Παρασκευή 2 Αυγούστου 2013

Ο Richard Florida κάνει λάθος για τις Δημιουργικές Πόλεις

Το κείμενο Δημοσιεύθηκε στο FORBES
Την μετάφραση επιμελήθηκε ο Τσαγκαράκης Μανώλης

Αυτό είναι το θέμα στο νέο βιβλίο του Enrico Moretti «Η νέα γεωγραφία των θέσεων εργασίας». Αυτό το βιβλίο είναι εξαιρετικό και το συστήνω ανεπιφύλακτα. Θα μπορούσα να γράψω δεκάδες άρθρα σε blog γι’ αυτό το βιβλίο, και μάλιστα νομίζω ότι θα γράψω πολλά. 
Αλλά ένα ενδιαφέρον επιχείρημα που αναφέρει είναι ότι ο Richard Florida κάνει λάθος που αναφέρει ότι μετατρέποντας μια πόλη σε ένα ενδιαφέρον μέρος για να ζήσει κάποιος είναι μια καλή συνταγή για την οικονομική ανάπτυξη της πόλης. 
Για να πούμε και του … Moretti το δίκιο, εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια έχουν δαπανηθεί στην προσπάθεια χρήσης των τεχνών και του πολιτισμού ως κινητήρια δύναμη της οικονομικής ανάπτυξης. Κι ενώ είναι αλήθεια ότι οι οικονομικά επιτυχημένες πόλεις έχουν την τάση να έχουν ένα πολιτισμικά πλούσιο και ανοιχτό πνεύμα, πραγματεύεται ότι ο Φλόριντα ουσιαστικά εφαρμόζει την αιτία ανάποδα.
Αναφέρει δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Ένα είναι το Σιάτλ, το οποίο ήταν μια πόλη σε οικονομικά δυσχερή θέση με μια σταθερή μείωση του πληθυσμού μέχρι που η Microsoft μεταφέρθηκε εκεί από το Νέο Μεξικό στη δεκαετία του 1980. Αυτό οδήγησε το Σιάτλ να γίνει ένα κομβικό σημείο του λογισμικού για υπολογιστές και δίκτυα με πολλές καινοτόμες επιχειρήσεις, πράγμα που με τη σειρά του δημιούργησε ζήτηση για μια πλούσια πολιτιστική σκηνή. Επειδή η ιστορία δείχνει σαφώς ότι ο καταλύτης για την ανάπτυξη ήταν η απόφαση της Microsoft να μετεγκατασταθεί, αυτό είναι σχεδόν ένα φυσικό πείραμα για να δείξει το πώς καινοτόμα εταιρικά συγκροτήματα δημιουργούν ωραία μέρη για να ζήσει κάποιος και όχι το αντίστροφο.


Ο Moretti επισημαίνει επίσης το Βερολίνο, το οποίο ο ίδιος αποκαλεί «μια από τις πιο cool πόλεις του κόσμου», και «ένας μαγνήτης για τους δημιουργικούς ανθρώπους από όλη την Ευρώπη». Ζωγραφίζει λοιπόν μια εικόνα του Βερολίνου, που είναι αναμφισβήτητα επηρεασμένη από τον Κο Φλόριντα:

«Η προοδευτική στάση του Βερολίνου, η επίπεδη αλλά ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, και η ταραχώδης ιστορία του εμπνέει μια αίσθηση πειραματισμού που κάποιοι λένε ότι θυμίζει τη Νέα Υόρκη στο 1980».... Περιέργως, η πόλη ωφελείται από το παρελθόν της ως μια διαιρεμένη πόλη: δύο ζωολογικούς κήπους, τρεις μεγάλες όπερες, επτά συμφωνικές ορχήστρες, και τα πάρα πάρα πολλά μουσεία είναι η κληρονομιά των σαράντα χρόνων του Ψυχρού Πολέμου. Περπατώντας στα όμορφα σοκάκια του ιστορικού κέντρου δεν μπορεί να μη κάνει εντύπωση ότι αυτός ο μοναδικός συνδυασμός της δημιουργικότητας με την υψηλή ποιότητα ζωής είναι δύσκολο να ξεπεραστεί…»

Ωστόσο παρά το γεγονός αυτό, το Βερολίνο έχει το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στη Γερμανία τα τελευταία 10 χρόνια, σχεδόν διπλάσιο από τον εθνικό μέσο όρο και το δεύτερο χαμηλότερο σε αύξηση του κατά κεφαλήν εισοδήματος. Ακόμη και η δημιουργική τάξη είναι άνεργοι σε αυτή την πόλη: 30% των κοινωνικών επιστημόνων και το 40% των καλλιτεχνών είναι άνεργοι. Ομοίως, ο Tyler Cowen χαρακτηρίζει το Βερολίνο «μια μεγάλη παιδική χαρά με σχετικά μικρή επιχειρηματική ζωή, πολύ χώρο, και εκπληκτικά χαμηλά ενοίκια».

Ο Moretti υποστηρίζει ότι η ιδέα του Βερολίνου διαψεύδει τον Φλόριντα στο ότι αν μια πόλη μπορεί να δημιουργήσει τις ανέσεις που απευθύνονται και θα παρασύρουν την δημιουργική τάξη τότε η οικονομία θα ευδοκιμήσει. Εδώ είναι μια πόλη όπου για είκοσι συναπτά έτη έλκυε τη δημιουργική τάξη και όμως «η προσφορά των μορφωμένων δημιουργών υπερβαίνει κατά πολύ τη ζήτηση».

Δεν μπορούμε βέβαια να πούμε ότι οι παροχές που απευθύνονται στη δημιουργική τάξη δεν έχουν σημασία, αλλά δεν θα είναι αυτή η κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη. Οπότε ο Moretti συνοψίζει:

«Μια καλή ποιότητα ζωής βοηθά μεν τις πόλεις να προσελκύσουν ταλέντα και να αναπτυχθούν οικονομικά, αλλά μόνη της, είναι απίθανο να είναι η μηχανή που μετατρέπει μια αγωνιζόμενη για οικονομική ευημερία κοινότητα σε ένα συγκρότημα καινοτομίας. Εάν αυτό δεν λειτουργεί για το Βερολίνο, είναι δύσκολο να δούμε πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει για το Flint».

Διαβάστε επίσης :
Richard Florida : Δύο βιβλία για τις δημιουργικές πόλεις

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.