Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2022

Ποια είναι τα οφέλη για το Κατάρ από τη διοργάνωση του Παγκόσμιου Κυπέλλου ποδοσφαίρου του 2022 !


Του 
Θεοφάνη  Γκατζή , Oικονομολόγου-διεθνολόγου
MSc Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Τουρισμού και Πολιτισμού, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Στη σύγχρονη εποχή οι κυβερνώντες κρατών επιδιώκουν τη διοργάνωση ειδικών γεγονότων (αθλητικών, πολιτιστικών, εμπορικών, πολιτικών) στην προσπάθειά τους να ενισχύσουν τη θέση αυτών στη γεωπολιτική σκακιέρα !

Επίσης, μέλημά  τους είναι να καταστήσουν ανταγωνιστικά τα αστικά κέντρα των χώρων τους ώστε να προσελκύουν τουρίστες, νέους κατοίκους και επιχειρήσεις !

Οι κρατικές αρχές οικονομιών, όπως του Κατάρ, επιδιώκουν με τη διοργάνωση μεγάλων αθλητικών γεγονότων (π.χ. Θερινοί και Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες, Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου)  την αναρρίχηση των χωρών τους ψηλά στην ιεραρχία των χωρών που δεσπόζουν στη διεθνή πολιτική σκηνή. Ενώ αποβλέπουν, μέσω του Παγκοσμίου Κυπέλλου να επιτευχθεί ανάπτυξη, με νέα έργα υποδομής, και αναγνωρισιμότητα για τα αστικά κέντρα των κρατών τους, καθώς και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς τους, ώστε να ανέλθουν στο αστικό σύστημα ιεραρχίας διεθνώς (Müller, 2017).

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΤΑΡ

Το Κατάρ  είναι το μικρότερο σε πληθυσμό και έκταση κράτος που αναλαμβάνει τη διοργάνωση του Παγκοσμίου Κυπέλλου με πρωτεύουσα την Ντόχα! Το  Κατάρ έχει έκταση 11.637 τ.χλμ. και πληθυσμό (141η στον κόσμο) 2.657.333 κατοίκους, σύμφωνα με επίσημη εκτίμηση για το 2020 (psa.gov, 2020). Επίσης, είναι πλούσιο σε πετρελαιοπηγές και έχει ένα από τα υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα στον κόσμο! Αξίζει να επισημανθεί, ότι  το  διεθνές ειδησεογραφικό δίκτυο Αλ Τζαζίρα, έχει την έδρα του στο Κατάρ.

TO KΑΤΑΡ ΕΠΕΝΔΥΕΙ ΣΤΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

Ο εμίρης του Κατάρ επιδίωξε να αναλάβει τη διοργάνωση του Μουντιάλ του 2022 που διεξάγεται στο Κατάρ από τις 20 Νοεμβρίου έως τις 18 Δεκεμβρίου 2022! Θα είναι το πρώτο παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου που θα πραγματοποιηθεί στην αραβική χερσόνησο και  θα είναι η πρώτη φορά που θα πραγματοποιηθεί σε μουσουλμανική χώρα! Προσέτι θα είναι το δεύτερο παγκόσμιο κύπελλο που θα πραγματοποιηθεί εξ ολοκλήρου στην Ασία μετά τη διοργάνωση του 2002 στη Νότια Κορέα και στην Ιαπωνία. Επιπρόσθετα,  θα είναι το πρώτο κύπελλο που θα διεξαχθεί αυτήν τη χρονική περίοδο και όχι τον Μάιο, τον Ιούνιο ή Ιούλιο, όπως συνέβαινε μέχρι τώρα εξαιτίας της αφόρητες ζέστης που επικρατεί αυτούς τους μήνες στη χώρα!

To Κατάρ στόχευε εδώ και χρόνια  να επενδύσει άμεσα στην αθλητική βιομηχανία! Γι ‘αυτό συμμετέχει σε μια επιθετική εκστρατεία επενδύσεων στην παγκόσμια δραστηριότητα του αθλητισμού μέσω του κρατικού ταμείου του Qatar Sport Investment (QSI). Η QSI, η οποία ιδρύθηκε το 2005 ως κοινή πρωτοβουλία μεταξύ της Ολυμπιακής Επιτροπής του Κατάρ και του Υπουργείου Οικονομικών είναι πίσω από βασικές εξαγορές στον αθλητικό χώρο, όπως είναι οι  περιπτώσεις της εξαγοράς της   ποδοσφαιρικής ομάδα Paris Saint-Germain, μιας μάρκα αθλητικών ειδών (BURRDA), διαφόρων ποδοσφαιρικών τηλεοπτικών δικαιωμάτων για το Al Jazeera Sport και της χορηγίας κορυφαίων ευρωπαϊκών συλλόγων όπως η Barcelona FC (υπολογίζεται ότι ήταν 30 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από το 2011 έως το 2016). Αξίζει να επισημανθεί ότι οι εγκαταστάσεις του  Ολυμπιακό χωριού του Λονδίνου, όπου διεξήχθησαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες το 2012 πουλήθηκαν στη θυγατρική QIA Qatari Diar για 557 εκατομμύρια λίρες £! 

Επιπλέον, το Κατάρ κατάφερε να διοργανώσει μεγάλα αθλητικά γεγονότα στο παρελθόν! Το πρώτο μεγάλο αθλητικό γεγονός ήταν η διοργάνωση των Ασιατικών Αγώνων της Ντόχα το 2006. Επιπρόσθετα, στη χώρα φιλοξενήθηκαν οι ακόλουθες διοργανώσεις: παγκόσμιο πρωτάθλημα κολύμβησης σε 25άρα πισίνα το 2014, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πυγμαχίας το 2015, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Χάντμπολ 2015, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδηλασίας Δρόμου το 2016, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Γυμναστικής το 2018  και το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου το 2019. Αξίζει να τονιστεί ότι το Κατάρ το 2023 θα διοργανώσει το παγκόσμιο πρωτάθλημα  υγρού στίβου!

Σκοπός αυτών των επενδύσεων στην αθλητική βιομηχανία και στη διοργάνωση μεγάλων αθλητικών γεγονότων από την άρχουσα και επιχειρηματική ελίτ του Κατάρ, ήταν να συμβάλλουν αυτά στην προώθηση άλλων οικονομικών τομέων όπως το λιανικό εμπόριο, η ιδιοκτησία, η φιλοξενία και ο τουρισμός, ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για τη μείωση της εξάρτησης από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο! 

Επίσης, το Κατάρ χρησιμοποίησε τον αθλητισμό ως εργαλείο  της διπλωματίας του, ενώ επεδίωξε μέσω αυτού να οικοδομήσει οικονομικές και πολιτικές συμμαχίες! Ακόμη, μέσω του αθλητισμού επιθυμεί να εδραιώσει την  παρουσία του και να ενισχύσει την εικόνα του  διεθνώς (nation branding)! (Mahfoud,  2013)

ΤΟ ΜΟΥΝΤΙΑΛ ΩΣ ΜΟΧΛΟΣ ΑΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Το 2010, η Διεθνής Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (FIFA) επέλεξε το Κατάρ για να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2022, μια απόφαση που οδήγησε σε αλλαγές μεγάλης κλίμακας στο μικρό εμιράτο της ερήμου (Babar & Vora, 2022).  Έτσι την τελευταία δεκαετία, η κυβέρνηση του Κατάρ διοχέτευσε δισεκατομμύρια δολάρια σε ανάπτυξη υποδομών για να προετοιμαστεί για το ποδοσφαιρικό τουρνουά, ανακατασκευάζοντας πολλά σημεία της Ντόχα, την πρωτεύουσα του έθνους και κατασκευάζοντας σύστημα μετρό, ξενοδοχεία, καθώς και άλλους χώρους για τουρίστες! Αξίζει να γραφεί ότι λόγω του Μουντιάλ κατασκευάστηκε μια νέα πόλη το Λουσάλ γεγονός που υποδηλώνει την ιδιαίτερη μνεία που επέδειξε η κυβέρνηση του Κατάρ να χρησιμοποιήσει τη διοργάνωση ως μοχλό αστικής ανάπτυξης!

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ ΑΝΔΡΩΠΙΝΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Αυτή η ανάπτυξη υποδομών ενίσχυσε την  υψηλή εξάρτηση της χώρας από την εργασία των μεταναστών, ειδικά στον κατασκευαστικό τομέα, με πολλές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων να καταγγέλλουν τις επικίνδυνες συνθήκες εργασίας (υπερβολική ζέστη), την έλλειψη δικαιωμάτων των εργαζομένων και τις απάνθρωπες  συνθήκες διαβίωσης-υπερβολικά μικροί χώροι στέγασης- των μεταναστών που εργάζονται για την κατασκευή των σταδίων και άλλων αξιοθέατων που σχετίζονται με την επερχόμενη διοργάνωση (O'Rourke& Eleni Theodoraki, 2022)! Ιδιαίτερα μελανό σημείο της διοργάνωσης είναι  ο θάνατος περίπου 6.500 εργατών που απασχολούνταν στα έργα κατασκευής! Οι πιο πολλοί από αυτούς ήταν από την Ινδία, ενώ σε αυτή τη μακάβρια λίστα ακολουθούν το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν και η Σρι Λάνκα! (athensmagazine.gr, 2022). Έτσι, η διοργάνωση του μουντιάλ έχει αμαυρωθεί από τις επαναλαμβανόμενες κατηγορίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων μεταναστών  που απασχολήθηκαν για την κατασκευή των υποδομών για το τουρνουά, την εκμετάλλευσή τους από τις αρμόδιες αρχές  και τον  θάνατο αρκετών χιλιάδων  από αυτούς (Renkiewicz, 2016, Heerdt, 2018, και Heerdt και Duval, 2020)

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗΣ

Περίπου 200 δισεκατομμύρια δολάρια δαπανήθηκαν για το Παγκόσμιο Κύπελλο FIFA Κατάρ 2022 (20 φορές περισσότερα από όσα είχε δαπανήσει η Ρωσία το 2018) ενώ 500.000 έως 1,5 εκατομμύριο αλλοδαποί εργαζόμενοι απασχολήθηκαν στην κατασκευή των υποδομών (Ganji, 2016). Από τα 200 δισεκατομμύρια δολάρια τα 6,5 δολάρια δαπανήθηκαν για την κατασκευή αθλητικών υποδομών (7 νεότευκτα στάδια και ένα πλήρως ανακατασκευασμένο). Τα υπόλοιπα 193 δισ. δολάρια, δαπανήθηκαν για την αναβάθμιση των υποδοµών της χώρας αποτελώντας τµήµα ενός ευρύτερου σχεδίου µε την ονοµασία Qatar National Vision 2030. Το συγκεκριμένο πλάνο στοχεύει να µετατρέψει το κράτος του Κατάρ σε ένα παγκόσμιο κέντρο καινοτοµίας, µέσα από την κατασκευή νέων ξενοδοχείων, δικτύων μετρό, δρόµων, αεροδρομίων και άλλων υποδομών ! Συνεπώς το παγκόσμιο κύπελλο αποτέλεσε το εργαλείο για να ολοκληρωθούν  έργα υποδομής που ήταν προγραμματισμένα να πραγματοποιηθούν ανεξάρτητα από το εάν το τουρνουά διεξάγονταν στη χώρα! (makthes.gr, 2022)

Η προηγούμενη υψηλότερη δαπάνη για διοργάνωση παγκοσμίου κυπέλλου ήταν για το παγκόσμιο κύπελλο της Βραζιλίας, το 2014 που κόστισε 15 δισ. δολάρια, ενώ για το παγκόσμιο κύπελλο της  Νότιας Αφρικής το 2010 είχαν δαπανηθεί 3,6 δισ. δολάρια. Επιπρόσθετα, το Παγκόσμιο Κύπελλο της Γερµανίας το 2006 είχε κοστίσει 4,3 δισ. δολάρια, ενώ για τη διοργάνωση του μουντιάλ από την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα οι δυο χώρες δαπάνησαν 7 δισ. δολάρια το 2002. Ακόμα, η  διοργάνωση του 1998 κόστισε στη Γαλλία 2,3 δισ. δολάρια, ενώ οι ΗΠΑ για τη φιλοξενία του τουρνουά το 1994 δαπάνησαν µόλις 500 εκατ. Δολάρια!! (capital.gr, 2022)

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΗ

Αξίζει να τονιστεί, ότι περίπου 1,2 έως 1,4 εκατομμύρια οπαδοί αναμένεται να επισκεφθούν τη χώρα κατά τη διάρκεια του τουρνουά ενώ είχαν πουληθεί 2,89 εκατομμύρια εισιτήρια μέχρι τις 22 Οκτωβρίου (skai.gr, 2022). Επίσης, το Κατάρ αναμένει να έχει έσοδα 17 δισεκατομμύρια δολάρια, 15% λιγότερα από τις αρχικές εκτιμήσεις, όταν η προσδοκία ήταν 20 δισεκατομμύρια δολάρια. Το Παγκόσμιο Κύπελλο ανδρών της FIFA στο Κατάρ 2022 αν αναλυθεί μέσα στα πλαίσια του εθνικού branding (nation branding) είναι το πιο δημοφιλές αθλητικό γεγονός στον κόσμο, καθώς έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τις εικόνες των χωρών που το διοργανώνουν!

ΠΟΛΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΔΙΕΞΑΧΘΕΙ ΤΟ ΜΟΥΝΤΙΑΛ

Το Μουντιάλ θα διεξαχθεί σε  πέντε πόλεις και σε οκτώ στάδια. Στην πρωτεύουσα Ντόχα θα διεξαχθεί η μερίδα του λέοντος των αγώνων, καθότι διαθέτει τα τέσσερα από τα οκτώ στάδια. Aυτά είναι τα εξής:

1. Khalifa International Stadium (40.000 θέσεις): το μοναδικό στάδιο του Κατάρ που υπήρχε πριν η χώρα αναλάβει τη διοργάνωση  του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Αξίζει να επισημανθεί ότι τα υπόλοιπα επτά στάδια είναι νεότευκτα!

2. Education City Stadium (40.000 θέσεις): πολύ εύκολη η πρόσβαση στο στάδιο, το οποίο έχει σχήμα διαμαντιού.

3. Al-Thumama (40.000 θέσεις): Το  σχέδιό  του είναι εμπνευσμένο από το "taqiyah", παραδοσιακό ανδρικό κάλυμμα κεφαλής της περιοχής.

4., Stadium 974 (40.000 θέσεις):  Στάδιο που κατασκευάστηκε από κοντέινερ και άλλα επαναχρησιμοποιημένα υλικά και θα αποσυναρμολογηθεί πλήρως μετά το τουρνουά!

Οι υπόλοιπες πόλεις είναι στο Aλ-Κορ που διαθέτει το  Al-Bayt Stadium (60.000 θέσεις): στάδιο  που έχει τη μορφή σκηνής Βεδουίνων.

το  Aλ-Βακράχ, το Αλ –Ραγιάν και το Λουσαίλ! Παρατηρούμε ότι λοιπόν η κυβέρνηση του Κατάρ προσπάθησε μέσα από την κατασκευή των σταδίων να προβάλλει και στοιχεία της λαϊκής παράδοσης της περιοχής! (skai.gr, 2022).Ακόμη, 3.400.000.000 αναμένονται ότι θα είναι οι τηλεθεατές, σχεδόν ο μισός πληθυσμός της Γης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι η διοργάνωση μεγάλων αθλητικών γεγονότων (mega sports events) από μία περιοχή παρέχουν πολλαπλασιαστικά οφέλη! Μέσω της ανάληψης αυτών οι κυβερνώντες επιτυγχάνουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την επίτευξη αναγνωρισιμότητας των κρατών που διοικούν! Υπό αυτό το πρίσμα οι κρατικές αρχές διεθνώς επιδιώκουν την προσέλκυση μεγάλων αθλητικών γεγονότων στις χώρες τους. 

Εν κατακλείδι, η κρατική αρχή τoυ Κατάρ επιθυμεί  μέσω του Παγκοσμίου Κυπέλλου ποδοσφαίρου να επιτύχει τους στόχους της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της αναγνωρισιμότητας για το εμιράτο ώστε να αναλάβει την πρωτοκαθεδρία στην αραβική χερσόνησο και ευρύτερα να ενισχυθεί η θέση του στην παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή! 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Amara Mahfoud (2013). The Pillars of Qatar's International Sport Strategy.’ E-International Relations, November 29. http://www.e-ir.info/2013/11/29/the-pillars-of-qatars-international-sport-strategy/

2. Andrew O'Rourke and Eleni Theodoraki  (2022) ‘The FIFA World Cup Qatar 2022 Sustainability Strategy: Human Rights Governance in the Tripartite, Network’ Front Sports Act Living,  Tόμος 4.

3. Babar, Z & Vora, N. (2022).‘The 2022 World Cup and Migrants' Rights in Qatar: Racialised Labour Hierarchies and the Influence of Racial Capitalism’, The Political Quarterly, 93 (3).  pp.498-507.

4. Ganji S. K. (2016). Leveraging the World Cup: Mega sporting events, human rights risk, and worker welfare reform in Qatar. Journal on Migration and Human Security, 4(4), pp. 221–259.

5. Heerdt& Duval (2020)  ‘FIFA and Human Rights – a Research Agenda’  Tilburg Law Review, 25(1)  pp. 1–11.

6. Heerdt (2018) ‘Winning at the World Cup: A matter of protecting human rights and sharing responsibilities  Netherlands Quarterly of Human Rights , 36 (2), June 2018,pp. 86-92

7. Müller, Μ.  (2017) ‘How mega-events capture their hosts: event seizure and the World Cup 2018 in Russia’, Urban Geography 38 (8): pp. 1113-1132.

8. Renkiewicz (2016)Sweat Makes the Green Grass Grow: The Precarious Future of Sweat Makes the Green Grass Grow: The Precarious Future of Quatar's Migrant Workers in the Run up to the 2022 FIFA World Quatar's Migrant Workers in the Run up to the 2022 FIFA World Cup Under the Kafala System and Recommendations for Effective Cup Under the Kafala System and Recommendations for Effective Reform Reform’, American University Law Review, 65(3). Άρθρο 6

ΠΗΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

1.      https://www.psa.gov.qa/en/statistics1/StatisticsSite/Census/census2020/results/Documents/Census_Final_Results.pdf?utm_source=google&utm_medium=banner&utm_campaign=Census2020results. (τελευταία πρόσβαση 18-11-2022)

2.      https://www.athensmagazine.gr/article/sports/599576-to-moyntial-toy-thanatoy-perissoteroi-apo-6-500-ergates-nekroi-gia-na-ekplhrwsoyn-oi-sehxhdes-toy-katar-to-megalo-toys-oneiro (τελευταία πρόσβαση 17-11-2022)

3.      https://www.makthes.gr/moyntial-2022-ena-pagkosmio-kypello-polyteleias-605811 (τελευταία πρόσβαση 18-11-2022)

4. 4.       https://www.capital.gr/forbes/3679939/kataigida-disekato%C2%B5%C2%B5urion-sto-mountial-tou-katar. (τελευταία πρόσβαση 18-11-2022)

5.   5.    https://www.skai.gr/news/sports/katar-mountial-2022-30-imeres-prin-tin-enarksi-xlidi-kai-texnologia-sta-8-gipeda-tis-ntoxa (τελευταία πρόσβαση 18-11-2022)


Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.