Το Νέο Logo της Φλωρεντίας: Crowdsourced σχεδιασμός που κάνει κακό στο Σχεδιασμό

#STEVEN HELLER*

Δημοσιεύθηκε στο The Atlantic

Την μετάφραση επιμελήθηκαν η Κάλλια Κυπράκη και η Αθηνά Παναγοπούλου.

Η ιταλική πόλη πραγματοποίησε ένα ανοικτό διαγωνισμό ώστε να κάνει rebrand για την ίδια - με μέτρια αποτελέσματα.

Είναι κοινότυπο τον τελευταίο καιρό για τις πόλεις να δίνουν στους εαυτούς τους λογότυπα για την προσέλκυση ξένου τουρισμού και επιχειρήσεων, αλλά σε μια πρόσφατη στροφή υψηλού επιπέδου, χρησιμοποιήθηκε το crowdsourcing για την επίτευξη του αποτελέσματος. 

Παρά το γεγονός ότι ένας μόνο σχεδιαστής είναι υπεύθυνος για το τελικό αποτέλεσμα, η συνολική διαδικασία με την οποία η Φλωρεντία ( η απάντηση της Ιταλίας στο "I Love New York" ) ανέθεσε, , έκρινε και επέλεξε να ξεκινήσει τη συζήτηση για το αν μπορεί ή πρέπει ο σχεδιασμός να είναι δημοκρατικός. Η συνεργασία είναι ευπρόσδεκτη, αλλά ανοίγοντας τη διαδικασία της δημιουργίας σε κάθε Tomasso, Ricardo και Harry μπορεί να οδηγήθεί σε μετριότητα και σε αυτή την περίπτωση, θα έλεγα, το έκανε.

Στο πνεύμα της ένταξης, η Φλωρεντία ξεκίνησε ένα διεθνή διαγωνισμό πριν από ένα χρόνο, ανοιχτό σε όλους, -επαγγελματίες και ερασιτέχνες -, με ένα σκίτσο. Συγκέντρωσε ένα εντυπωσιακό αριθμό 5.000 καταχωρήσεων. Μία επιτροπή της δημοτικής αρχής εξέτασε λεπτομερώς το έργο, καταλήγοντας σε 29 φιναλίστ και ένα νικητή. Τα αποτελέσματα είναι, νομίζω, λιγότερο από αξέχαστα, και ο τρόπος που η ιδέα εκτελέστηκε εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αλληλεπίδραση της πολιτικής, των επιχειρήσεων, και του σχεδιασμού.

Το νικητήριο logo, που σχεδιάστηκε από το Fabio Chiantini, έναν ταλαντούχο σχεδιαστή πόστερ και περιοδικών , παρουσιάζει τέσσερις εναλλακτικούς τρόπους γραφής της Φλωρεντίας, μέσω της διάταξης ενός «παζλ αναζήτησης λέξεων" ή μοτίβου "ακροστιχίδας". Σε σύγκριση με το έργο άλλων φιναλίστ-πολλά από τα οποία έμοιαζαν με λογότυπα κοσμικών ξενοδοχείων και εστιατορίων-  μόνο η λύση της ακροστιχίδας αναγνώρισε την επιθυμία της Φλωρεντίας ώστε να θεωρηθεί ως διεθνής κόμβος (αν και οι τέσσερις γλώσσες που χρησιμοποιούνται στο παζλ-λατινικά, αγγλικά, γερμανικά και ισπανικά -την καθιστούν με ευδιάκριτο τρόπο Δυτικό, Ευρωκεντρικό κόμβο).

Αλλά η ιδέα του Chiantini είναι δυσάρεστα παρόμοια με την ταυτότητα για την πόλη της Πράγας, η οποία χρησιμοποιεί τέσσερις ξένες ορθογραφίες για την Πράγα (Prag, Praha, κλπ.). Φυσικά, η Φλωρεντία δεν είναι η πρώτη πόλη που μοιράζεται μια ιδέα branding. Λάβετε υπόψη τις αμέτρητες μη εξουσιοδοτημένες χρήσεις του I ❤ NY από τότε που εισήχθη το 1977.

Χρηματοδοτούμενος από την Audi σε συνεργασία με το δήμο της Φλωρεντίας αρχικά υπό την ηγεσία του πρώην δημάρχου της Φλωρεντίας Matteo Renzi (από το Φεβρουάριο, ο νεότερος πρωθυπουργός της Ιταλίας), ο διαγωνισμός εξυπηρετεί ως εταιρική προώθηση δίνοντας παράλληλα την όψη της αξιοποίησης των σχεδιαστών. Ο νικητής θα λάβει βραβείο 15.000 €  σε αντάλλαγμα για την παραχώρηση όλων των δικαιωμάτων του έργου. Οι άλλοι 4.999 συμμετέχοντες δε λαμβάνουν τίποτα, αλλά έχουν επίσης παραιτηθεί από την πνευματική ιδιοκτησία τους, όπως και οι 29 φιναλίστ.

Όταν οι σχεδιαστικές εταιρίες καλούνται να κάνουν ανταγωνιστικές προσφορές για τις εταιρικές προμήθειες, οι πληρωμές είναι σημαντικά υψηλότερες - ειδικά για ένα λογότυπο, το οποίο βασίζεται στο γεγονός ότι το σήμα θα χρησιμοποιηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε πολλά προϊόντα και χώρους. Πράγματι, η πρόσκληση υποβολής προτάσεων, η οποία δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα της πόλης, όρισε  ένα λογότυπο που θα συμπληρώσει το σεβαστό σήμα του κρίνου της Φλωρεντίας και θα προωθήσει τη Φλωρεντία σε ένα ‘εθνικό και διεθνές επίπεδο’, για την ανακοίνωση καινοτομιών και αλλαγών στην επικράτεια, για την κοινοποίηση του πολιτισμού και του τουρισμού, για τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων του εμπορίου και της χορήγησης αδειών, ως σήμα ποιότητας, σε χώρους, προϊόντα και υπηρεσίες και των δημοτικών αρχών της περιοχής. Στην ελεύθερη αγορά, η αμοιβή για το έργο αυτό θα ήταν σημαντικά υψηλότερη από το βραβείο.

"Δημιουργώντας ένα σύμβολο για την πόλη, ειδικά μια πόλη που έχει μια τέτοια ισχυρή ιστορική ταυτότητα όπως η Φλωρεντία, θα πρέπει να είναι μια δουλειά για επαγγελματίες οι οποίοι κατανοούν τη δυναμική της επικοινωνίας», έγραψε ο Diana Di Nuzzo, ένας Ιταλός ανεξάρτητος δημοσιογράφος, σε ένα πρόσφατο email που διαμαρτύρεται σχετικά με το λογότυπο.

Συμμερίζομαι την δυσφορία του. Ο Γραφικός σχεδιασμός είναι ένα επάγγελμα, η έκκληση για ένα διαγωνισμό είναι να παραδώσουν την ευθύνη της αυστηρής επιλογής των καλύτερων σχεδιαστών για την εργασία. Αντί να ενθαρρύνει τη δημιουργική ελευθερία, οι διαγωνισμοί, όπως αυτοί πάντοτε οδηγούν σε αποδυναμωμένες έννοιες που καθορίζονται από πρότυπα χαμηλής γραμμής.

Όμως, κάθε κριτικός σχεδιασμού δεν αντιτίθεται στην διαδικασία της Φλωρεντίας. Στο εταιρικό και εμπορικό σήμα Brand New, ο Armin Vit έγραψε: Η επιλογή τύπου και το διάστημα είναι λίγο αμφίβολα- κάτι με περισσότερη βαρύτητα για τα προηγούμενα και μεγαλύτερο ακόμα διάστημα κάθετα και οριζόντια στο τελευταίο θα είχαν αποδώσει καλύτερα. Παρ 'όλα αυτά, είναι μια ευπρόσδεκτη λύση για την επωνυμία της πόλης που παραμένει στα κλισέ σε αντάλλαγμα μιας πραγματικής ιδέας.

Οι διοργανωτές  ζήτησαν από τον σχεδιαστή της I ❤ Νέα Υόρκη, Milton Glaser να εισέλθει στην διαδικασία σαν ένας από τα πολλούς. Ο ίδιος αρνήθηκε, έντονα αντιτιθέμενος στην ιδέα ενός διαγωνισμού ως ένα μέσο για να πληρώσει το κόστος με έκπτωση, και προέβλεψε το μη ικανοποιητικό αποτέλεσμα της. Από το προηγούμενο φθινόπωρο, τα σχόλιά του ήταν εισηγμένα σε διάφορες εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένων μια συνέντευξη με τον Di Nuzzo στο Artribune. "Ένα έργο σαν κι αυτό απαιτεί μια μεγάλη ιδέα», είπε. "Υπάρχουν έξυπνοι άνθρωποι σε αυτόν τον τομέα που ξέρουν τι κάνουν, και το γεγονός ότι ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός σε όλους δεν εξασφαλίζει μια δημοκρατική διαδικασία.

"Η επιλογή ενός brand δεν είναι σαν να επιλέξεις ένα χρώμα που σου αρέσει, δεν είναι ένα θέμα προτίμησης", πρόσθεσε. «Είναι ένα θέμα της αποτελεσματικότητας. Υπάρχουν πολλά συστατικά στη διαδικασία της δημιουργίας ενός brand του είδους, ιδίως αν ληφθούν υπόψη οι τυπικές πτυχές, ο τρόπος με τον οποίο κάτι φαίνεται σε μας , μας γαργαλάει το μυαλό, και που θυμάσαι για πάντα, μας κάνει να αισθανόμαστε καλά. Αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα, η αισθητική-καλλιτεχνική συνιστώσα, η οποία πηγαίνει κάπως κατ 'ευθείαν στην καρδιά. "

*Steven Heller is the co-chair of the MFA Design program at the School of Visual Arts and co-founder of the MFA Design Criticism program. MORE