Του Δημητρη Ποτηροπουλου* από τη Καθημερινή
Παρ’ όλο που με συνδέουν πολύ ισχυροί δεσμοί με την Αθήνα, μια πόλη που την νοιάζομαι πραγματικά, δεν θα ισχυριστώ ότι την θεωρώ γοητευτική. Αυτό το γιγαντιαίο πολεοδομικό συγκρότημα των 3.500.000 κατοίκων αναπτύχθηκε χύδην, χωρίς οραματικούς στόχους, χωρίς σχέδιο, ποτέ δεν κατάφερε να αποκτήσει έναν αστικό πυρήνα με αντιπροσωπευτικό χαρακτήρα. Η Αθήνα δεν μπόρεσε να εγγράψει ούτε τις ποιότητες της σύγχρονης πολεοδομίας ούτε, όμως, τις αντίστοιχες ενός ιστορικού κέντρου με μακρόχρονη παράδοση.
Στον αντίποδα της ελληνικής πρωτεύουσας, οι (όσες) γοητευτικές πόλεις, για παράδειγμα αρκετές δυτικοευρωπαϊκές, συγκροτούν αστικά πυκνώματα με διαχρονική ποιότητα, συνθέτοντας «τόπους ζωής». Πέρα από τη σημαντικότητα των κτιρίων τους και την ενδιαφέρουσα χωρική και λειτουργική τους διάρθρωση, ο πιο ισχυρός παράγοντας γοητείας είναι η ίδια η ιστορικότητά τους, η οποία ξαναζωντανεύει τον χρόνο που δεν υπάρχει πια «χρωματίζοντας» την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.
Μέχρις εδώ, όλα γνωστά και σαφή. Ομως, (αστική) έκπληξη, τουλάχιστον για μένα, αποτέλεσαν οι, μέχρι σήμερα, ειρηνικές συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων» στην Πλατεία Συντάγματος, με το «πολύχρωμο» πλήθος, με τους ήχους και τις σημαίες, με τις σκηνές, τους μικροπωλητές και τα αυτοσχέδια καλλιτεχνικά δρώμενα. Συντελώντας σε μια ρευστή εμπειρία, η κινητικότητα όλων αυτών των παράλληλων δράσεων χαρίζει ζωή στο κέντρο της Αθήνας, μοιάζοντας να το μεταμορφώνει. Αυτή η αναπάντεχη ανάγνωση του δημόσιου χώρου ερεθίζει τη σκέψη, αναδεικνύοντας πολλά και διαφορετικά μεταξύ τους ερωτήματα: Θα μπορούσε, άραγε, το στοιχείο της μεσογειακότητας, η ενέργεια που αυτή εκλύει, να αντισταθμίσει τις ποιότητες ενός δυτικοευρωπαϊκού στιβαρού και καλαίσθητου αστικού περιβάλλοντος, αλλά κάπως «ψυχρού»; Θα ήταν ρεαλιστικό και χρήσιμο να ερευνήσει κανείς ένα πλέγμα δραστηριοτήτων –μικροεμπορίου, αναψυχής, πολιτισμικών κ. ά. – όχι τόσο μεγαλεπήβολων, πιο ταπεινών, που θα εξυπηρετούνται σε παλιά κτίρια ή σε ελαφριές κατασκευές, προκειμένου να δημιουργηθούν πόλοι έλξης στο κέντρο της Αθήνας, βοηθούντος του κλίματος; Θα μπορούσε ένα τέτοιο πρόγραμμα –βασισμένο όχι σε φιλόδοξες και κοστοβόρες λύσεις, αλλά στη φιλοσοφία μιας διαρκούς αστικής «γιορτής» – να μελετηθεί και να χρηματοδοτηθεί ως μια πειραματική πρόταση;
Αυτά τα ανεπεξέργαστα ερωτήματα –συγχωρήστε με για την προχειρότητά τους– στροβιλίζουν τις τελευταίες μέρες στο μυαλό μου...
* Ο κ. Δημήτρης Ποτηρόπουλος είναι αρχιτέκτονας.
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.