Η Συναισθηματική Πόλη - το μέλλον της (έξυπνης) πόλης από μια συναισθηματική άποψη

Τον τελευταίο καιρό, αστικοί σχεδιαστές, τεχνολόγοι, ακτιβιστές, πολεοδόμοι, αρχιτέκτονες και δημοσιογράφοι διερευνούν το πώς θα αλλάξει το αστικό περιβάλλον τα επόμενα χρόνια καθώς θα αντιμετωπίσει προκλήσεις και ευκαιρίες που σχετίζονται με την επερχόμενη μεγαλούπολη , την συνδεδεμένη πόλη καθώς και την έξυπνη πόλη.  Σε πειράματα και στις σχετικές συζητήσεις, θα δείτε μια αύξηση της προσοχής για μια συναισθηματική προσέγγιση και προοπτική. Δείτε παρακάτω το γιατί.

Του Marco van Hout, 12 Αυγούστου, 2013 από το blog Design and Emotion 
Την μετάφραση επιμελήθηκε ο Λάζαρος Αγαπίδης

Η τεχνολογία ως καταλύτης για την ευτυχία και την υποκειμενική ευημερία στις πόλεις

Η τεχνολογία θα είναι σε θέση να μας βοηθήσει να εφαρμόσουμε λύσεις που θα βοηθήσουν στην απλοποίηση του όλο και πιο περίπλοκου περιβάλλον στις πόλεις. Ωστόσο, θα είναι αυτές οι τεχνολογικές εξελίξεις σε θέση να αυξήσουν επίσης την ευτυχία και την υποκειμενική ευημερία;  Σύμφωνα με τον Mathieu Lefevre «η τεχνολογία έχει τη δυνατότητα να κάνει το μεγαλούπολη πιο ανθρώπινη και σίγουρα να επιτρέψει στους ανθρώπους να συνδεθούν μεταξύ τους περισσότερο.  Ένας από τους παράγοντες που συνδέεται στενά με την εμπειρία του πολίτη στις μεγαλουπόλεις σύμφωνα με σχετικές έρευνες είναι η μοναξιά.  Η τεχνολογία, ενώ δεν υποκαθιστά την ανθρώπινη επαφή, μπορεί να βοηθήσει τη σύνδεση κατοίκων των πόλεων και σίγουρα στην περιήγηση της απεραντοσύνης της μεγαλούπολης.»  Με αυτή την έννοια , η τεχνολογία λειτουργεί ως καταλύτης της σύνδεσης και επαφής που μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για σημαντικές συνδέσεις μεταξύ των ανθρώπων, που οδηγούν σε θετικές συναισθηματικές εμπειρίες.

Η τεχνολογία μπορεί επίσης να έχει μια πιο άμεση συναισθηματική επίδραση, που παρουσιάζεται, για παράδειγμα στην αρχιτεκτονική εγκατάσταση  Hylozoic Ground, ενας φιναλίστ για το βραβείο Insustainability Katerva.  Αυτή η τεχνολογία που μοιάζει με ζούγκλα, είναι ένα πρωτότυπο για ζωντανές επιφάνειες κτιρίων που συνδυάζουν την κυβερνητική με την έξυπνη χημεία . Αυτή η καθηλωτική, εξελισσόμενη τεχνολογία προσφέρει ένα διαδραστικό πλαίσιο για μία νέα αρχιτεκτονική εμπειρία που ανιχνεύει τους ανθρώπους και το περιβάλλον.  Οι αρχές αυτής της τεχνολογίας μπορούν να εφαρμοστούν και σε άλλα πλαίσια, όπως στους κήπους.  Το Hylozoic Ground θα μπορούσε να προσφέρει στους κατοίκους μιας πόλης της θετικές συναισθηματικές εμπειρίες παρόμοιες με αυτές που νιώθουν όταν βρίσκονται κοντά στη φύση .

Η πόλη που αγαπάς να μισείς: διερεύνηση συναισθηματικών προσεγγίσεων στην έξυπνη πόλη

Αυτός είναι ο τίτλος ενός πολύ ενδιαφέροντος κειμένου του Michiel de Lange του Mobile City.  Μέσα σε αυτό, περιγράφει ένα πλαίσιο για αυτό που αποκαλεί ο ίδιος «η συναισθηματική έξυπνη πόλη».  Παρακάτω θα βρείτε ένα σύντομο απόσπασμα :

Κοιτάζοντας πίσω στο πώς η πόλη έχει γίνει κατανοητή ως μια υβριδική μορφή, μπορούμε να εντοπίσουμε περίπου τρεις διαδοχικά εννοιολογικά θεμέλια.  Στο πρώτο, το οποίο το ονομάζω «άποψη του οικοσυστήματος», πρώιμη σύγχρονη μητρόπολη θεωρείται ως διακριτός κοινωνοπεριβαλλοντικός συνδυασμός που μεσολαβεί στην συμπεριφορά και στην νοοτροπία των ανθρώπων.  Το δεύτερο, το οποίο ονομάζω «φαινομενολογική άποψη» προσπαθεί να γεφυρώσει τους χωρικούς και ψυχικούς τομείς, εστιάζοντας σε αισθητηριακές και γνωστικές εμπειρίες των ανθρώπων με τις πόλεις.  Το τρίτο, το οποίο ονομάζω «συναισθηματική άποψη» μετατοπίζει την προσοχή σε συναισθηματικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και υβριδικά τεχνολογικοαστικά περιβάλλοντα.

Τον τελευταίο καιρό, η πόλη γίνεται όλο και πιο συχνά αντιληπτή από συναισθηματική άποψη . Βλέπουμε αυτήν την άποψη να αναδύεται σε τοπικές τέχνες και στους στενούς πνευματικούς δεσμούς με την τη θεωρία του δικτύου δραστών, καθώς επιδιώκει να εντοπίσει και να χαρτογραφήσει πολύπλοκες σχέσεις μεταξύ των τόπων, των ανθρώπων και των τεχνολογιών σε «συναισθηματικές χαρτογραφήσεις» (Nold 2009). Το Ubicomp και οι αστικοί ερευνητές πληροφορικής αναπτύσσουν παρόμοιες ιδέες, ότι η πόλη εμφανίζει κάποια χαρακτηριστικά «ευαισθησίας» (Shepard 2011).  Τα συναισθήματα είναι κεντρικό θέμα στις πρόσφατες εξερευνήσεις για το πώς τα ψηφιακά μέσα μπορούν να ενισχύσουν την συμμετοχή των πολιτών με την καλλιέργεια συναισθημάτων συμμετοχικής ιδιοκτησίας της πόλης ( de Lange & de Waal 2012 ).  Οι σύγχρονη πειραματικές αστικές παρεμβάσεις σχεδιασμού στοχεύουν συχνά αυτό το συναισθηματικό τομέα, πολλές φορές με την ανάδευση των συναισθημάτων και των επιθυμιών μέσω της παιχνιδοποίησης (gamification), ή μέσω ποιητικά και κινηματογραφικά έργα που προωθούν την αίσθηση του τόπου.  Στην συναισθηματική άποψη, η πόλη δεν είναι πλέον ένα παθητικό σκηνικό για να διαδραματιστεί η κοινωνική συμπεριφορά, ή ένα καμβά στο οποίο οι αστικοί κάτοικοι ζωγραφίζουν τις καθημερινές ψυχικές εμπειρίες τους.  Γίνεται ένας ενεργός παράγοντας σε ένα υβριδικό πλέγμα ανθρώπινο-τεχνικο-κοινωνικο-χωρικές αλληλεξαρτήσεις .

Οι πολιτικές των έξυπνων πόλεων μπορούν να κατηγορηθούν για την αδιαφορία που δείχνουν στο ενεργό ρόλο των πολιτών και για τις προτάσεις των τεχνολογικών λύσεων για σύνθετα προβλήματα .  Όμως, το επιχείρημα που θα ήθελα να αναπτύξω εδώ πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα: η έξυπνη πόλη επίσης αφαιρεί από την ίδια την πόλη την ικανότητα να επηρεάζει τους ανθρώπους σε ένα συναισθηματικό επίπεδο .  Στην επιφάνεια η έννοια της έξυπνης πόλης φαίνεται να προσφέρει στη πόλη τη δύναμη να παρέμβει ενεργά.  Ωστόσο, υποστηρίζω ότι στην πραγματικότητα αυτό το έξυπνο μοντέλο της πόλης προκαλεί μια επιστροφή στην ιδέα ότι η πόλη είναι απλά ένα παθητικό σκηνικό για την ανάληψη δράσης. Στην καλύτερη περίπτωση, εάν πράγματι υπάρχει πιο ανεπτυγμένη άποψη για την εμπειρία των πολιτών και τη συμμετοχή, υποθέτει ότι οι άνθρωποι είναι ορθολογική και διαβουλευτικοί παράγοντες.  Είναι αποκαλυπτικό το γεγονός ότι τα πειράματα έξυπνων πόλεων συχνά αναπτύσσονται σε ένα εξαιρετικά αποστειρωμένο και εξορθολογισμένο περιβάλλον: το (ζωντανό) εργαστήριο.  Για μένα αυτό δεν μοιάζει να είναι καλό μέρος για να μελετηθούν πιθανές λύσεις για αστικά ζητήματα στο επίπεδο του συναισθήματος .

Πως λοιπόν μπορεί μια συναισθηματική άποψη να συμβάλει στην αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων και να δημιουργήσει καλύτερες λύσεις;  Αν κοιτάξουμε τα θέματα της κινητικότητας, για παράδειγμα, ορισμένοι ακαδημαϊκοί και καλλιτέχνες τόνισαν ότι η κινητικότητα δεν έχει να κάνει απλώς με την αποτελεσματική μεταφορά από το σημείο Α στο Β.  Η μετακίνηση έχει τις δικές τις συναισθηματικές επιρροές, οι οποίες εξαρτούνται σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο από την χωρικό πλαίσιο και την κοινωνική κατάσταση αλλά από τις συναισθηματικές ποιότητες των μεταφορών και των μέσων επικοινωνίας, που είναι μέρος του να είσαι σε κίνηση στις μέρες μας.  Κάθε πρόταση έξυπνης πόλης που επιθυμεί να λύσει τη συμφόρηση και τα κινητικά προβλήματα πρέπει να λάβει υπόψη και αυτή τη συναισθηματική εμπειρία της κίνησης.

Νομίζω ότι τα θέματα που εξετάζει ο Michiel εδώ είναι πολύ εύστοχα.  Όταν εξετάζουμε την τεχνολογία που επιτρέπει την συμμετοχή και τις συναισθηματικές αντιδράσεις, δεν θα πρέπει να είναι απλώς για την ορθολογική, μονόπλευρη συναισθηματική επίδραση που μπορεί η τεχνολογία να επιτρέψει ή να επηρεάσει. Θα πρέπει να ασχοληθεί και με το νόημα πίσω από αυτό και να επιτρέψει σημαντικές αλληλεπιδράσεις, στην καλύτερη περίπτωση.  Ένας έξυπνος άνθρωπος δεν είναι πάντα ο πιο εμπαθής, και το ίδιο ισχύει για την έξυπνη πόλη.  Η εξυπνάδα μιας πόλης θα πρέπει να πάει χέρι- χέρι με τα συναισθήματα, προκειμένου να αυξηθεί η συναισθηματική εμπειρία και η υποκειμενική ευημερία των κατοίκων της .