Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου: Η συμβολή της στην πνευματική ανάπτυξη της πόλης του Ηρακλείου

Τα πνευματικά ιδρύματα μιας πόλης (Πανεπιστήμια, ερευνητικά ινστιτούτα, Βιβλιοθήκες κ.α.) έχουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της πνευματικού επιπέδου της.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου η οποία ιδιαίτερα τα τελευταία τριάντα χρόνια αποτελεί πνευματικό Φάρο της πόλης του Ηρακλείου.
Παρακάτω μπορούμε να διαβάσουμε την παρουσίαση των δραστηριοτήτων της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, από τον Γιάννη Αλεξανδράκη υπεύθυνου του Τμήματος Οπτικοακουστικών Μέσων της Βιβλιοθήκης , η οποία αποτέλεσε την εισήγησή του στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο Δημοτικών Βιβλιοθηκών, που πραγματοποιήθηκε στις 4 & 5 Δεκεμβρίου στο Δήμο Αμαρουσίου στην Αθήνα.

Η ΒΙΚΕΛΑΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ («Β.Δ.Β.»)

H πόλη του Ηρακλείου έχει μια μακρά και πλούσια παράδοση στην ελληνική ιστορία των γραμμάτων και των τεχνών. Αυτή η επισήμανση δεν αφορά μόνο στα προϊστορικά και κλασικά χρόνια, αλλά από την μεσαιωνική εποχή μέχρι και σήμερα. Κορυφαίες "στιγμές" αυτής της παράδοσης είναι η Ζωγραφική των Εικόνων της Κρητικής Σχολής Αγιογραφίας, η ποίηση του "Ερωτόκριτου", το Κρητικό Θέατρο και τα εκπληκτικά έργα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Τον 20ο αιώνα, που είναι και ο αιώνας της πραγματικής ελευθερίας αυτής της πόλης, ύστερα από πολλούς αιώνες ανελευθερίας, τα Γράμματα και οι Τέχνες άρχισαν, ολοένα με ταχύτερο ρυθμό να διανύουν ξανά μια ανοδική πορεία.

Σ’ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η αναβάθμιση και η πολύπλευρη ανάπτυξη, ιδίως κατά τα τελευταία τριάντα χρόνια, της «Β.Δ.Β.», σχεδιάζοντας ή και αναλαμβάνοντας πολλές άλλες, μη τυπικές για μια παραδοσιακή ελληνική βιβλιοθήκη, πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως οι ενδιαφέρουσες και επιμελημένες εκδόσεις της, η διοργάνωση μεγάλων επιστημονικών και καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και η συστηματική συγκέντρωση, καταλογογράφηση και διαφύλαξη του σχετικού με την Κρήτη αρχειακού υλικού.

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα, μας αποκαλύπτουν τον Μινωικό Πολιτισμό. Η ανθρωπότητα στρέφει, πάνω του, το βλέμμα της με θαυμασμό και ο Βικέλας προβλέπει τις επισκέψεις των ξένων και δωρίζει την ανεκτίμητη συλλογή βιβλίων του στο Δήμο Ηρακλείου. Η δημιουργία βιβλιοθήκης είναι πια απαραίτητη αν και προϋπήρξαν προσπάθειες για την δημιουργία βιβλιοθήκης στην πόλη του Ηρακλείου όπως η πρώτη Δημόσια Βιβλιοθήκη το 1863, του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου το 1879 και του Γυμνασίου Ηρακλείου το 1882. Ό,τι απέμεινε από αυτές τις προσπάθειες μετά την τουρκική λαίλαπα παραδόθηκε στην νεοσύστατη «Β.Δ.Β.».

Ύστερα από διάφορες περιπέτειες, το 1932, η «Β.Δ.Β.», βρίσκεται εγκατεστημένη στους ισόγειους χώρους του νεόδμητου τότε κτηρίου "ΑΧΤΑΡΙΚΑ" και το 1947 την μετέφεραν στον α' όροφο του εν λόγω κτηρίου, όπου έκτοτε στεγάστηκε επί σαράντα χρόνια. Το 1987 αποφασίστηκε από τον Δήμο Ηρακλείου να παραχωρηθούν σε αυτήν, όλοι οι χώροι του δευτέρου ορόφου, έτσι ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες που δημιουργήθηκαν από την ίδρυση και την λειτουργία των νέων τμημάτων της. Τη δεκαετία του '80, φθάνει σε μια κρίσιμη καμπή, από την οποία, σταδιακά, οδηγείται από τον φωτισμένο έφορό της Νίκο Γιανναδάκη, προς την κατεύθυνση όχι πια μόνον των βημάτων μιας τυπικής παραδοσιακής βιβλιοθήκης αλλά και προς την δύσβατη περιοχή της παραγωγής ενός πολύμορφου πολιτιστικού έργου.

Παράλληλα με την επέκταση της, η Βιβλιοθήκη οργανώνεται σε διάφορα αυτόνομα τμήματα με καθορισμένο περιεχόμενο και δραστηριότητες.

Το Τμήμα μη Δανειζομένων Βιβλίων: Περιλαμβάνει τα παλαιά βιβλία, αυτά που δεν κυκλοφορούν πια στο εμπόριο και ικανό αριθμό σύγχρονων εκδόσεων, όπως και όλες τις μεγάλες δωρεές: Δημήτρη Βικέλα, Μάρκου Αυγέρη, Έλλης Αλεξίου, Γιώργου Σεφέρη και άλλων. Ο επισκέπτης μπορεί να τα διαβάσει μόνο στο Αναγνωστήριο της Βιβλιοθήκης. Το σύνολο των διαθεσίμων τίτλων του τμήματος είναι περίπου 150.000 δηλαδή ανέρχονται σε περίπου 180.000 τόμους και τα τελευταία χρόνια έχει ξεκινήσει η αναδρομική ψηφιακή του καταλογογράφηση.

Το Τμήμα Δανειζομένων βιβλίων: Οι επισκέπτες, με την κάρτα μέλους που αποκτούν, μπορούν να δανειστούν τα βιβλία του τμήματος, το οποίο εμπλουτίζεται συνεχώς από τις τρέχουσες κυρίως εκδόσεις. Στο τμήμα αυτό λειτουργεί και Παιδικό - Δανειστικό. Το σύνολο των διαθεσίμων τίτλων του τμήματος ανέρχεται στους 25.000 περίπου. Το τμήμα είναι πλήρως μηχανογραφημένο και υπάρχει δυνατότητα αναζήτησης βιβλίων και κράτησης τους μέσω διαδικτύου.

Το Τμήμα Εφημερίδων και Περιοδικών: Περιλαμβάνει εφημερίδες και περιοδικά από τον προ-προηγούμενο αιώνα μέχρι σήμερα. Εμπλουτίζεται από παλαιό υλικό όπως και από τον καθημερινό και περιοδικό Τύπο. 1500 είναι οι τίτλοι που εμπεριέχονται στο τμήμα αυτό δηλαδή διαθέτει περίπου 4.000 τόμους.

Το Τμήμα Μικροφωτογράφησης: Από το 1988 έγινε προσπάθεια όλο το σπάνιο υλικό της «Β.Δ.Β.» να μικροφωτογραφηθεί για λόγους προφύλαξης των πρωτοτύπων. Με την πρόοδο της τεχνολογίας, οι συσκευές μικροφωτογράφησης αντικαταστάθηκαν από Scanner και το αρχειακό υλικό αποθηκεύεται σε ψηφιακά αρχεία υψηλής ανάλυσης.

Το Τμήμα Οπτικοακουστικών Μέσων: Αρχειοσυλλεκτικός ο χαρακτήρας του σε οπτικό και ακουστικό υλικό, με παράλληλη εξυπηρέτηση όλων των εκδηλώσεων της Βικελαίας με τα σύγχρονα ηλεκτρονικά - οπτικοακουστικά μέσα που διαθέτει. Στο πλαίσιο της λειτουργίας του Τμήματος, ιδρύθηκε σε συνεργασία με στελέχη της παλαιάς Κινηματογραφικής Λέσχης Ηρακλείου και επί μια οκταετία λειτούργησε η "Κινηματογραφική Λέσχη" προβάλλοντας σπουδαίες ταινίες, συνεργάστηκε δε, με ειδικούς μουσικολόγους και επί τρία χρόνια σε εβδομαδιαία βάση παραδόθηκαν στους φίλους-μέλη της Βιβλιοθήκης μαθήματα για την κλασσική μουσική, την Τζαζ, την New Age κα. Ηχογραφούνται και βιντεοσκοπούνται όλες οι δραστηριότητες της Βιβλιοθήκης αλλά και οι λοιπές σημαντικές για την διατήρηση σε αρχείο εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε δημοτικές αίθουσες και ανοικτά θέατρα. Έγινε καταγραφή σε βιντεοταινίες μιας σειράς «ζωντανών» μαρτυριών για τα γεγονότα της Κατοχικής Περιόδου. Συνεργάζεται με ειδικούς καθηγητές του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Πανεπιστημίου Κρήτης και πραγματοποιεί ηχογραφήσεις και βιντεοσκοπήσεις επιστημονικού ενδιαφέροντος, όχι μόνο για την ευρύτερη περιοχή του Ηρακλείου αλλά και την εκτός Κρήτης -όπως στη Γαύδο, στη Χίο και στη Σάμο. Ντοκιμαντέρ που παρήχθησαν για το σκοπό αυτό, βραβεύθηκαν σε ανάλογα φεστιβάλ όπου προβλήθηκαν.

Το Τμήμα Αρχείων: Σε αυτό στεγάζονται όλα τα αρχεία και αρχειακές συλλογές, που υπήρχαν αλλά και αποκτήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Το Αρχειακό υλικό που καλύπτει μία περίοδο από το 1217 έως το 1975 είναι συγκεντρωμένο σε αυτό το τμήμα και είναι τακτοποιημένο και αρκετό μέρος του καταλογογραφημένο. Σ’ αυτό έχει συγκεντρωθεί ο βασικός κορμός του αρχειακού υλικού που «παρήχθη» στην Κρήτη από τους κατακτητές της, στη διάρκεια επτά περίπου αιώνων (1217-1898) και το σύνολό του είναι προσιτό στους ερευνητές.
Οι κυριότερες συλλογές δημοσίων εγγράφων του Τμήματος Αρχείων της «Β.Δ.Β.» είναι:

• Το Βενετσιάνικο Αρχείο: Περιλαμβάνει αρχεία που αποκτήθηκαν σε μικροφίλμ και είναι σχετικά με την περίοδο της Βενετοκρατίας.
• Το Τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου. Αποτελείται, κατά βάση, από χειρόγραφους Κώδικες του Ιεροδικείου Ηρακλείου, που εκτείνονται σε χρονικό διάστημα 230 ετών και είναι γραμμένοι στην τούρκικη γλώσσα με την παλιά αραβική γραφή -γλώσσα την οποία μπορούν να διαβάσουν μόνον όσοι την έχουν σπουδάσει ειδικά. Στους κώδικες αυτούς οι κατήδες καταχωρούν όλα τα σχετικά έγγραφα με τη δημόσια λειτουργία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
• Το Αρχείο της Δημογεροντίας Ηρακλείου: Ο θεσμός των «δημογεροντιών» ίσχυσε στα τελευταία σαράντα χρόνια της τουρκικής κυριαρχίας (1858-1900). Πρόκειται για ένα μόρφωμα θεσμού κοινοτικής αυτοδιοίκησης, στα πλαίσια των προνομίων που παρείχαν οι Οθωμανοί στους Χριστιανικούς κυρίως πληθυσμούς, για την αποφυγή έξαρσης εθνικών επαναστατικών αγώνων.
Στη δικαιοδοσία τους αναγόταν η επίλυση προβλημάτων οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου, καθώς και η επιστασία κοινωφελών καταστημάτων, σχολείων, νοσοκομείων κ.α. Οι δημογεροντίες παρενέβαιναν και στη διαχείριση των ορφανικών περιουσιών μέσω της Χριστιανικής Ορφανικής Τραπέζης. (και)
• Το Αρχείο Γερμανικής Κατοχής: Τη δεκαετία 1993-2003 η «Β.Δ.Β.» προχώρησε στις ενέργειες για την απόκτηση των γερμανικών αρχείων κατοχής 1941-1945. Στο Φράιμπουργκ εντοπίσαμε όσα έγγραφα συναποτελούσαν ότι αποκαλείται «Γερμανικό Αρχείο Κατοχής της Κρήτης» και δώσαμε την εντολή για την αναπαραγωγή τους. Την περίοδο αυτή μεταφράζονται και θα ακολουθήσει η έκδοση τους σε τόμους.

Στο επιστέγασμα όλων των τμημάτων και των δραστηριοτήτων τους, η Εφορεία της «Β.Δ.Β.», με τον αείμνηστο έφορό της Νίκο Γιανναδάκη, που απ’ αυτόν εκπορεύονται από το 1985 μέχρι και σήμερα οι ιδιαίτερες δραστηριότητες αυτής.

Βεβαίως, αυτό που θα ήταν εντελώς άδικο να παραληφθεί είναι η ξεχωριστή δραστηριότητα που έχει επιδείξει η «Β.Δ.Β.» κατά την τελευταία εικοσιπενταετία στον τομέα των εκδόσεων, στο πλαίσιο αυτής της δραστηριότητας έχουν συνεργαστεί με την «Β.Δ.Β.» τουλάχιστον τρεις εκατοντάδες, συνήθως διαπρεπείς, φιλόλογοι, ιστορικοί και λογοτέχνες, και έτσι έχει προσφερθεί στο αναγνωστικό κοινό ένα μεγάλο σύνολο βιβλίων ποιότητος, κάτι που δεν συμβαίνει τακτικά σε βιβλιοθήκες, - ούτε του κέντρου ούτε της περιφέρειας. Συνολικά έχουμε εκδώσει περίπου 130 βιβλία.
Η βιβλιοθήκη μας αναλαμβάνει τη διοργάνωση σε συνεργασία με: το "Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής Τραπέζης", το Μορφωτικό Τμήμα της Ισπανικής Πρεσβείας, την Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή, την Αγγλική Αρχαιολογική Σχολή, κ.α., ανάλογες εκθέσεις και συνέδρια.

Το 1990 διοργανώνει την "Έκθεση για τα 450 χρόνια από τη γέννηση του Δ. Θεοτοκόπουλου" και του σχετικού με την τέχνη του μεγάλου κρητικού ζωγράφου "Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου" - διοργάνωση που ήταν παγκόσμιας σημασίας και απήχησης, αφού για πρώτη φορά συγκεντρώνονται, απ’ όλο τον κόσμο, τόσα πολλά έργα του μεγάλου Κρητικού Ζωγράφου και εκτίθενται δημόσια σε δύο μεγάλους εκθεσιακούς χώρους.

Παράλληλα στην αίθουσα «Δομήνικος Θεοτοκόπουλος» της Βικελαίας Βιβλιοθήκης φιλοξενείται έκθεση χειρογράφων σχετικών με τη ζωή και το έργο του El Greco, ενώ στο τριήμερο διεθνές συνέδριο επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο κατέθεσαν ανακοινώσεις σχετικές με το έργο του.

Το 1995 πραγματοποιείται η διοργάνωση πρώτα στο Ηράκλειο που στη συνεχεία, μεταφέρεται στην Εθνική Πινακοθήκη της Αθήνας, η "Έκθεση των Εικόνων της Κρητικής Σχολής Αγιογραφίας" και του σχετικού με αυτές "Διεθνούς Επιστημονικού Συμποσίου".

Το 1998 πραγματοποιείται η έκθεση "Από τα πορτραίτα του Φαγιούμ στις Απαρχές της Τέχνης των Βυζαντινών Εικόνων" και το συναφές διεθνές συνέδριο. Η έκθεση στη συνέχεια μεταφέρεται στην Αθήνα στο Μουσείο Μπενάκη και στην Θεσσαλονίκη στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού. Η έκθεση αυτή μαζί με τις άλλες δύο προηγούμενες, του Δ. Θεοτοκόπουλου και των Εικόνων της Κρητικής Σχολής Αγιογραφίας οριοθετούν την πορεία της ζωγραφικής από την όψιμη αρχαιότητα μέχρι την Αναγέννηση και εκδόθηκαν πολυτελείς κατάλογοι για κάθε μία από αυτές.

Με τον τρόπο αυτό η Βικελαία Βιβλιοθήκη υπηρέτησε ουσιαστικά στην υπόθεση της προαγωγής της τοπικής πολιτισμικής αυτογνωσίας.

Το 2006 πραγματοποιήσαμε το «1ο Παγκόσμιο Φιλοσοφικό Συνέδριο» που αποτέλεσε το βήμα για μια εποικοδομητική ανταλλαγή ιδεών σχετικά με θεμελιώδη ζητήματα που αφορούν στη σχέση μεταξύ ηθικής και πολιτικής. Οι συμμετέχοντες προήλθαν από είκοσι χώρες και περιέλαβε μερικούς από τους κορυφαίους στοχαστές του κόσμου στους τομείς της φιλοσοφίας, των ανθρωπιστικών σπουδών, των κοινωνικών επιστημών και της βιοηθικής. Το «1ο Παγκόσμιο Φιλοσοφικό Συνέδριο» συνιστά την έναρξη του θεσμού του παγκόσμιου συνεδρίου Φιλοσοφίας, που θα πραγματοποιείται στο Ηράκλειο ανά τριετία.

Το 2008 για το Ηράκλειο είχε κηρυχθεί «Έτος Δημητρίου Βικέλα» και η βιβλιοθήκη με μια σειρά εκδηλώσεων τιμά τη μνήμη του Δημήτριου Βικέλα, με τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από το θάνατό του. Τις εκδηλώσεις έκλεισε επιστημονικό συνέδριο που είχε ως θέμα: «Ο Δημήτριος Βικέλας και η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου (1908-2008)».
Όλα αυτά τα παραπάνω αναφερθέντα σημαντικά γεγονότα, βιντεοσκοπήθηκαν και ηχογραφήθηκαν και στα περισσότερα εκδόθηκαν πολυτελείς κατάλογοι και πρακτικά των συνεδρίων. Το δε οπτικό και το ηχητικό υλικό που συλλέχτηκε, φυλάσσεται στο Αρχείο του Τμήματος Οπτικοακουστικών Μέσων.

Η «Β.Δ.Β.» επιφορτίστηκε και συνέδραμε στην επιμέλεια της αναπαλαίωσης και στη ρύθμιση της λειτουργίας της οικίας "Χρονάκη", ένα καλοδιατηρημένο τουρκικό σπίτι που κοσμεί, πρώτα απ’ όλα, ένα σύνολο παλαιών, ανατολικής προέλευσης, επίπλων και σκευών. Σε παράπλευρο ιδιαίτερο χώρο, είναι τακτοποιημένο το παραδοσιακό Τυπογραφείο «Κείμενα» και στα πλαίσια των ίδιων αυτών δραστηριοτήτων η βιβλιοθήκη αναλαμβάνει την οργάνωση της Δημοτικής Πινακοθήκης και του Μουσείου Εθνικής Αντίστασης.

Η συνεργασία της Βικελαίας Βιβλιοθήκης ευοδώνεται και με μια σειρά επιστημόνων και ερευνητών που διαπρέπουν στον ελλαδικό και διεθνή χώρο. Έτσι κατά την τελευταία δεκαετία η Βιβλιοθήκη οργανώνει και λειτουργεί το ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, σημερινή του ονομασία ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ, όπου πραγματοποιούνται σε ετήσια βάση δύο θεματικές ενότητες διαλέξεων. Ο φετινός χειμερινός κύκλος του Εργαστηρίου Ελευθέρων Σπουδών ολοκληρώνεται τις μέρες αυτές και έχει θέμα τον «Κρητικό Πόλεμο» όπου πέντε σπουδαίοι ομιλητές αναλύουν γεγονότα που αφορούσαν την Κρητική Επανάσταση.

Την άνοιξη του 2003 πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις λόγου με τίτλο «Το μήνυμα των ποιητών» με ομιλητές πέντε από τους κορυφαίους έλληνες ποιητές με θέμα της επιλογής τους, που επέτρεψε στους δημότες του Ηρακλείου να τους γνωρίσουν «εκ του σύνεγγυς».
Οι πέντε ομιλίες, μαζί με εισαγωγικά ποιήματα και τη συζήτηση που έκλεινε κάθε εκδήλωση, περιελήφθησαν σ’ ένα τόμο, με τον ομώνυμο τίτλο της εκδήλωσης.
«Πανόραμα των ιδεών» είναι ο γενικός τίτλος μιας άλλης μεγάλης εκδήλωσης λόγου που οργανώθηκε από τη «Β.Δ.Β.» για τη χρονική περίοδο 2003-2004. Η εκδήλωση περιελάμβανε διαλέξεις από 12 σημαντικούς Έλληνες, που μίλησαν με θέματα της επιλογής τους, πάντα όμως, μέσα στον κύκλο της επιστήμης τους και των ενδιαφερόντων τους, κάνοντας κοινωνούς τους ακροατές των ομιλιών τους για τα σύγχρονα ρεύματα της επιστήμης και των ιδεών.

Καταλήγοντας, και πέρα από τις σκέψεις τις μελαγχολικές και αυτούς ή τους άλλους σχεδιασμούς, - στους οποίους έχει προστεθεί η απόκτηση νέων τεχνολογιών για την βελτίωση της λειτουργικότητας της Βιβλιοθήκης, συνεργαστήκαμε στενά με το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο πρόγραμμα καταλογογράφησης "ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ", που τώρα έχει αντικατασταθεί από άλλο εμπορικό πρόγραμμα και με το Ίδρυμα Τεχνολογίας της Έρευνας στο πρόγραμμα "ΑΡΧΟΝ" με τη συνδρομή της Περιφέρειας Κρήτης. Οι Ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις με το πρόγραμμα RECITE όπου σε συνεργασία με το Ελληνικό Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών αποκτήθηκε σε μικροφίλμ αντίγραφο των αρχείων της Βενετίας που αφορά στην περίοδο της Ενετοκρατίας στην Κρήτη και μέσω της «Κ.τ.Π.» επιτυγχάνεται η χρηματοδότηση δύο έργων, με τον τίτλο: «Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Ιστορικών Εγγράφων» και «Βήματα στον Πολιτισμό και στην Παράδοση».
Με το έργο «Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Ιστορικών Εγγράφων» ψηφιοποιήθηκαν σε αρχεία υψηλής ανάλυσης, και προβάλλονται μέσω του διαδικτύου μέρος από τρεις πολύ σημαντικές Συλλογές Δημοσίων Εγγράφων της βιβλιοθήκης: το Τουρκικό Αρχείο Ηρακλείου, το Αρχείο της Δημογεροντίας Ηρακλείου και το Αρχείο Εφημερίδων και Περιοδικών. Μέσω αυτού του προγράμματος, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να ψάξει στην βάση δεδομένων και με κριτήρια πολλαπλής αναζήτησης να βρει το αποτέλεσμα που επιθυμεί. Σε πρώτο στάδιο έχουν τεκμηριωθεί 100.000 σελίδες από το αρχείο εφημερίδων και με την μέθοδο της οπτικής αναγνώρισης χαρακτήρων (OCR) είναι δυνατή ή έρευνα σε απεριόριστο αριθμό λημμάτων.

Για τα άλλα δύο αρχεία δηλαδή το Τουρκικό και της Δημογεροντίας, απαιτούνται ιδιαίτερες γνώσεις αφού απευθύνονται κυρίως σε ιστορικούς και ερευνητές και απαιτείται απόκτηση κωδικού πρόσβασης.

Επειδή βασική επιδίωξη είναι η προβολή και ανάδειξη των μνημείων, των αρχαιολογικών χώρων, των τοπίων και των στοιχείων της προφορικής παράδοσης στην ευρύτερη περιοχή του Δήμου, με το έργο «Βήματα στον Πολιτισμό και στην Παράδοση» δίνεται η δυνατότητα να απευθυνθεί η δημοτική αρχή μέσω της Βικελαίας Βιβλιοθήκης στο ευρύ κοινό, έλληνες και ξένους, από μια δικτυακή πύλη που αποσκοπεί στην ανάδειξη του πολιτισμού, του τουρισμού, του περιβάλλοντος και της οικονομίας, με στόχο την πολιτιστική και τουριστική προβολή του Δήμου Ηρακλείου. Ψηφιοποιήθηκαν: 1.500 ιστορικά έγγραφα, 250 ιστορικές φωτογραφίες, 15 πανοραμικές φωτογραφίες εποχής, 20 βιντεοταινίες, συλλογές από δωρεές και ζωγραφικοί πίνακες από την Δημοτική Πινακοθήκη Ηρακλείου και την Οικία Χρονάκη και Ηχογραφημένο υλικό.

Τα άμεσα αναμενόμενα αποτελέσματα από την υλοποίηση των έργων αυτών είναι:
• Η προβολή του Δήμου Ηρακλείου στον Ευρωπαϊκό, αλλά και τον υπόλοιπο διεθνή χώρο.
• Η διαφύλαξη και ανάδειξη του παραδοσιακού πολιτισμού της πόλης και της ιστορίας της.
• Η διάθεση των ψηφιακών συλλογών μέσω διαδικτύου.
• Η διευκόλυνση ερευνητικών δραστηριοτήτων με την παροχή πληροφοριών εξ αποστάσεως και τη δυνατότητα για συγκριτικές μελέτες.

Εδώ όμως, η ενδεικτική παράθεση όλων αυτών που έχουν γίνει επιβάλλεται να πάρει τέλος. Εξάλλου, οι κάθε είδους αναφορές που έχουν την μορφή απολογισμών ενδέχεται να έχουν ένα νόημα από τη στιγμή που γίνονται όχι για να "κλείσουν" αλλά για να "ανοίξουν" κάποιο κεφάλαιο σε μιαν ιστορία. Αυτό ελπίζουμε ότι συμβαίνει και σήμερα.

Στην "περιπέτεια" ανάπτυξης της «Β.Δ.Β.», συμμετοχή έχουν και οι άνθρωποι που την υπηρετούν. Η συμμετοχή τους αυτή κινήθηκε πάντοτε μέσα στο πλαίσιο των προσωπικών τους περί καθήκοντος αντιλήψεων. Ως εκ τούτου, ακόμα και όταν αξιολογείται σε σύγκριση με τις ισχύουσες τυπικές τους υποχρεώσεις, δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί ότι συνιστά κάτι το εξαιρετικό.

Επίσης, στην διαμόρφωση αυτού που θεωρείται ως εντελώς ιδιαίτερο στοιχείο στην τωρινή φυσιογνωμία της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, συντελέσθηκε με πλήρη συνείδηση του γεγονότος ότι αυτοί υπηρετούσαν και υπηρετούν την «Βιβλιοθήκη» και τις ανθρωπιστικές σπουδές, όχι ως ειδικοί "επιστήμονες" αλλά ως απλοί "εργάτες".