Οι ιδιωτικές επενδύσεις στις Ελληνικές πόλεις.Το παράδειγμα του οδοφωτισμού.

Το δημόσιο χρήμα είναι περιορισμένο.Οι ανάγκες όμως είναι πολλές.Εκτός των χρημάτων της ΕΕ και των Εθνικών πόρων χρειαζόμαστε και τις ιδιωτικές επενδύσεις.

Ιδανικός τομέας για τις συμπράξεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με τον ιδιωτικό τομέα είναι οι ανταποδοτικές υπηρεσίες.

Ας δούμε δύο παραδείγματα συμπράξεων που υλοποιούνται αυτό το διάστημα.

Ρόδος: Ενεργειακή αναβάθμιση σε όλο το νησί, με την τοποθέτηση 30.400 λαμπτήρων LED

Το μεγαλύτερο σε μέγεθος έργο ενεργειακής αναβάθμισης δημοτικού φωτισμού σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης, με χρηματοδότηση 100% από τον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να επιβαρύνεται ούτε μισό ευρώ ο πολίτης της Ρόδου, εκτελείται από την Τρίτη 2 Απριλίου 2019, στους κεντρικούς δρόμους του οδικού δικτύου της πόλη στις περιοχές Ψαροπούλας και Κρητικών και επεκτείνεται σταδιακά στις συνοικίες και ακολούθως σε όλες τις δημοτικές – τοπικές κοινότητες του νησιού, με χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης και παράδοσης του έργου τους 12 μήνες.

Η πρώτη φάση του έργου, προβλέπει, την εγκατάσταση 30.400 λαμπτήρων τύπου LED και την αντικατάσταση των παλαιών λαμπτήρων παλιάς τεχνολογίας στο σύνολο του οδικού δικτύου του νησιού, την αναβάθμιση της ποιότητας φωτισμού του δικτύου, με εγγυημένη εξοικονόμηση ενέργειας 76,11%, και οικονομικό όφελος 1.5 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, σε βάθος δωδεκαετίας. 

Τα χρήματα που εξοικονομούνται, σύμφωνα με τα όσα δήλωσε σήμερα Παρασκευή 5 Απριλίου 2019 σε συνέντευξη Τύπου ο Δήμαρχος Ρόδου Φώτης Χατζηδιάκος «θα επενδυθούν, βάσει του στρατηγικού σχεδιασμού της δημοτικής Αρχής, στην επέκταση δικτύων ηλεκτροφωτισμού σε όλο το νησί, στην αντικατάσταση των προβολέων στο σύνολο των δημοτικών αθλητικών κέντρων, ενώ θα συμβάλουν στη μείωση των τελών ηλεκτροφωτισμού, που «βαραίνουν» τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών των κατοίκων της Ρόδου».

Επιπρόσθετα η «Ενεργειακή Αναβάθμιση – Αυτοματοποίηση του Συστήματος Ηλεκτροφωτισμού Κοινοχρήστων Χώρων και εφαρμογές Smart Cities», διαμορφώνει και παρέχει την τεχνολογική υποδομή που θα χρειαστεί το νησί τα επόμενα χρόνια για να αναπτυχθούν άλλες έξυπνες υπηρεσίες και επιπλέον θα μειώσει την κατανάλωση ενέργειας (εκπομπές ρύπων) έως το 2030 ικανοποιώντας και την ανάγκη για μια σύγχρονη, αξιόπιστη και αποτελεσματική αναβάθμιση των υποδομών του. 

Ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στο ποσό των 25.179.312,92 ευρώ συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ και η χρηματοδότηση γίνεται από την ανάδοχο ένωση εταιριών: ΟΤΕ, ΓΚΛΟΜΠΙΛΕΝΤ και STIRIXIS.

Είναι ένα έργο με το οποίο ο δήμος Ρόδου εισέρχεται στην εποχή των έξυπνων πόλεων που αξιοποιούν τα μέσα της τεχνολογίας για να δώσουν καλύτερες και ποιοτικότερες υπηρεσίες στους πολίτες, αφού πέρα από τα ενεργειακά και χρηματοοικονομικά οφέλη του δήμου και λειτουργικά για τους πολίτες, θα δημιουργηθούν οι υποδομές και θα ικανοποιηθούν οι ανάγκες που απαιτούνται για μια σύγχρονη, αξιόπιστη και αποτελεσματική αναβάθμιση των υποδομών του δήμου, ενώ δίνεται η δυνατότητα να ενεργοποιηθεί ο μοχλός κοινωνικής παρέμβασης που διαθέτει ο δήμος για τη μείωση των τελών ηλεκτροφωτισμού, προς όφελος των πολιτών.

Ένα άλλο έργο ξεκίνησε πρόσφατα την Τετάρτη 7 Μαρτίου 2019, η αναβάθμιση και η αυτοματοποίηση των συστημάτων οδοφωτισμού του Δήμου Σαρωνικού με έξυπνα φωτιστικά τεχνολογίας και η ανάπτυξη καινοτόμων εφαρμογών smart cities.

Το συγκεκριμένο έργο είναι το πρώτο Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ) στην Ελλάδα, με 100% αυτοχρηματοδότηση και ανάληψη του ρίσκου από τον ιδιωτικό τομέα, καθώς ο ανάδοχος θα υλοποιήσει την επένδυση με ίδια κεφάλαια και θα αποπληρώνεται τμηματικά σε βάθος 12ετίας, λαμβάνοντας ένα μέρος της επιτευχθείσας εξοικονόμησης ενέργειας και παράλληλα ο ανάδοχος θα είναι υπόχρεος για την 12ετή συντήρηση του δικτύου οδικού φωτισμού.

Ειδικότερα, ο Δήμαρχος Σαρωνικού τόνισε ότι ο Δήμος δεν θα χρειασθεί να δαπανήσει ούτε ένα ευρώ από νέους πόρους για την πραγματοποίηση της επένδυσης, καθώς το κόστος της θα καλυφθεί αποκλειστικά και μόνον από τους πόρους που αυτή θα εξοικονομήσει.

Με την ολοκλήρωση του έργου, ο Δήμος Σαρωνικού θα είναι πλέον μία «έξυπνη πόλη» (SMART CITY) , καθώς στα πλαίσια του έργου,

- θα εγκατασταθούν 16.147 έξυπνα φωτιστικά σώματα σύγχρονης τεχνολογίας τύπου LED, με απόδοση 170 lum/w, στο σύνολο της γεωγραφικής έκτασης του Δήμου. Τα εγκαταστημένα φωτιστικά θα εξασφαλίσουν εξοικονόμηση ενέργειας της τάξης του 75% .

- θα εφαρμοσθούν πρότυπα και προδιαγραφές για την παροχή φωτισμού, ανάλογα με κάθε κατηγορία οδών.

- θα εγκατασταθούν Συστήματα Τηλεδιαχείρισης-Ελέγχου Ενέργειας-Προληπτικής Συντήρησης για το σύνολο της υποδομής,

- θα αναπτυχθεί η πλατφόρμα «έξυπνης πόλης» (SMART CITIES) που θα περιλαμβάνει τα παρακάτω υπό-συστήματα :

1. Σύστημα Τηλεδιαχείρισης Φωτισμού 

2. Σύστημα Έξυπνης Στάθμευσης

3. Σύστημα Έξυπνων Κάδων Απορριμμάτων

4. Σύστημα Διαχείρισης Σημείων Ελεύθερης Πρόσβασης WiFi 

5. Σύστημα Διαχείρισης Κυκλοφοριακής Ροής

Στην ουσία, το έργο του Σαρωνικού είναι το πρώτο έργο που δεν έχει να κάνει απλά και μόνον με αντικατάσταση του οδοφωτισμού αλλά είναι η μετάβαση ενός δήμου από τον παθητικό φωτισμό στον έξυπνο φωτισμό και στις λύσεις SMART CITIES.

To έργο θα αποφέρει σημαντικό οικονομικό όφελος προς το Δήμο και του δημότες του:

- Συνολικό εγγυημένο οικονομικό όφελος του Δήμου και των Δημοτών που θα ξεπεράσει τα 5.5 εκατ. ευρώ!

- 75,6% εγγυημένη εξοικονόμηση ενέργειας

• Μείωση ενεργειακού αποτυπώματος κατά 80.286,35 τόνους CO2 στην διάρκεια της 12ετίας, με εγγυημένο τρόπο.
• Συμβολή στην αισθητική αναβάθμιση και στην ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας των πολιτών, σε κάθε περιοχή του Δήμου.
• Μηδενισμός των ετήσιων εξόδων συντήρησης, προμήθειας φωτιστικών τα επόμενα 12 χρόνια με αποτέλεσμα περαιτέρω εξοικονόμηση 2.908.190€.

Σύμβαση Ενεργειακής Απόδοσης (Σ.Ε.Α) Vs Δάνειο; 

Επίσης, o Δήμαρχος Σαρωνικού σε απάντηση για την επιλογή του να υλοποιηθεί το έργο με την μορφή Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης (τύπου ΣΔΙΤ) και όχι με την λήψη Δανείου, δήλωσε:

«Επιλέξαμε ένα αποδεδειγμένα επιτυχημένο Ευρωπαϊκό εργαλείο χρηματοδότησης του έργου, που είναι οι συμβάσεις Σ.Ε.Α .

Στην Ευρώπη τα έργα οδικού φωτισμού υλοποιούνται σε μέγιστο βαθμό με ιδιωτικά κεφάλαια και ρίσκο. Με τον τρόπο αυτό, ο Δήμος απολαμβάνει από την πρώτη μέρα της σύμβασης το μερίδιό του από το όφελος της εξοικονόμησης ενέργειας ενώ παράλληλα απαλλάσσεται από τις υπέρογκες ετήσιες δαπάνες συντήρησης του δικτύου φωτισμού του.

Επίσης λόγω της φύσης του έργου, το προς ανάπτυξη σύστημα τηλε-διαχείρησης οδικού φωτισμού καθώς και τα συστήματα των 4 εφαρμογών smart cities απαιτούν για την σωστή και αποδοτική λειτουργία τους εξειδικευμένο προσωπικό που ο Δήμος δεν διαθέτει .

Οι Δήμοι της Χώρας μας, έχουν πληρώσει παρά πολλές φορές εφαρμογές και συστήματα που μετά την παραλαβή τους μένουν στο ράφι λόγω έλλειψης τεχνογνωσίας για τη λειτουργία και την εκμετάλλευσή τους.

Επιπλέον των πιο πάνω, εμείς κάναμε την άσκηση και εξετάσαμε όλα τα εργαλεία χρηματοδότησης του έργου και διαπιστώσαμε ότι εάν ο Δήμος μας ελάμβανε ένα Δάνειο για να υλοποιήσει αυτό το σημαντικό έργο υποδομής, θα αναγκαζόταν - ακόμα και στην περίπτωση που θα λάμβανε μία έκπτωση 55%, ένα ακραίο σενάριο, καθώς υπάρχουν αρκετά έργα προμήθειας που κερδίζονται με εκπτώσεις 6-8 % - να επιβαρυνθεί με ένα δάνειο της τάξης των 6 εκ. ευρώ για τα φωτιστικά και το σύστημα τηλε-διαχείρισης και 0.9 εκ. ευρώ για την πλατφόρμα και τις εφαρμογές smart cities. 

Δηλαδή συνολική επιβάρυνση τουλάχιστον 6.9 εκατ. Ευρώ!Αυτό το Δάνειο ακόμα και με ένα χαμηλό επιτόκιο της τάξης των 3.72% θα έπρεπε να αποπληρωθεί σε βάθος 12ετίας (περίοδος σύμβασης ΣΕΑ ) με 8.7 εκατ. Ευρώ, ενώ ο Δήμος θα συνέχιζε να επιβαρύνεται με την λειτουργία και τη συντήρηση του δικτύου οδικού φωτισμού που εκτιμάται στην 12ετία να ανέλθουν σε 2.9 εκατ. ευρώ (240.000/χρόνο).

Επίσης, υπολογίζεται ότι το λειτουργικό κόστος των 4 εφαρμογών smart cities θα ανερχόταν στα 600.000 ευρώ (50.000 το χρόνο που αντιστοιχεί σε τηλεπικοινωνιακό κόστος αλλά και στο κόστος αδειών χρήσης).

Το συμπέρασμα λοιπόν είναι αναμφισβήτητο.

Εάν επιλέγαμε να λάβουμε δάνειο, θα επιβαρύναμε το Δήμο και τους Δημότες με ένα κόστος που σίγουρα θα ξεπερνούσε τα 12.2 εκατ. ευρώ. Και το πιο σημαντικό είναι ότι ο Δήμος και οι Δημότες θα έπρεπε να ρισκάρουν και να αναμένουν πολλά χρόνια μέχρι να περάσει το οικονομικό όφελος σε εμάς, καθώς η αποπληρωμή του δανείου θα εκμηδένιζε τα οφέλη για πολλά χρόνια!

Έτσι, λοιπόν, εμείς καταφέραμε να υλοποιήσουμε το έργο με κόστος μόλις 10.3 εκ ευρώ σε βάθος 12ετίας και να κερδίσουμε εκ του ασφαλούς και μάλιστα από την πρώτη μέρα. Ο ανάδοχος, σε αντίθεση με έργα προμήθειας, εγγυάται το καθαρό οικονομικό όφελος του Δήμου και έχει ρήτρες για να επιτυγχάνει την εγγυημένη εξοικονόμηση.

Για όλους τους πιο πάνω λόγους, πολλοί Δήμοι της χώρας φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται τα οικονομικά οφέλη των έργων ΣΕΑ ή ΣΔΙΤ και ακολουθούν ολοταχώς την καλή πρακτική του Δήμου μας, και τον ευρωπαϊκό τρόπο υλοποίησης των έργων ενεργειακής αναβάθμισης».

Τέλος να σημειωθεί ότι έργο έχει λάβει ήδη την αναγνωρισιμότητα της καινοτομίας του και της καλής πρακτικής του καθώς ο Δήμος Σαρωνικού και ο Δήμαρχος κύριος Γιώργος Σωφρόνης, βραβεύθηκαν στo 3ο Διεθνές Verde.Tec Forum 2019, στο πλαίσιο των Greek Green Awards 2019, για το έργο Ενεργειακής Αναβάθμισης-Αυτοματισμού του Συστήματος Ηλεκτροφωτισμού Κοινόχρηστων Χώρων.