Δευτέρα 24 Μαρτίου 2014

Rethinking : what is rethink for Athens

#Του Χάρη Σαββίδη, αρχιτέκτονα d.p.l.g.

Όταν πρωτοείδα το διαγωνισμό του Ωνασείου αισθάνθηκα πως ευτυχώς κάποιοι παρέχουν τους απαιτούμενους πόρους για να σκεφτούμε ξανά, εμείς πρώτοι ως πολεοδόμοι και αρχιτέκτονες, οι πολίτες μετά ως χρήστες και άμεσοι συνεργοί για το πως θέλουμε την πόλη μας.  Η κεντρική αρτηρία μιας πόλης, αυτή που για δύο αιώνες ενώνει τη δυτική με την ανατολική Αθήνα, αποτελεί μοιραία ένα μεγάλο στοίχημα.  Και το στοίχημα δεν άπτεται μόνο των κυκλοφοριακών διευθετήσεων για τις οποίες πολύ θόρυβος έχει ήδη γίνει, αλλά, ακόμα περισσότερο για αυτό που εύστοχα αναρωτήθηκε ο Νίκος Βατόπουλος: Τι είναι αυτό που θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές, ως εικόνα αλλά και ως προβληματική.

Στο διαγωνισμό δυστυχώς δεν καταφέραμε να πάρουμε μέρος ως ομάδα, για τους ίδιους λόγους που και οργανωμένα γραφεία από το εξωτερικό δεν το κατάφεραν.  Για λόγους αντοχής, τα αρχιτεκτονικά γραφεία κλείνουν τον Αύγουστο.  Τα εξοντωτικά ωράρια εργασίας όλο το χρόνο καθιστούν τον Αύγουστο ιερό μήνα διακοπών.  Η απόφαση των αγωνοθετών να βάλουν την παράδοση του διαγωνισμού στις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου (του 2012) κατέστησε αδύνατη τη συμμετοχή όλων αυτών των γραφείων.  Όμως αυτό δεν ήταν και το μοναδικό περίεργο.  Ο διαγωνισμός, ως ζητούμενο, είχε αφαιρέσει το δικαίωμα του κάθε ενός που θα συμμετείχε από την πραγματική έρευνα του θέματος και την δημιουργική πρόταση: Η κυκλοφοριακή διευθέτηση δεδομένη, η πορεία του τραμ δεδομένη (παρόλο που παρακολουθεί την πορεία του κατά πολύ ταχύτερου μετρό), η ταυτόχρονη εξέταση των παρακείμενων δρόμων απενεργοποιημένη κλπ.

Τελικά το έργο κατέληξε ως μια εικαστική επεξεργασία των επιφανειών των οδοστρωμάτων της Πανεπιστημίου και της Πατησίων, κουτσουρεμένη και αυτή σε μια αφαιρετική προβολή (επί των σχεδίων) που δυστυχώς, καμία σχέση δεν θα έχει με την τελική εικόνα.  
Και εξηγούμαι: 

  •      Δεν είδα την πραγματική διάταξη και επεξεργασία όσον αφορά τη γραμμή του Τραμ.  Στις μακέτες και τα σχέδια έχει εντέχνως αποκρυφθεί όλη η ηλεκτρική εγκατάσταση με τις κεραίες, τα καλώδια και τους ιστούς.  Έχει αποκρυφτεί επίσης η ανισοσταθμία των γραμμών σε σχέση με τις σκληρές και μαλακές επιφάνειες.  Έχει τέλος υπερτονιστεί η φύτευση γύρω από τις γραμμές κάτι που δεν είναι δυνατόν να υπάρξει εξαιτίας ακριβώς αυτών των γραμμών.
  •      Δεν είδα καμία απολύτως πρόνοια σχετικά με την εμπορική διάσταση του δρόμου, την έξοδο των στοών, τη σύνδεση του νέου διαμορφωμένου περιβάλλοντος με τους εγκάρσιους εμπορικούς δρόμους.
  •      Δεν είδα και δεν κατανόησα πως διευθετείται η εγκάρσια κυκλοφορία των οχημάτων και των πεζών... Και ναι μεν για τους πεζούς τα πράγματα είναι σχετικά εύκολα, μια προσεκτική διάβαση των γραμμών του τροχιοδρόμου αρκεί, για δε τα αυτοκίνητα και τα άλλα Μ.Μ.Μ. απαιτείται μια διευθέτηση που λείπει.
  •      Δεν είδα τη χρησιμοποίηση ενιαίων σκληρών επιφανειών στους υπό διαμόρφωση χώρους.  Απεναντίας ξαναείδα τη χρήση πλακών μαρμάρου (ή γρανίτη ;) που παρόλη την πάρα πολύ καλή ποιότητα που είμαι βέβαιος πως θα προβλέπεται, γνωρίζω από τώρα ότι μετά από μικρό χρονικό διάστημα θα είναι σε άθλια κατάσταση από άλλα τεχνικά έργα οργανισμών κοινής ωφελείας και έλλειψη συντήρησης.
  •      Δεν είδα μηχανολογικά κανάλια που να συγκεντρώνουν όλα τα δίκτυα κοινής ωφελείας της περιοχής με τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η βιωσιμότητά τους και η συντήρησή τους με απλό τρόπο και έτσι ώστε να μην καταστρέφεται το οδόστρωμα, όποιου τύπου και εάν είναι αυτό.
  •      Είδα την κυκλοφοριακή διευθέτηση για τα διερχόμενα οχήματα και αισθάνομαι πως θα έχουμε να ξαναμιλήσουμε στο μέλλον για αυτή.  Δεν είδα όμως να λαμβάνει κανείς υπόψη του την επιβάρυνση των δευτερευουσών οδών ολόγυρα της Πατησίων και της 3ης Σεπτεμβρίου, με επιβάρυνση σε κίνηση και σε στάθμευση και φοβάμαι πως στους ήδη υποβαθμισμένους αυτούς δρόμους πάμε να φορτώσουμε και άλλα χειρώτερα προβλήματα. 
  •      Τέλος, θα ήθελα να δω δύο σημεία υπογειοποίησης του τραμ, το ένα μπροστά από την πλατεία Συντάγματος, εκεί όπου πραγματικά θα είχε νόημα να προστατεύεται ο χρήστης κατά την αλλαγή μεταφορικού μέσου και ομοίως  στην οδό Κοραή, εκεί που πάλι το πέρασμα του τραμ θα αποτελέσει ένα οπτικό εμπόδιο στην θέα της τριλογίας.


Με όλα αυτά που σας περιέγραψα, αποφεύγω να απαντήσω στο εξαρχής ερώτημα:
- Είμαι υπέρ - χει την αναβάθμιση της εικόνα  λαμβτική κατά αυτής της επέμβασης στο κέντρο της πόλης που σκοπό έχει την αναβάθμιση της εικόνας του πιο κεντρικού της σημείου; Η απάντηση χωρίς περιστροφές είναι απλά Ναι.  Είμαι υπέρ. 


Όμως για ακόμη μια φορά αποφύγαμε το κρίσιμο.  Το ερώτημα αν θέλουμε να κατανοήσουμε και να απαντήσουμε στο πραγματικό πρόβλημα, αυτό που έχει να κάνει με τις χρήσεις, την ιστορική εξέλιξη του σημείου αυτού της πόλης, τις αιτίες υποβάθμισης παραδοσιακών χρήσεων και την πρόταση καινοτόμων ιδεών.  Απλοποιήσαμε το πρόβλημα, αφήσαμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί και συζητάμε για ακόμα μια φορά περί αισθητικής......

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.