Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2019

Πώς μια μικρή ισπανική πόλη φέρνει επανάσταση στο τοπικό σύστημα διατροφής

Η Baena (ES) υποστηρίζει τη βιώσιμη γεωργία για ένα ανθεκτικό μοντέλο ανάπτυξης της πόλης που  να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών της, πέρα ​​από τη μαζική παραγωγή.

Ο Antonio Zafra και η Raquel Moreno Vicente συμμετείχαν στην ομάδα συντονισμού του προγράμματος AGRI-URBAN, το οποίο υποστηρίχθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο της Baena. Εργάζονται στην ADEGUA, ένωση που συντονίζει το έργο δημοτικών συμβουλίων, ενώσεων πολιτών, επιχειρηματιών και άλλων, που επιθυμούν να προωθήσουν την αειφόρο ανάπτυξη στην γύρω περιοχή. Μίλησαν με τον δημοσιογράφο Jamie Mackay για το βιολογικό κίνημα, τα μοναδικά χαρακτηριστικά των μικρών πόλεων και την εμπειρία τους με το URBACT.

Πώς εκδηλώθηκε το ενδιαφέρον σας για τη γεωργία;
Antonio Zafra (AZ): Θα μπορούσα να πω ότι είμαι ένας αγρότης, αλλά ταυτόχρονα αγαπώ την πόλη. Δεν μένω στη Baena, αλλά σε ένα μικρό χωριό 500 κατοίκων με όλα τα δημογραφικά προβλήματα που μπορείς να φανταστείς. Το μεγαλύτερο μέρος της οικογένειάς μου εγκατέλειψε την αγροτική εργασία για να πάει στο πανεπιστήμιο, αλλά οι ρίζες μου είναι στον αγροτικό τρόπο ζωής. Μου αρέσει η ζωή σε μικρά χωριά. Έχω μια μικρή παραγωγή ελαιολάδου και συμμετέχω σε ομάδες καταναλωτών και παραγωγών οργανικών προϊόντων, επομένως είμαι κι εγώ λίγο ακτιβιστής.

Raquel Moreno Vicente (RMV): Έχω μεγαλώσει στη Baena, έτσι ήμουν πάντα περιτριγυρισμένη από ελιές και την ύπαιθρο που παρήγαγε την τροφή μας για γενιές. Συνεπώς, δεν  συνειδητοποίησα, μόνο όταν έγινα μητέρα, το γεγονός ότι αγοράζουμε πάρα πολλά πράγματα από μακριά, αντί να τρώμε αυτά που παράγουμε. Ήταν μια προσωπική αποκάλυψη. Από εκείνη την στιγμή, έγινα πιο ευαισθητοποιημένη στην τροφή, στην κοινωνία, στην υγεία, στην τέχνη και είδα τις δυνατότητες αλλαγής.
Πώς εξελίχθηκε η βιομηχανία τροφίμων γύρω από τη Baena τις τελευταίες δεκαετίες;
ΑΖ : Σήμερα η Baena είναι μια περιοχή μονοκαλλιέργειας, αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Μέσα σε είκοσι χρόνια έχουμε χάσει περίπου 200 εκτάρια που καλλιεργούνταν με φρούτα και λαχανικά. Το γεωργο-βιομηχανικό σύστημα έχει κερδίσει τη μάχη της παραγωγής τροφίμων. Το μεγαλύτερο μέρος του ελαιολάδου μας πωλείται σε μεγάλα δοχεία σε άλλες χώρες ή μεταφέρεται σε άλλες πόλεις για να τοποθετηθεί σε φιάλες. Το αποτέλεσμα είναι ένα τρομερό παράδοξο. Αυτή η πλούσια σε παραγωγή αγροτική περιοχή εξαρτάται πλέον από τα τρόφιμα που προέρχονται από όλο τον κόσμο για τη διατροφή των ανθρώπων της. Ίσως είναι μια επιτυχημένη βιομηχανία, αλλά δεν είναι ένα επιτυχημένο σύστημα για την υγεία του πληθυσμού.
RMV: Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα είναι η ανεργία. Λόγω της αυτοματοποίησης, χρειάζονται λιγότεροι εργαζόμενοι στη γεωργία, και αυτοί που εργάζονται, είναι μόνο για μερικούς μήνες το χρόνο. Πρέπει να αντιδράσουμε σε αυτή την τάση. Αν θέλουμε να κρατήσουμε τους ανθρώπους στην περιοχή και να σταματήσουμε την αποδημία - όχι μόνο στον τομέα της  γεωργίας - απαιτούνται κάποιες αλλαγές για την καλύτερη εξισορρόπηση της παγκοσμιοποίησης και των τοπικών πρωτοβουλιών.
Τι έχει κάνει η Baena για την προώθηση εναλλακτικών λύσεων;
ΑΖ: Ένα από τα πρώτα βήματα ήταν μια ανάλυση της σύνθεσης του λαδιού που κάναμε με το πανεπιστήμιο της Κόρδοβα, για να χαρτογραφήσουμε και να αναλύσουμε την περιοχή. Στη συνέχεια δημιουργήσαμε χώρους - συμπεριλαμβανομένου ενός μουσείου - ώστε οι επισκέπτες και οι ντόπιοι να μπορούν να ασχοληθούν με τα ελαιόδεντρα και να μάθουν γι’ αυτά. Με την κρίση του 2008, η προτεραιότητά μας ήταν η κοινωνική διάσταση του προβλήματος. Υποστηρίξαμε τη δημιουργία μικρών κοινωνικών κήπων που ήταν πραγματικά επιτυχείς στην επανασύνδεση ανθρώπων και τροφίμων σε τοπικό επίπεδο.
Πώς βοήθησε το URBACT τις προσπάθειές σας;
Α-Ζ: Υπάρχουν πολλά προβλήματα όταν γίνεται προσπάθεια για καινοτομία σε μικρές πόλεις. Μερικές φορές είναι δύσκολο να βρεθεί ένα τμήμα ή ακόμα και ένας επαγγελματίας που εργάζεται σε ένα θέμα σε μια μικρή πόλη ή χωριό. Περιστασιακά δεν έχετε καν έναν σύμβουλο στην περιοχή. Μέσα από την AGRI-URBAN θέλαμε να ανταλλάξουμε εμπειρίες. Είχαμε 11 πόλεις στο δίκτυό μας, αλλά όλες προέρχονταν από διαφορετικά σημεία εκκίνησης. Με την πάροδο του χρόνου, όμως, κατορθώσαμε να βρούμε κοινό σημείο ενδιαφέροντος στο σύστημα τροφίμων. Θέλαμε επίσης να προωθήσουμε τη σημασία της αγροτικής αστικής σύνδεσης.  Μεγάλες πόλεις συνδέονται με πολλές μικρές πόλεις τριγύρω τους, έτσι θέλαμε να συζητήσουμε πώς μπορούν να αλληλοεπιδρούν αποτελεσματικότερα.
RMV: Η μεθοδολογία URBACT αποτέλεσε έμπνευση και για εμάς. Εάν δεν συνδεθούν τα δίκτυα με τις τοπικές πραγματικότητες, δεν μπορεί να προωθηθεί η ριζική αλλαγή. Στην AGRI-URBAN, οι τοπικοί μας συνεργάτες είχαν άμεση πρόσβαση στην εμπειρία άλλων πόλεων, για να κατανοήσουν πώς μπορούν αυτές οι εμπειρίες να εφαρμοστούν εδώ στη Baena. Διαπιστώθηκε  ότι η σύνδεση αυτή, που αλληλοεπιδρά σε τοπικό και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ήταν πολύ σημαντική για να μπορέσουμε να κάνουμε αλλαγές.
Ποιες ήταν οι πιο εμπνευσμένες πρακτικές που μοιράστηκαν στο δίκτυο;
ΑΖ: Πριν από 40 χρόνια, ο δήμος Mollet Del Vallès (ES), στα προάστια της Βαρκελώνης, εμπόδισε τη βιομηχανική επέκταση της πόλης δημιουργώντας μια αγροτική περιοχή. Σήμερα υπάρχει ένα προστατευμένο φυσικό πάρκο περίπου 500 εκταρίων, στο οποίο προωθούνται βιολογικά τρόφιμα και νεοφυή  τρόφιμα. Αναπτύσσεται  ακόμη η κοινωνική διακυβέρνηση και σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης γίνεται έρευνα για την προστασία της βιοποικιλότητας και τη συλλογή  σπόρων.
RMV: Η πόλη Fundão (PT) έχει πραγματικά επιτύχει την ενοποίηση του τομέα των τροφίμων και την προώθηση της αλλαγής. Οι παραγωγοί τους υποστηρίζονται  από μια κεντρική μονάδα όπου μπορούν να δοκιμάσουν νέα πράγματα στον τρόπο με τον οποίο συσκευάζουν και παρουσιάζουν τα τρόφιμά τους. Χρειαζόμαστε κάτι τέτοιο εδώ. Τώρα συνεργαζόμαστε μαζί τους σε ένα άλλο έργο, προωθώντας τη χρήση νέων τεχνολογιών σε σχέση με τα τρόφιμα.
Τα σχέδιά σας περιλαμβάνουν κοινωνικούς οπωρώνες, κέντρο τροφίμων και εκκολαπτήριο για τη στήριξη νέων επιχειρήσεων. Ποιο είναι το πιο ελπιδοφόρο σε αυτό το στάδιο;
ΑΖ: Επί του παρόντος εφαρμόζεται μόνο το 5-10%, αν και ορισμένες από τις προτάσεις χρειάζονται απλώς μια μικρή δέσμευση για να προχωρήσουν. Η δημιουργία οργανικών κυλικείων στα γυμνάσια, για παράδειγμα, χρειάζεται μόνο μια μικρή δραστηριοποίηση από το προσωπικό του σχολείου και το Δήμο. 
RMV: Όλα τα πολιτικά κόμματα του Δημοτικού Συμβουλίου υποστηρίζουν το σχέδιό μας. Δεν υπάρχει πλειοψηφία αυτή τη στιγμή, αλλά ορισμένες  από τις προεκλογικές διακηρύξεις τον περασμένο μήνα περιλάμβαναν πράγματι στοιχεία της πρωτοβουλίας AGRI-URBAN. Αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια εξαρτάται από την πολιτική βούληση αλλά και από τα άτομα. Αν κάποιος έχει ενδιαφέρον και αφοσίωση στο στόχο του, μπορεί πραγματικά να τον πετύχει.
Α-Ζ: Έχουμε αναπτύξει μια πιλοτική δράση για να υπενθυμίζουμε στους πολιτικούς τι έχουν εγκρίνει. Είναι ένα είδος κοινωνικού κήπου, όχι μόνο για οικογένειες, αλλά σε μεγαλύτερη κλίμακα, που περιλαμβάνει ΜΚΟ, οικολογικές ομάδες και άλλους οργανισμούς. Υπάρχει ένα κομμάτι γης στο κέντρο της πόλης, για να μην μπορεί κανείς να μας ξεχάσει!
Έχετε ένα μήνυμα για άλλες μικρές πόλεις που εργάζονται για την αντιμετώπιση μεγάλων ζητημάτων όπως αυτά;
Α-Ζ: Μερικοί διανοούμενοι λένε ότι το πνεύμα της Ευρώπης δημιουργήθηκε στις πόλεις. Από ιστορική άποψη ίσως είναι αλήθεια. Αλλά πολλές σημαντικές αξίες στην Ευρώπη - ελευθερία, κοινωνικότητα, φροντίδα για το περιβάλλον - έχουν τις ρίζες τους στις αγροτικές περιοχές. Προσωπικά, μου αρέσει η ιδέα μιας Ευρώπης στην οποία μπορούμε να καλλιεργήσουμε αστικές περιοχές και να αστικοποιήσουμε ορισμένες αγροτικές περιοχές, να ανταλλάξουμε τις καλές πρακτικές που έχουμε και προς τις δύο κατευθύνσεις. Οι μικρές και μεσαίες πόλεις έχουν τη μοναδική ικανότητα να συνδέουν τους δύο κόσμους και τα τρόφιμα είναι ένας από τους καλύτερους συνδετικούς κρίκους που έχουμε. Σε αυτή την εποχή της νέας επικοινωνίας, νομίζω ότι μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε και τις δύο περιοχές μαζί.
Πηγή : www.urbact.eu .Συγγραφέας του κειμένου είναι ο Jamie Mackay .Τη μετάφραση επιμελήθηκε η Βασιλάκη Μαρία.

1 σχόλιο :

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.