Δευτέρα 30 Απριλίου 2012

Αλλαγή στη διαχείριση των Μεσογειακών πόλεων: Η περίπτωση του Βόλου.

#Κάρολος Γαλανός, Διδάκτορας, Τμήμα Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων U.P.C. Barcelona, Αρχιτέκτων μηχανικός D. P. L. G., Τμήμα Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομικών Σπουδών Paris-Malaquais.
 
1.    Ο Βόλος ως ενδιάμεση πόλη.
Οι ενδιάμεσες πόλεις έχουν το δικό τους τρόπο εξέλιξης στη τρέχουσα διαδικασία της παγκόσμιας αστικοποίησης σχετικά με το χαρακτήρα και τις στρατηγικές που αναπτύσσονται στο πλαίσιο των διαφόρων γεωγραφικών και κοινωνικό-οικονομικών σεναρίων για τη κάθε περίπτωση. Οι σημαντικές αλλαγές της δομής και ιεραρχίας της ευρωπαϊκής πόλης μεταφράζονται στο σχεδιασμό της μέσα από τη παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, τον αντίκτυπο των νέων τεχνολογιών, της υπεράσπισης της πολιτικής και αστικής ανάπλασης. Μέσα σε μια τέτοια πραγματικότητα όπως βιώνεται καθημερινώς, η προσπάθεια επιβίωσης, λόγω του μεγέθους των μικρών και ενδιάμεσων πόλεων, βασίζεται σε μια σειρά από στρατηγικές όχι τόσο για να ανταγωνιστούν η μία την άλλη, όσο για να αποκατασταθεί σε αυτές η κλασική έννοια της «πόλης» με τις έννοιες της ιθαγένειας και της διακυβέρνησης της. Ο Επαναπροσδιορισμός λοιπόν της ευρωπαϊκής πόλης ακόμα και στη περίπτωση του Βόλου αξιώνει την επανεκπαίδευση του πολίτη ώστε να του επιστρέψει και πάλι την « απόλαυση » της πόλης του.
 
Γι' αυτό λοιπόν στη περίπτωση τόσο του Βόλου όσο και κάθε άλλης ευρωπαϊκής ενδιάμεσης πόλης σήμερα κρίνεται σκόπιμη η προστασία της έννοιας αυτής, μέσα από τη διαμόρφωση μιας δυναμικής σχέσης οκτώ σημείων και της ζωής στη πόλη. Τα σημεία αυτά λοιπόν που επηρεάζουν άμεσα τη ζωή στη πόλη σε κοινωνικό επίπεδο, όπως έχουν διαμορφωθεί και από το ερευνητικό πρόγραμμα CIMES της UIA, είναι : Η παγκοσμιοποίηση, η περιστροφή στην οικονομία της πληροφορίας, ο αντίκτυπος της εξέλιξης των μεταφορών, η τεχνολογία των πληροφοριών, ο νέος ρόλος των πολεοδομικών αρχών, ο μετασχηματισμός της Ανατολικής Ευρώπης και η μετανάστευση καθώς και η έρευνα σχετικά με την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.

Εδώ όμως θα ήταν σημαντικό να αναφέρουμε και τα βασικά σημεία ευημερίας που είναι και τα στρατηγικής σημασίας σημεία ενδιαφέροντος για τη διατήρηση και τη θετική εξέλιξη των μεσαίου μεγέθους πόλεων :
1.    Καλή παροχή εξοπλισμού και δημόσιων υπηρεσιών.
2.    Μικρότερες και πιο ευέλικτες μονάδες παραγωγής.
3.    Πιο ειδικευμένα και πιο ευέλικτα κέντρα σε ότι αφορά την οργάνωση των ανθρώπινων πόρων.
4.    Αποκέντρωση και οργάνωση με απευθείας συνδέσεις ανάμεσα στις πιο δυναμικές περιοχές της Ευρώπης.
 
Σε γενικές γραμμές, φαίνεται ότι σε όλες τις περιπτώσεις των ενδιάμεσων πόλεων της Μεσογείου, το βασικό στοιχείο για τη σωστή διαχείριση και προώθηση τους (μάρκετινγκ) είναι η ύπαρξη της καλής εξωτερικής σύνδεσης αλλά και ενός εσωτερικού δικτύου σχέσεων με τη ευρύτερη περιφέρεια στην οποία βρίσκεται η εν λόγω πόλη. Με αυτή την έννοια, η γειτονικότητα, η εγγύτητα ή η ισχυρή λειτουργική σχέση με μητροπολιτικές περιοχές και μεγάλα αστικά κέντρα για αυτές τις πόλεις είναι αποφασιστικής σημασίας για την εξέλιξή τους. Οι Ενδιάμεσες πόλεις έχουν τη δυνατότητα να συνδυάζουν τις αρετές μιας πόλης μικρού έως μεσαίου μεγέθους και να προσφέρουν στους πολίτες ένα πιο αρμονικό περιβάλλον, αποφεύγοντας τα μειονεκτήματα που συναντά κανείς στις μεγάλες πόλεις, στοιχείο μάρκας και branding που τις χαρακτηρίζει.

2.    Ο Βόλος και το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης.
Ας επικεντρωθούμε όμως στη περίπτωση της περιοχής του Βόλου. Υπάρχει σχέδιο μάρκετινγκ για την προώθηση και την διαχείριση της? Σύμφωνα με το σχέδιο περιφερειακής ανάπτυξης της περιοχής σε σχέση με τις διάφορες τεχνικές, κοινωνικές και επιχειρηματικές υποδομές, ο Βόλος είναι μια μεσαίου μεγέθους ενδιάμεση πόλη που το θεωρητικό δίπολο με τη γείτονα Λάρισα, του προσδίδει μια επιπλέον δυναμικότητα για περαιτέρω προώθηση του Branding της. 
Πρόκειται λοιπόν για μια ενδιάμεση πόλη με πληθυσμό 150.000 κατοίκους περίπου, όπου τόσο το επιχειρησιακό επίπεδο όσο και οι δημόσιες εγκαταστάσεις λειτουργούν σε ικανοποιητικό βαθμό, τουλάχιστον λειτουργούσε πριν την οικονομική κρίση που βιώνουμε όλοι μας καθημερινά. 
Αυτό όμως το οποίο έχει ενδιαφέρον για τη μελλοντική εξέλιξη της πόλης είναι κυρίως οι δυνατότητες σύνδεσης της με την ευρύτερη περιοχή της και τις βιομηχανικές της ζώνες. Κάνοντας λοιπόν μια περιγραφή των υποδομών που μας ενδιαφέρουν σε αυτό το σημείο της σκέψης μας, αντιλαμβανόμαστε ότι τόσο το δίκτυο των μεταφορών, όσο οι τουριστικοί προορισμοί, αλλά και οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις της περιοχής είναι στοιχεία μεγάλου ενδιαφέροντος για τη δημιουργία ενός Branding για την εξέλιξη του Βόλου.
 
 
Εικόνα 1 :   Η ευρύτερη περιοχή του Βόλου, ο νομός μαγνησίας και οι κεντρικές αρτηρίες πρόσβασης.
 
Πηγή :       Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πολυτεχνική σχολή, Τμήμα μηχανικών χωροταξίας πολεοδομίας και περιφερειακής ανάπτυξης, Φεβρουάριος 2006, στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Π.Σ. Βόλου.
 
2.1.    Δίκτυο μεταφορών:
Η περιοχή του Βόλου συνδέεται με την υπόλοιπη Ελλάδα μέσω του οδικού δικτύου αλλά και με το εθνικό σιδηροδρομικό, θαλάσσιο και αεροπορικό δίκτυο της χώρας. α.  Μεταφορές μέσω των δρόμων : από την εθνική οδό Αθήνας-Θεσσαλονίκης με είσοδο της πόλης από τον κόμβο του Αλμυρού ερχόμενοι από το νότο και το κόμβο του Βελεστίνου από βορρά. β.  Σιδηροδρομικό δίκτυο: η περιοχή συνδέεται με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο της
χώρας.
γ.  Θαλάσσιο δίκτυο: στη διαχείριση του Οργανισμού Λιμένος Βόλου ανήκουν το
λιμάνι του Βόλου, το λιμάνι της ΑΓΕΤ (εργοστάσιο τσιμέντων που βρίσκεται στη θέση της Αγριάς Πηλίου) και οι μικροί λιμένες του Αλμυρού και της Σούρπης που βρίσκονται στα αριστερά της εισόδου του κόλπου του Παγασητικού. Θαλάσσιες συνδέσεις: Βόλος-Μυτιλήνη, Βόρειες Σποράδες-Βόλος, Βόλος-αραβικά λιμάνια και Τουρκία (ειδικά από το λιμάνι της ΑΓΕΤ με φορτηγά πλοία που μεταφέρουν τσιμέντο και πετρελαιοειδή).
δ.   Αεροδρόμια: Αεροδρόμιο της Αγχιάλου και το αεροδρόμιο Σκιάθου στο νησί της Σκιάθου.
 
2.2.    Βιομηχανικές περιοχές:
Η περιοχή του Βόλου ανέκαθεν είχε ένα ιστορικό στη βιομηχανία με διάφορες μονάδες παραγωγής, βιοτεχνίες, ελαφριά και βαριά βιομηχανία. Όλα αυτά σήμερα έχουν συγκεντρωθεί στη Ά και 'Β βιομηχανική ζώνη της περιοχής, ενώ όπως αναφέρεται και στο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης της περιοχής προβλέπεται και η μελλοντική δημιουργία κάποιου κέντρου οργάνωσης και διάθεσης των εμπορευμάτων στη περιοχή. α.  Ά βιομηχανική ζώνη: είναι συνδεδεμένη με την πόλη μέσω των οδών Βόλου-Λάρισας
και Βόλου-Βελεστίνου. β. 'Β βιομηχανική ζώνη : βρίσκεται προς την ίδια κατεύθυνση λίγο βορειότερα στην περιφέρεια.
γ. Μελλοντικό κέντρο οργάνωσης και διάθεσης των εμπορευμάτων (logistics). Λόγω θέσης η πόλη του Βελεστίνου είναι η πιθανή τοποθεσία για ένα τέτοιο κέντρο που βρίσκεται κοντά στο λιμάνι και επάνω σε έναν από τους δύο σημαντικούς κόμβους της Μαγνησίας που συνδέει μέσω της εθνικής οδού και του σιδηροδρομικού δικτύου τη Μαγνησία με το υπόλοιπο της χώρας.
 
Εικόνα 2 :   Συνδεσιμότητα με βάση το συγκοινωνιακό δίκτυο της περιοχής του Βόλου σε πανελλαδικό επίπεδο.
 
Πηγή :       Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πολυτεχνική σχολή, Τμήμα μηχανικών χωροταξίας
πολεοδομίας και περιφερειακής ανάπτυξης, Φεβρουάριος 2006, στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Π.Σ. Βόλου.
 
3.   Το λιμάνι και η δια-κομβική του υπόσταση ως κέντρο μεταφοράς εμπορικού και επιβατικού ενδιαφέροντος.
Το λιμάνι του Βόλου είναι ένας κεντρικός πόρος εθνικής οικονομίας στη διαδικασία ανταλλαγής αλλά και ανταγωνισμού σε διεθνές επίπεδο για την εξέλιξη προς την παγκοσμιοποίηση της περιοχής. Μιλώντας για το μάρκετινγκ και το branding της πόλης, είναι ενδιαφέρον αντικείμενο μελέτης ως λιμάνι μεσαίας κλίμακας που μπορεί λόγω της γεωπολιτικής του ιδιομορφίας να διευκολύνει και να ευνοήσει τη δημιουργία δικτύων με άλλους κόμβους αντίστοιχου ενδιαφέροντος, όπως αεροδρόμια, σιδηροδρομικοί σταθμοί και αυτοκινητόδρομοι. Η δημιουργία ενός νέου διά-συνδυαζόμενου κόμβου είναι που παράγει νέους υβριδικούς χώρους ανταλλαγής συστημάτων μεταφοράς σε διαστάσεις πολύ μεγαλύτερες και διαφορετικές από τις συμβατικά ισχύουσες σήμερα προωθώντας τη σωστή διαχείριση και προβολή μιας πόλης.
 
Τέτοιου είδους κομβικά λιμάνια εξελίσσονται σε τομείς, οι οποίοι ξεπερνούν αυτούς που σχετίζονται αποκλειστικά με τη λιμενική δραστηριότητα και τις λειτουργίες τους όπως τις ξέρουμε. Δημιουργώντας αυτού του είδους τους πόλους και επανασχεδιάζοντας το λιμάνι λαμβάνοντας υπόψη την ευρύτερη ηπειρωτική περιοχή στην οποία ανήκει, ο σκοπός είναι να ενδυναμωθεί το θαλάσσιο δίκτυο μεταξύ των κόμβων, αλλά και το δίκτυο διακίνησης εμπορευμάτων και επιβατών φέρνοντας σε κατ' ανάγκη αμοιβαία επαφή (συνδυασμό) το λιμάνι με τις γειτονικές πόλεις της Θεσσαλίας, το αεροδρόμιο και το σιδηροδρομικό δίκτυο. Ο σκοπός λοιπόν της σκέψης εκτείνεται γύρω από την προβληματική ενός μάρκετινγκ μετεξέλιξης των λιμένων σε λιμένες-περιφέρεια. Έτσι δημιουργούνται νέες προοπτικές που θα αποτελέσουν αναπόσπαστο τμήμα του συστήματος διαμεσολάβησης για ένα λιμάνι. Οι υφιστάμενες συνθήκες επεκτείνονται σε διαφορετικής φιλοσοφίας σε ότι αφορά τις μεταφορές (οδικές, σιδηροδρομικές, εναέριες) προς όφελος του νομού και της ευρύτερης περιοχής του.
 
Το λιμάνι του Βόλου αλλά και η ίδια η πόλη που στοχεύει στη βελτίωση των υποδομών της και που διαθέτει τις απαιτούμενες δυνατότητες για την υλοποίηση τους, λόγω της στρατηγικής και γεωπολιτικής του θέσης, διαθέτει όλα εκείνα τα θετικά στοιχεία ώστε να μετεξελιχθεί σε κομβικό σημείο συνδυαζόμενων μεταφορών, προσελκύοντας το ενδιαφέρον για μεγαλύτερης κλίμακας μικτού δικτύου-σύστημα διακίνησης εμπορευματικού και επιβατικού ενδιαφέροντος, καθιστώντας έτσι το λιμάνι του Βόλου την έξοδο προς τη θάλασσα για όλη την Θεσσαλία.
 
Εικόνα 3:    Συνδεσιμότητα της πόλης με την ευρύτερη περιοχή της και τη Λάρισα.
 
Πηγή : Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πολυτεχνική σχολή, Τμήμα μηχανικών χωροταξίας πολεοδομίας και περιφερειακής ανάπτυξης, Φεβρουάριος 2006, στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Π.Σ. Βόλου.
 
4.    Προς την υλοποίηση ενός branding «λιμάνι-περιφέρειας» για την πόλη του Βόλου σε σχέση με την ευρύτερη περιοχή.
4.1.  Πλεονεκτήματα, αδυναμίες, ευκαιρίες και απειλές για την ευρύτερη περιοχή. 
4.1.1.Πλεονεκτήματα.
Τα πλεονεκτήματα για την ευρύτερη περιοχή του Βόλου σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Μαγνησίας.
-     Δυνατότητα άμεσης σύνδεσης μεταξύ της πόλης (Βόλος) και του λιμανιού προς το αεροδρόμιο, δεδομένου ότι και τα δύο συνδέονται με το εθνικό οδικό και
σιδηροδρομικό δίκτυο, με μόνο παράδοξο ότι λείπει μια πραγματικά άμεση σύνδεση μεταξύ τους.
-    Έννοια διαμετακομιστικού κόμβου για την περιοχή : Η Μαγνησία χάρη στην εγγύτητά της προς την θάλασσα, τον εθνικό αυτοκινητόδρομο και τη συνδεσιμότητα της με το δίκτυο σιδηροδρόμων, αλλά και τη κεντρική της θέση στην Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως διαμετακομιστικός κόμβος που με συνδυασμό των διαφόρων τύπων μεταφορών να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τον εφοδιασμό των εμπορευμάτων και τη διαμετακόμιση τους στην υπόλοιπη επικράτειά.
 
4.1.2. Αδυναμίες.
Οι αδυναμίες για την ευρύτερη περιοχή του Βόλου σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Μαγνησίας.
-    Αναποτελεσματικότητα του σιδηροδρομικού δικτύου, δεδομένου ότι δεν είναι πάντα λειτουργικό και των ελλειπουσών άμεσων και ταχέων συνδέσεων Λάρισας-Βόλου, λιμάνι-αεροδρόμιο.
-    Το λιμάνι του Βόλου δεν συνδέεται επαρκώς με άλλους εθνικούς και διεθνείς λιμένες.
-    Η έλλειψη μικρών λιμανιών για τουριστικά σκάφη.
 
4.1.3.Ευκαιρίες.
Οι ευκαιρίες για την ευρύτερη περιοχή του Βόλου σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Μαγνησίας.
-    Η περιοχή της Μαγνησίας έχει ένα καλό ιστορικό διεθνών σχέσεων με άλλους λιμένες.
-    Με την υλοποίηση της ζεύξης του Μαλιακού Κόλπου, και κατά συνέπεια τη πιο κοντινή σύνδεση της βόρειας με τη νότια Ελλάδα, η Μαγνησία θα είναι προσβάσιμη πιο γρήγορα και πιο άμεσα με την υπόλοιπη Ελλάδα.
-    Η ύπαρξη του λιμένα πρέπει να ενδυναμώσει το αναπτυξιακό δυναμικό της προσβασιμότητας από θάλασσα ώστε με την ανάπτυξη και τον επαναπροσανατολισμό του, να εξελιχθεί ως προς τη λειτουργία του σε ότι αφορά την οικονομική πραγματικότητα στην ευρωπαϊκή περιφέρεια.
-    Καθιέρωση νέας οικονομίας στην περιοχή, μέσω απευθείας συνδέσεων προς τη Μαύρη Θάλασσα και τη Τουρκία.
 
4.1.4. Απειλές.
Οι απειλές για την ευρύτερη περιοχή του Βόλου σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης Μαγνησίας.
-    Μία από τις βασικές απειλές για την περιοχή σε εθνικό και διεθνές επίπεδο είναι η ανταγωνιστικότητα με άλλα ελληνικά λιμάνια καθώς και λιμάνια παρόμοιου μεγέθους άλλων ευρωπαϊκών χωρών (π.χ. λιμένες της Ιταλίας).
 
4.2.  Πλεονεκτήματα, αδυναμίες, ευκαιρίες και απειλές για την πόλη. 
 
4.2.1.Πλεονεκτήματα.
Τα πλεονεκτήματα για την πόλη του Βόλου σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του Βόλου 2007-2013.
-    Γεωπολιτική θέση: βρισκόμενη στην κεντρική Ελλάδα, η πόλη του Βόλου με άμεση πρόσβαση στη θάλασσα θεωρείται εθνικής σημασίας και πύλη προς την Ανατολή.
-    Ο Βόλος έχει ικανοποιητική συνδεσιμότητα με το δίκτυο των δρόμων και των σιδηροδρόμων της Ελλάδος.
-    Η ύπαρξη του λιμανιού στη πόλη είναι ένα πλεονέκτημα το οποίο μπορεί να είναι πολύ ενδιαφέρον για την κοινωνικό-οικονομική ανάπτυξη της.
-    Ο Βόλος είναι ένα αστικό κέντρο 2ου επιπέδου (ενδιάμεση πόλη) με όλα τα πλεονεκτήματα που αυτό συνεπάγεται.
-    Ανάμεσα στις δύο μεγάλες πόλεις της περιοχής της Μαγνησίας και της Λάρισας, που είναι ο Βόλος και η Λάρισα προβλέπεται η ύπαρξη ενός δίπολου ώστε μέσα από τη μετακίνηση του ο πληθυσμός των δύο αυτών αστικών κέντρων να φτάσει συνολικά τους 400.000 πολίτες . Το δίπολο Βόλος-Λάρισα ανήκει στο παγκόσμιο δίκτυο πόλεων CIMES το οποίο ερευνά πιθανά σενάρια για την εξέλιξη της ενδιάμεσης πόλης και που ίσως να έπρεπε να ενεργοποιηθεί με πιο ουσιαστικό τρόπο.
 
4.2.2.Αδυναμίες.
Οι αδυναμίες για την πόλη του Βόλου σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του
Βόλου 2007-2013.
-    Στην πραγματικότητα, λόγω της έλλειψη απευθείας σύνδεσης με το αεροδρόμιο της Αγχιάλου (19 χιλιόμετρα από το Βόλο) , ο Βόλος δεν θεωρείται πόλη με αεροδρόμιο, αυτό βέβαια είναι κάτι που σταδιακά αλλάζει, αλλά δε παύει να είναι και μια πραγματικότητα...
-    Η χαμηλή ποιότητα των υποδομών στη πόλη του Βόλου είναι επίσης μια πραγματικότητα που εμποδίζει την ανάπτυξή της προς την επιθυμητή κοινωνικό-οικονομική κατεύθυνση (υπάρχει λίγο απ 'όλα, αλλά λίγο).
 
4.2.3.Ευκαιρίες.
Οι ευκαιρίες για την πόλη του Βόλου σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του Βόλου 2007-2013.
-    Ο Βόλος έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει οικονομικές σχέσεις με άλλες χώρες, μέσω των διαφόρων δικτύων χωρών στα οποία ανήκει (π.χ. TRANSCEM η οποία βέβαια δεν υπάρχει πια) ή την πρόσβαση σε άλλα καινούργια, δεδομένου ότι το ιστορικό του σε αυτόν τον τομέα είναι εξαιρετικό. Κάτι που μέχρι στιγμής δεν είναι εφικτό λόγω της αστάθειας που επικρατεί μεταξύ των χωρών της Μέσης Ανατολής.
-    Επιπλέον, χάρη στην κεντρική θέση με τον γεωπολιτικό χαρακτήρα της έννοιας, αφού θα μπορούσε να θεωρηθεί γέφυρα μεταξύ Ασίας και Ευρώπης, ο Βόλος είναι μια πόλη που έχει τη δυνατότητα φυσικής σύνδεσης με άλλα αστικά και διεθνή δίκτυα μεταφορών.
 
Οι απειλές για την πόλη του Βόλου σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης του Βόλου 2007-2013.
-    Τα οικονομικά κεφάλαια που προέρχονται-προήλθαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ή πολλές φορές δεν είναι-ήταν αρκετά για να ολοκληρωθούν τα αναπτυξιακά έργα στη πόλη, ή οι εκάστοτε κυβερνήσεις δεν επιτρέπουν-επέτρεψαν τη καλή διαχείριση αυτών των κεφαλαίων για χάρη άλλων πιο προφανών αναγκών για τη πόλη και τους πολίτες της. Έτσι για την εξέλιξη της πόλης, η κακή χρήση των εν λόγω κεφαλαίων-κονδυλίων είναι απειλή που μπορεί να ξεπεραστεί μέσα από τη καλύτερη διαχείριση αυτών των χρημάτων.
-    Μια άλλη απειλή για τη μελλοντική ανάπτυξη της πόλης, όπως φαίνεται και μέσα από το σχέδιο ανάπτυξης, είναι η κακή χρήση του αστικού και φυσικού τοπίου του Βόλου, μια και είναι μια πόλη με έντονο χαρακτηριστικό τη φυσική ομορφιά και την οικονομική ανάπτυξη για τους ανθρώπους της, πράγματα τα οποία θα έπρεπε να εκμεταλλευτούν οι κεντρικοί παράγοντες της πόλης και όχι να αφήνουν τη πόλη να πνίγεται σε προβλήματα όπως το κυκλοφοριακό ή η έλλειψη πράσινου χώρου και πάρκων.
 
5.    Συμπεράσματα - προτάσεις : Πιθανά σενάρια μάρκετινγκ για τη μετεξέλιξη του Βόλου από πόλη-λιμάνι σε λιμάνι-περιφέρεια.
Στο νέο τοπίο της ευρωπαϊκής οικονομίας (διεθνοποίηση, παγκοσμιοποίηση, κτλ. ...), η πόλη του Βόλου έχει την ανάγκη κάποιων ριζικών αλλαγών οι οποίες προσβλέπουν στον εκσυγχρονισμό της και την οργάνωση της περιφερειακής της επικράτειας. Ως μια μεσαίου μεγέθους ευρωπαϊκή πόλη με + - 200.000 κατοίκους που διαθέτει διαφορετικούς τύπους τεχνικών, κοινωνικών και επιχειρηματικών υποδομών, κρίνεται αναγκαία η αντίληψη των δυνατοτήτων της, η αντιμετώπιση των αδυναμιών, και η προώθηση των ευκαιριών ώστε να γίνει ανταγωνιστική και να αντιμετωπιστούν οι απειλές για την κοινωνικό-οικονομική ευημερία της πόλης.
 
Σε γενικές γραμμές η πόλη του Βόλου διακρίνεται για :
-    Την πολύ καλή γεωπολιτική της θέση, αλλά και συγχρόνως για την απομόνωση της λόγω της δυσλειτουργίας του συστήματος μεταφορών.
-    Την καλή σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο, που αφήνουν βέβαια περιθώριο εξέλιξης με συνδέσεις πιο άμεσες και πιο γρήγορες μεταξύ : Βόλος-Λάρισα, Λιμάνι-Αεροδρόμιο.
-    Τις υποδομές της, οι οποίες βρίσκονται σε ένα αρχικό αλλά ικανοποιητικό σημείο (κάτι υπάρχει).
-    Την αστάθεια εμπορικών συμφωνιών, λόγω της ασταθούς κοινωνικό-πολιτικής και διοικητικής σχέσης με τις χώρες της Μέσης Ανατολής.
 
Οι στόχοι της πόλης του Βόλου, σε σχέση με το σχέδιο ανάπτυξης για την πόλη τα επόμενα χρόνια μπορούν να συνοψιστούν σε τρεις τομείς δράσης:
 
Α. Ο Βόλος να γίνει ένα υψηλού επιπέδου πολιτιστικό κέντρο, των τεχνών και του τουρισμού.
Β.    Ο Βόλος να γίνει ένα υψηλής τεχνολογίας κέντρο, όσο αυτό είναι δυνατόν. 
Γ.    Να προστεθούν νέα χαρακτηριστικά αστικής και περιβαλλοντικής ποιότητας.
 
Μια πιθανή λύση λοιπόν για να φτάσουμε στην κατάκτηση αυτών των στόχων, για την καλύτερη διαχείριση, προβολή και προώθηση της πόλης του Βόλου, έχοντας στο μυαλό μας τα παραπάνω σημεία, θα ήταν η προσέγγιση της ιδέας « Fuzzi-Volos ». Η αναβάθμιση της λιμενικής ζώνης και της ακτής της πόλης μπορεί να έρθει μέσα από την ανάπλαση του παραθαλάσσιου μετώπου από τη περιοχή του Σορού μέχρι τον Άναυρο αναβαθμίζοντας και κρατώντας πάντα ανοιχτή τη πόλη στη θάλασσα χωρίς να κορεσθεί από την ανοικοδόμηση. Αν υποθέσουμε ότι η ουσιαστική έννοια του δίπολου Βόλος-Λάρισα μας ενδιαφέρει ως πιθανό μελλοντικό σενάριο επιβίωσης των δύο πόλεων, ας φανταστούμε έναν προαστιακό σιδηρόδρομο που θα ενώνει το Βόλο με τη Λάρισα θα περνάει από τις δύο βιομηχανικές περιοχές, θα συνδέεται με το μελλοντικό διαμετακομιστικό κέντρο οργάνωσης και διάθεσης εμπορευμάτων στον Αλμυρό και το αεροδρόμιο της Αγχιάλου και η πρώτη του στάση θα είναι το λιμάνι στο κέντρο της πόλης του Βόλου. Η ανάπτυξη του Τουρισμού, του Εμπορίου, ή η δημιουργία ενός κέντρου για εμπορικές συμφωνίες, είναι εφικτά με την πρόταση για αναδιοργάνωση του λιμανιού.
 
Κάνοντας ένα zoom out, μελετώντας την πόλη όχι σημειακά αλλά στην κλίμακα της ευρύτερης περιοχή της, και παύοντας να σκεπτόμαστε με τοπικιστικό τρόπο αλλά εισάγοντας την έννοια του υπερτοπικισμού, πιστεύω ότι το λιμάνι του Βόλου θα έπρεπε να ανοιχτεί ως έξοδος προς τη θάλασσα για τη Λάρισα (οικονομικό κέντρο της Θεσσαλίας), ενδυναμώνοντας το δίπολο των δυο πόλεων και δημιουργώντας ένα σύμπλεγμα πόλεων στην κεντρική Ελλάδα. Οι πόλεις της βιομηχανικής εποχής έχουν σταδιακά μετατραπεί σε πολυ-πόλεις (multi-ciudades) και σύμφωνα με τον Frangois Asher, « η πραγματικότητα των πόλεων σήμερα είναι ότι ξεπερνούν και περιλαμβάνουν τις πόλεις που έχουμε δει μέχρι τώρα. Το νέο είδος αυτών των αστικών περιοχών, είναι αποτέλεσμα ασυνεχών, πολλαπλάσιων-διαφορετικών και ετερογενών μεταξύ τους χώρων και σχέσεων ». Αυτή η νέα πολλαπλή και πολύπλευρη διάσταση της ανάπτυξης ή του συνδυασμού των πόλεων μας, είναι που συχνά μεταφράζεται με την έννοια της « metapolis ». Η « metapolis » είναι ένας υπέρ-χώρος, είναι ένας χώρος χώρων πράγμα που μπορεί να γίνει αναγνωρίσιμο από κάποιον περπατώντας στις διαφορετικές γειτονιές του Παρισιού, της Αθήνας ή της Βαρκελώνης. Η γειτονιά της « metapolis » στη ψηφιακή εποχή είναι ένα πολυλειτουργικό περιβάλλον όπου μπορούν να συνδυαστούν προγράμματα χώρων : κατοικίας, εργασίας, αναψυχής, εμπορίου και εκπαίδευσης, για τη πόλη και αυτόν που τη ζει.
 
Η ασυμβατότητα του δομημένου χώρου όπως είναι σήμερα, με το όνειρο για την εξέλιξη της πόλης όπως φαίνεται και στο στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης για το Βόλο μπορεί να ξεπεραστεί με τη χειρονομία της επανεξέτασης της σχέσης του λιμανιού με τη μεσαίου μεγέθους « προηγμένη » πόλη που θα θέλαμε να έχουμε στο μυαλό μας. Άλλωστε με το καινούριο νομοσχέδιο Καλλικράτη, τα όσα παραπάνω λέχθηκαν γίνονται ακόμη πιο επίκαιρα και άμεσης υλοποίησης διότι φανταστείτε ένα πολεοδομικό μόρφωμα με την έννοια που δίνεται στο Δήμο μιας περιοχής, το οποίο να εκτείνεται από την περιοχή της πόλης του Βόλου δημιουργώντας ένα σύμπλεγμα μεταξύ των Θεσσαλικών πόλεων.
 
*Future meds είναι μια ερευνητική πλατφόρμα-ομάδα η οποία ως γνωστικό της αντικείμενο έχει την έρευνα για την μετεξέλιξη και τον καινοτομικό σχεδιασμό των μεσόγειων λιμένων-περιφέρεια.

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.