Προϊσταμένη Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ*
Η αστυφιλία, η άναρχη επέκταση των πόλεων, η πυκνή δόμηση, η γενικευμένη χρήση του αυτοκινήτου και το συνακόλουθο κυκλοφοριακό πρόβλημα, ο συνωστισμός στις πόλεις, δημιούργησαν τα περιβαλλοντικά προβλήματα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης , του θορύβου, της αισθητικής υποβάθμισης, της θερμοσυσσώρευσης, των πλημμυρών στον αστικό χώρο.
Οι δύσκολες συνθήκες διαβίωσης στη πόλη και η αποκοπή του πληθυσμού από το φυσικό περιβάλλον αντανακλούν στην υγεία και στον ψυχισμό του ανθρώπου της πόλης.
Τα προβλήματα αυτά της πόλης μπορούν ως ένα βαθμό, να θεραπεύσουν ή να μετριάσουν οι υπαίθριοι χώροι πρασίνου στον αστικό ιστό, τα πάρκα και τα άλση, τα περιαστικά δάση.
Αντικείμενο της εισήγησης είναι η διερεύνηση της σχέσης του αστικού ιστού με τους ελεύθερους υπαίθριους χώρους και τους χώρους πρασίνου, η επισήμανση των προβλημάτων που παρουσιάζονται για τη διασφάλιση και διαχείρισή τους, καθώς και οι δυνατότητες σύνδεσης τους και δημιουργίας ενός δικτύου ελεύθερων χώρων και χώρων πρασίνου που θα συνδέεται με όλες τις λειτουργίες της πόλης. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μελέτη, ανάλυση , ταξινόμηση των υπαίθριων χώρων, και τη διατύπωση προτάσεων διαμόρφωσης και βιοκλιματικής ανάπλασης των αστικών ελεύθερων χώρων με στόχο την οργάνωση και λειτουργία δικτύων ελεύθερων χώρων και χώρων πρασίνου στη πόλη.
Οι στόχοι της ανάλυσης και των προτάσεων εντοπίζονται στους παρακάτω άξονες:
• Βελτίωση των οικολογικών και περιβαλλοντικών συνθηκών του αστικού υπαίθριου χώρου
• Αναβάθμιση της πολεοδομικής λειτουργίας των ελεύθερων χώρων και της ποιότητας ζωής μέσα από τη λειτουργία τους ως χώρων υπαίθριας αναψυχής και πολλαπλών δραστηριοτήτων
• Ισοκατανομή και προσβασιμότητα ελεύθερων χώρων
• Δημιουργία δικτύων των αστικών υπαίθριων χώρων
• Παρεμβάσεις για βελτίωση του μικροκλίματος στο κέντρο της πόλης
Στη πρώτη ενότητα γίνεται μία ανάλυση για το ισχύον Θεσμικό Πλαίσιο, τις αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού, και τις περιβαλλοντικές παραμέτρους για τον σχεδιασμό και τη δικτύωση των υπαίθριων χώρων μέσα από ανάλογα παραδείγματα από την Ελλάδα και τον διεθνή χώρο.
Στη δεύτερη ενότητα παρουσιάζεται η εφαρμογή της μεθοδολογικής προσέγγισης στη πόλη της ΛΑΡΙΣΑΣ, με την πλήρη καταγραφή του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος,( ιστορική και οικιστική εξέλιξη της πόλης, χρήσεις γης και λειτουργίες, δίκτυα μεταφορών και κυκλοφορίας), αξιολόγηση των αστικών και περιαστικών υπαίθριων χώρων παράλληλα με τον εντοπισμό των προβλημάτων για τη δικτύωσή τους και την εξασφάλιση των προϋποθέσεων για τη διασφάλισή τους.
Στη τρίτη ενότητα διατυπώνονται οι προτάσεις για δημιουργία δικτύου αστικών υπαίθριων χώρων, για παρεμβάσεις και βιοκλιματικές αναπλάσεις υπαίθριων χώρων και πεζοδρόμων στο κέντρο της πόλης, με στόχο τη βελτίωση του μικροκλίματος και της ποιότητας του περιβάλλοντος σε όλη την πόλη, και για οικολογικές και λειτουργικές επιλογές που θα δημιουργήσουν καλύτερες συνθήκες επικοινωνίας, κίνησης και άνεσης στους χρήστες των υπαίθριων χώρων.
1. Σύγχρονες πόλεις και περιβάλλον
Μέχρι σήμερα, ο χώρος ήταν πάντα προϊόν σχεδιασμού, ο οποίος έπεται χρονικά μιας καταρχήν ανάπτυξης παραγωγικών και πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Σήμερα είναι σημαντική η επίδραση της παγκοσμιοποίησης στην ανάπτυξη των σύγχρονων πόλεων, με τον σχεδιασμό του χώρου να προηγείται χρονικά και όχι να έπεται της ανάπτυξης των παραγωγικών και πολιτισμικών δραστηριοτήτων. Έτσι ο χώρος χρησιμοποιείται συνειδητά ως «εργαλείο» ανάπτυξης της οικονομίας μιας περιοχής (Γοσποδίνη 2007).
Οι πόλεις σήμερα αποτελούν ανθρωπογενή συστήματα τα οποία έχουν επιφέρει μη αναστρέψιμες μεταβολές στο φυσικό περιβάλλον. Η ανάπτυξη της πόλης έγινε με τη τεχνική υποταγή του τοπίου και όχι την ένταξη των κατασκευών σε αυτό, με αποτέλεσμα τη δημιουργία σημαντικών περιβαλλοντικών προβλημάτων.
Το φαινόμενο της «αστικής θερμικής νησίδας», όπως ονομάζεται η αύξηση της θερμοκρασίας στις πόλεις, αποτελεί το πιο τεκμηριωμένο φαινόμενο κλιματικής μεταβολής, και είναι ίσως η πλέον εμφανής από τις επιπτώσεις που προκαλεί η αστικοποίηση.
Οι υπαίθριοι αστικοί χώροι αποτελούν αναπόσπαστα τμήματα του αστικού ιστού, καθώς διαμορφώνουν τη ταυτότητα του αστικού τοπίου, συνδέουν το δομημένο περιβάλλον, και παίζουν τον ρόλο διόδου μετακίνησης και διαβίωσης για τους πολίτες. «Μία πόλη με μικρό ποσοστό δημοσίων χώρων χάνει την έννοια της πόλης με βάση τον αρχικό ορισμό της, καθώς η πόλη ορίζεται και χαρακτηρίζεται συγχρόνως από τους χώρους αυτούς.» (Αραβαντινός 1997) .
Παρά τις ευεργετικές επιδράσεις που ασκούν οι χώροι πρασίνου στον άνθρωπο, τα αστικά κέντρα διαθέτουν ελάχιστες τέτοιες επιφάνειες. Ενώ από την διεθνή εμπειρία απαιτούνται 1520 τ.μ. υπαίθριων χώρων/κάτοικο (Ανανιάδου-Τζιμοπούλου 1982,), σε πολλές περιπτώσεις τα υλοποιημένα σταθερότυπα διαφέρουν.
1.1 Δίκτυα υπαίθριων χώρων
Παρουσιάζοντας την εξέλιξη των δικτύων υπαίθριων χώρων, θεωρείται ότι ο Frederick Olmsted μελέτησε και σχεδίασε πρώτος το δημόσιο χώρο. Σχεδίασε επιμήκεις χώρους πρασίνου και προχώρησε στη σύνδεση τους με στόχο τη δημιουργία διαδρομών ενδιαφέροντος μέσα στη πόλη. Σε αυτόν οφείλεται ο σχεδιασμός μεγάλων λεωφόρων που οδηγούν σε πάρκα και ονομάζονται “συνεχείς περίπατοι ή παρκόδρομοι” (park ways) (Κανταρντζής –Τσαλικίδης 1981)
Μετά τη βιομηχανική επανάσταση o Ebenezer Howard βρήκε ανταπόκριση στο “κίνημα των κηπουπόλεων” με την πρόταση για ακτινωτή πόλη, δομημένη κυκλικά γύρω από ένα κεντρικό πάρκο που συγκεντρώνονται τα δημόσια κτίρια. Παράλληλα ο Le Corbusier σχεδίασε με στόχο τη διείσδυση της υπαίθρου μέσα στη πόλη, πρότεινε αντί για δακτυλίους το πλέγμα των ελεύθερων χώρων να προσλάβει ορθογωνική μορφή, σε πόλεις σχεδιασμένες από την αρχή όπως η Chandigarh στην Ινδία .
Βέβαια ως πιο σύγχρονη μορφή των δικτύων χαρακτηρίζεται η πρόταση του Abercombie το 1944 για το αστικό πράσινο του Λονδίνου. Σε αυτή όλοι οι ανοικτοί αστικοί χώροι αντιμετωπίζονται ως σύστημα συνδεόμενων πάρκων, και προτείνεται ένας συνδεόμενος πυκνός ιστός ανοικτών χώρων.(Τζώρτζη 2000) Χαρακτηριστικό είναι το σχέδιο της ευρύτερης περιοχής της Κοπεγχάγης , γνωστό ως σχέδιο “πέντε δαχτύλων”. Η μορφή πολύποδα με την οποία αναπτύσσεται ο αστικός ιστός και επεκτείνεται η πόλη επάνω στους βασικούς άξονες εξασφαλίζει επιθυμητές σφήνες πράσινων υπαίθριων χώρων. Το πράσινο διεισδύει μέσα στη πόλη σαν πράσινα δάκτυλα.(Τζώρτζη 2000)
Στη Γαλλία ο Γιώργος Κανδύλης το 1960 σχεδιάζοντας τη Toulouse le Mirail ,μία νέα πόλη 100.000 κατοίκων δίπλα στη Τουλούζη, επιτυγχάνει να δημιουργήσει μία συνεχόμενη ζώνη ανοικτών χώρων με αυξημένη κοινωνική ζωή μέσα στη πόλη.(Σταθακόπουλος Π. 2009)
Η πόλη του Montpellier στη Γαλλία είναι μία Μεσογειακή μεσαία πόλη που έχει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με τη Λάρισα. Κτίστηκε κοντά στη Μεσόγειο, και διασχίζεται από τον ποταμό Lez. Είναι η 8η πόλη της Γαλλίας με πληθυσμό 257.000 κατοίκους το 2007.Για τη βελτίωση της ποιότητας του περιβάλλοντος της πόλης έχει δημιουργηθεί ένα πλέγμα πρασίνου σε όλη τη πόλη, και κατά μήκος των όχθεων του ποταμού.Τα μέσα μαζικής μεταφοράς καλύπτουν μεγάλο τμήμα της πόλης, και το τραμ εξυπηρετεί το μεγαλύτερο τμήμα της πόλης, με τη προτεινόμενη τρίτη γραμμή .Οι διαδρομές πρασίνου περιλαμβάνουν νησίδες πρασίνου και δενδροστοιχίες κατά μήκος των μεγάλων λεωφόρων της πόλης. Με έναν πρόσφατο νόμο στη Γαλλία μεγάλη έκταση εντός της πόλης που ήταν στρατόπεδο, αποδόθηκε στο Δήμο. Η έκταση πολεοδομήθηκε με οργανωμένη δόμηση, και με δίκτυα διαδρομών πρασίνου που ενοποιούν τους υπαίθριους χώρους της νέας οικιστικής περιοχής με τους ελεύθερους χώρους της πόλης και το πράσινο της κοίτης του ποταμού.(Ph.Sorel , Yves Chaussouy 2010)
1.2 Θεσμικό πλαίσιο
Οι ελεύθεροι ανοιχτοί χώροι της πόλης χαρακτηρίζονται από τη νομοθεσία (Π.Δ.147/1999) ως «κοινόχρηστοι χώροι» και περιλαμβάνουν τους κάθε είδους δρόμους, πεζόδρομους, πλατείες , πάρκα και άλση. Οι χώροι αυτοί ως χρήση γης στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο αποτελούν ξεχωριστή πολεοδομική λειτουργία με τον χαρακτηρισμό «ελεύθεροι χώροι – αστικό πράσινο».
Σύμφωνα με άρθρο Συντάγματος προστατεύονται οι χρήσεις γης με στόχο τη κατοχύρωση και προστασία του βιώσιμου αστικού περιβάλλοντος. Έτσι οι χαρακτηρισμένοι πράσινοι και ελεύθεροι χώροι μιας πόλης δεν μπορούν να αλλάξουν προς το χειρότερο, δεν μπορούν δηλαδή να μετατραπούν σε χώρους γενικής χρήσης εμπορίου ή κατοικίας, γιατί η οικοδόμηση ενός ελεύθερου χώρου θεωρείται ότι προκαλεί επιδείνωση του περιβάλλοντος.
Με την απόφαση 3447/2007 του Συμβούλιου Επικρατείας κρίθηκε ότι οι μόνιμες ή κινητές κατασκευές που αναπτύσσουν τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος σε κοινόχρηστους χώρους είναι αυθαίρετες. Κρίθηκε ότι κάθε παρόμοια κατασκευή είναι αντισυνταγματική γιατί κάθε κατασκευή προστεγασμάτων με τα στηρίγματά τους, παρέχει τη δυνατότητα στους ιδιοκτήτες των καταστημάτων να μετατρέπουν κοινόχρηστο χώρο σε κλειστό, παρεμποδίζοντας έτσι την ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών.
Οι Δήμοι είναι υποχρεωμένοι να απομακρύνουν τέτοιες κατασκευές, ή να ανακαλέσουν σχετικές άδειες, Η κατάληψη των ελεύθερων χώρων από ιδιωτικές χρήσεις αναψυχής τείνει να γίνει καθεστώς σε πολλές πόλεις. Η διεκδίκηση για τη διασφάλιση ενός ελεύθερου χώρου γίνεται ισχυρή με τη μεγαλύτερη δυνατή συσπείρωση πολιτών και φορέων. Είναι σημαντικό να υπάρχει πολυεπίπεδη κινητοποίηση μέσω της θεσμικής οδού με προσφυγές , παρεμβάσεις και διαμαρτυρίες σε όλες τις βαθμίδες της εξουσίας και του κράτους.
2. Λάρισα – Στοιχεία πόλης
Η πόλη της Λάρισας ανήκει στις ελληνικές πόλεις μεσαίου μεγέθους. Ο Καλλικρατικός Δήμος Λαρισαίων έχει μόνιμο πληθυσμό 163.000 κατοίκους και συμπεριλαμβάνει τους παλαιούς Δήμους Λαρισαίων, Γιάννουλης και Κοιλάδας. Η κεντροβαρική θέση της πόλης δημιουργεί δυνατότητες ανάληψης νέων ευρύτερων λειτουργιών ως μεγαλύτερη πόλη στα «μετόπισθεν» της Θεσσαλονίκης. Η πόλη της Λάρισας συγκεντρώνει λειτουργίες οικισμού πρώτου επιπέδου και αποτελεί (μετά την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη) ένα από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα της χώρας. Η πόλη της Λάρισας βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 70μ, περιβάλλεται από τη θεσσαλική πεδιάδα, ενώ λίγα χιλιόμετρα βορειότερα βρίσκονται οι ορεινοί όγκοι του Ολύμπου και του Κισσάβου και χαρακτηρίζεται από την έλλειψη μεγάλων κλίσεων, εδαφικών εξάρσεων, λόφων και βουνών, καθώς βρίσκεται στον επίπεδο Θεσσαλικό κάμπο.
Ο Πηνειός είναι ο κύριος και πιο αξιόλογος ποταμός της Θεσσαλίας. Στο ύψος της Λάρισας, ο Πηνειός χωρίζεται για μικρό διάστημα σε δύο κλάδους. Ο βορειότερος κλάδος είναι σχεδόν ευθύγραμμος τεχνητός αγωγός, που κατασκευάστηκε πριν από το 1940 για την αντιπλημμυρική προστασία της πόλης. Ο νοτιότερος κλάδος είναι η παλιά φυσική κοίτη του Πηνειού και περνάει μέσα από τη Λάρισα. Οι ανάγκες του πόσιμου νερού της Λάρισας καλύπτονταν μέχρι το 1986 αποκλειστικά από τον Πηνειό. Όμως, η συνεχώς αυξανόμενη κατανάλωση νερού και η συστηματική καλλιέργεια βαμβακιού στην πεδιάδα, που απαιτεί μεγάλες ποσότητες νερού, σε συνδυασμό με τη ρύπανση του ποταμού από τα φυτοφάρμακα, οδήγησαν στην κάλυψη των αναγκών νερού της Λάρισας, από το 1990, αποκλειστικά από γεωτρήσεις.
Αν και ο νομός Λάρισας ανατολικά βρέχεται από θάλασσα, το κλίμα του χαρακτηρίζεται ως ηπειρωτικό. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του κλίματος της Λάρισας είναι το μεγάλο θερμοκρασιακό εύρος (έως 22 βαθμούς) μεταξύ καλοκαιριού και χειμώνα. Η τάση συγκέντρωσης πληθυσμού είναι αυξητική.(κατοικούν σε αυτή το 44,8% των κατοίκων του νομού Λάρισας). Η τάση αστικοποίησης είναι έντονη .Κυρίαρχος παραγωγικός τομέας στο Δήμο Λαρισαίων είναι ο τριτογενής (64,58%), παρά τη μείωση που υπέστη κατά την τελευταία δεκαετία και ακολουθούν ο δευτερογενής με ποσοστό 22,52 % και ο πρωτογενής με 4,67 %. (Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Λαρισαίων 2011).
2.1 Ιστορική και πολεοδομική εξέλιξη της πόλης
Η λέξη Λάρισα προέρχεται από τη πελασγική λέξη «λάα» που σημαίνει φρούριο ή ακρόπολη. Η Λάρισα ήταν η ισχυρή πρωτεύουσα της Πελασγιώτιδας μίας από τις τέσσερεις θεσσαλικές «τετράδες» που συναποτελούσαν «το κοινό των Θετταλών» και γνώρισαν ιδιαίτερη ακμή μετά το 500 μ.Χ. με τη Θεσσαλική Νομισματική Ένωση. (το νόμισμα του «κοινού των Θετταλών» )
Η ακμή της Λάρισας, συμπίπτει με την περίοδο 450-370 π.Χ. (Μπάντζιου-Ευσταθίου Α. 2008) Στον χάρτη του 1586 η πόλη απλώνεται κάτω από το λόφο του Φρουρίου και δίπλα στο ποτάμι , με τη κατεύθυνση των δρόμων να είναι στους άξονες Β-Ν και Α-Δ, ενώ οι υπαίθριοι χώροι της Κεντρικής πλατείας, και της πλατείας Ταχυδρομείου υπάρχουν από τότε και διατηρούνται ορισμένοι βασικοί δρόμοι της πόλης. Τον 17οαιώνα η Λάρισα αναφέρεται ως τυπική τουρκόπολη με το όνομα «Γενί Σεχίρ» , σημαντικό εμπορικό και στρατιωτικό κέντρο.
Με την απελευθέρωση του 1881 η πόλη είχε πληθυσμό 13.610 κατοίκων. Το πρώτο σχέδιο πόλης εκπονείται το 1883 .Μετά το 1922 εγκαταστάθηκαν στη πόλη πρόσφυγες που επέφεραν σημαντικές ανακατατάξεις στην οικονομία της περιοχής. Την 1η Μαρτίου 1941 πλήττεται από σεισμό και μετατρέπεται σε σωρό ερειπίων. Τη δεκαετία 1950-1960 η Λάρισα πλήττεται πάλι από καταστροφικούς σεισμούς, με αποτέλεσμα την επισκευή ή ανοικοδόμηση του μεγαλύτερου μέρους των κτιρίων, χωρίς όμως αυτό να συνοδευτεί από οποιαδήποτε αναμόρφωση του σχεδίου, ενώ διατηρήθηκαν τόσο το σύστημα δόμησης και η κατάτμηση σε μικρά οικόπεδα, όσο και τα πλάτη των οδών.
Στη δεκαετία του ’70 υπήρξε σημαντική αύξηση του πληθυσμού (72760 κατ.) Η αύξηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της ζήτησης χώρων για κατοικία , αλλά και για παραγωγικές εγκαταστάσεις. Η ανάπτυξη του οικοδομικού τομέα μέσα από την ιδιόρρυθμη διαδικασία της αντιπαροχής είχε ως αποτέλεσμα την ανεξέλεγκτη και γρήγορη αλλαγή της εικόνας του κέντρου της πόλης. Χάνονται τα μονώροφα ή διώροφα κτίρια με αυλή και τη θέση τους παίρνουν πολυκατοικίες Τη περίοδο αυτή δυστυχώς χάνονται πολύτιμα κτίρια της πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης μας, ενώ παράλληλα αυξάνεται ο οικοδομικός όγκος στο κέντρο της πόλης.
Όσον αφορά τους πραγματοποιηθέντες συντελεστές δόμησης, ανώτερος είναι ο 2,9 και κατώτερος ο 0,6. Ο ανώτερος Σ.Δ. (2,9) υλοποιείται στην κεντρική περιοχή της πόλης και εκεί που, όσον αφορά στις χρήσεις, είναι συγκεντρωμένη η εμπορική δραστηριότητα της πόλης. Ο χαμηλότερος Σ.Δ. (0,6) είναι θεσμοθετημένος στις περιοχές των επεκτάσεων. Με τη Μελέτη Αναθεώρησης, σε εφαρμογή σχετικών κατευθύνσεων του Γ.Π.Σ., υλοποιήθηκε σημαντική μείωση των Σ.Δ. σε όλη την έκταση της πόλης. Επίσης, στη Λάρισα σημαντική μείωση του συντελεστή δόμησης από 2,9 σε 1,0 έγινε για την ευρύτερη περιοχή του Φρουρίου, στα πλαίσια της διατήρησης και ανάδειξης της συγκεκριμένης περιοχής ως αρχιτεκτονικό σύνολο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να γίνουν εφικτές και οι απαιτούμενες απαλλοτριώσεις για την αποκάλυψη του Αρχαίου Θεάτρου Α’. Γενικά σε καμία περιοχή της πόλης δεν έχει εξαντληθεί η δυνατότητα δόμησης, σύμφωνα με τους θεσμοθετημένους συντελεστές δόμησης.
2.2 Χρήσεις γης –Λειτουργίες της πόλης
Ο πυρήνας της πόλης, παρουσιάζει τη μεγαλύτερη πυκνότητα κεντρικών λειτουργιών και μπορεί να θεωρηθεί το κέντρο της Λάρισας, προς το οποίο άλλωστε συγκλίνουν όλες οι βασικές αρτηρίες , ενώ υπάρχουν και τοπικά συνοικιακά κέντρα. Η μεγαλύτερη συγκέντρωση των διοικητικών ,οικονομικών χρήσεων παρατηρείται στο κέντρο, ενώ στο δίκτυο των κεντρικών πεζοδρόμων αναπτύσσονται οι εμπορικές λειτουργίες. Τα τελευταία χρόνια, μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων έχουν ανοίξει υποκαταστήματα , ενώ έχουν εγκατασταθεί πολυκαταστήματα περιφερειακής εμβέλειας ( ikea ,Praktiker, Carrefour, Metro, Jumbo) εντείνοντας τέτοιες ροές επισκεπτών προς τη Λάρισα.
2.3 Αρχαιολογικοί Χώροι
Το Α’ Αρχαίο Θέατρο της Λάρισας οικοδομήθηκε κατά τον 3ου αιώνα π.Χ. Η θέση κατασκευής του είναι στις νότιες υπώρειες του λόφου. Το μνημείο έχει τη τυπική διάρθρωση του ελληνιστικού θεάτρου με τρία βασικά στοιχεία : κοίλο, ορχήστρα, σκηνή. Η αποκάλυψη του Α’ Αρχαίου Θεάτρου έγινε τη περίοδο 1985-2005. Η θέση του θεάτρου ,στον λόφο του Φρουρίου, απέχει μόλις ένα οικοδομικό τετράγωνο από τη κεντρική πλατεία.
Σημαντικοί Αρχαιολογικοί χώροι στη πόλη είναι
--Η Βασιλική του Αγίου Αχιλλείου (παλαιοχριστιανική βασιλική 6ος αιώνας μ.Χ.) --Παλαιοχριστιανικό Λουτρό στη Πλατεία Λαμπρούλη
--Τμήμα παλαιοχριστιανικής οχύρωσης της πόλης (κατασκευάστηκε επί αυτοκράτορα Ιουστινιανού)
--Το Μπεζεστένι (παλιά τούρκικη αγορά)
--Η παλαιά Πυριτιδαποθήκη κτίσμα του 18ου αιώνα , αποτέλεσε τμήμα της Βυζαντινής οχύρωσης της Λάρισας, αναστηλώθηκε πρόσφατα από τον Δήμο Λαρισαίων (2010) για να επαναχρησιμοποιηθεί ως Μουσείο Εθνικής Αντίστασης.
--Ο Μύλος του Παππά το σημαντικότερο μνημείο της νεότερης περιόδου,. Είναι ένα συγκρότημα κτιρίων που κτίστηκε το 1920 και λειτούργησε ως αλευρόμυλος έως το 1970. Είναι ένα από τα ελάχιστα δείγματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής των αρχών του αιώνα . Έχει αγοραστεί, συντηρηθεί και αναστηλωθεί από τον Δήμο Λαρισαίων ως πολιτιστικό κέντρο και τώρα κατασκευάζεται το Μουσείο Σίτου και Αλεύρου.
2.4 Δίκτυα μεταφορών -κυκλοφορίας
Το οδικό δίκτυο του Δήμου Λαρισαίων αποτελείται από τις πρωτεύουσες αρτηρίες (θεωρούνται οι οδοί που οδηγούν στις εισόδους για την πόλη από τα Φάρσαλα, από την παλιά Εθνική Οδό του Βόλου, από τα Ιωάννινα και την Καρδίτσα) και δευτερεύουσες αρτηρίες (οι οδοί Παναγούλη, Παπαναστασίου, Ανθίμου Γαζή κλπ. που «εισπράττουν» όλη την κυκλοφορία στο κέντρο της πόλης), τον περιφερειακό δακτύλιο και τις οδούς τοπικής σημασίας. Οι υπερτοπικές οδικές συνδέσεις που έχουν σαν αφετηρία τη Λάρισα σχηματίζουν ακτινικό σύστημα. Σήμερα, η νέα εθνική οδός (ΠΑΘΕ) έχει ήδη μεταφερθεί ανατολικότερα , προς την κοινότητα Πλατυκάμπου. H παλαιά εθνική οδός και οι σιδηροδρομικές γραμμές δημιουργούν φραγμούς και ασυνέχειες στον αστικό ιστό και τις χρήσεις της πόλης. Οι πεζόδρομοι του κέντρου συνιστούν ένα από τα εκτενέστερα Ευρωπαϊκά δίκτυα πεζοδρόμων και πλατειών (συμμετέχουν τρεις πλατείες) με συνοχή και συνέχεια, βελτιώνοντας αναμφίβολα τις συνθήκες μετακίνησης και γενικότερα διαβίωσης στο κέντρο της πόλης. Σήμερα πλέον έχει ολοκληρωθεί η πεζοδρόμηση μιας περιοχής έκτασης 460 στρ. περίπου, που περιλαμβάνει 40 οικοδομικά τετράγωνα, συνδέει και ενοποιεί το Λόφο του Φρουρίου, την Κεντρική πλατεία, την πλατεία Ταχυδρομείου την Τρίγωνη πλατεία, την πλατεία Νέας Αγοράς και τον Πηνειό ποταμό. Το μήκος του δικτύου είναι 9 χλμ.
Τη τελευταία εικοσαετία έχει προχωρήσει η κατασκευή εκτεταμένου δικτύου αμιγών πεζοδρόμων που καλύπτουν όλο το εμπορικό κέντρο της πόλης, Οι πεζόδρομοι άρχισαν να κατασκευάζονται από το 1985 μέχρι το 2006 που ολοκληρώθηκε ο πεζόδρομος Βενιζέλου εμπρός από το αρχαίο θέατρο. Σχεδιάστηκαν ως αμιγείς πεζόδρομοι, οι οποίοι για λόγους ασφαλείας διαθέτουν ειδική λωρίδα πλάτους 4.00 μ για την έκτακτη διέλευση οχημάτων ανάγκης.
Στους πεζόδρομους δημιουργήθηκαν πολλοί και μεγάλοι χώροι πρασίνου με δενδροστοιχίες. Με την απομάκρυνση του αυτοκινήτου ,μειώθηκε η ρύπανση της ατμόσφαιρας από τους αέριους ρύπους των οχημάτων, μειώθηκε ο θόρυβος από την κίνηση των οχημάτων και δόθηκε κίνητρο στον πολίτη για την αύξηση των διαδρομών με τα πόδια ή με ποδήλατο .
2.5 Αστικοί υπαίθριοι χώροι
Η ανάπλαση της κεντρικής πλατείας έγινε με στόχο τη διατήρηση του ιστορικού χαρακτήρα της Πλατείας και των βασικών δομών της λειτουργίας και της δυναμικής της, σε συνδυασμό με την θέση της στον άξονα Φρούριο-αρχαίο θέατρο- κέντρο Πόλης.
Η πλατεία Ταχυδρομείου περιβάλλεται από τρεις πεζοδρόμους και αναδιαμορφώθηκε το 1997 λαμβάνοντας υπόψη την ύπαρξη του κτιρίου της νέας Ιατρικής Σχολής, που είναι σημαντική λειτουργία για την πόλη. Ένα τμήμα της βυθίστηκε σε αμφιθεατρική διάταξη και λειτουργεί ως ‘ιδιαίτερος’ χώρος συγκεντρώσεων και εκδηλώσεων. Το στοιχείο νερό συμμετέχει έντονα στη διαμόρφωση της πλατείας με τη κατασκευή του «γλυπτού ποταμού» με σχέδια της γλύπτριας τοπίου Νέλλας Γκόλαντα, δηλαδή των δύο μεγάλων γλυπτών σιντριβανιών που παραπέμποντας στους ορεινούς όγκους των πηγών του Πηνειού ποταμού στοχεύουν στην αποκατάσταση της σχέσης αστικό τοπίο – νερό – Πηνειός ποταμός.
Στην πλατεία «Α.Μπλάνα» αποκαλύφτηκαν τμήματα του τείχους της πόλης από την εποχή του Ιουστινιανού ,(5ος – 6ος αιώνας). Στο υπέδαφός της διαμορφώθηκε υπόγειος χώρος στάθμευσης (300 θέσεων περίπου), ενώ τα βυζαντινά ευρήματα επανατοποθετήθηκαν στην τελική διαμορφωμένη επιφάνεια της πλατείας, η οποία ανασχεδιάσθηκε ώστε να τα αναδείξει και να τα εντάξει στον ιστό της πόλης. Στον λόφο του Φρουρίου βρίσκεται η πλατεία Λαμπρούλη εμπρός από το Μπεζεστένι και τα βυζαντινά ευρήματα.
Το πάρκο Αλκαζάρ εμβαδού 140 στρεμμάτων, βρίσκεται δίπλα στον Πηνειό ποταμό. Αναπλάστηκε τη περίοδο 1985-1995 με τη φύτευση μεγάλων χώρων πρασίνου, τη κατασκευή μεγάλης τεχνητής λίμνης 4.000 μ2, υπαίθριου κηποθέατρου 2000 θεατών, πάρκου κυκλοφοριακής αγωγής και mini Golf.
Το Πάρκο Χατζηχαλάρ (70 στρεμμάτων) βρίσκεται στη Ν.Α. πλευρά της πόλης και η διαμόρφωση και φύτευση του μεγάλου αυτού πάρκου των 70 στρεμμάτων έχει δώσει έναν πνεύμονα πρασίνου στη περιοχή, ο οποίος με την ολοκλήρωση του γραμμικού πάρκου κατά μήκος της οδού Εχεκρατίδα μέχρι τη παραποτάμια περιοχή, θα συμβάλλει στην ενοποίηση του δικτύου ελεύθερων χώρων της πόλης.
3. Προτεινόμενο Δίκτυο Αστικών Υπαίθριων Χώρων
Το προτεινόμενο Δίκτυο Αστικών Υπαίθριων Χώρων και Χώρων Πρασίνου στη ΛΑΡΙΣΑ αφορά την αναδιοργάνωση και σύνδεση των αστικών υπαίθριων χώρων στη Λάρισα μέσω ενός πολυδιάστατου συμπλέγματος χώρων και διαδρόμων.
Ειδικότερα:
• Συνδέονται οι σημαντικές περιοχές της πόλης από πλευράς βιοποικιλότητας και διάπλασης βλάστησης ,που είναι οι περιοχές περιαστικού πρασίνου του Μεζούρλου, το Αισθητικό Άλσος, και οι παραποτάμιες περιοχές ,με το κέντρο της πόλης ,μέσω των ακτινωτών οδικών αξόνων, που προτείνεται να μετατραπούν με φυτεύσεις δενδροστοιχιών και νησίδων σε διόδους για το πράσινο και τη φύση στη πόλη.
• Συνδέεται ο ποταμός Πηνειός με τον αστικό ιστό με στόχο να λειτουργήσει ως ενεργό δομικό στοιχείο της πόλης, μέσω των υπαρχόντων αλλά και προτεινόμενων διαδρομών πρασίνου, χώρων αναψυχής, πολιτισμού και ιστορίας • Συνδέονται σημαντικοί θύλακες, πολιτισμού και περιοχές ιδιαίτερου οικονομικοκοινωνικού ενδιαφέροντος (εμπορικό κέντρο) με το δίκτυο των υπαίθριων χώρων δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο πλέγμα διαδρομών αειφορικού χαρακτήρα που θα συμπλέκεται με τον αστικό ιστό. Η ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων, η άρθρωσή τους με το σύγχρονο κέντρο και η γενικότερη αναβάθμισή τους αποτελούν προϋπόθεση για να διαμορφώσει η Λάρισα μία φυσιογνωμία σε προέκταση της πλούσιας ιστορίας της. Προτείνεται όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι και οι χώροι πολιτισμού της πόλης να αποτελέσουν σημεία αναφοράς του δικτύου των αστικών υπαίθριων χώρων της πόλης ώστε να αναδειχθεί η ιστορία της.(το Αρχαίο Θέατρο, το Μπεζεστένι, το τείχος του Ιουστινιανού κ.α.).
Οι δρόμοι εισόδου στη πόλη με τις νησίδες τους ,από τη Περιφερειακή οδό έως τον εσωτερικό δακτύλιο, δημιουργούν διόδους για το πράσινο, τη φύση αλλά και τους ανέμους της περιοχής. Στις επεμβάσεις ανάπλασης του κέντρου πόλης περιλαμβάνονται διαπλατύνσεις των πεζοδρομίων κεντρικών οδών με παράλληλη κατάργηση λωρίδας για θέσεις στάθμευσης. Ο σχεδιασμός των πεζοδρομίων των οδών Κύπρου και Βενιζέλου έγινε με στόχο να αποκτήσουν αυτά έναν ιδιαίτερο και αναγνωρίσιμο χαρακτήρα με δενδροστοιχίες και χώρους πρασίνου. Ειδικά σχεδιάστηκε μία λωρίδα, (με σχήματα που παραπέμπουν στη ιστορία της πόλης από την κλασσική αρχαιότητα) ,που τρέχει ως κορδέλα στα κεντρικά πεζοδρόμια και δίνει μία ταυτότητα, μία αναγνωρησιμότητα και μία αναβαθμισμένη ποιότητα περιβάλλοντος στους κεντρικούς αστικούς υπαίθριους χώρους.
Προτείνεται ο σχεδιασμός αυτός να επεκταθεί και σε άλλες οδούς της πόλης, ώστε το πράσινο να αυξηθεί περισσότερο σε όλη τη πόλη.
• Προτείνεται η δημιουργία ζωνών πρασίνου κατά μήκος του σιδηροδρομικού άξονα και περιμετρικά του σιδηροδρομικού σταθμού. Επιτυγχάνεται έτσι ο εμπλουτισμός από πλευράς πρασίνου ενός υποβαθμισμένου και πυκνοδομημένου τμήματος της πόλης διαδρομής με σημαντικές ελλείψεις πάρκων και χώρων αναψυχής.
• Οργανώνονται οι σημαντικότεροι από πλευράς μεγέθους υπαίθριοι χώροι , όπως είναι οι πλατείες και τα πάρκα , ως χώροι αναψυχής και συνδέονται μεταξύ τους με υπάρχουσες και προτεινόμενες διαδρομές και άξονες πρασίνου. Η πρόταση περιλαμβάνει την κατασκευή του γραμμικού Πάρκου Χατζηχαλάρ, από την οδό Σαρίμβεη, έως τον Πηνειό ποταμό, ώστε να κλείσει ο δακτύλιος πρασίνου που ενώνει τις νότιες συνοικίες με τη Παραπήνειο περιοχή. Ήδη με πρόγραμμα του Γ’ ΚΠΣ κατασκευάστηκε το πρώτο τμήμα από την οδό Σαρίμβεη έως την οδό Πατέρα , με πολύ πράσινο, χωμάτινους διαδρόμους και στοιχεία με τρεχούμενα νερά.
• Προτείνεται η δημιουργία ζωνών πρασίνου περιμετρικά της πόλης και σε όλο το μήκος των περιφερειακών οδικών αξόνων με στόχο να προστατευθούν οι γειτνιάζουσες περιοχές κατοικίας από την όχληση και τη ρύπανση και να συνδεθεί το δίκτυο πρασίνου της πόλης με τις περιαστικές αγροτικές εκτάσεις και περιοχές πρασίνου.
• Οι προτεινόμενες διαδρομές πρασίνου οργανώνονται σε τρείς δακτυλίους, οι οποίοι επιτρέπουν τη διείσδυση του πρασίνου μέχρι το κέντρο της πόλης μέσω των ακτινωτών οδικών αξόνων.
• Προτείνεται η κατασκευή βιοκλιματικών παρεμβάσεων σε περιοχές μέσα στον κεντρικό πυκνό αστικό ιστό της Λάρισας με έντονο το πρόβλημα της κλιματικής υποβάθμισης. Η πλέον σημαντική παρέμβαση γίνεται με χρηματοδότηση ΕΣΠΑ και περιλαμβάνει την πεζοδρόμηση της επέκτασης του υπολοίπου τμήματος της οδού Βενιζέλου, και οδών στον λόφο του Φρουρίου, την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου πέριξ του Αγ. Αχιλλείου και του δυτικού τμήματος στο λόφο του Φρουρίου. Το συνολικό εμβαδόν της επέμβασης είναι 25.000,00 μ2, το εμβαδόν των υπαίθριων χώρων στους οποίους προτείνεται η ανάπλαση είναι 15865 μ2. Το έργο αποσκοπεί: στην ολοκλήρωση - μορφολογικά και λειτουργικά - της ενοποίησης του πολεοδομικού ιστού του κέντρου της πόλης και την σύνδεση αυτού με το αρχαίο θέατρο, τον Πηνειό και το πάρκο Αλκαζάρ, στην αναστροφή του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας και στην βελτίωση του μικροκλίματος της περιοχής, στην αναστροφή της περιβαλλοντικής υποβάθμισης του αστικού χώρου και στην αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, και στην αειφόρο ανάπτυξη και βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών.
Οι βασικές παρεμβάσεις περιλαμβάνουν μείωση της κυκλοφορίας των οχημάτων και των αέριων ρύπων, αύξηση του πρασίνου και της φύτευσης για μείωση της θερμοκρασίας τους θερινούς μήνες, καθαρισμό αέρα και παραγωγή οξυγόνου, Δημιουργία σκιάσεων και χρήση γεωθερμίας για βελτίωση της θερμικής άνεσης κατά τη θερινή περίοδο, χρήση ψυχρών υλικών για επιστρώσεις ,και τοποθέτηση εύκαμπτων φωτοβολταϊκών πανελ για χρήση ΑΠΕ και αυτονομία στην ενέργεια.
• Ολοκλήρωση του δικτύου ποδηλατοδρόμων , ώστε να συνδέονται όλες οι συνοικίες με το κέντρο, αλλά και οι συνοικίες μεταξύ τους. Η Λάρισα ήταν από τις πρώτες πόλεις που δήλωσε συμμετοχή στο πρόγραμμα του Υπουργείου Μεταφορών και προχώρησε στην υλοποίηση της Α' φάσης του δικτύου ποδηλατοδρόμων, με βάση τη μελέτη που εκπονήθηκε από το Ε. Μ. Π. , με την επιστημονική στήριξη του καθηγητή Θ. Βλαστού. Το έργο ολοκληρώθηκε το 2003 με συνολικό μήκος ποδηλατοδρόμων 10χλμ και προβλεπόμενη μελλοντική επέκταση 54χλμ.
H ένταξη του ποδηλάτου δεν είναι μόνο ζήτημα συγκοινωνιακού σχεδιασμού που θα λυνόταν στα σχεδιαστήρια των μηχανικών. Είναι ένα στοίχημα για διαφορετικές συμπεριφορές μετακίνησης, σε μια διαφορετική πόλη. Πρόκειται για ένα στοίχημα παιδείας και υπευθυνότητας που θα πρέπει να κερδίσει η αστική κοινωνία του 21ου αιώνα για να κάνει πράξη την προοπτική της βιωσιμότητας, με την οποία το ποδήλατο είναι συνδεδεμένο.
«Το όραμα» μεσοπρόθεσμα είναι να υλοποιηθεί ένας περιαστικός ποδηλατοδρόμος που θα ξεκινά από το Βόρειο Άκρο της πόλης στο Αισθητικό Άλσος (και να προχωρά και να συνδέει τη Λάρισα με τη Γιάννουλη), θα περνάει από το πάρκο Αλκαζάρ, τις όχθες του Πηνειού, θα συνεχίζει παράλληλα την Παραπήνεια οδό, θα στρίβει στην Γεωργική Σχολή και να φθάνει στο Τ.Ε.Ι. Στη συνέχεια, θα συνδέει το μεγάλο Πάρκο του Μεζούρλου, όπου βρίσκονται το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο, η Ιατρική Σχολή, το Γήπεδο της ΑΕΛ. Αντίστροφα, από την οδό Καρδίτσης θα δημιουργηθεί ποδηλατόδρομος που θα εισέρχεται στην πόλη και θα πηγαίνει δυτικά, τόσο στην Παπανδρέου όσο και Β.Δ. στην οδό Σαρίμβεη, που αρχίζει να κατασκευάζεται εντός των ημερών.
Η Λάρισα μπήκε στον 21ο αιώνα, έχοντας στις αποσκευές της ακόμη πολλά εγγενή προβλήματα από το παρελθόν, που έχουν σχέση με την πολεοδομική της κατάσταση..
Με βάση αξιόλογες μελέτες υλοποιήθηκαν έργα που άλλαξαν την εικόνα και φυσιογνωμία της πόλης από μια άχαρη λασπούπολη σε μια σύγχρονη δυναμική αναπτυσσόμενη πόλη σε όλους τους τομείς: Πολιτισμού-Αθλητισμού, Πρόνοιας, Περιβάλλοντος.
Εκπονείται με προγραμματική σύμβαση με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας για το Στρατηγικό σχέδιο marketing της πόλης, όπου σε συνεργασία με όλους τους φορείς έχουν συμπληρωθεί ήδη ερωτηματολόγια με απόψεις για τα θετικά και αρνητικά στοιχεία της πόλης ,έχει γίνει η διαβούλευση για τις προτάσεις ανάδειξης της πόλης, και έχουν διατυπωθεί οι πρώτες προτάσεις.
Εκπονείται μελέτη με τίτλο «Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας για τον Δήμο Λαρισαίων» σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν. 3316/20005. Η νέα μελέτη γίνεται στα πλαίσια του προγράμματος “ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ” και θα έχει χρονικό ορίζοντα δεκαπενταετίας. Θα δοθεί έμφαση σε θέματα Βιώσιμης Κινητικότητας για το Δήμο, με τις αρχές που θέτει η Πράσινη Βίβλος προς ένα νέο πολιτισμό για τις αστικές μετακινήσεις (δημοσίευση Ευρωπαϊκής Επιτροπής, 2-9-2007). Έχει ως στόχο την επιλογή στρατηγικών που αποσκοπούν στην αλλαγή μέσου μετακινήσεων μικρού και μεσαίου μήκους (Κέντρο – περιοχές κεντρικών λειτουργιών) από το ΕΙΧ στο βάδισμα, το ποδήλατο και την Δημόσια Συγκοινωνία, συνδυάζοντας κίνητρα, όπως η κατάλληλη υποδομή και αντικίνητρα, όπως η διαχείριση της στάθμευσης. Θα αποτελέσει την αφετηρία για την υλοποίηση έργων με βασικό ζητούμενο να εγκατασταθούν συνθήκες βιώσιμης κινητικότητας που θα δώσουν απάντηση σε μια σειρά από προβλήματα λειτουργίας, περιβάλλοντος και ποιότητας ζωής για κατοίκους, εργαζομένους και επισκέπτες.
Συγκεκριμένα έχουν υποβληθούν προτάσεις που συνιστούν ένα ολοκληρωμένο σχέδιο βιώσιμης κινητικότητας με επιχειρησιακό σκέλος (προτάσεις για άμεση υλοποίηση) και στρατηγικό σκέλος (μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προτάσεις).
Οι προτάσεις αφορούν: Διαχείριση οδικής κυκλοφορίας, Διαχείριση στάθμευσης, Ανάπτυξη δικτύων Πεζών, Ποδηλάτων - στάθμη εξυπηρέτησης δικτύων (διατήρηση, βελτίωση δικτύου), Ανάπτυξη Δημοσίων Συγκοινωνιών, Πιθανές προτάσεις για πολεοδομικές ρυθμίσεις ή τροποποιήσεις σε εφαρμογή των παραπάνω.
Τα πρώτα διαχειριστικά μέτρα που έχουν υποβληθεί είναι:
1.Δημιουργία ενός βασικού συλλεκτηρίου οδικού δικτύου το οποίο οι οδηγοί των οχημάτων θα έχουν στη διάθεσή τους για να κινηθούν (και να σταθμεύσουν σε καθορισμένους χώρους) χωρίς καθυστερήσεις και με ασφάλεια, με απλοποίηση, όπου αυτό είναι εφικτό, των κινήσεων στους σημαντικούς κόμβους.
2.Μετατροπή όλων των τοπικής σημασίας οδών σε οδούς ήπιας κυκλοφορίας, μονής κατεύθυνσης, με συχνές εναλλαγές στη φορά κατεύθυνσης, έτσι ώστε να αποτρέπονται οι διαμπερείς κινήσεις μέσω αυτών. Το δίκτυο οδών ήπιας κυκλοφορίας, θα εξυπηρετεί μόνο την πρόσβαση στις παρόδιες ιδιοκτησίες με χαμηλές ταχύτητες (20χλμ/ώρα) και ταυτόχρονα θα κάνει αρμονική τη συνύπαρξη πεζών, ποδηλατών και αυτοκινήτων.
3. Δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου ροής πεζών (μέσω πεζοδρόμων, οδών ήπιας κυκλοφορίας και διευρυμένων πεζοδρομίων)
4. Ενίσχυση της χρήσης του ποδηλάτου με τη δημιουργία ενός εκτεταμένου δικτύου κίνησης στο κέντρο της πόλης (ποδηλατόδρομοι, οριοθετημένοι διάδρομοι κίνησης στους πεζόδρομους, οδοί ήπιας κυκλοφορίας)
5.Προώθηση των μέσων μαζικής μεταφοράς.
Θα συνταχθεί σε περιβάλλον GIS (Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών) και θα υποστηρίζεται από ένα μαθηματικό πρότυπο (μοντέλο) μέσω του οποίου θα τεκμηριωθούν οι επιπτώσεις των παρεμβάσεων και μέτρων στην κατανάλωση καυσίμων και τις εκπομπές CO2, σύμφωνα με τους στόχους του προγράμματος Εξοικονομώ.
4. Συμπεράσματα
Ο συντονισμένος Γενικός Πολεοδομικός και Κυκλοφοριακός Σχεδιασμός της Λάρισας και της ευρύτερης περιοχής της έθεσε τις βάσεις για την αλλαγή της εικόνας της πόλης και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής σύμφωνα και με τους στόχους του Ρυθμιστικού Σχεδίου.
Η μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, της περιβαλλοντικής ρύπανσης και των θορύβων με την αποθάρρυνση της χρησιμοποίησης του αυτοκινήτου στο κέντρο και τον αποκλεισμό της διερχόμενης κυκλοφορίας, συνέβαλαν, πέρα από την ουσιαστική βελτίωση της Οδικής Ασφάλειας, και στην ανάκτηση της φυσιογνωμίας και της ταυτότητας της πόλης και τη δημιουργία στοιχείων επαφής και διασκέδασης των κατοίκων.
Σχεδιάζεται από τον Δήμο Λαρισαίων μια μεγάλη συστηματική και οργανωμένη εκστρατεία για:
α) την προβολή της πόλης και
β) την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των συμπολιτών μας για μεγάλα θέματα της πόλης: κυκλοφοριακό-μετακινήσεις, καθαριότητα, πράσινο κ.α. που πιστεύουμε ότι θα συμβάλει στην ενεργό συμμετοχή τους σε θέματα που τους απασχολούν καθημερινά.
Η οργανωμένη λειτουργία του Δικτύου των ελληνικών πόλεων με κοινές απόψεις, εκδηλώσεις και διεκδικητική πολιτική από την πολιτεία θα δημιουργήσει μια νέα δυναμική για κάθε πόλη χωριστά.
Πιστεύουμε ότι οι πολίτες θα εκτιμήσουν την προσπάθεια αυτή και θα ανταποκριθούν αναλόγως ώστε να έχουμε τα αναμενόμενα θετικά αποτελέσματα στην εικόνα και λειτουργία της πόλης και την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και του περιβάλλοντος.
Βιβλιογραφία
Ελληνόγλωσση
- Ανανιάδου-Τζημοπούλου Μ. (1982) «Η ανάλυση του τοπίου στον σχεδιασμό.Συμβολή στην έρευνα Αρχιτεκτονικής Τοπίου» Διδακτορική Διατριβή ΑΠΘ Θεσσαλονίκη 1982.
- Αραβαντινός Α., Βλαστός Θ.(1997) «Πολεοδομικός σχεδιασμός για μία βιώσιμη ανάπτυξη του αστικού χώρου» Αθήνα, Συμμετρία .
- Γιοβρή Ε. (2011), «Αναγκαιότητα διασφάλισης, σχεδιασμός και δικτύωση αστικών υπαίθριων χώρων στη πόλη της Λάρισας, σύμφωνα με τις αρχές του Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού» , Περιβαλλοντικός σχεδιασμός πόλεων και κτιρίων. Δ.Ε. Ε.Α.Π.
- Γοσποδίνη Α., Μπεριάτος Η., Ράσκου Ε.(2007) «Διαχείριση αρχιτεκτονικής κληρονομιά. Η διαχρονική εξέλιξη των πολιτικών στην Ευρώπη και οι νέες προκλήσεις για την Ελλάδα» περιοδικό Αειχώρος, Τόμος 6 τεύχος 1,Μάιος 2007
- Δήμος Λαρισαίων 2010 «Επιχειρησιακό Σχέδιο Δήμου Λαρισαίων 2011-2014»
- Δήμος Λαρισαίων 2009-2014 Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών Σχέδια Πεζοδρόμων, πλατειών, κοινοχρήστων χώρων
- Κανταρντζής Ν., Τσαλικίδης Ι. (1981) «Αρχιτεκτονική Τοπίου και Περιβάλλον, η συμβολή της αρχιτεκτονικής τοπίου στο χειρισμό του φυσικού περιβάλλοντος από τον άνθρωπο, ιστορική εξέλιξη και προοπτικές» Θεσσαλονίκη
- Καλογήρου Νίκος (επιμ.) (2000), «Σύγχρονη Ελληνική Αρχιτεκτονική –Δημόσια Αρχιτεκτονική», Μάλλιαρης ΠΑΙΔΕΙΑ Αθήνα .
- Κοσμάκη Π., Λουκόπουλος Δ.,. (2004) «Περιβαλλοντικός σχεδιασμός υπαίθριων χώρων στη πόλη», Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων και Ανοικτών Χώρων.Ε.Α.Π.
- Μπάντζιου –Ευσταθίου Ανθή (2008) «Από τους Πελασγούς στη Ρωμαϊκή κατάκτηση» Λάρισα 8000 χρόνια νεότητας ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ
- Μπελαβίλας Ν., Βαταβάλη Φ. (2008) «Πράσινο και ελεύθεροι χώροι στη πόλη», Οδηγός για το περιβάλλον WWF Ελλάς Αθήνα
- Πετράκος Γ., Κότιος Α., Δέφνερ Α., Ψυχάρης .,Βενέτη Α., Μεταξάς Θ., Νικολαϊδου Μ., Χριστόδουλος Ν.,. (2002), ‘Στρατηγικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Λάρισας‘, Ερευνητικό Πρόγραμμα, Πολυτεχνική Σχολή, Τμ. Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας
- Σανταμούρης Μ (2007) «Βελτίωση αστικού μικροκλίματος μέσω αναβάθμισης των χώρων πρασίνου και προώθηση της βιοκλιματικής Αρχιτεκτονικής ,Βιοκλιματική Μελέτη περιοχής Ψυρρή.», Τομέας ΦΥΣΙΚΗΣ Πανεπιστημίου ΑΘΗΝΩΝ
- Τζώρτζη Τζ. (2000) «Η οικολογική, αισθητική και λειτουργική συμπεριφορά των δένδρων στη πόλη της Θεσσαλονίκης» Διδακτορική διατριβή Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη
- Τσακίρης Σ.- Κ. Λαλένης, (2008) .«Αναθεώρηση και Επέκταση του Ισχύοντος Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου» Δήμος Λαρισαίων¨ DENCO Συγκοινωνιακές μελέτες Ε.Π.Ε. (2015) «Μελέτη Αστικής Κινητικότητας για τον Δήμο Λαρισαίων» 2015 Δήμος Λαρισαίων
Ξενόγλωσση
- Sorel Philippe - Chaussouy Yves, (2008) « Montpellier-Projet Urbain» Mairie de Montpellier
**Εισήγηση στο 4ο Πανελλήνιο συνέδριο Πολεοδομίας & Χωροταξίας στο Βόλο
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.