Τετάρτη 30 Μαΐου 2012

Το Ρωσικό Place Branding – Ας ξεκινήσουμε με την αλφαβήτα

#της Irina Shafranskaya, από το Place Management & Branding

Την μετάφραση επιμελήθηκε ο Μανώλης Τσαγκαράκης

Οι Ρωσικές πόλεις έχουν κολλήσει το μικρόβιο του city branding με τον ανταγωνισμό να φουντώνει όλο και πιο πολύ καθώς ανταγωνίζονται χιλιάδες Ρωσικές πόλεις μεταξύ τους. Κάθε πόλη υποδηλώνει την ταυτότητα της σαν ένα εργαλείο οικονομικό-κοινωνικής ανάπτυξης αλλά με μεγάλη έκπληξη (ή μάλλον όχι με τόσο μεγάλη έκπληξη) μπορεί κάποιος να διαπιστώσει ότι η διαδικασία δημιουργίας ξεχωριστής ταυτότητας δεν ξεκινάει από την προσπάθεια βελτίωσης της πόλης ή την εφαρμογή πολιτικών για οικονομική ανάπτυξη αλλά από το λογότυπο (!).

Ποιος, πότε και πως δίδαξε στους δημάρχους των πόλεων αυτών (οι οποίοι είναι στις περισσότερες περιπτώσεις αυτοί που παίρνουν τις τελικές αποφάσεις) ότι το λογότυπο είναι το πιο σημαντικό στοιχείο στο ξεκίνημα δημιουργίας της ταυτότητας δεν το γνωρίζει κανείς. Η αντίληψη αυτή όμως έχει εξαπλωθεί σαν επιδημία αλλά με ξεκάθαρα συμπτώματα. Επιπλέον η μόδα στην δημιουργία του λογότυπου είναι η χρήση του αλφάβητου.


Στο λογότυπο μιας πόλης λοιπόν (επίσημα ή ανεπίσημα) πάντα τοποθετείται το πρώτο γράμμα του ονόματος της πόλης. Σαν αποτέλεσμα έχουμε πάρα πολλά λογότυπα (αλλά όχι ταυτότητες πόλεων) που δεν περιέχουν απολύτως κανένα νόημα ή μήνυμα. Για εμένα, ο σκοπός του λογότυπου (σαν συμπληρωματικό μέρος μιας στρατηγικής δημιουργίας ξεχωριστής ταυτότητας πόλεων) είναι η επίτευξη επικοινωνίας μεταξύ των διαφόρων στοιχείων που συνθέτουν τη ταυτότητα του μέρους, ειδικά όταν η κατανόηση της ταυτότητα της πόλης απευθύνεται σε «καταναλωτές» του εξωτερικού. Σε γενικές γραμμές όμως, ποια είναι η λογική πίσω από τη χρησιμοποίηση γραμμάτων (συγκεκριμένα τα Κυριλλικά), χρωματίζοντας τα κιόλας μόνο και μόνο επειδή δείχνουν εντυπωσιακά;

Πάμε τώρα στα παραδείγματά μας. Το πρώτο είναι το λογότυπο της πόλης μου, της Perm. Το πρώτο γράμμα σε κόκκινο χρώμα σαν σύμβολο της ταυτότητας είναι μια δημιουργία ενός πολύ γνωστού Ρώσου σχεδιαστή και από τη στιγμή που δημοσιεύτηκε προκάλεσε πολλές συζητήσεις. Από τη πρώτη στιγμή πάντως η όλη διαδικασία δημιουργίας ταυτότητας υπήρξε πεδίο αντιλόγου με εμπλεκομένους αρκετούς ανθρώπους και με τους περισσότερους κατοίκους να το εκλαμβάνουν με μεγάλη αρνητικότητα. Πως θα μπορούσαμε λοιπόν να δημιουργήσουμε κάτι θετικό μέσα σε ένα τόσο μεγάλο αρνητικό πλαίσιο; - ούτε που γνωρίζει κανείς.

Το επόμενο παράδειγμα της κουβέντας μας είναι το λογότυπο της Σιβηρικής πόλης Omsk και της Περιφέρειας του Omsk (βλέπε τη πρώτη εικόνα του άρθρου). Αυτό το λογότυπο δεν κέρδισε στον επίσημο διαγωνισμό αλλά κέρδισε τόση μεγάλη δημοσιότητα – ειδικά από το ιντερνέτ στην ανεπίσημη ιστοσελίδα του. Πάλι βλέπουμε το πρώτο γράμμα το οποίο και δεν προσφέρει τίποτα στον επισκέπτη – Ποια είναι η ταυτότητα της πόλης; Ένα ειδικό λογότυπο που να περιέχει κάτι το οποίο θα λατρέψει ο κόσμος θα ήταν λίγο καλύτερη ιδέα αλλά σε περιπτώσεις πόλεων που είναι πολύ γνωστές σε όλο τον κόσμο (όπως η Νέα Υόρκη), αν και σε γενικές γραμμές δεν το θεωρώ και ότι καλύτερο για την δημιουργία ταυτότητας μιας πόλης. Το Omsk είναι μια πολύ μεγάλη Ρώσικη πόλη αλλά δεν έχω καμιά ιδέα τι μπορεί να την κάνει ξεχωριστή.


Πάμε παραπέρα: Το επόμενο γράμμα είναι το «Ν» με την φράση «Πόλη του NEVINOMYSK – Καινοτομία». Βλέπει κανείς καμιά καινοτομία στο λογότυπο; Μήπως είναι κρυμμένο μέσα στα μαύρα κουτιά που περικλείουν το γράμμα «Ν» στα κυριλλικά; Δεν είμαι και πολύ σίγουρη ότι το λογότυπο είναι επίσημο και δεν μπορώ καν να φανταστώ τι είδους σουβενίρ θα εμπορεύονται σε τέτοιο μαύρο – άσπρο φόντο. Δεν είναι ελκυστικό και δεν δημιουργεί καμία θετική εικόνα-ιδέα για τη πόλη. Ούτε μπορώ να καταλάβω ποια θα είναι η στρατηγική της πόλης όσο αφορά τη διαχείριση της ταυτότητάς της.


Για να μη πολυλογώ ας πάμε στη Μόσχα. Η Μόσχα είναι από τις πιο γνωστές πόλεις του κόσμου και σαν πρωτεύουσα της Ρωσίας έχει «αυτόματα» τη δική της ταυτότητα. Η κουβέντα για την τοποθέτηση της πόλης και την στρατηγική ταυτότητας της είναι αρκετά περιπετειώδης. Για καλή τους τύχη δεν ξεκίνησαν από το λογότυπο, αλλά από το Γενικό Σχέδιο για τη πόλη και παρόμοια θέματα. Αλλά καθώς η αστική ανάπτυξη της πόλης συζητιέται σε πολλά διαφορετικά μέρη, η αναζήτηση και ο σχεδιασμός του σωστού λογότυπου είναι σε εξέλιξη. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα στα κορυφαία σχεδιαστικά γραφεία μας δείχνει τα ίδια συμπτώματα – κάποιες από αυτές χρησιμοποιούν το πρώτο γράμμα του ονόματος της πόλης.

Το πρόβλημα των Ρωσικών πόλεων είναι αρκετά προβλέψιμο: ξεκινάμε από το λογότυπο, δημιουργούμε ένα φυλλάδιο, σχεδιάζουμε τα σουβενίρ και επίσημες ιστοσελίδες ΑΛΛΑ ξεχνάμε ότι μια ξεχωριστή ταυτότητα (ακόμα και μια «οπτική») είναι ένα σύμβολο ποιότητας. Και στο τέλος της διαδικασίας αυτής έχουμε ένα μεγάλο αριθμό φορολογούμενους να ρωτάνε: «Έχετε κάνει κάτι παραπάνω πέρα από το λογότυπο; Ποιες είναι αυτές οι βελτιώσεις που αντικατοπτρίζει η ταυτότητα της πόλης, που είναι οι τουρίστες και οι επενδυτές που μαγεύτηκαν από την νέα ταυτότητα μας;» Έτσι, ολόκληρη η διαδικασία δημιουργίας ταυτότητας καταντάει ένα μεγάλο χάσιμο χρημάτων. Και αυτό είναι κάτι που μπορεί να επηρεάσει με το χειρότερο τρόπο τη φήμη της ταυτότητας μιας πόλης και από την επαγγελματική σκοπιά και από την πλευρά της ανάπτυξης. Οπότε, πρέπει να ξεκινάμε με την αλφαβήτα;

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.