Το τέλος των φεστιβάλ και η αρχή των πόλεων

Σε παλιότερη ανάρτηση με τίτλο : Διαχείριση πολιτιστικών οργανισμών σε περίοδο κρίσης σας είχαμε ενημερώσει ότι με αφορμή τη συμπλήρωση 10 χρόνων λειτουργίας του Προγράμματος  Μεταπτυχιακών Σπουδών  «Πολιτιστική Διαχείριση» του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού» του Παντείου Πανεπιστημίου διοργανώνεται διημερίδα με θέμα «Διαχείριση πολιτιστικών οργανισμών σε περίοδο κρίσης».

  
Τα βασικά ζητήματα που  συζητήθηκαν είναι:
Βιωσιμότητα των πολιτιστικών οργανισμών και δραστηριοτήτων - Νέοι τρόποι και πηγές χρηματοδότησής τους, Επίδραση της κρίσης στις προτεραιότητες και τις προωθούμενες πολιτικές Δράσεις για την προσέγγιση ευάλωτων ομάδων κοινού, Ανάπτυξη εναλλακτικών πολιτιστικών δραστηριοτήτων σε περίοδο κρίσης.

Στην ομιλία του  με τίτλο "Το τέλος των φεστιβάλ και η αρχή των πόλεων " ο Ο. Ανδρεαδάκης (Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Αθήνας – Διευθυντής του περιοδικού ΣΙΝΕΜΑ) μεταξύ άλλων είπε :

"Το να φτιάχνεις κάθε χρόνο ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ είναι σα να φτιάχνεις πύργους στην άμμο. Παίρνεις τα κουβαδάκια σου, τα φτυαράκια σου, μαζεύεις άμμο κογχύλια, πέτρες και χτίζεις.

Στην άμμο και με άμμο.

Είναι τόσο απλό, τόσο παιχνιδιάρικο και τόσο εφήμερο.

Όλα αυτά βέβαια γινόντουσαν παλιά. Πριν από την κρίση. Δηλαδή πριν υποχρεωθούμε, κάπως βίαια, να ξαναδούμε από την αρχή και να ξανα-ορίσουμε την έννοια κινηματογραφικό φεστιβάλ.

Τα φεστιβάλ λοιπόν δεν είναι πια φεστιβάλ. Ή, για να είμαι πιο ακριβής, οφείλουν να επαναπροσδιορίσουν τον εαυτό τους.

Δε μπορούν πια να υπερηφανεύονται για την πολυτέλεια των αποκλειστικών επιλογών τους, ούτε να περιορίζονται στα στενά όρια ενός δεκαήμερου και μιας προνομιούχας καλλιτεχνικής γειτονιάς.

Στις καλές εποχές καλούσες δημοσιογράφους και επαγγελματίες, πλήρωνες εισιτήρια και πίστευες ότι φέρνεις σε επαφή τις ταινίες με το κοινό. Η ανταλλαγή αυτή όμως παρέμενε σε ένα κλειστό κύκλο και τις περισσότερες φορές η πόλη κοιτούσε αμήχανη.

Τώρα δεν μπορείς να το κάνεις αυτό. Ούτε μπορείς αλλά ούτε δικαιούσαι να το κάνεις.

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΩΝ

Σήμερα αυτά τα χρήματα πρέπει να κατανεμηθούν αλλιώς. Πρέπει να ξανασχεδιάσουμε τα φεστιβάλ και να τα μετατρέψουμε σε ζωντανούς οργανισμούς συνεχούς παρέμβασης. Δεν αρκεί να δείχνουμε τις ταινίες των νέων δημιουργών. Θα πρέπει να βοηθήσουμε αυτούς τους δημιουργούς να σχεδιάσουν τις ταινίες τους, να γράψουν τα σενάριά τους, να τα βελτιώσουν, να βρουν χρηματοδότες και συνεργάτες.

Δεν αρκεί να χειροκροτάμε τις ελληνικές ταινίες. Θα πρέπει να τις πάρουμε από το χέρι, να τις συνοδέψουμε στα ξένα φεστιβάλ, να τις βοηθήσουμε να προβληθούν παντού.

Δεν αρκεί να δείχνουμε 200 ταινίες μέσα σε δέκα μέρες. Κι αυτό είναι σημαντικότατο βέβαια, αλλά θα πρέπει να βρούμε και τρόπους συνεχούς καλλιτεχνικής παρουσίας. Στις παλιές εποχές της πλαστής ευμάρειας, ήταν αυτονόητο ότι ένα κινηματογραφικό φεστιβάλ περιοριζόταν στο δικό του αυτόνομο δεκαήμερο.

Τις άλλες 355 μέρες όμως τι γίνεται; Ποια είναι η παρουσία σου στην πόλη; Ποια είναι η συμβολή σου στην ζωή της; Στην καθημερινότητά της;

Γι αυτό μιλάω για το ΤΕΛΟΣ ΤΩΝ ΦΕΣΤΙΒΑΛ και την ΑΡΧΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ.

Η κρίση μας υποχρεώνει να αφήσουμε πίσω μας το Φεστιβάλ-έκθεση και να δούμε το Φεστιβάλ-παρέμβαση.

Γι αυτό πιστεύω και ότι τα κινηματογραφικά φεστιβάλ (αλλά και τα θεατρικά και των άλλων τεχνών) οφείλουν να δραστηριοποιούνται καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς με εκδηλώσεις, με αφιερώματα, με εκπαιδευτικά προγράμματα, με σεμινάρια, με ουσιαστικές παρεμβάσεις.

Οφείλουν να απαντούν στα καίρια ερωτήματα που απορρέουν από τις κοινωνικές αλλαγές.

Οφείλουν να συνδιαλέγονται με όλο το φάσμα του πολιτισμικού γίγνεσθαι, να συνεργάζονται με άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς.

ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συνάδελφοι βρισκόμαστε μπροστά σε μια κρίση που θέτει σε δοκιμασία τον ίδιο τον πολιτισμό έτσι όπως το ξέρουμε από την εποχή του Διαφωτισμού. Και δεν μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε αυτή την κρίση καθισμένοι αναπαυτικά στις φεστιβαλικές μας πολυθρόνες.

Όταν η καλλιτεχνική πρωτοπορία ονομάζεται «θολοκουλτούρα», όταν ο νεοναζισμός έχει κερδίσει επίσημη πολιτειακή θέση, όταν ο φόβος πλανάται πάνω από τη ζωή μας, εμείς δεν μπορούμε να απαντάμε κλεισμένοι στην πολυτέλειά μας.

ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Επιτρέψτε μου εδώ να σας πω τι κάναμε εμείς –στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Αθήνας- εκτός από τις ΝΥΧΤΕΣ ΠΡΕΜΙΕΡΑΣ του Σεπτεμβρίου.

Το 2010 συνεργαστήκαμε με όλα τα Μουσεία της Αθήνας -16 τον αριθμό- και παρουσιάσαμε ένα πρωτοποριακό μουσειακό περίπατο (με θέμα την εξέλιξη των επιστημών και των τεχνών) και γύρω από αυτόν οργανώσαμε εκπαιδευτικές επισκέψεις και σεμινάρια. Και συνεχίζουμε να είμαστε σε επαφή με όλα αυτά τα Μουσεία και να οργανώνουμε από κοινού κι άλλες εκδηλώσεις.

Το 2011 δημιουργήσαμε το Φεστιβάλ Θερινού Κινηματογράφου της Αθήνας, με δωρεάν προβολές σε πάρκα, σε δρόμους, σε πλατείες, σε γειτονιές και σε θερινά σινεμά και πιστεύουμε ότι αυτό το φεστιβάλ μπορεί να αλλάξει την εικόνα της πόλης, να δώσει μια ανάσα πολιτισμού και- πολύ σημαντικό αυτό- να έλξει τουρίστες.

Πέρσι, το 2012, συνεργαστήκαμε με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου στην οργάνωση αυτού του Θερινού μας Φεστιβάλ (κι ήταν εξαιρετικά γόνιμη αυτή η συνεργασία) και στην παραγωγή πέντε ελληνικών μικρού μήκους ταινιών. Παραγγείλαμε επίσης σε νέους Έλληνες μουσικούς να γράψουν πρωτότυπη μουσική για βωβές ταινίες.

Χρηματοδοτήσαμε Έλληνες καλλιτέχνες, ζωγράφους και φωτογράφους και οργανώσαμε μια έκθεση φωτογραφίας.

Βοηθήσαμε –μόλις τον προηγούμενο μήνα- στον σχεδιασμό και την οργάνωση μιας εβδομάδας ελληνικής δημιουργίας στην Γενεύη. Όπου παρουσιάστηκε ένα θεατρικό έργο (το «Χαίρε Νύμφη» της Λένας Κιτσοπούλου) τρεις ελληνικές ταινίες μεγάλου μήκους (η «Ακαδημία Πλάτωνος» του Φίλιππου Τσίτου, το «Wasted Youth» του Αργύρη Παπαδημητρόπουλου και το «Δημοκρατία- ο δρόμος του σταυρού» του Μάρκου Γκαστίν) μια επιλογή από 10 μικρού μήκους και μια έκθεση με 35 έργα Ελλήνων γκραφιτάδων.

Οργανώσαμε, μαζί με τον Μισέλ Δημόπουλο, ένα αφιέρωμα στον Ιαπωνικό κινηματογράφο.

Βρήκαμε μια επαφή με άλλες τέχνες και με άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς.

Στους δυο βασικούς ρόλους ενός μικρού φεστιβάλ δηλαδή (την εναλλακτική διανομή και την δοκιμή των ταινιών) προσπαθήσαμε να προσθέσουμε κι άλλους.

ΓΙΑ ΝΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΦΟΒΟ

Δεν είναι ανάγκη να ανακαλύψει κανείς τον τροχό για να ξανασχεδιάσει τα κινηματογραφικά φεστιβάλ. Ούτε είναι κακό να αντιγράφει ιδέες που έχουν ήδη εφαρμοστεί. Αρκεί να αξιοποιεί το εγχώριο δυναμικό και να βάζει την πόλη πάνω από το φεστιβάλ του.

Αυτό είναι για μένα το πιο σημαντικό πια: η πόλη και ο πολίτης. Ο πολιτισμός μιας καθημερινής αισθητικής.

Είναι ωραίο να παίζεις με τα κουβαδάκια σου και να φτιάχνεις υπέροχους πύργους στην άμμο και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε -για τον έρωτα της ουτοπίας ζούμε εξάλλου.

Οφείλουμε όμως να βάλουμε αυτή την διαδικασία μέσα στην πόλη, για να ξεπεράσουμε το παιχνίδι του εφήμερου, για να νικήσουμε το φόβο.»

Μπορείτε να δείτε το video της ομιλίας στον παρακάτω σύνδεσμο : Blod | Ανδρεαδάκης Ορέστης | Το τέλος των φεστιβάλ και η αρχή των πόλεων