Παρασκευή 8 Ιουνίου 2012

Φοιτητές του ΜΙΤ σχεδιάζουν τη Θεσσαλονίκη του μέλλοντος

#Της Σοφίας Χριστοφορίδου, εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Η Θεσσαλονίκη δεν είναι μόνον αυτό που βλέπουμε στην επιφάνεια: κάτω απ’ αυτήν υπάρχουν «στρώσεις» ιστορίας. Πάνω της «αιωρείται» άπειρη ψηφιακή πληροφορία. Αν αυτές οι τρεις «πόλεις» συντεθούν, το αποτέλεσμα θα εκπλήξει κατοίκους και επισκέπτες.


Kάπως έτσι φαντάστηκαν τη Θεσσαλονίκη μεταπτυχιακοί φοιτητές του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (Massachusetts Institute of Tecnology-MIT), στις ΗΠΑ, οραματιζόμενοι την πόλη σαν ένα απέραντο και ανοιχτό αρχαιολογικό μουσείο και το θαλάσσιο μέτωπο σαν μια τεράστια θεατρική σκηνή.
Τον Μάρτιο του 2011 βρέθηκαν στη Θεσσαλονίκη, συνοδευόμενοι από τον καθηγητή τού ΜΙΤ, κ. Dennis Frenchman. Μίλησαν με αρχιτέκτονες, εξερεύνησαν μόνοι τους την πόλη και ανέπτυξαν τις δικές τους, καινοτόμες προτάσεις, στο πλαίσιο του εργαστηρίου του εργαστηρίου SENSEable City Lab -ενός εργαστηρίου με το οποίο συνεργάζονται πόλεις όπως η Κοπεγχάγη, η Ρώμη, η Βοστόνη η Νέα Υόρκη και η Σιγκαπούρη.

Τις προτάσεις των φοιτητών παρουσίασε στο κοινό της Θεσσαλονίκης ο διευθυντής του SENSEable City Lab, καθηγητής Carlo Ratti, μετά από πρόσκληση του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου της Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ).



Όλοι οι φοιτητές εντυπωσιάστηκαν από το γεγονός ότι η ιστορία της Θεσσαλονίκης είναι «εγγεγραμμένη» σε επικαλυπτόμενα στρώματα, ανάλογα με την περίοδο -αρχαιοελληνική, ρωμαϊκή, βυζαντινή, οθωμανική. Αλλά και όλοι τους διαπίστωσαν πως η πόλη δεν αναδεικνύει, δεν κεφαλαιοποιεί όσο θα μπορούσε αυτό το στοιχείο, που την καθιστά μοναδική.
Όπως ανέφερε ο καθηγητής Ratti, οι ιδέες τους είναι προσαρμοσμένες στα δεδομένα της οικονομικής κρίσης -και, χωρίς να χρειάζονται επένδυση τεράστιων κεφαλαίων για να υλοποιηθούν, προσδίδουν στην πόλη ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, συνδυάζοντας το αρχαίο παρελθόν με το ψηφιακό παρόν. Όπως εξηγεί, ένα σύγχρονο «σήμα κατατεθέν» για τη Θεσσαλονίκη δεν θα ήταν ένα επιβλητικό κτίριο, αλλά ένα project που θα «επικοινωνεί» με το κοινό και θα αναδεικνύει τις «στρώσεις» ιστορίας που κρύβει η πόλη.


ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ

Η Allison Albericci οραματίστηκε την Εγνατία οδό ως έναν διαδραστικό δρόμο με πολλά επίπεδα στον χώρο και τον χρόνο, που θα λειτουργεί ως χρηστικός και πολιτιστικός οδηγός για πολίτες και επισκέπτες. Πώς; Αξιοποιώντας ένα δίκτυο αισθητήρων, που θα επικοινωνεί με τα «έξυπνα» τηλέφωνα των χρηστών του δρόμου και του μετρό.
Οι αισθητήρες θα συλλέγουν πληροφορίες για την κίνηση των ΙΧ, των λεωφορείων και των συρμών του μετρό, θα «χαρτογραφούν» τις μετακινήσεις των πεζών (πόσοι, πότε, προς τα πού), παρέχοντας χρήσιμα δεδομένα για τη βελτίωση του κυκλοφοριακού συστήματος της πόλης, ενώ διαδραστικές οθόνες αφής θα βοηθούν τους επιβάτες να βρουν τη βέλτιστη διαδρομή για έναν προορισμό. Τα δεδομένα για την πυκνότητα της κίνησης θα μπορούν να αξιοποιηθούν και για λόγους μάρκετινγκ (της ίδιας της πόλης, εμπορικών προϊόντων κοκ.), ενώ φωτεινές επιγραφές και ψηφιακές πλάκες πεζοδρομίου θα «εκπέμπουν» ενημερώσεις για πολιτιστικές εκδηλώσεις στα «έξυπνα» τηλέφωνα όσων περνούν από το σημείο.
Κάτω από τη γη, κατά μήκος του μετρό, σε τοίχους και δάπεδα, σε εισόδους και σταθμούς, όλες οι στρώσεις ιστορίας της πόλης θα «ζωντανεύουν» με διαδραστικά ψηφιακά εκθέματα, έτσι ώστε, περιμένοντας στη στάση ή βλέποντας από το παράθυρο του τραίνου, ο επιβάτης να βλέπει ξαφνικά τον Γνάιο Εγνάτιο να τρέχει πάνω στο άλογό του!



ΠΑΝΟΡΑΜΙΚΟ ΑΣΤΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Η Allison Hu φαντάστηκε τους κατοίκους της πόλης να συμμετέχουν σε ένα διαρκές «πανοραμικό αστικό παιχνίδι» για την απογραφή των αρχιτεκτονικών θησαυρών της Θεσσαλονίκης -και τη σωτηρία τους. Με μια εφαρμογή στο κινητό, που θυμίζει το 4square, η «σήμανση» των κτιρίων και η προσθήκη πληροφοριών γι’ αυτά θα μπορεί να γίνεται από καθέναν -κι όταν κάποιος πλησιάζει ένα σημαντικό κτίριο, θα λαμβάνει αυτόματα ενημέρωση στο κινητό του.
Οι χρήστες της πλατφόρμας θα μπορούν να προτείνουν δημιουργικούς τρόπους αξιοποίησης των εγκαταλελειμμένων κτιρίων (π.χ., με τη φιλοξενία καινοτόμων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων ή την αναστήλωση και τη χρήση τους από τον δήμο). Αν η ιδέα είναι ενδιαφέρουσα, μπορεί να τραβήξει την προσοχή, να προκαλέσει συλλογική κινητοποίηση και έτσι, μέσω μικροχρηματοδότησης (μέθοδος γνωστή ως «crowdsourcing»), να συγκεντρωθεί ένα ποσό για την ενοικίαση του κτιρίου από τον ιδιοκτήτη, τη διατήρηση και την αναστήλωσή του.






ΝΕΑ ΜΑΤΙΑ «Επιζήσαντες» του 1917 σε νέους ρόλους

Ο Andres Martinez προτείνει έναν τρόπο να ανακαλύψουν οι κάτοικοι της πόλης την ιστορία των κτιρίων που «επέζησαν» της μεγάλης πυρκαγιάς του 1917 -και να τα δουν με νέα ματιά. Σε πρώτη φάση, θα δημιουργηθεί μια ψηφιακή πλατφόρμα για τη χαρτογράφηση της ιστορίας δέκα τέτοιων κτιρίων, στην περιοχή γύρω από τα Λαδάδικα και τον Λευκό Πύργο. Στη συνέχεια, στόχος είναι να υπάρξει διαδραστική συμμετοχή των μελών της κοινότητας.
Πώς θα επιτευχθεί αυτό; Ο μεταπτυχιακός φοιτητής του ΜΙΤ έχει κάποιες προτάσεις, όπως να γίνονται διαγωνισμοί, όπου τα μέλη της κοινότητας θα μπορούν να ψηφίζουν για τη χρήση των κτιρίων, ή να επιλέγουν τις πέντε πιο αγαπημένες ταινίες της πόλης, οι οποίες θα προβάλλονται στους τοίχους, ή καλλιτέχνες να προβάλλουν τα εικαστικά τους έργα στις προσόψεις των κτιρίων. Όλες αυτές οι δράσεις θα μπορούν να χρηματοδοτούνται από διαφημιστικά σποτ, που θα προβάλλονται κατά την έναρξη των εκδηλώσεων -και έτσι οι ιδιοκτήτες να αποκομίζουν έσοδα για τη συντήρηση των παλαιών κτιρίων.




ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΜΕΤΩΠΟ Μια θεατρική σκηνή


Ο Stephen James Kennedy «είδε» το θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης ως μια τεράστια θεατρική σκηνή, ένα θαλάσσιο αστικό θέατρο, όπου θα γίνονται εκδηλώσεις και εικαστικές προβολές, τις οποίες θα μπορούν να βλέπουν τόσο οι πεζοί όσο και οι επιβάτες των πλοίων. Η «σκηνή» θα διαμορφώνεται κάθε φορά διαφορετικά, ανάλογα με τις διαφορετικές τεχνικές φωτισμού, και μπορεί να είναι είτε η παλιά παραλία (η προκυμαία) είτε η ίδια η θάλασσα, ενώ οι θεατές θα γίνονται ταυτόχρονα και πρωταγωνιστές ενός έργου.
Σε περιόδους σημαντικών εκδηλώσεων (όπως σε επετείους, στη ΔΕΘ, στα Φεστιβάλ Κινηματογράφου ή Βιβλίου), το «θαλάσσιο αστικό θέατρο» θα μπορεί να γίνεται το επίκεντρο του ενδιαφέροντoς, ενώ αυτό το τόσο ιδιαίτερο θέατρο θα αποτελέσει «σήμα κατατεθέν» της πόλης για τη φιλοξενία σημαντικών πολιτιστικών εκδηλώσεων, ψηφιακών προβολών μεγάλης κλίμακας ή εγκαταστάσεων που θα δημιουργούν εικαστικά έργα μέσω του φωτός.




«ΕΞΥΠΝΗ» ΧΡΗΣΗ Ψηφιακές τέντες


Η Yihyun Lim εντυπωσιάστηκε από το ότι όλες οι πολυκατοικίες έχουν μπαλκόνια και κάθε μπαλκόνι από μία τέντα. Με αφορμή αυτό το γεγονός, σκέφτηκε πώς θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν οι νέες τεχνολογίες, που ενσωματώνουν ψηφιακά στοιχεία στις ίνες των υφασμάτων, ώστε οι τέντες να... εκπέμπουν εικόνες, ψηφιακά έργα τέχνης, χρηστικές πληροφορίες και διαφημιστικά μηνύματα. Αυτό θα μπορούσε να προσδώσει ένα πολύ ιδιαίτερο χαρακτηριστικό σε συγκεκριμένες περιοχές της πόλης, συνδέοντας ιστορικές περιοχές με έναν σύγχρονο συνεκτικό ιστό.
Περαιτέρω, οι ψηφιακές τέντες θα μπορούσαν να αποτελέσουν ψηφίδες, που θα σχημάτιζαν μια συνολική εικόνα της πόλης, ορατή από ψηλά. Οι καταναλωτές θα μπορούν να αγοράζουν με δικά τους έξοδα μια τέτοια τέντα και να προβάλλουν από διαφημιστικά μηνύματα (που θα τους αποφέρουν έσοδα) μέχρι προσωπικά μηνύματα (όπως «χρόνια πολλά» σε ένα αγαπημένο τους πρόσωπο), χρησιμοποιώντας απλώς μια εφαρμογή κινητού τηλεφώνου.
Η μεταπτυχιακή φοιτήτρια του ΜΙΤ εκτιμά ότι η πρότασή της θα μπορούσε να αναζωογονήσει τον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας, που τα τελευταία χρόνια διανύει περίοδο παρακμής.


ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ Ψηφιακή τεχνολογία και φως



Η Alix Beranger οραματίστηκε να μετατρέψει το ανάκτορο του Γαλερίου σε έναν «ζωντανό» δημόσιο χώρο, ένα «ανοιχτό μουσείο», όπου, με ένα δίκτυο bluetooth, οι πληροφορίες για τον ιστορικό χώρο θα φτάνουν αυτομάτως στο κινητό τηλέφωνο των περαστικών. Η εγκατάσταση που φαντάστηκε περιλαμβάνει γυάλινα δάπεδα πάνω στο ανάκτορο, για να μπορούν να περπατούν οι επισκέπτες. Τα δάπεδα θα έχουν ενσωματωμένους αισθητήρες, ώστε να υπάρχει διάδραση με τα «έξυπνα» κινητά των χρηστών.
Με βάση τα χαρακτηριστικά που έχει στο προφίλ του στο facebook (φύλο, ηλικία, επάγγελμα) και με τη βοήθεια μιας εφαρμογής για κινητό, κάθε επισκέπτης θα μεταμορφώνεται σε έναν αντίστοιχο «ήρωα» μιας ιστορίας που «διαδραματίστηκε» στον ίδιο χώρο αιώνες πριν, ενώ τον ρόλο του «υποβολέα» θα παίζει το... δάπεδο, που θα εκπέμπει οπτικοακουστικά μηνύματα.
Αυτά κατά τη διάρκεια της ημέρας, γιατί το βράδυ ο αρχαιολογικός χώρος θα «γεμίζει» με ψηφιακές μορφές αρχαίων ρωμαίων. Η αίθουσα του θρόνου θα «ανοίγει» και σε σύγχρονους Έλληνες, για να προβάλλουν ψηφιακά το καλλιτεχνικό τους έργο.

ΤΑ ΛΑΔΑΔΙΚΑ ΜΕ ΑΛΛΟ ΦΩΣ
Η Yeon Wha Hong εντυπωσιάστηκε από τα Λαδάδικα και σκέφτηκε ότι η εικόνα μιας από τις πιο ζωντανές περιοχές της πόλης θα μπορούσε να μεγεθυνθεί και να προβληθεί σε ένα παγκόσμιο κοινό.
Η πρότασή της αφορά ένα σύστημα που αξιοποιεί φωτισμό LED με ενσωματωμένο ήχο και αισθητήρες κίνησης -αποτυπωμένη σ’ έναν ψηφιακό χάρτη, η διαρκής ροή του κόσμου θα μπορούσε να αποτελεί από μόνη της ένα θέαμα-, ενώ κάθε επιχείρηση θα μπορούσε, σε συνεργασία με καλλιτέχνες, να προβάλει στους εξωτερικούς τοίχους των μπαρ εγκαταστάσεις ή να προγραμματίσει την κίνηση του φωτός ανάλογα με τον ρυθμό της μουσικής. Το όραμά της είναι να δημιουργηθεί ένα «οικοσύστημα φωτισμού αστικής κλίμακας», που θα δημιουργούσε τη δική του αισθητική αυταξία και θα αποτελούσε πόλο έλξης για τους επισκέπτες.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.