Οι έξυπνες πόλεις δεν ακολουθούν το μοντέλο top-down ή bottom-up. Ακολουθούν και τα δύο.

(Το έργο SMS For Life χρησιμοποιεί την φθηνή και ευρέως διαθέσιμη υποδομή SMS – ένα παράδειγμα ενός προϊόντος που είναι κατεξοχήν αποτέλεσμα της "top-down" επένδυσης – για να δημιουργηθεί μια δυναμική, συνεργατική αλυσίδα εφοδιασμού για φάρμακα μεταξύ των φαρμακείων στην Αφρική – που είναι μία “bottom-up” καινοτομία.
Φωτογραφία από την Novartis AG)

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο TheUrbanTechnologist.com από τον Rick Robinson στις 15, Φεβρουαρίου του 2015.

Την μετάφραση επιμελήθηκε ο Λάζαρος Αγαπίδης.

Έξι πικρές αλήθειες για τις έξυπνες πόλεις

(4). Οι έξυπνες πόλεις δεν ακολουθούν το μοντέλο «πάνω προς τα κάτω» (top-down) ή «κάτω προς τα πάνω» (bottom-up).  Ακολουθούν και τα δύο.

Σε περίπτωση που δεν ήταν εντελώς σαφές την τελευταία φορά (ή την προτελευταία φορά) που έγραψα γι 'αυτό, δηλώνω ξανά ότι έχω βαρεθεί εντελώς με το μη εποικοδομητική συζήτηση σχετικά με το αν οι πόλεις εξυπηρετούνται καλύτερα από ένα μοντέλο προσέγγισης  “top-down” ή “bottom-up”.

Είναι απολύτως προφανές ότι χρειαζόμαστε και τα δύο μοντέλα. Χρειαζόμαστε την "bottom-up" δημιουργικότητα μέσω της οποίας καθένας επιδιώκει να δημιουργήσει μια καλύτερη ζωή για τον εαυτό του, την οικογένειά του, την επιχείρησή του και την κοινότητά του μέσω των διαθέσιμων σε αυτών πόρων, και τις “top-down” πολιτικές και τον σχεδιασμό που επιδιώκουν την κατανομή των πόρων δίκαια έτσι ώστε καθένας έχει την ευκαιρία να καινοτομεί με επιτυχία.

Είναι μόνο με τη επίτευξη της αρμονίας μεταξύ αυτών των δύο προσεγγίσεων που θα μπορέσουμε να διαμορφώσουμε την αγορά για να δημιουργήσει τις πόλεις που θέλουμε και έχουμε ανάγκη.

Κατά τα τελευταία χρόνια, έχω εμπνευστεί από καταπληκτικούς επιστήμονες από πολλούς κλάδους οι οποίοι έχουν ασχοληθεί με την ανάγκη για αυτή την ισορροπία.  Μερικοί απ’ αυτούς δημιουργούν νέες ιδέες τώρα.  Άλλοι δημιούργησαν καταπληκτικές ιδέες χρόνια ή δεκαετίες πριν, που είναι ωστόσο επιτακτική ανάγκη σήμερα.  Αξίζει να μάθει κανείς απ’ όλους αυτούς τους επιστήμονες:

• Ο οικονομολόγος E F Schumacher, ο οποίος επισήμανε ότι οι επενδύσεις στη διανομή και την προσβασιμότητα των «κατάλληλων τεχνολογιών» ήταν ο καλύτερος τρόπος για την ενθάρρυνση και στήριξη της ανάπτυξης με τρόπο που προκάλεσε τη μεγαλύτερη δυνατή ευκαιρία για τους ανθρώπους να είναι επιτυχής.
• Ο αρχιτέκτονας Kelvin Campbell ο οποίος ξεκίνησε το κίνημα "Smart Urbanism” επικεντρώθηκε στην έννοια της «τεράστιο / μικρό», το οποίο θέτει το ερώτημα «ποια είναι τα χαρακτηριστικά των αστικών πολιτικών και περιβαλλόντων που οδηγούν σε τεράστιες ποσότητες μικρής κλίμακας καινοτομίας;»
• Η οικονομολόγος Elinor Ostrom η οποία περιέγραψε τα χαρακτηριστικά των θεσμών και των πολιτικών που επιτρέπουν την επιτυχή κοινή διαχείριση των πόρων από τους ανθρώπους που τα έχουν ανάγκη, ανατρέποντας τη μακροχρόνια πεποίθηση ότι η «τραγωδία των κοινών» - η κακή διαχείριση και η εξάντληση των πόρων όταν διαχειρίζονται με αυτόν τον τρόπο - ήταν αναπόφευκτη.
• Ο Andrew Zolli, επικεφαλής του φιλανθρωπικού “PopTech Foundation”, ο οποίος περιγράφει τους πρωτοπόρους στην καινοτομία που σχηματίζουν τις “top-down” και “bottom-up” προσεγγίσεις για την επίτευξη πρωτοφανές κοινωνικές αλλαγές ως «μετατροπηκοί ηγέτες» - άνθρωποι με την ικανότητα να συμμετέχουν τόσο σε μικρής κλίμακας καινοτομίες σε μικρές κοινότητες όσο και σε μεγάλης κλίμακας καινοτομίες με επίσημους θεσμούς και πόρους.
• Ο Jan Gehl ο οποίος εμπνεύστηκε το κίνημα «πόλεις σε ανθρώπινη κλίμακα» συσχετίζοντας την κλίμακα των δομών της πόλης - τα πεζοδρόμια, τις πολυκατοικίες, τους ουρανοξύστες – με τις ανθρώπινες αισθήσεις, και τη φύση της ζωής και της κίνησης μας.
• Ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος Joseph Stiglitz, ο οποίος έχει γράψει εκτενώς για την ανάγκη να δοθεί προτεραιότητα στην ισότητα ως πολιτική και ως επενδυτικός στόχος σε έναν κόσμο που σε πολλούς τομείς - και σε πολλές πόλεις - γίνεται όλο και πιο άνισος.  Αυτή η ανισότητα αποδεικνύεται από τη διαφορά στο προσδόκιμο ζωής που ανέρχεται στα 20 έτη μεταξύ των φτωχότερων και των πλουσιότερων τμημάτων πολλών πόλεων του Ηνωμένου Βασιλείου.
• Και, φυσικά, η Jane Jacobs, της οποίας το βιβλίο «Ο Θάνατος και η Ζωή των Μεγάλων Αμερικανικών Πόλεων» ήταν το πρώτο βιβλίο που γράφτηκε στα πλαίσια της σύγχρονης κοινωνίας και των πόλεων και επισήμανε ότι οι πόλεις, όσο μεγάλο κι αν είναι το φυσικό μέγεθος τους και ο πληθυσμός τους, μπορούν να κατανοηθούν μόνο παρακολουθώντας τις κοινότυπες μικρολεπτομέρειες της καθημερινής ζωής των απλών ανθρώπων, όπως εσείς και εγώ - γιατί περπατάμε σε αυτό το δρόμο ή στον άλλον;  πόσο καλά γνωρίζουμε τους γείτονές μας; πόσο μακριά είναι το πλησιέστερο σχολείο, κατάστημα ή πάρκο;  εμείς και οι οικογένειές μας αισθανόμαστε ευτυχείς και ασφαλείς;

*Το άρθρο αυτό αποτελείται από έξι ενότητες που εξηγούν γιατί δεν έχουμε πραγματικά καταλάβει τι είναι μια “έξυπνη πόλη,” το γιατί είναι μια από τις πιο σημαντικές έννοιες της εποχής μας, ή το πώς μπορούμε να μετατρέψουμε την ιδέα σε πραγματικότητα σε ευρεία κλίμακα.

Θα διερευνηθούν οι παρακάτω έξι "πικρές αλήθειες" που εξηγούν το γιατί και το τι μπορούμε να κάνουμε γι 'αυτό:

1. Η «έξυπνη πόλη» δεν είναι μια τεχνολογική έννοια.  Είναι η πολιτική πρόκληση της προσαρμογής μίας από τις πιο ισχυρές κοινωνικοοικονομικές δυνάμεις της εποχής μας στις ανάγκες των τόπων όπου οι περισσότεροι από εμάς ζούμε και εργαζόμαστε.
2. Οι πόλεις δεν θα γίνουν έξυπνες εάν οι ηγέτες τους δεν συμμετέχουν.
3. Δεν μπορούμε να αφήσουμε έξυπνες πόλεις να διαμορφωθούν από την αγορά.  Πρέπει να έχουμε το θάρρος να διαμορφώσουμε εμείς την αγορά.
4. Έξυπνες πόλεις δεν ακολουθούν το μοντέλο από πάνω προς τα κάτω (top-down) ή από κάτω προς τα πάνω (bottom-up).  Ακολουθούν και τα δύο.
5. Πρέπει να λέμε ειλικρινείς ιστορίες.
6. Κανείς δεν θα το κάνει αυτό για μας - εμείς πρέπει να δράσουμε για τους εαυτούς μας.