Νέα Ευρωπαϊκή Πολιτική Τουρισμού: Το εργαλείο της διαπεριφερειακής συνεργασίας

@Του Σπύρου Δανέλλη, ευρωβουλευτή

Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ξεκίνησε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση (μετά από πρόσκληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), με στόχο την δημιουργία ενός νέου πλαισίου τουριστικής πολιτικής για την «Ευρώπη, πρώτο παγκοσμίως τουριστικό προορισμό» (Ανακοίνωση COM(2010) 352). Η αρμόδια επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού έχει ήδη οργανώσει τις πρώτες εσωτερικές συζητήσεις για τα μέσα που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο φιλόδοξος αυτός στόχος.

Η προσπάθεια μορφοποίησης μιας νέας ευρωπαϊκής πολιτικής σε έναν τόσο πολυσύνθετο τομέα της οικονομίας όπως ο τουρισμός, προβλέπεται από την Συνθήκη της Λισαβόνας. Στο άρθρο 195 αναφέρεται ότι στόχος της Ε.Ε. είναι η προώθηση της ανταγωνιστικότητας των εταίρων που εμπλέκονται στον τουρισμό, με τρόπο συμβατό με τον στόχο για αειφόρο ανάπτυξη και η ενθάρρυνση της σχετικής συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών.

Είχα την τιμή να επεξεργασθώ και να παρουσιάσω, ως εισηγητής εκ μέρους της ομάδας των Σοσιαλιστών, συγκεκριμένες προτάσεις προς την κατεύθυνση αυτή. Κατέθεσα προς συζήτηση ένα πρώτο κείμενο κατευθύνσεων -έγινε αποδεκτό με ικανοποίηση από τους ευρωβουλευτές όλων των κρατών μελών- προτείνοντας να ενσωματωθούν στην ευρωπαϊκή πολιτική τουρισμού δύο καινοτόμες αρχές:

Η «Αρχή της Συμπληρωματικότητας» των επιμέρους εθνικών τουριστικών πολιτικών και η «Αρχή της Διαπεριφερειακότητας», ως προς τον σχεδιασμό των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών.

 

Η «Αρχή της Συμπληρωματικότητας» συνεπάγεται τον από κοινού σχεδιασμό, με θεματικά και γεωγραφικά κριτήρια,τμημάτων εθνικών πολιτικών τουρισμού (πχ μοντέλων θεματικού τουρισμού ή συγκεκριμένων τομέων παροχής τουριστικών υπηρεσιών), ανεξάρτητα αν συνορεύουν ή όχι.

Η «Αρχή της Διαπεριφερειακότητας» συνδέεται με τον ενιαίο σχεδιασμό των τουριστικών υπηρεσιών:είτε σε ενιαίο γεωγραφικά χώρο, πχ μεταξύ γειτονικών περιφερειών που αποτελούν μεθόριες ζώνες δυο γειτονικών κρατών,είτε σε συγκεκριμένο θεματικό πεδίο, πχ μεταξύ περιφερειών που συνδέονται με κάποια κοινά στοιχεία, όπως για παράδειγμα η Αθήνα και η Βιέννη που έχουν να επιδείξουν την σπουδαία κληρονομιά των νεοκλασσικών κτιρίων που σχεδίασε ο Δανός αρχιτέκτων Θεόφιλος Χάνσεν.

Απώτερος και ευσεβής στόχος της εισαγωγής των προτεινόμενων αρχών στην υπό διαμόρφωση ευρωπαϊκή πολιτική τουρισμού είναι η άμβλυνση ή και άρση του σημαντικότερου εμποδίου μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής πολιτικής τουρισμού: του ανταγωνισμού που υπάρχει ανάμεσα στις τουριστικές πολιτικές μεταξύ των κρατών μελών της Ε.Ε. Επιπροσθέτως η συμπληρωματικότητα και η διαπεριφερειακότητα είναι εφικτό να διασφαλίζουν υψηλότερο επίπεδο αειφορίας για τους πόρους που χρησιμοποιούνται για την εξυπηρέτηση των τουριστών, καθώς ευνοούν την ανάπτυξη της αειφόρου πρωτογενούς τοπικής παραγωγής, συμβάλλουν στην αειφόρο κινητικότητα, καθώς οι κλίμακες και τα μέσα των μετακινήσεων αλλάζουν ριζικά αναδεικνύοντας τις ηπιότερες ενεργειακά μεταφορές σε στόχο και ενισχύουν σημαντικά την απασχόληση στην τοπική κλίμακα.

Το σημαντικότερο, ίσως, όφελος από την εισαγωγή των δύο αρχών στην ευρωπαϊκή τουριστική πολιτική, στη σημερινή συγκυρία της οξείας οικονομικής κρίσης, είναι η δημιουργία αναπτυξιακού πλεονεκτήματος σε περιοχές τουριστικά υπανάπτυκτες σήμερα. Και φυσικά η περαιτέρω ανάπτυξη του τουρισμού της Ένωσης, με πιο ισόρροπη, ωστόσο, κατανομή του προϊόντος σε γεωγραφική και κοινωνικο-οικονομική κλίμακα, στο πλαίσιο μιας πιο δίκαιης κατανομής του εισοδήματος στις περιφέρειες της Ευρώπης.