Οι χρεωμένοι δήμοι δεν είναι η ταυτότητα της Αυτοδιοίκησης

@Από την ιστοσελίδα  www.eklogika.gr

Tου Σίμου Δανιηλίδη*

Το φαινόμενο των χρεωμένων δήμων δεν αποτελεί την ταυτότητα της Τ.Α., η οποία κάτω από δύσκολες συνθήκες προσπαθεί να ανταποκριθεί στην υψηλή αποστολή της.

Ποια είναι όμως τα αίτια που οδηγούν δήμους στην υπερχρέωση; Η απάντηση είναι απλή και πασιφανής: το κακό σύστημα διαχείρισης και η έλλειψη οικονομικού σχεδιασμού και ελέγχου.

Επιπλέον επιβαρυντικός παράγοντας είναι το υπερπλεονάζον προσωπικό. Έτσι, παρατηρείται το φαινόμενο σε δυο σχεδόν ίδιους πληθυσμιακά δήμους και με το ίδιο εύρος αντικειμένου, ο αριθμός των υπαλλήλων να είναι διπλάσιος στον έναν από τους δυο δήμους. Αυτός ο δήμος δεν μπορεί να μην έχει οικονομικά προβλήματα.

Όλοι οι δήμοι ανεξαιρέτως διαθέτουν δυνατότητες να στραφούν από την υπερχρέωση στην ανάπτυξη. Θα αξιοποιήσω το παράδειγμα του δήμου Συκεών, τεκμηριώνοντας την άποψη ότι η οικονομική εξυγίανση και η ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθούν με αποφασιστικότητα, σχέδιο, έλεγχο. Εάν, πρώτα και κύρια, υπάρχει δημοτική αρχή και δήμαρχος που βλέπουν τη θητεία τους στην αυτοδιοίκηση ως πλήρη και αποκλειστική, με σκοπό την ανιδιοτελή προσφορά, και όχι σαν ευκαιρία προβολής.

Παραλαμβάνοντας το δήμο το 1995 βρήκαμε ζημίες και οφειλές άνω των 452 εκ. δραχμών και επιπλέον 185 εκ.δρχ. από δάνεια, ποσά πάρα πολύ μεγάλα για την εποχή. Τι κάναμε για να αναστρέψουμε την κατάσταση;

* Ξεκινήσαμε από το βασικότερο, δηλαδή δεν καταφύγαμε σε νέο δανεισμό ο οποίος θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε οικονομικό στραγγαλισμό.

* Σχεδιάσαμε ένα αποτελεσματικό σύστημα εσωτερικού ελέγχου που, σε συνδυασμό με την απόλυτη τήρηση της νομοθεσίας, δημιούργησε το πλαίσιο της νέας οικονομικής μας διαχείρισης. Όλες οι προμήθειες του δήμου, ακόμη και οι μικρής αξίας, πραγματοποιούνται ύστερα από δημόσια γνωστοποίηση μέσω του Τύπου, με αποτέλεσμα να λειτουργεί ο ανταγωνισμός και να πετυχαίνουμε καλύτερες τιμές.

* Εφαρμόζουμε κατά γράμμα τη νομοθεσία για την ταμειακή διαχείριση. Είμαστε, π.χ., από τους ελάχιστους που εφαρμόζουν ρύθμιση για το μηνιαίο έλεγχο από τη δημαρχιακή επιτροπή, των ταμιακών απολογιστικών πινάκων.

* Λειτουργήσαμε ουσιαστικά τις επιτροπές παραλαβών, με πραγματικό έλεγχο των προμηθειών και εκχωρήσαμε στην αντιπολίτευση την αρμοδιότητα ελέγχου του συνόλου των δαπανών.

* Περιορίσαμε τις λειτουργικές δαπάνες στις απολύτως αναγκαίες, διασφαλίζοντας την εύρυθμη λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών.

* Περιορίσαμε τις δαπάνες για καύσιμα, τηλέφωνα, γραφική ύλη, δημόσιες σχέσεις κλπ., δηλαδή τις δαπάνες που υπερφόρτωναν το δημοτικό προϋπολογισμό χωρίς καμία κοινωνική ανταπόδοση.

* Περιορίσαμε τις προσλήψεις προσωπικού στις απολύτως απαραίτητες.

* Αναδιατάξαμε πλήρως το προσωπικό, βελτιώνοντας την παραγωγικότητα των υπηρεσιών.

* Υλοποιήσαμε σχέδιο τακτικού ελέγχου της εκτέλεσης του προϋπολογισμού και αναλόγως προβαίναμε σε διορθωτικές κινήσεις.

* Τολμήσαμε και αντιταχθήκαμε σε στησίματα, κληρώσεις και χαμηλές εκπτώσεις διαγωνισμών τεχνικών έργων. Στείλαμε το μήνυμα ότι στο δήμο Συκεών δεν έχουν θέση τα εργολαβικά παιχνίδια.

* Οργανώσαμε και ελέγξαμε το σύστημα εσόδων, αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες από τη νομοθεσία. Φροντίσαμε να εισπράττουμε στο ακέραιο όλα τα θεσμοθετημένα έσοδα (ΤΑΠ, ΦΗΧ, τέλη κοινοχρήστων κ.ά.).

* Διεκδικήσαμε και κερδίσαμε πόρους από τα εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα χρηματοδότησης για την αυτοδιοίκηση, ενώ οργανώσαμε υπηρεσία αποκλειστικά για τη διαχείριση τέτοιων προγραμμάτων.

Όλα τα πράξαμε χωρίς να επηρεαστεί η εκτέλεση των έργων, η υλοποίηση κοινωνικών προγραμμάτων, η πραγματοποίηση δράσεων πολιτισμού, αθλητισμού κλπ. Ο δήμος μας αναπτύχθηκε σε όλους τους τομείς και επενδύθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στην κατασκευή δρόμων, πάρκων, παιδικών χαρών, πολιτιστικών και αθλητικών εγκαταστάσεων, παιδικών σταθμών και ΚΑΠΗ, σχολείων, στην εφαρμογή κοινωνικών και αναπτυξιακών προγραμμάτων κ.ά. 

Σήμερα, 16 χρόνια μετά, ο δήμος Συκεών όχι μόνο ανέστρεψε την κακή οικονομική κατάσταση του 1995, αλλά συγκαταλέγεται μεταξύ των λίγων οικονομικά υγιών και εύρωστων δήμων της χώρας. Η ζημία των 452 εκ. δραχμών έγινε πλεόνασμα 23,5 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο αποτελεί εγγύηση για τη λειτουργία του δήμου.

Δεν διατείνομαι ότι «ανακαλύψαμε την Αμερική». Απλά δουλέψαμε με σχέδιο και αποφασιστικότητα, χωρίς να υποχωρήσουμε υπό το βάρος του όποιου πολιτικού κόστους. Θέλουμε να είμαστε χρήσιμοι στον τόπο μας κι όχι απλώς αρεστοί στους συνδημότες μας.

Είμαι σίγουρος πως με την πλήρη εφαρμογή του "Καλλικράτη", και ιδιαίτερα των αυστηρών ρυθμίσεων για τη δανειοδότηση και τον έλεγχο των εσόδων και των δαπανών δήμων και Νομικών Προσώπων, οι νέοι, λίγοι και ισχυροί δήμοι θα αφήσουν πίσω τους φαινόμενα αναποτελεσματικότητας, αδράνειας και αδιαφάνειας. Θα οργανώσουν τη νέα αυτοδιοίκηση, η οποία θα ασκεί πραγματική τοπική εξουσία με διαφάνεια, δημόσιο έλεγχο και λογοδοσία.

Απαραίτητη προϋπόθεση, η Πολιτεία να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις της, ώστε να σταματήσει η τεραστίων διαστάσεων υστέρηση στην απόδοση των ΚΑΠ, ειδικά σε μια περίοδο έντονης οικονομικής κρίσης.

Την ίδια ώρα, για τους ελάχιστους επίορκους δημάρχους που δεν τηρούν τους κανόνες διαφάνειας χρηστής διαχείρισης, να υπάρξουν οι αυστηρές συνέπειες που προβλέπει η νομοθεσία.

*Το κείμενο δημοσιεύθηκε 24/8/2010 

*Δημάρχου Νεάπολης - Συκεών

       Μέλους Δ.Σ. ΚΕΔΚΕ, ΤΕΔΚ Ν.Θεσσαλονίκης

       Προέδρου της Επιτροπής Κοινωνικής Πολιτικής, Αλληλεγγύης και

       Απασχόλησης της ΚΕΔΚΕ