Τρίτη 8 Μαρτίου 2016

Ειδικές μορφές τουρισμού: disaster tourism

#ΚΟΜΝΗΝΟΥ ΕΛΕΝΗ,Τμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
#ΚΟΥΤΣΗ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
#ΛΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗΤμήμα Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Ο τουρισμός καταστροφών αποτελεί μια πολύ ειδική μορφή εναλλακτικού τουρισμού με ιδιαίτερη απήχηση τα τελευταία χρόνια, ιδίως στο εξωτερικό. Τα μέρη που επιλέγονται συνιστούν παράγωγα φυσικών αλλά και ανθρωπογενών καταστροφών. Ως παράγοντες που παρακινούν τον ενδιαφερόμενο να ακολουθήσει και να εξερευνήσει τη συγκεκριμένη μορφή τουρισμού, ονοματίζονται η ανθρώπινη περιέργεια για το φαινόμενο της καταστροφής αλλά και το ενδιαφέρον παρατήρησης της πληγείσας κοινότητας.
Η συσχέτιση του με άλλα είδη τουρισμού όπως dark tourism, poverty tourism και adrenaline tourism οφείλεται στην πολυδιάστατη έννοια της καταστροφής και στη σύσταση της από πολλές μεταβλητές (το κατεστραμμένο από φυσικά ή ανθρωπογενή αίτια τοπίο, ταυτόχρονη συνύπαρξη φτώχειας και πόνου). Ωστόσο η διάκριση του από τα προαναφερθέντα είδη στηρίζεται στα κίνητρα των τουριστών. Η λεπτή γραμμή διαχωρισμού οριοθετείται στην επιθυμία παρατήρησης του τραγικού συμβάντος (disaster tourism) και της δύσκολης κατάστασης των ανθρώπων (dark tourism).
Το υπό μελέτη είδος τουρισμού απευθύνεται σε εξειδικευμένο γκρουπ ενδιαφερόμενων καθώς προϋποθέτει καλή ψυχική και φυσική κατάσταση, περιορίζοντας το κοινό και η περίοδος του ταξιδιού εξαρτάται από τη δυναμικότητα του φαινομένου καταστροφής.

Παραδείγματα εντοπίζονται ανά τον κόσμο και διαχρονικά. Η ειδική αυτή μορφή τουρισμού δεν έχει διαδοθεί τόσο στην Ελλάδα καθώς αν και υπάρχουν περιπτώσεις μικρής κλίμακας δεν έχουν τεθεί οι βάσεις για την προώθησή του. Εν αντιθέσει με το εξωτερικό που έχουν αναπτυχθεί συγκεκριμένες στρατηγικές marketing. Στην εργασία παραθέτονται πλήθος παραδειγμάτων σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο προσπαθώντας να ερευνηθούν τα οφέλη αλλά και οι προβληματικές από το συγκεκριμένο είδος τουρισμού, για κάθε περίπτωση.
Μέσω της ανάλυσης της έννοιας του τουρισμού καταστροφών το ενδιαφέρον συμπυκνώνεται στο εξής ερώτημα: Είναι ηθικό; Η παρουσία τουριστών σε περιοχές έπειτα από την εκδήλωση καταστροφών ή και μεταγενέστερα σε βάθος χρόνου επιφέρει θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα στην περιοχή ή/και τον ίδιο τον τουρίστα; Ίσως η χρήση ενός ορθολογικού κώδικα ηθικής να θέσει όρια στο δίλλημα που προκαλείται γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ της κερδοσκοπίας και της πραγματικής συνεισφοράς. Είναι όμως αυτό δυνατό;
Στην παρούσα εργασία τίθεται ως στόχος ο εντοπισμός μέσω της βιβλιογραφικής ανασκόπησης που πραγματοποιήθηκε των λόγων που καθιστούν αυτό το είδος τουρισμού ελκυστικό ιδιαίτερα στο εξωτερικό. Η ηθική διάσταση του θέματος είναι διφορούμενη και το συμπέρασμα είναι κυρίως υποκειμενικό και βιωματικό. H τήρηση ενός κώδικα ηθικής σε συνδυασμό με την θέληση των τουριστών να βοηθήσουν τους πληγέντες ίσως επιφέρει ανάπτυξη και γρήγορη επούλωση στις περιοχές. Όμως, η κερδοσκοπία είναι ένα χαρακτηριστικό που δεν μπορεί να αποβληθεί από την ανθρώπινη φύση. Η πραγματική χρησιμότητα του τουρισμού καταστροφών θα φανεί μόνο σε συνδυασμό με την ηθική αναδιάρθρωση του ανθρώπινου γένους.

1. Θεωρητικές προσεγγίσεις

Τουρισμός καταστροφών (disaster tourism) ονομάζεται το είδος τουρισμού που οι ενδιαφερόμενοι ταξιδεύουν σε μια περιοχή που έχει υποστεί καταστροφές είτε από φυσικά είτε από ανθρωπογενή αίτια. (Rucinska et al 2014)
Η θεωρία ότι οι επιζώντες πρέπει να είναι ενεργοί παράγοντες κάτω από αντίξοες συνθήκες έχει αναγνωριστεί ευρέως όχι μόνο από εμπειρογνώμονες σε θέματα ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και από κυβερνήσεις. Πάνω σε αυτή τη βάση είναι σημαντικό η ενδυνάμωση της τοπικής κοινωνίας σε οικονομικό και αναπτυξιακό επίπεδο. Ο τουρισμός που θεωρείται βιομηχανία υψηλής έντασης μπορεί να προσφέρει εργασιακή προοπτική χωρίς την ανάγκη μεγάλων επενδύσεων. Ένα τέτοιο εγχείρημα έχει πραγματοποιηθεί σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές όπως στο Minamisanriku, το Kesennuma, όπου έχουν δημιουργηθεί προσωρινά εμπορικά κέντρα τύπου mall1 που στεγάζουν τοπικά καταστήματα που λόγω των καταστροφών σταμάτησαν να λειτουργούν. Έτσι οι τουρίστες, που αποτελούν το κύριο target group του συγκεκριμένου εγχειρήματος, ενισχύουν την τοπική οικονομία με την αγορά προϊόντων από αυτά. (Noriyuki Nagai 2012)
Συγκρίνοντας με άλλες προσπάθειες για την οικονομική ανασυγκρότηση περιοχών που έχουν πληγεί από καταστροφές, φαίνεται ότι οι τρόποι που ακολουθήθηκαν δεν ήταν καθόλου επιτυχείς. Ως παράδειγμα μπορεί να αναφερθεί η Ταϊλάνδη που περιοχές της καταστράφηκαν από τις μεγάλες πλημύρες. Εκεί ακολουθήθηκε ένα μοντέλο ανάπτυξης μεγάλων και πολυτελών ξενοδοχειακών μονάδων που δεν απέδωσε καθώς δεν είχε σχεδιαστεί ένα οργανωμένο και ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης και προώθησης της περιοχής. Σημαντικό ήταν τέλος το συμπέρασμα της αναγκαιότητας υιοθέτησης μαθησιακής κουλτούρας των κατοίκων, των οργανώσεων αλλά και της κοινής γνώμης γενικότερα ώστε να μπορούν να αντιμετωπιστούν τέτοια φαινόμενα στο μέλλον καλύτερα. (Ghaderi et al, 2014)
Οι στρατηγικές μάρκετινγκ που ακολουθούνται για την ενημέρωση, πληροφόρηση και ανάδειξή τους, περιορίζονται σε δοκιμασμένες συνταγές. Σημαντικό σημείο στην εξέλιξη και ανάδειξη του τουρισμού καταστροφών είναι η προβολή των περιοχών αυτών από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Χαρακτηριστικό αποτελεί το παράδειγμα η πρώτη έκρηξη του ηφαιστείου Eyjafjallajokull το 2010. Μόλις 24 ώρες μετά την έκρηξη, τα ταξιδιωτικά γραφεία προσέφεραν ταξίδια στην Ισλανδία με τους ενδιαφερόμενους να αυξάνονται συνεχώς λόγω της πρόσφατης έκρηξης. Άλλο ένα στοιχείο ενημέρωσης συνιστά η έκθεση φωτογραφιών από τις καταστροφές σε μουσεία (π.χ μουσείο Watersnood στην Ολλανδία, μουσείο Jaggar στη Χαβάη)και ιστοσελίδες

1.2 Κατηγορίες τουρισμού καταστροφών
1.2.1 Τουρισμός ανθρωπογενών καταστροφών

Ο διαχωρισμός στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιείται με βάση την προέλευση των καταστροφών: φυσικές και ανθρωπογενείς. Διαφέρουν σε σημαντικό βαθμό και για αυτό είναι απαραίτητη η διευκρίνιση των χαρακτηριστικών τους. Το κοινό στοιχείο τους είναι η ανεπανόρθωτη καταστροφή που μπορούν να προκαλέσουν εάν δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα προληπτικά μέτρα.
Οι ανθρωπογενείς καταστροφές / man made ή anthropogenic / οφείλονται σε ανθρώπινες επιδιώξεις, λάθη, αβλεψία ή εμφανίζονται ως αποτέλεσμα αποτυχημένων συστημάτων. Περαιτέρω υποκατηγοριοποίηση παρουσιάζεται στον πίνακα με τα είδη των ανθρωπογενών και τεχνολογικών καταστροφών.


Ως παράγοντες που καθορίζουν το βαθμό ζημιάς είναι η τοποθεσία, η πυκνότητα πληθυσμού, η οικονομική κατάσταση της περιοχής και ο συνδυασμός τους, καθώς και τα τεχνολογικά εργαλεία που έχει στη διάθεση του ο κάθε τόπος (http://www.disasterium.com/).

Τη λίστα με τα δέκα (10) παραδείγματα αντιπροσωπευτικά της χείριστης καταστροφής οφειλομένης σε ανθρώπινη συμβολή απαρτίζουν τα εξής:
αιθαλομίχλη, Λονδίνο 1952
φωτιά του Al-Mishraq, Ιράκ 2003
Πυρηνική Έκρηξη Πυρηνικού εργοστασίου Τσέρνομπιλ 1986
έκρηξη πετρελαιοπηγών στο Kuwait, Περσικός Κόλπος 1991
καταστροφή της Aral Sea, Κεντρική Ασία 1960/
πετρελαιοκηλίδα του πετρελαιοφόρου Exxon Valdez, Αλάσκα 1989
μόλυνση διοξειδίου από έκρηξη του αντιδραστήρα ICMESA, Ιταλία 1976
μόλυνση από τοξικά απόβλητα στο Loce Canal, Καταρράκτες Νιαγάρα 1940
διαρροή αερίου καρβιδίου σε εργοστάσιο του Μποπάλ, Ινδία 1984
πυρηνική έκρηξη του πυρηνικού αντιδραστήρα Three Mile Island, Harrisburg, PA 1979
(http://www.disasterium.com/10-worst-man-made-disasters-of-all-time/) 

1.2.2 Τουρισμός φυσικών καταστροφών
Παρακάτω αναφέρονται επιγραμματικά τα χαρακτηριστικά του τουρισμού καταστροφών από φυσικά αίτια:

Η προσβασιμότητα παίζει σημαντικό ρόλο στη διάκριση μεταξύ αυτών των δύο κατηγοριών καθώς η ανασφάλεια για τη σωματική σου υγεία (λόγω της καταστροφής) και η αναγκαία φυσική κατάσταση που απαιτείται δεν είναι διαθέσιμη από μεγάλη μερίδα τουριστών. Τα ηφαίστεια και οι καταστροφές που έχουν προκληθεί από αυτά σήμερα προωθούνται από πολλά τουριστικά γραφεία (π.χ. Αίτνα, Αγίας Ελένης, Στρόμπολι, Χαβάη, Nevado del Ruiz, και άλλα).
Η τοποθεσία αυτών των περιοχών, συνδέεται άμεσα με τη γένεση των επικίνδυνων ή ακραίων φαινομένων. Οι τουρίστες που ενδιαφέρονται για τους φυσικούς κινδύνους ή καταστροφές, πρέπει να ταξιδέψουν σε μια δυνητικά επικίνδυνη ζώνη ή μια χώρα που κάποτε συνέβη ένα ακραίο φυσικό φαινόμενο, επιλέγοντας χρονολογικά τη συγκεκριμένη στιγμή που συνέβη το φαινόμενο αυτό πριν ένα χρόνο (αυτό συνδέεται ιδιαίτερα με υδρο-μετεωρολογικές συνθήκες, π.χ. ο ανεμοστρόβιλος στις ΗΠΑ που διαρκεί από τον Μάιο μέχρι τον Ιούνιο). 

Πιο λεπτομερώς εμφανίζονται παρακάτω οι χρονικές στιγμές που ανάλογα με το πότε συνέβη η καταστροφή υπάρχει επισκεψιμότητα:

1. Στο μακρινό μέλλον από τη στιγμή που έγινε η φυσική καταστροφή, π.χ. κοσμική σύγκρουση (η Barringer Crater αποτελεί κρατήρα στην Αριζόνα πριν 25.000 χρόνια από μετεωρίτη)
2. Ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μετά το συμβάν (π.χ. το ενεργό ηφαίστειο Bromo στην Ιάβα, ο Βεζούβιος, Yellowstone)
3. Αμέσως μετά την καταστροφή (το φαινόμενο του Chelyabinsk, βροχή μετεωριτών).
4.Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, αλλά πριν από την καταστροφή (παρατήρηση των ανεμοστρόβιλων)

1.2.3 Συσχέτιση με άλλα είδη τουρισμού Τουρισμός αδρεναλίνης/Adrenaline Tourism

Οι νέες μορφές τουρισμού ενσωματώνουν την ανάγκη της ολιστικής εμπειρίας και προέρχονται από τις ταξιδιωτικές τάσεις της διαφυγής, της περιπέτειας, του μετασχηματισμού και της γνησιότητας.   Στόχος του  σύγχρονου  τουρίστα  είναι η  διαφυγή  από το  άγχος της καθημερινότητας και η επιδίωξη ενός πνευματικού, σωματικού ή και συναισθηματικού «μετασχηματισμού».
Μία ζωτική μορφή τουρισμού που συμπυκνώνει τα προαναφερθέντα στοιχεία παράλληλα με την ικανοποίηση της επίτευξης κατορθωμάτων όσον αφορά την επαφή με τη φύση και την ανακάλυψη των άγριων πλευρών της αποτελεί ο τουρισμός αδρεναλίνης (http://adrenalinetourism.com/). Η εμπειρία συνίσταται στην πρόκληση των φυσικών/σωματικών, ψυχολογικών και πνευματικών δυνατοτήτων του κάθε ατόμου στον υπέρτατο βαθμό. Η έννοια του τουρισμού αδρεναλίνης γίνεται κατανοητή από την εύστοχη φράση του Καθηγητή του τμήματος Τουριστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Brighton Peter Burns «από τη στιγμή που οι μόνοι που υποφέρουν είναι οι τουρίστες, τότε καλή τύχη με αυτό».

Αναφέρονται ενδεικτικά οι πρώτοι στη λίστα των προορισμών που ενδείκνυνται για την ανάπτυξη αυτής της μορφής τουρισμού: Queenstown, Ονδούρα, Άρκανσας.

Ως παραδείγματα που συνδέουν την υπό μελέτη μορφή τουρισμού με τον τουρισμό αδρεναλίνης παρατίθενται τα εξής: συνεδρίες κατάδυσης σε ερείπια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (https://www.youtube.com/watch?v=SJ-hWlSv1pU), τουριστικές περιηγήσεις σε πολεμικές ζώνες (http://www.warzonetours.com/).
Σκοτεινός τουρισμός / dark tourism

Ο σαφής προσδιορισμός της έννοιας του σκοτεινού τουρισμού στηρίζεται στην ανάλυση με βάση το θεωρητικό υπόβαθρο λόγω της έλλειψης εμπειρικών δεδομένων. Όσες έρευνες έχουν διεξαχθεί τονίζουν τη γοητεία των τουριστών ως προς τοπία άμεσα συνδεδεμένα με περιστατικά θανάτου, βάσανων, τραγωδιών και κτηνωδιών, γεγονός που τεκμηριώνεται και ιστορικά.

Ένας ορισμός που περικλείει την πολύπλοκη μορφή τουρισμού και δύναται να τον καταστήσει πιο κατανοητό έχει επιχειρηθεί από τον Seaton (1996) «ο σκοτεινός τουρισμός τυπολογείται ως επισκέψεις σε τοποθεσίες κεντρικά συσχετισμένες ή συνδεδεμένες με θάνατο, κτηνωδίες και ανθρώπινες τραγωδίες». Ως μία έννοια κοινωνικά δομημένη, ορίζεται από τα χαρακτηριστικά των ίδιων των τοπίων και παράλληλα στηρίζεται στην ατομική εμπειρία του επισκέπτη ώστε να ονομαστεί το εκάστοτε τοπίο «σκοτεινό». Για αυτό το λόγο είναι αρκετά δύσκολη η κατηγοριοποίηση της έντασης του σκοτεινού στοιχείου που αποκρύπτει κάθε μέρος.

Όσον αφορά τα κίνητρα που ωθούν τους τουρίστες να επισκεφθούν περιοχές «σκοτεινού τουρισμού» σύμφωνα με τις λιγοστές έρευνες τις οποίες χρησιμοποίησε ο Biran (2011) για την εξαγωγή συμπερασμάτων ομαδοποιούνται τα κίνητρα με βάση τέσσερις (4) παράγοντες: 1 .την ανάγκη της αυτοψίας ώστε να γίνει πιστευτό το συμβάν [ see it believe it], 2. την εκμάθηση, απόκτηση γνώσης και κατανόηση [learning & understanding], 3. την περιέργεια και ενδιαφέρον για τους θεματικούς προορισμούς [famous death tourist attractions] και 4. την επιθυμία να βιώσουν συναισθηματική εμπειρία και η ανάγκη να συνδεθούν με την πολιτιστική κληρονομιά [emotional heritage experience].
Η εύρεση και ταξινόμηση των κινήτρων είναι περίπλοκη διαδικασία, ωστόσο απαραίτητη και εξαρτάται άμεσα και από τον τόπο καταγωγής των τουριστών. Να διευκρινιστεί ότι οι επισκέπτες σκοτεινών τοποθεσιών δεν μπορούν να χαρακτηρίζονται αυτόματα ως « σκοτεινοί τουρίστες».

Στα πιο αντιπροσωπευτικά τοπία του εν λόγω είδους συγκαταλέγονται τα εξής (Isaac, R. K., & Cakmak, E. 2014): Εβραϊκό Μουσείο/Βερολίνο, Στρατόπεδα Συγκέντρωσης του Άουσβιτς/ Πολωνία, Στρατόπεδο Συγκέντρωσης Ολλανδών Εβραίων Westerbork/ Ολλανδία, Φυλακές του Αλκατράζ/ Σαν Φρανσίσκο, ΗΠΑ , Εθνικό Κοιμητήριο του Άρλινγκτον/ Βιρτζίνια.

Διαφορά disaster tourism-dark tourism
Αρκετά είναι τα κοινά σημεία ανάμεσα στον τουρισμό καταστροφών και τον σκοτεινό τουρισμό με κυρίαρχο την παρατήρηση του τραγικού συμβάντος ακόμα και ανθρώπινων λειψάνων. Το πρώτο είδος αποσκοπεί στην εκμάθηση και την περιέργεια που γεννάται για μια καταστροφή από ένα φυσικό ή ανθρωπογενές αίτιο (σύμφωνα με το Λεξικό Τουριστικής Βιομηχανίας, είναι ένα ταξίδι με την πρόθεση να επισκεφτούν και να δουν οι ενδιαφερόμενοι τον τόπο της καταστροφής). Εάν η κυρίαρχη επιθυμία αφορά την παρατήρηση της δύσκολης κατάστασης των ανθρώπων, θα πρέπει να αναφέρεται ως «σκοτεινός τουρισμός».
Υποκατηγορίες μορφών τουρισμού, μη πλήρως εννοιολογικά ορισμένες, που συνδέονται με τον τουρισμό καταστροφών καταγράφονται με την παγκόσμια ορολογία οι εξής:
Thanatotourism (Seaton, 1996)
Fatal Attractions, Black Spots (Rojek, 1993)
Morbid Tourism (Bloom, 2000)
Atrocity Tourism (Ashworth & Hartmann, 2005)
Pilgrimage Tourism (Belhassen & Santos, 2006)
Battlefield Tourism (Ryan, 2007)
Difficult Heritage (Logan & Reeves, 2009)

1.3 Γιατί επιλέγεται ο τουρισμός καταστροφών;

Ο τουρισμός καταστροφών αποκτά απήχηση ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια με ραγδαίους ρυθμούς. Πραγματοποιείται κατηγοριοποίηση των τουριστών αναφορικά με τους λόγους για τους οποίους μπορεί να επιλεγεί αυτό το είδος τουρισμού.
Αρχικά, πρέπει να αναφερθούνε οι τουρίστες που βρίσκονται στο σημείο της καταστροφής τυχαία την στιγμή που εκδηλώνεται και είναι διατεθειμένοι να θέσουν την ζωή τους σε κίνδυνο με σκοπό να εξασφαλίσουν απλά και μόνο ένα στιγμιότυπο από το συμβάν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι τουρίστες στην παραλία της Νέας Ορλεάνης την ώρα που εκδηλώθηκε το Τσουνάμι το 2004.
Η πορεία και η εξέλιξη του τουρισμού καταστροφών τα τελευταία χρόνια καθοδηγείται από την ίδια την ανθρώπινη φύση. Η ανησυχία αλλά και ορισμένες φορές η δυσπιστία οδηγούν το άτομο στην ανάγκη να εξακριβώσει με επιτόπια έρευνα τι έχει πραγματικά συμβεί. Κάποιες φορές ερμηνεύεται και ως αναζήτηση αδρεναλίνης (Kelman I., &Dodds, R., 2009). Η ανάγκη του ατόμου να ταυτιστεί με τον γηγενή πληθυσμό για να κατανοήσει σε βάθος τον πόνο και την απώλεια αποτελεί ένα ακόμη κίνητρο. Πολλοί τουρίστες μπορεί να επισκέπτονται μέρη όπου έχουν πληγεί από κάποιου είδους καταστροφή με σκοπό την προσωπική ολοκλήρωση. Για παράδειγμα μπορεί ένας Εβραίος να επισκεφθεί το Στρατόπεδο συγκέντρωσης Άουσβιτς μόνο και μόνο ως προσωπική υποχρέωση. Εκτός από την σύνδεση με τον πληθυσμό που έχει πληχθεί μπορεί να υπάρξει συναισθηματικός δεσμός με την τοποθεσία. Κάποια εμπειρία, ανάμνηση ή κατάσταση καθοδηγεί το άτομο. Επιπροσθέτως, οι λόγοι μπορεί να είναι εκπαιδευτικοί με άλλοτε πολιτιστικό ή ιστορικό ενδιαφέρον. Ένα ακόμη στοιχείο της ανθρώπινης διάστασης που αποτελεί βασικό σημείο της επιλογής του τουρισμού καταστροφών είναι η συμπόνια και η ανάγκη για παροχή βοήθειας. Το αίσθημα της περιέργειας πολλές φορές συνδυάζεται με το αίσθημα της συμπόνιας (Kelman, I., & Dodds, R., 2009).

Σε πλήρη αντίθεση με τα παραπάνω πρέπει να πραγματοποιηθεί αναφορά και στους εκμεταλλευτές (Isaac, R. K., & £akmak, E., 2014). Πρόκειται για άτομα που σκοπεύουν να αποκομίσουν όφελος από καταστροφές, όπως είναι οι αρχαιοκάπηλοι, οι κυνηγοί σπάνιων αναμνηστικών και οι κερδοσκόποι.

Τελευταία κατηγορία και ίσως η επικρατούσα στην Ελλάδα όπου ο τουρισμών καταστροφών δεν είναι τόσο γνωστός και διαδεδομένος είναι οι τυχαίοι επισκέπτες (Isaac, R. K., & Cakmak, E., 2014). Πρόκειται για τα άτομα που έχουν οργανωμένο πρόγραμμα για διαφορετικό προορισμό και τυχαίνει να επισκεφθούν το σημείο επειδή βρέθηκαν εκεί χωρίς το αρχικό πλάνο των διακοπών τους να περιλαμβάνει την περιοχή ενδιαφέροντος.
Αυτό που μπορεί να διαπιστώσει κανείς είναι πως η επιλογή αυτού του είδους τουρισμού προκύπτει υποκειμενικά από τα ενδιαφέροντα του εκάστοτε ατόμου και την ιδιαίτερη σύνθεση της προσωπικότητάς του με αποτέλεσμα να μην μπορούν να τυποποιηθούν σε ορισμένο πρότυπο.

Αυτό που αξίζει να αναφερθεί ανεξάρτητα με τους λόγους για τους οποίους ωθείται ένα άτομο στην επιλογή του συγκεκριμένου είδους τουρισμού είναι τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα που καρπώνεται ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος. Η θετική και αρνητική επίδραση μπορεί να αφορά τόσο τα άτομα που δραστηριοποιούνται (τουρίστες) αλλά και την τοπική κοινωνία που τους υποδέχεται.

Αρχικά, η προσέλκυση τουριστών καθαρά από κερδοσκοπική σκοπιά είναι θετική καθώς ο τουρισμός είναι άμεσα συνδεδεμένος με την τουριστική ανάπτυξη. Η οικονομική βοήθεια μπορεί να δοθεί με ποικίλους τρόπους, όπως από την εγκατάσταση και κινητικότητα των τουριστών μέσω δωρεών εισιτηρίων για μέρη που πλήχθηκαν περισσότερο. Για τον ίδιο τον επισκέπτη η εμπειρία του ταξιδιού σε ένα μέρος όπου έχει προηγηθεί καταστροφή κατέχει υψηλή εκπαιδευτική, ιστορική και πολιτιστική αξία αλλά και ένα μάθημα ζωής με επίκεντρο την επιβίωση. Η προσήλωση σε υλικά αγαθά αλλά και αδυναμία στην αντιμετώπιση της καθημερινότητας φαντάζουν προβλήματα μηδαμινά μπροστά στις εικόνες που μπορεί να αντικρίσει ο τουρίστας, ο επηρεασμός της προσωπικότητάς του αλλά και της μέχρι τότε οπτικής του είναι αναπόφευκτος.

Όμως, δεν πρέπει να παραλείπεται και η αρνητική πλευρά των πραγμάτων. Η συναναστροφή του ατόμου με την καταστροφή δεν μπορεί να συγκριθεί με την θλίψη που μπορεί να αισθανθεί διαβάζοντας ένα άρθρο στο διαδίκτυο. Η συναισθηματική κατάπτωση και η ψυχική διαταραχή είναι εμφανή αποτελέσματα. Επίσης, η ύπαρξη τουριστών διασκορπισμένων σε όλα τα σημεία και η τάση τους να συγκεντρώνονται για να παρακολουθήσουν μια διάσωση ή την αποκατάσταση ενός οικοδομήματος για παράδειγμα μόνο αρνητική μπορεί θεωρηθεί τόσο επειδή προκαλούν καθυστερήσεις στις εργασίες αλλά και λόγω πιθανών τραυματισμών. Δεν πρέπει να παραληφθεί η κατηγορία τουριστών «εκμεταλλευτών» (§1.3), προκαλούν περαιτέρω καταστροφή στις ιδιοκτησίες αναζητώντας ιδιαίτερα αναμνηστικά. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι σφαίρες από εμπόλεμες ζώνες, τμήματα του εμπορικού World Trade Centre που κατέρρευσε και ηφαιστειακά υλικά (Kelman, I., & Dodds, R., 2009). Αυτό που συνήθως δεν γίνεται αντιληπτό είναι πως ακόμη και η κάλυψη των βασικών αναγκών των τουριστών μπορεί να επιφέρει έλλειψη στους ντόπιους. Τέλος, η επιλογή ή όχι του τουρισμού καταστροφών είναι προσωπική υπόθεση και πρέπει να γίνεται έπειτα από την εξέταση όλων των παραπάνω παραγόντων.

2. Παραδείγματα
Η διεθνή εμπειρία κατέχει πληθώρα παραδειγμάτων με μέρη καταστροφών που είναι επισκέψιμα. Στο παράστημα πραγματοποιείται ανάλυση των εξής: Τυφώνας Κατρίνα, Ναυάγιο Costa Concordia στην Τοσκάνη, Τσέρνομπιλ, η αρχαία πόλη της Πομπηίας, η περίπτωση του σεισμού στην Αιτή το 2010, το νησί Gruinard στη Σκοτία, το τείχος του Βερολίνου (Checkpoint Charly αλλά και το μνημείο του Ολοκαυτώματος .

Ελληνική περίπτωση εμφανίζεται μοναδική το παράδειγμα της Σπιναλόγκας στην Κρήτη. Σύμφωνα με το Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων η Σπιναλόγκα αποτελεί το δεύτερο σε επισκεψιμότητα αρχαιολογικό χώρο της Κρήτης ενώ το 2009 κατέλαβε την τέταρτη θέση στην Ελλάδα με 226.301επισκέπτες και το 2010, 249.940. (http://www.visitgreece.gr/el/greek_islands/crete/spinalonga)

Από μία μαρτυρία:
«Περπατώντας στον δρόμο της Σπιναλόγκας, σταμάτησε και κράτησε την αναπνοή σου. Από κάποιο χαμόσπιτο τριγύρω σου θα ακούσεις τον απόηχο από κάποιο μοιρολόγι μιας μάνας, μιας αδελφής ή τον αναστεναγμό ενός άνδρα. Αφησε δύο δάκρυα από τα μάτια σου και θα δεις να λαμπυρίζουν εκατομμύρια δάκρυα που πότισαν αυτόν τον δρόμο». 
(http://www.cretanbeaches.com/hrisimes-lir%CE%BFf%CE%BFries/nisides/nisi-spinalogka/)

Σήμερα, μετά από αυξανόμενο και συνεχές ενδιαφέρον από τη δεκαετία του 70' και μετά έχουν πραγματοποιηθεί πολλές αναστηλώσεις στο νησί που φιλοξενεί κάθε χρόνο πάνω από 300.000 τουρίστες. Προσπάθειες γίνονται από τοπικούς φορείς η Σπιναλόγκα να ενταχθεί στα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco
Με κεντρικό θέμα τη Σπιναλόγκα και την τραγωδία της ανθρώπινης ζωής εκεί δημιουργήθηκε το βιβλίο «το Νησί», που στη συνέχεια έγινε και σειρά και απέσπασε ευρωπαϊκά βραβεία.

3. Ηθικό ζήτημα
Ύστερα από την ανάλυση της έννοιας του τουρισμού καταστροφών ήρθε πρέπει να αναρωτηθεί κανείς: Είναι ηθικό; Η παρουσία τουριστών σε περιοχές ύστερα από την εκδήλωση καταστροφών ή και μεταγενέστερα επιφέρει θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα στην περιοχή ή και τον ίδιο τον τουρίστα; Είναι ηθικό να παρακολουθεί κανείς τον πόνο του άλλου ακόμη και αν τον βοηθά; Πολλά ερωτήματα μπορούν να διατυπωθούν εξετάζοντας αυτό το είδος τουρισμού που έχει διαδοθεί κυρίως στο εξωτερικό τα τελευταία χρόνια και όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό στην Ελλάδα.

Η άποψη που μπορεί να σχηματιστεί είναι καθαρά υποκειμενική καθώς από οποιαδήποτε οπτική γωνία προσεγγιστεί το θέμα μπορεί να αποδώσει λογική. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η επίσκεψη σε μια πληγείσα περιοχή αποτελεί αντικειμενοποίηση του πόνου των πληγέντων με σκοπό το κέρδος (Wade L., 2014). Η ανήθικη υπόσταση του κόσμου προκαλεί ανασφάλεια για το αν τα έσοδα καταλήγουν στον πραγματικό τους προορισμό. Ένα ακόμη ζήτημα προς εξέταση είναι η άποψη των γηγενών για την ύπαρξη τουριστών. Οι περισσότεροι μπορεί να το θεωρήσουν ντροπιαστικό και εξευτελιστικό να αποθανατίζονται σε στιγμές πόνου και εξαθλίωσης. Η Holly Young (2012) χρησιμοποιεί έναν εύστοχο προσδιορισμό της κατάστασης αναφερόμενη σε «poverty porn» με την έννοια της ευχαρίστησης που νιώθουν οι τουρίστες και τον εθισμό τους, ορισμένες φορές, σε καταστάσεις πόνου και θλίψης. Η ηθική διαφορά βρίσκεται στο γεγονός πως είναι διαφορετικό να βιώνεις την ανθρώπινη τραγωδία από να την εμπορευματοποιείς. Η ανηθικότητα πηγάζει από τις εταιρίες που είναι υπεύθυνες για την προώθηση αυτού του είδους τουρισμού. Ειδικότερα, στην επίσημη ιστοσελίδα του τουρισμού καταστροφών (http://www.disastertourism.co.uk) προωθούν την μορφή αυτή τουρισμού με την δικαιολογία πως θα αποκομίσει κανείς μια εμπειρία που θα τον στιγματίσει μια ζωή. Είναι ηθικά λανθασμένος τρόπος προώθησης αν σκεφτεί κανείς πως ύστερα από μια καταστροφή μπορεί να προκληθούν μη αναστρέψιμες συνέπειες σε ψυχολογικό επίπεδο, ενώ πολλοί άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση σοκ για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η ανηθικότητα είναι αναγκαίο να αντιμετωπιστεί μέσω ενός κώδικα ηθικής για την συμπεριφορά των τουριστών. Στον Κώδικα Ηθικής που έχει καθοριστεί από τον UNWTO (United Nations World Tourism Organization) δεν πραγματοποιείται άμεσα αναφορά στους τουρίστες των περιοχών που έχουν υποστεί καταστροφή. Πραγματοποιείται αναφορά στην ασφάλεια των τουριστών αλλά όχι των ντόπιων, κατηγορία πληθυσμού ιδιαίτερα σημαντική στην ειδική μορφή τουρισμού που μελετάμε. Στην συνέχεια θα πραγματοποιηθεί αναφορά σε έναν προτεινόμενο κώδικα ηθικής που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τους εκάστοτε τουρίστες. Είναι σημαντική η ρύθμιση και εφαρμογή του καθώς ο άνθρωπος έχει την τάση και δρα θεραπευτικά όχι προληπτικά, το ενδιαφέρον κινητοποιείται μόνο ύστερα από την εκδήλωση του ατυχήματος.

Πρώτη και κύρια αρχή είναι η ασφάλεια των πληγέντων καθώς η έλλειψη εμπειρίας μαζί με την θέληση για βοήθεια μπορεί να προκαλέσει σημαντικές απώλειες σε μια περιοχή που ο χρόνος πρέπει να συνοδεύεται από ωφέλιμη και σημαντική εργασία προς βοήθεια των γηγενών. Σημαντική είναι επίσης η ασφάλεια των τουριστών καθώς ένας τουρίστας μπορεί να δημιουργήσει κίνδυνο σε έναν άλλο τουρίστα. Η επιβολή κινδύνου είναι μια σημαντική αρχή που όπως προαναφέρθηκε συμπεριλαμβάνεται και στον κώδικα ηθικής των τουριστών κάθε είδους (UNWTO). Απαιτείται η υπακοή σε αρχές και κανόνες. Η αρχή της ιδιωτικότητας είναι αρκετά σημαντική σε αυτές τις περιπτώσεις για το λόγο αυτό δημιουργούνται και οι αποκλειστικές ζώνες σε περιοχές που βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο. Σε κάποιες περιπτώσεις η ανάμειξη ξένων σε τελετές μνήμης αποθανόντων μπορεί να θεωρηθεί προσβλητική ανάλογα με τα ήθη και τα έθιμα της κάθε περιοχής. Η αρχή αυτή όμως κάποιες φορές έχει διφορούμενη σημασία. Η αποξένωση των περιοχών αυτών μπορεί να θεωρηθεί μέσο απόκρυψης στοιχείων με τη απουσία μαρτύρων ή τον έλεγχο των πληροφοριών που δημοσιοποιούνται. Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην έννοια των δωρεών. Απαιτείται να είναι προσαρμοσμένες σε τοπικό επίπεδο και να αφορούν την ευρύτερη περιοχή ακόμη και αν μην έχει καταστραφεί καθώς η συλλογική οικονομική βοήθεια είναι πιο αποδοτική.

4. Συμπεράσματα
Συμπερασματικά, η ολοένα και ευρύτερη αύξηση του ενδιαφέροντος για επίσκεψη περιοχών που έχουν πληγεί από μια καταστροφή. Η αδυναμία των κατοίκων και των αρμόδιων φορέων να ελέγξουν την εισροή τουριστών σε κάθε περίπτωση επιτείνει την ευθύνη των ίδιων των ενδιαφερόμενων για την διαμόρφωση σωστής συμπεριφοράς. Η τήρηση ενός κώδικα ηθικής σε συνδυασμό με την θέληση των τουριστών να βοηθήσουν τους πληγέντες θα επιφέρει ανάπτυξη και γρήγορη επούλωση στις περιοχές. Όμως, η κερδοσκοπία είναι ένα χαρακτηριστικό που δεν μπορεί να αποβληθεί από τον άνθρωπο. Η πραγματική χρησιμότητα του τουρισμού καταστροφών θα φανεί σε συνδυασμό με την ηθική αναδιάρθρωση του ανθρώπινου γένους.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1)Τα κέντρα αυτά περιλαμβάνουν και επιπρόσθετες δραστηριότητες βοηθώντας στην καλύτερη ποιότητα ζωής των κατοίκων με αίθουσες για χορό, εκμάθηση μουσικής και απασχόλησης παιδιών μικρής και μεγάλης ηλικίας με επιμορφωτικά προγράμματα
2)Κατεξοχήν μνημείο του ψυχρού πολέμου, που δημιουργήθηκε μετά από εντολή του προέδρου Kennedy τριών σημείων ελέγχου των Αμερικάνικων Δυνάμεων.
3)Μνημείο που αφιερώθηκε εις μνήμην των δολοφονημένων Εβραίων από το Χίτλερ. Περιλαμβάνει 2.711 πέτρινους πλίνθους και το έργο στο σύνολό του πραγματοποιεί την αίσθηση κυματισμού.

Βιβλιογραφία 
Ξενόγλωσση
  • Ashworth, G.J., & Hartmann, R. (Eds).(2005). Horror and human tragedy revisited: The management of sites of atrocities for tourism. New York,NY: Cognizant
  • Belhassen,Y., & Santos, C.A. (2006) : An American evangelical pilgrimage to Israel :A case study on politics and triangulation. Journal of Travel Research,44(4),431-441
  • Bloom,T.(2000).Morbid Tourism; A postmodern market niche with an example from Althorpe Norwegian Journal Of Geography,54, 29-26
  • Daniel J. Van Hoving, MMED Lee A. Wallis, MD Fathima Docrat, MBBCh Shaheem De Vries, MPhil (2010). Haiti Disaster Tourism—A Medical Shame. Prehosp Disaster Afo, 25(3):201-202
  • Faulkner, B., & Vikulov, S. (2001). Katherine, washed out one day, back on track the next: A post-mortem of a tourism disaster. Tourism Management, 22(4), 331-344.
  • Ghaderi, Z., Mat Som, A. P., & Henderson, J. C. (2014). When Disaster Strikes: The Thai Floods of 2011 and Tourism Industry Response and Resilience. Asia Pacific Journal of Tourism Research, (ahead-of-print), 1-17
  • Isaac, R. K., & Cakmak, E. (2014). Understanding visitor's motivation at sites of death and disaster: the case of former transit camp Westerbork, the Netherlands. Current Issues in Tourism, 17(2), 164¬179.
  • Kelman, I., & Dodds, R. (2009). Developing a Code of Ethics for Disaster Tourism. International Journal of Mass Emergencies and Disasters, 27(3), 272-296.
  • Logan W., & Reeves, K.(2009). Introduction Remembering places of pain & shame: Dealing with difficult past.London:Routledge
  • Noriyuki Nagai (2012). Disaster Tourism The Role of Tourism in Post-Disaster Period of Great East Japan Earthquake. The Netherlands: Hague
  • Rojek, C. (1993) Ways of escape.Basingstole: MacMillian
  • Rucinska, D., & Lechowicz, M. (2014). Natural hazard and disaster tourismMiscellanea Geographica-Regional Studies on Development, 18(1), 17-25.
  • Ryan,C (2007) Battlefield Tourism: History, place and interpretation .Oxford: Elsevier
  • Seaton,Α.V.(1996).From thanatopsis to thanatotourism: Guided by the darkJnternational Journal of Heritage Studies, 2(4),234-244
Ελληνόγλωσση
  • ΚΟΚΚΩΣΗΣ, Χ., ΤΣΑΡΤΑΣ Π., ΓΚΡΙΜΠΑ, Ε. (2011) Ειδικές και Εναλλακτικές Μορφές τουρισμού, Αθήνα: Κριτική.
Διαδικτυακοί τόποι
  • Adrenaline x-treme adventures. Διαθέσιμο στο: < URL: <http://adrenalinetourism.com> [πρόσβαση 23 Δεκεμβρίου 2014]
  • Calandra M., (2014). Διαθέσιμο στο <URL: http://www.otherside.gr/2014/08/camping-stin-aitna-fwtografia-tis-imeras/> [πρόσβαση 4 Ιανουαρίου 2015]
  • Cretan beaches. Διαθέσιμο στο: < URL: http ://www. cretanbeaches. com/hrisime s-plir%CE%BFf%CE%BFries/nisides/nisi-spinalogka/> [πρόσβαση 23 Δεκεμβρίου 2014]
  • Greece all time classic. Διαθέσιμο στο: < URL:
  • http://www.visitgreece.gr/el/greek islands/crete/spinalonga > [πρόσβαση 23 Δεκεμβρίου 2014]
  • Hewitt   E.   Disaster   Tourism:   Why   Tragedy   Draws   Tourists?   Διαθέσιμο   στο   <URL: http://www.independenttraveler.com/travel-tips/travelers-ed/disaster-tourism-why-tragedy-draws-tourists> [πρόσβαση 14 Δεκεμβρίου 2014]
  • Kiniri        L.        8        Disaster       Tourism        Sites.        Διαθέσιμο        στο        <URL: http://www.popularmechanics.com/science/environment/natural-disasters/8-disaster-tourism-sites#slide-1 > [πρόσβαση 10 Νοεμβρίου 2014]
  • National Geografic, (2014). Διαθέσιμο στο URL<http://environment.nationalgeographic.com/environment/photos/tsunami-general/> [πρόσβαση 3 Ιανουαρίου 2015]
  • National geographic (2010). Διαθέσιμο στο <URL:http://news.nationalgeographic.com/news/2010/01/photogalleries/100114-aerial-haiti-earthquake-pictures/> [πρόσβαση 4 Ιανουαρίου 2015]
  • Pogatchnik S., (2001). Tourist Temptation: Anthrax Island. Διαθέσιμο στο <URL: http://www.cbsnews.com/news/tourist-temptation-anthrax-island/> [πρόσβαση 4 Ιανουαρίου 2015]
  • Taxidologio.gr. Διαθέσιμο στο: < URL: http://www.taxidologio.gr/berlin-todo-holocaust-memorial.html> [πρόσβαση 4 Ιανουαρίου 2014]
  • Vincent D. EFFECTS OF NATURAL DISASTERS ON TOURISM-A CASE STUDY ONJAPAN.Διαθέσιμο στο <URL:http://www.academia.edu/4818144/EFFECTS OF NATURAL DISASTERS ON TOURISM-A CASE STUDY ON JAPAN> [πρόσβαση 14 Δεκεμβρίου 2014]
  • Volcano Discovery, (2014). Etna volcano update: Sporadic ash emissions from North East crater. Διαθέσιμο στο URL < http://www.volcanodiscovery.com/etna/news.html> [πρόσβαση 4 Ιανουαρίου 2015]
  • Restoreyoureconomy.org Διαθέσιμο στο <URL: http://restoreyoureconomy.org/disaster-overview/types-of-disasters/ [πρόσβαση 3 Δεκεμβρίου 2014]
  • Disasterium.com Διαθέσιμο στο <URL: http://www.disasterium.com/ [πρόσβαση 3 Δεκεμβρίου 2014]
  • Disasterium.com , Natural & man made disasters. Διαθέσιμο στο <URL: http://www.disasterium.com/10-worst-man-made-disasters-of-all-time/ [πρόσβαση 3 Δεκεμβρίου 2014]
  • Independent.co.uk   (2014)   Top   10   travel   destinations   for   2015      Διαθέσιμο   στο   <URL: http://www.independent.co.uk/travel/news-and-advice/top-10-travel-destinations-for-2015-from-haiti-and-alaska-to-namibia-and-iceland-9942057.html?origin=internalSearch#36258520796528604 [πρόσβαση 6 Δεκεμβρίου 2014]
  • Warzonetours.com Διαθέσιμο στο <URL :http://www.warzonetours.com/ [πρόσβαση 6 Δεκεμβρίου 2014]
  • Kendle A., (2008, February 5). Disaster Tourism: How Soon Is Too Soon After a Natural Disaster? Διαθέσιμο στο <URL: http://www.vagabondish.com/disaster-tourism-travel-tours/> [πρόσβαση 14 Δεκεμβρίου 2014]
  • Tvxs.gr (2010), ανάρτηση άρθρου στις 30/08/2010 με τίτλο « Τυφώνας Κατρίνα: Πέντε χρόνια μετά το φάντασμα του παραμένει στη Νέα Ορλεάνη»). Διαθέσιμο στο <URL: http://tvxs.gr/news/ [πρόσβαση 25 Νοεμβρίου 2014]
  • Ames J., (2011, December 4). Disaster Tourism Destinations. Διαθέσιμο στο <URL: http://thevelvetrocket.com/2011/12/04/disaster-tourism-destinations/> [πρόσβαση 10 Νοεμβρίου 2014]
  • Dailymail.co.uk(05/10/2012) New Orleans locals hit back at Hurricane Katrina 'disaster tourists Διαθέσιμο στο <URL: http://www.dailymail.co.uk/travel/article-2213365/New-Orleans-locals-hit-Hurricane-Katrina-disaster-tourists.html [πρόσβαση 25 Noεμβρίου 2014]
  • Young H., (2012, October 9) Disaster tourism: how bus trips to the scene of Hurricane Katrina make profit from loss. Διαθέσιμο στο <URL: http://www.independent.co.uk/voices/comment/disaster-tourism-how-bus-trips-to-the-scene-of-hurricane-katrina-make-profit-from-loss-8203902.html> [πρόσβαση 29 Νοεμβρίου 2014]
  • Waller M., (12/03/2013) New Orleans hits second-highest all time visitor count,9.01million in 2012,
  • tourism official announce Διαθέσιμο στο <URL:
  • http://www.nola.com/business/index.ssf/2013/03/new_orleans_hits_second-highes.html [πρόσβαση 26 Νοεμβρίου 2014]
  • Landsel D., (11/06/2013) 7 sites for disaster tourism Διαθέσιμο στο <URL: http://www.foxnews.com/travel/2013/06/11/7-sites-for-disaster-tourism/ [πρόσβαση 20 Νοεμβρίου 2014]
  • Wade L., (2014, August 29) "Tourist Same on You": On Disaster Tourism. Διαθέσιμο στο: < URL: http://thesocietypages.org/socimages/2014/08/29/disaster-tourism> [πρόσβαση 28 Νοεμβρίου 2014]
Οπτικοακουστικό υλικό
  • Βίντεο προώθησης της κατάδυση σε ερείπια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου διαθέσιμο στο URL <https://www.youtube.com/watch?v=SJ-hWlSv1pU)> [πρόσβαση 23 Δεκεμβρίου 2014]
  • Βίντεο ταξιδιωτικού οδηγού για την Ονδούρα διαθέσιμο στο URL <https://www.youtube.com/watch?v=uM4aelXH4Mo> [πρόσβαση 23 Δεκεμβρίου 2014]
  • Βίντεο ταξιδιωτικού οδηγού για το Queenstown διαθέσιμο στο URL <https://www.youtube.com/watch?v=sxtMm7WOs8Y> [πρόσβαση 23 Δεκεμβρίου 2014]


29 σχόλια :

  1. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Γεια σας,
    Έβαλα στη διάθεσή σας ένα δάνειο από 5.000 έως 1.500.000 ευρώ με πολύ απλούς όρους για όλους εκείνους που μπορούν να πληρώσουν. Επωφελώνω επίσης
    και τα δάνεια μεταξύ ατόμων κάθε είδους. Προσφέρομαι πίστωση βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε συνεργασία με τον δικηγόρο μου και σύμφωνα με μια συμφωνημένη περίοδο αποπληρωμής. Δεν γνωρίζουμε τι οι ανάγκες και οι μεταβιβάσεις σας ασφαλίζονται από την τράπεζα για την ασφάλεια της συναλλαγής και είναι 3%. Τέλος, για περισσότερη κατανόηση, στείλτε email στο
    cindibernette@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. ειά σου

    Είμαι ιδιωτικός δανειστής. Χρειάζεστε ένα νόμιμο, ειλικρινές, σοβαρό και γρήγορο δάνειο; Μπορώ να σας βοηθήσω με 100% δάνεια εγγύησης, προσφέρω επιχειρηματικά και προσωπικά δάνεια με 3%, βοηθάμε με όλα τα είδη δανείων. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στη διεύθυνση: easyloanfirm2020@gmail.com


    Στείλτε μας email: easyloanfirm2020@gmail.com

    Τις καλύτερες ευχές
    Ντέρεκ Ντάγκλας
    easyloanfirm2020@gmail.com

    3% Προσφορά δανείου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  25. ειά σου

    Είμαι ιδιωτικός δανειστής. Χρειάζεστε ένα νόμιμο, ειλικρινές, σοβαρό και γρήγορο δάνειο; Μπορώ να σας βοηθήσω με 100% δάνεια εγγύησης, προσφέρω επιχειρηματικά και προσωπικά δάνεια με 3%, βοηθάμε με όλα τα είδη δανείων. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στη διεύθυνση: easyloanfirm2020@gmail.com


    Στείλτε μας email: easyloanfirm2020@gmail.com

    Τις καλύτερες ευχές
    Ντέρεκ Ντάγκλας
    easyloanfirm2020@gmail.com

    3% Προσφορά δανείου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. ειά σου

    Είμαι ιδιωτικός δανειστής. Χρειάζεστε ένα νόμιμο, ειλικρινές, σοβαρό και γρήγορο δάνειο; Μπορώ να σας βοηθήσω με 100% δάνεια εγγύησης, προσφέρω επιχειρηματικά και προσωπικά δάνεια με 3%, βοηθάμε με όλα τα είδη δανείων. Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε μαζί μας στη διεύθυνση: easyloanfirm2020@gmail.com


    Στείλτε μας email: easyloanfirm2020@gmail.com

    Τις καλύτερες ευχές
    Ντέρεκ Ντάγκλας
    easyloanfirm2020@gmail.com

    3% Προσφορά δανείου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Με συγχωρείτε για την ταλαιπωρία, αλλά έρχομαι πολύ ταπεινά για να σας ρωτήσω ότι αν κάποιος γνωρίζει την κα Capucine LEROY για να με βοηθήσει να την ευχαριστήσω γιατί χάρη στην μαρτυρία της ότι ήξερα τον κ. Georges MANENT έναν ταπεινό άνδρα καρδιάς που παραχώρησα το δάνειο μου 87.000 ευρώ σε 72 ώρες χωρίς επιπλοκές. Στην αρχή αμφισβήτησα το καλό συκώτι του, αλλά αποφάσισα να δώσω το όφελος της αμφιβολίας και πιστεύω σε μένα ότι σε αντίθεση με όλους αυτούς τους ψεύτικους δανειστές, αυτός ο άντρας απέδειξε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαροί δανειστές. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του για όλες τις ανάγκες σας.
    το ταχυδρομείο του: georgemanent@gmail.com
    Μετά από επικοινωνία μαζί του, η τράπεζα μελέτησε τα αρχεία και μόλις έκανα τις τραπεζικές χρεώσεις αφού είχα ήδη την ασφάλιση του δανείου μου
    Πήγε πολύ γρήγορα και πρέπει να είμαι ευγνώμων
    Κύριε Georges MANENT αν δείτε αυτό το μήνυμα, ξέρετε ότι σας χρωστάω τα πάντα.
    Σας αφήνω τη διεύθυνσή του, αν είχατε οικονομικά προβλήματα που είχατε απάτη ή οι τράπεζες απέρριψαν τα αιτήματά σας εδώ είναι το μόνο email που μπορεί να σας βοηθήσει χωρίς επιπλοκές

    georgemanent@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Με συγχωρείτε για την ταλαιπωρία, αλλά έρχομαι πολύ ταπεινά για να σας ρωτήσω ότι αν κάποιος γνωρίζει την κα Capucine LEROY για να με βοηθήσει να την ευχαριστήσω γιατί χάρη στην μαρτυρία της ότι ήξερα τον κ. Georges MANENT έναν ταπεινό άνδρα καρδιάς που παραχώρησα το δάνειο μου 87.000 ευρώ σε 72 ώρες χωρίς επιπλοκές. Στην αρχή αμφισβήτησα το καλό συκώτι του, αλλά αποφάσισα να δώσω το όφελος της αμφιβολίας και πιστεύω σε μένα ότι σε αντίθεση με όλους αυτούς τους ψεύτικους δανειστές, αυτός ο άντρας απέδειξε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαροί δανειστές. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του για όλες τις ανάγκες σας.
    το ταχυδρομείο του: georgemanent@gmail.com
    Μετά από επικοινωνία μαζί του, η τράπεζα μελέτησε τα αρχεία και μόλις έκανα τις τραπεζικές χρεώσεις αφού είχα ήδη την ασφάλιση του δανείου μου
    Πήγε πολύ γρήγορα και πρέπει να είμαι ευγνώμων
    Κύριε Georges MANENT αν δείτε αυτό το μήνυμα, ξέρετε ότι σας χρωστάω τα πάντα.
    Σας αφήνω τη διεύθυνσή του, αν είχατε οικονομικά προβλήματα που είχατε απάτη ή οι τράπεζες απέρριψαν τα αιτήματά σας εδώ είναι το μόνο email που μπορεί να σας βοηθήσει χωρίς επιπλοκές

    georgemanent@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Με συγχωρείτε για την ταλαιπωρία, αλλά έρχομαι πολύ ταπεινά για να σας ρωτήσω ότι αν κάποιος γνωρίζει την κα Capucine LEROY για να με βοηθήσει να την ευχαριστήσω γιατί χάρη στην μαρτυρία της ότι ήξερα τον κ. Georges MANENT έναν ταπεινό άνδρα καρδιάς που παραχώρησα το δάνειο μου 87.000 ευρώ σε 72 ώρες χωρίς επιπλοκές. Στην αρχή αμφισβήτησα το καλό συκώτι του, αλλά αποφάσισα να δώσω το όφελος της αμφιβολίας και πιστεύω σε μένα ότι σε αντίθεση με όλους αυτούς τους ψεύτικους δανειστές, αυτός ο άντρας απέδειξε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαροί δανειστές. Μην διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του για όλες τις ανάγκες σας.
    το ταχυδρομείο του: georgemanent@gmail.com
    Μετά από επικοινωνία μαζί του, η τράπεζα μελέτησε τα αρχεία και μόλις έκανα τις τραπεζικές χρεώσεις αφού είχα ήδη την ασφάλιση του δανείου μου
    Πήγε πολύ γρήγορα και πρέπει να είμαι ευγνώμων
    Κύριε Georges MANENT αν δείτε αυτό το μήνυμα, ξέρετε ότι σας χρωστάω τα πάντα.
    Σας αφήνω τη διεύθυνσή του, αν είχατε οικονομικά προβλήματα που είχατε απάτη ή οι τράπεζες απέρριψαν τα αιτήματά σας εδώ είναι το μόνο email που μπορεί να σας βοηθήσει χωρίς επιπλοκές

    georgemanent@gmail.com

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.