους μέλλοντος.

Η σπουδαιότητα των πολιτιστικών τοπίων και η ανάγκη για την ενιαία διαχείριση φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς ήταν δύο από τα συμπεράσματα του πρόσφατου Διεθνούς Συνεδρίου του υπουργείου Πολιτισμού «Η Πολιτιστική Κληρονομιά στο προσκήνιο. Προς μία κοινή προσέγγιση για μια βιώσιμη Ευρώπη», που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα, στο πλαίσιο της ελληνικής προεδρίας, στο Συμβούλιο της Ε.Ε.

Ηράκλειο : Το φεστιβάλ των κοινών

Το Φεστιβάλ των Κοινών αποτελεί μια πρωτοβουλία για την προώθηση της ελεύθερης γνώσης και της ομότιμης συνεργασίας για τη δημιουργία και τη διαχείριση των κοινών. Μια φιλοσοφία που έχει διαδοθεί πολύ μέσα από τις κοινότητες του ελεύθερου λογισμικού και επεκτείνεται σε πολλές πτυχές της καθημερινότητάς μας, όπως στις τέχνες, στη διακυβέρνηση, στις κατασκευές μηχανημάτων, εργαλείων και άλλων αγαθών. Μέσα από μία έκθεση, ομιλίες, προβολές και εργαστήρια, σκοπός του φεστιβάλ είναι να προβληθούν στο κοινό τα επιτεύγματα αυτής της φιλοσοφίας και να γίνει αφορμή για περαιτέρω υιοθέτησή της.

Σκοποί του Φεστιβάλ των Κοινών είναι:

• Να αναδείξουμε λύσεις σε καθημερινές μας ανάγκες που προσφέρονται μέσα από τα Κοινά.
• Να ενημερώσουμε για διαθέσιμα σε όλους εργαλεία τα οποία μας βοηθάνε να δημιουργήσουμε και να διαχειριστούμε τα Κοινά.
• Να ερευνήσουμε νέους τρόπους συνεργασίας, νέα εργαλεία δημιουργίας και καινοτομίες για να επιταχύνουμε την διαδικασία συμμετοχής των πολιτών στα Κοινά.

Οι πόλεις του κόσμου με τα πιο ισχυρά brands - τα δεδομένα

Άρθρο της Guardian, την μετάφραση επιμελήθηκε ο Μανώλης Τσαγκαράκης.

Η πρώτη παγκόσμια έρευνα της Guardian για τα brands των πόλεων ανέδειξε ένα νικητή έκπληξη (για εμάς έτσι κι αλλιώς), εκπλήξεις μεταξύ των ονομάτων των ηττημένων και μερικές ενδιαφέρουσες πόλεις που θα πρέπει να παρακολουθήσουμε στο μέλλον (Βομβάη και Μέκκα, σας βλέπουμε!). Παρακάτω ακολουθεί μια σύντομη ανάλυση του τρόπου με τον οποίο καταρτίστηκε η λίστα

Για να καταρτιστεί η λίστα μας με τα πιο ισχυρά brands των πόλεων όλου του κόσμου, ζητήσαμε από τη Saffron, μια εταιρεία συμβούλων που υπερηφανεύεται για την τεχνογνωσία της στο αστικό branding, να ενημερώσει τη από το 2008 μελέτη των ευρωπαϊκών πόλεων συγκρίνοντάς της  με τις 57 μεγαλύτερες  πόλεις του κόσμου. Το «βαρόμετρο» είναι αρκετά διαφωτιστικό: δεν περιμένει κανείς το Λος Άντζελες να νικήσει τη Νέα Υόρκη ή το Λονδίνο. Ή το Τόκιο και η Βενετία να πέσει τόσο «χαμηλά».

Η έκθεση μετρά δύο όψεις του brand μιας πόλης: τα «περιουσιακά στοιχεία» της - αξιοθέατα, το κλίμα, τις υποδομές (κυρίως τις μεταφορές), την ασφάλεια και την οικονομική ευημερία - και το «buzz» της, που είναι ένας συνδυασμός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης (τα Likes του Facebook και ανάλυση του συναισθήματος από το Twitter για τη πόλη) και γενικά τις αναφορές από τα μέσα ενημέρωσης. Τα περιουσιακά στοιχεία και το buzz βαθμολογούνται με άριστα το 10 με τους αριθμούς να προστίθενται για να παράγουν ένα συνολικό αποτέλεσμα. (Βλέπε παρακάτω) 

Έξυπνες πόλεις : Κανείς δε θέλει τον top - down σχεδιασμό

#Rick Robinson.

Δημοσιεύθηκε στο The Urban Technologist

Την μετάφραση επιμελήθηκαν η Κάλλια Κυπράκη και η Αθηνά Παναγοπούλου.

Κανείς δεν θέλει πόλεις που λειτουργούν με το «από πάνω προς τα κάτω» μοντέλο που οδηγούνται από την τεχνολογία. Αυτές είναι χαζές και όχι έξυπνες.

Αλλά οι πόλεις που συμμορφώνονται στο «από τα κάτω προς τα πάνω» μοντέλο δεν αρκούν.  Προκειμένου να πετύχουν σε ευρεία κλίμακα, η βασική καινοτομία και η «τοπικότητα» χρειάζονται υποστήριξη από ένα νέο περιβάλλον πολιτικής, χρηματοδότησης, υποδομές και τεχνολογία.

Πήρα μέρος σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης  με τον Leo Johnson, συν-συγγραφέα του βιβλίου "Turnaround Challenge: Business and the City of the Future” (και, συμπτωματικά, ο αδελφός του δημάρχου του Λονδίνου, Boris Johnson).  Ο Leo υποστήριξε σε μια παθιασμένη ομιλία ότι θα πρέπει να αποφύγουμε υπερβολικά ντετερμινιστικές "top-down" προσεγγίσεις για την ανάπτυξη βιώσιμων πόλεων, και θα πρέπει να ενθαρρυνθεί η "bottom-up"  καινοτομία.  Τα λόγια του επανέλαβαν ορισμένες από τις επικρίσεις που έχουν ακουστεί ενάντια του κινήματος των έξυπνων πόλεων από συγγραφείς όπως ο Adam Greenfield και ο Richard Sennett.

Αλλά αυτά είναι επιχειρήματα κατά μιας πρότασης που απλά δεν νομίζω ότι κανείς υποστηρίζει σήμερα.

Σε όλες τις επαφές μου σε όλο τον κόσμο, στην τεχνολογία, σε κυβερνήσεις και στον αστικό σχεδιασμό, δεν ξέρω κανέναν που να σκέφτεται ότι θα ήταν «έξυπνο» να λειτουργούν οι πόλεις εξ ολοκλήρου από τεχνολογικά συστήματα, κανέναν που να πιστεύει ότι τα ψηφιακά δεδομένα μπορούν να παρέχουν "άριστη γνώση" σχετικά με τα συστήματα της πόλης, και κανέναν να  νομίζει ότι οι πόλεις που χτίζονται και διοικούνται εξ ολοκλήρου από ντετερμινιστικά σχέδια οδηγούμενες από πάνω προς τα κάτω θα είναι υγιής και ζωντανοί τόποι για να ζήσουν.

Η ιδέα της Έξυπνης Πόλης δεν έχει να κάνει με την παράδοση των ινίων της πόλης σε μηχανήματα και δεν έχει να κάνει με την επιβολή ενός ιδεαλιστικού, εταιρικού τρόπου ζωής. Πρόκειται απλά για την αξιοποίηση των εξελισσόμενων δυνατοτήτων της τεχνολογίας στις προσπάθειές μας να δημιουργήσουμε ένα πιο βιώσιμο, δίκαιο, ανθεκτικό κόσμο στις πόλεις όπου όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να ζήσουν.

Θεσσαλονίκη: «Μια πόλη από το μέλλον»

#Deutsche Welle, Διογένης Δημητρακόπουλος 
#Υπεύθ. Σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη

Λίγο πριν τις δημοτικές εκλογές, η Θεσσαλονίκη «βράζει». Στην εκδήλωση «Μια πόλη από το μέλλον», έλληνες και γερμανοί εθελοντές μιλούν για τις δυνατότητες αστικής ανάπλασης, ανταλλάσσοντας εμπειρίες.Δύο εβδομάδες πριν από τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών στην Ελλάδα, ο προεκλογικός πυρετός βρίσκεται στα ύψη. Σε μια εποχή που το αναπτυξιακό πρόβλημα και η πολιτική απαξίωση βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, οι τοπικές κοινωνίες καλούνται να αποφασίσουν για το μέλλον της πόλη τους. Σημαντικό ρόλο σε αυτό διαδραματίζει και η κοινωνία των πολιτών, η οποία μπορεί να βοηθήσει στην προώθηση του δημόσιου διαλόγου για την ανάληψη πρωτοβουλιών που θα αλλάξουν το βιώσιμο μέλλον μιας πόλης.

Κοινωνία των πολιτών εν δράσει

Aπό το συνέδριο «Μια πόλη από το μέλλον», στον Κινηματογράφο Ολύμπιον

Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η δράση της ομάδας «Θεσσαλονίκη Αλλιώς», η οποία έχει θέσει εξαρχής ως σκοπό να δημιουργήσει και να προωθήσει μία «αλλιώτικη» εικόνα για την πόλη της Θεσσαλονίκης. Η ιδέα της δράσης προέκυψε το 2010 μέσω ενός διαφορετικού εορτασμού, για τα είκοσι χρόνια του free press περιοδικού parallaxi. Μέχρι σήμερα, με 31 δράσεις καινοτόμου χαρακτήρα, όπως αρχιτεκτονικά projects, πολιτιστικές και περιβαλλοντικές παρεμβάσεις, προώθηση καλών πρακτικών, μία δημιουργική ομάδα ανθρώπων από διαφορετικούς χώρους με τη βοήθεια εκατοντάδων εθελοντών επεμβαίνει στα μικρά και μεγάλα προβλήματα της πόλης, από το λιμάνι και το δάσος μέχρι το Κρατικό Ωδείο και τις κατεστραμμένες γέφυρες.

«Αποφασίσαμε να περάσουμε από τη δυσαρέσκεια, την κριτική και τις προτάσεις ουτοπικών πραγμάτων σε επίπεδο κειμένων, στη δράση. Βασικός σκοπός ήταν η συνέργεια, κάτι που λείπει αρκετά από την πόλη. Μάθαμε να συλλειτουργούμε σε συνεργασία με φορείς, δήμους αλλά και μικρές ακτιβιστικές οργανώσεις», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Γιώργος Τούλας υπεύθυνος της ομάδας «Θεσσαλονίκη Αλλιώς». Μία τέτοια δράση αποτέλεσε η διοργάνωση του συνεδρίου «Μία πόλη από το μέλλον» στο Ολύμπιον, με παρουσίαση αντίστοιχων δράσεων από το εξωτερικό που θα μπορούσαν να αποτελέσουν παραδείγματα εφαρμογής στην πόλη της Θεσσαλονίκης.

Άνδρος: Η αξιοποίηση του πολιτισμού για την ανάδειξη ενός επώνυμου προορισμού

# Μαρία Ψαρρού.

Στο πλαίσιο των εκστρατειών για τη θεμελίωση της αναγνωρίσιμης επωνυμίας ενός τόπου, σημαντικό ρόλο διαδραματίζει ο πολιτισμός, καθώς η η διαδικασία branding ενός τόπου προϋποθέτει τη σε βάθος γνώση της πολιτισμικής ταυτότητας και ιδιαίτερης φυσιογνωμίας του. 

Επιπρόσθετα, όπως αποτυπώνεται συχνά και στην τουριστική προώθηση, η ανάπτυξη και διαχείριση της αναγνωρίσιμης επωνυμίας ενός τόπου αξιοποιεί εικόνες και αντλεί περιεχόμενο από την πολιτιστική κληρονομιά, τα πολιτιστικά δρώμενα και τις αντίστοιχες υποδομές και εν γένει από τη συνολική παρουσίαση της πολιτιστικής δραστηριότητας που λαμβάνει χώρα εντός αυτού. 

Εξάλλου, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, ο πολιτισμός πέραν των ιδιαίτερων φυσικών χαρακτηριστικών ενός τόπου, αποτελεί μοναδικό περιουσιακό του στοιχείο και ως εκ τούτου συνιστά πρωταρχικό στοχείο για τη διαφοροποίησή του από άλλους

Έτσι, το branding γίνεται αντιληπτό ως μια σύγχρονη πολιτιστική στρατηγική που επιχειρεί να ανασυνθέσει συλλογικές ταυτότητες που έχουν διαρραγεί από τις διαρθωτικές αλλαγές που σημειώθηκαν στο τέλος του 21ου αιώνα. 

Σκοπός του δεν είναι απλώς η προσέλκυση επισκεπτών στα εκάστοτε μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, τις πολιτιστικές εγκαταστάσεις ή συμμετεχόντων στα πολιτιστικά δρώμενα.  Ζητούμενο αποτελεί οι υφιστάμενοι και δυνητικοί επισκέπτες αλλά και η κοινή γνώμη να συνδέουν τον τόπο με την πολιτιστική του κληρονομιά και δραστηριότητα, να αναπτυχθεί δηλαδή η αναγνωρίσιμη επωνυμία του τόπου με έμφαση στον πολιτισμό.

Η στρατηγική επιλογή της αξιοποίησης του πολιτισμού στη διαδικασία του branding τόπου, υποδεικνύει τη ρητή ή άρρητη στόχευση σε μια κατηγορία αποδεκτών που ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό, οι οποίοι αναζητούν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και εμπειρίες, είναι ανοικτοί στην ποικιλομορφία και προσπαθούν να επικυρώσουν την ταυτότητά τους ως δημιουργικοί άνθρωποι.

Η διάδοση του branding τόπου δεν οφείλεται αποκλειστικά στις οικονομικές επιπτώσεις του, στη προσέλκυση δηλαδή επενδύσεων ή τουρισμού. Η θεμελίωση της αναγνωρίσιμης επωνυμίας ενός τόπου οργανώνει την πληροφορία που συνδέεται με τον τόπο αυτό, βάζοντας τάξη σε μια εκ πρώτης όψεως χαοτική πραγματικότητα. Για αυτό ακριβώς το λόγο αυτό είναι σκόπιμο να αναπτύσσεται ως συμμετοχική διαδικασία, με την ενεργή συμμετοχή του τοπικού πληθυσμού για την ανάδειξη του αυθεντικού πολιτισμού του τόπου