Παρασκευή 19 Σεπτεμβρίου 2014

Σε ποιους άξονες του ΕΠ «Περιβάλλον» του νέου ΕΣΠΑ, θα μπορούσαν οι δήμοι να είναι δικαιούχοι

#Του Ράλλη Γκέκα,
Ο Ράλλης Γκέκας είναι διδάκτωρ Οικονομικών Τ. Α.
Πρόσφατα ανακοινώθηκαν οι προτάσεις για την αρχιτεκτονική των περιφερειακών και τομεακών επιχειρησιακών προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ. Οι προτάσεις αυτές δεν αναμένεται να παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις, σε σχέση με το τελικό κείμενο.
Όπως ήδη τονίστηκε σε προηγούμενα άρθρα, το νέο ΕΣΠΑ έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από το προηγούμενο. Ένα από αυτά είναι ο έντονα ανταγωνιστικός του χαρακτήρας. Το κάθε έργο που θα επιλεγεί θα πρέπει να όχι μόνο να εντάσσεται στο πλαίσιο των προτεραιοτήτων και προδιαγραφών του, αλλά να είναι επεξεργασμένο και ώριμο ώστε να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό.
Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΥΜΕΠΕΡΑΑ)
Στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη (ΥΜΕΠΕΡΑΑ), οι δήμοι εμφανίζονται ως δυνητικοί δικαιούχοι στο τομέα του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης. Στους περισσότερους μάλιστα άξονες συγκαταλέγονται, ως κύριοι δικαιούχοι τόσο οι ΔΕΥΑ όσο και οι ΦοΔΣΑ. Στον τομέα μεταφορών οι δυνατότητες συμμετοχής των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ είναι περιορισμένες, γιατί αυτός ο τομέας χρηματοδοτεί έργα κυρίως του κεντρικού κράτους (μεγάλα οδικά έργα, μετρό κλπ)
1. Οι Στρατηγικοί στόχοι του ΕΣΠΑ 2014-2020 για το Περιβάλλον
Η στρατηγική της χώρας στον Τομέα του Περιβάλλοντος (ΤτΠ) για την Προγραμματική Περίοδο (ΠΠ) 2014-2020 έχει ως βασική επιδίωξη τη μετάβαση σε μια οικονομία φιλική στο περιβάλλον, με αποδοτική χρήση των πόρων και χαμηλά επίπεδα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, παράλληλα με την προστασία του φυσικού, πολιτιστικού και δομημένου περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων.
Ο αναπτυξιακός σχεδιασμός του ΤτΠ λαμβάνει υπόψη την ανάπτυξη τεχνολογιών φιλικών προς το περιβάλλον, με στόχο την προσαρμογή στους στόχους της κλιματικής αλλαγής, την ανάπτυξη διαδικασιών και προϊόντων χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα και υψηλής ανάκτησης υλικών, καθώς επίσης και τις σχετικές δράσεις για τη βελτίωση και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων.
2. Οι Θεματικοί Στόχοι του ΕΣΠΑ και η σχέση τους με τον τομέα περιβάλλοντος του (ΥΜΕΠΕΡΑΑ)
Η Χρηματοδοτική Προτεραιότητα 3, στην οποία ανήκει η στρατηγική του τομέα περιβάλλοντος, αναλύεται στους Θεματικούς Στόχους (ΘΣ) 4, 5 και 6 και εστιάζει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με πρώτη προτεραιότητα την υλοποίηση έργων υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας που άπτονται του Ευρωπαϊκού Περιβαλλοντικού Κεκτημένου (ΕΠεΚ), κυρίως στη διαχείριση υγρών και στερεών αποβλήτων.
Ειδικότερα:

  •  Στο πλαίσιο του Θεματικού Στόχου 4 (ΘΣ4) προωθείται η αειφόρος πολυτροπική αστική κινητικότητα, η έξυπνη διαχείριση της ενέργειας σε δημόσιες υποδομές και κτίρια και η αξιοποίηση του δυναμικού συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρισμού υψηλής απόδοσης (ΣΥΘΗΑ). Εντάσσονται πιλοτικά έργα επεξεργασίας (κομποστοποίησης) βιοαποβλήτων που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου,  σε προεπιλεγμένο  μέγεθος εκμεταλλεύσεων που προσελκύει τη μόχλευση ιδιωτικών κεφαλαίων.
  •  Στο πλαίσιο του ΘΣ5 στοχεύεται η υποστήριξη της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της αντιμετώπισης υψηλής επικινδυνότητας πλημμυρικών φαινομένων.
  •  Στο πλαίσιο του ΘΣ6 προωθείται σταδιακή ικανοποίηση και εξειδίκευση, ιδίως στους τομείς αποβλήτων και υδάτων, και σχεδιάζονται με εμβληματικές παρεμβάσεις για βελτίωση και αναζωογόνηση του αστικού περιβάλλοντος και στοχευμένες δράσεις για μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, περιορισμό του θορύβου και προστασία της βιοποικιλότητας.
3. Προϋπολογισμός
Για τον τομέα του περιβάλλοντος προβλέπονται 1.978,97 Μ€ στήριξης της ΕΕ. Από αυτά τα 1.838,11 Μ€ χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ) και τα 140,86 Μ€ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ).
Η κατανομή του προϋπολογισμού ανά θεματικό στόχο είναι:

Θεματικός στόχος
Ποσό σε Μ€
Ταμείο
ΘΣ 4
94,0
ΕΤΠΑ
ΘΣ 5
98,17
ΤΣ
ΘΣ 6
46,86
ΕΤΠΑ
ΘΣ 6
1.739,94
ΤΣ

a
4. Οι Στρατηγικοί Στόχοι και οι προτεραιότητες του προγράμματος

Οι Στρατηγικοί Στόχοι του προγράμματος είναι τέσσερεις και εξειδικεύονται στις ακόλουθες προτεραιότητες:

Α. Εκπλήρωση των απαιτήσεων του περιβαλλοντικού κεκτημένου της ΕΕ στους τομείς των απόβλητων και των υδάτων.
  •  Οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμες επενδύσεις στον τομέα των αποβλήτων.
Πιο συγκεκριμένα:
Εφαρμογή σχεδίων πρόληψης παραγωγής αποβλήτων
Ανάπτυξη συστημάτων χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης βιοαποβλήτων και δικτύων οικιακής κομποστοποίησης
Δημιουργία δικτύων «πράσινων σημείων»
Υλοποίηση σύγχρονων εγκαταστάσεων επεξεργασίας και αξιοποίησης αποβλήτων
Στοχευμένες δράσεις ολοκληρωμένης διαχείρισης αστικών στερεών αποβλήτων σε νησιά και μικρούς απομακρυσμένους οικισμούς
Ανάπτυξη υποδομών διάθεσης αδρανών αποβλήτων σε περιοχές με χαμηλή πρόσβαση των αντίστοιχων ΣΕΔ, κυρίως σε νησιά
Υλοποίηση και επεξεργασία /αξιοποίηση ιλύος
Ανάπτυξη υποδομών ασφαλούς διαχείρισης βιομηχανικών και υγειονομικών αποβλήτων
Ενίσχυση επάρκειας θεσμικών φορέων.
  • Πρότυπες περιβαλλοντικές αποκαταστάσεις ρυπασμένων από απόβλητα χώρων
  • Κάλυψη των υποχρεώσεων που απορρέουν από τις Οδηγίες 91/271 και 2000/60 (υγρά απόβλητα) και ειδικότερα:
Συμπλήρωση και σταδιακή ολοκλήρωση των υποδομών συλλογής και επεξεργασίας αστικών λυμάτων
Στοχευμένη και ιεραρχημένη εφαρμογή των σχεδίων Διαχείρισης των Λεκανών απορροής
Δράσεις για την αποδοτική και αειφόρο χρήση του νερού
Δομικά έργα ύδρευσης και έργα αποκατάστασης υφιστάμενων υποδομών
  •  Κάλυψη υποχρεώσεων που απορρέουν από λοιπές οδηγίες (ύδατα κολύμβησης, θαλάσσια στρατηγική, θαλάσσια χωροταξία κλπ)

Β. Προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή – Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων. Πιο συγκεκριμένα οι προτεραιότητες σε αυτόν τον στόχο που μπορούν να ενδιαφέρουν άμεσα τους δήμους είναι:
  • Δράσεις ενημέρωσης ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης σχετικά με την κλιματική αλλαγή.
  • Ενίσχυση της προσαρμοστικότητας των περιοχών που έχει αναγνωριστεί ότι κινδυνεύουν περισσότερο, όπως παράκτιες και παραθαλάσσιες περιοχές και ευαίσθητα φυσικά οικοσυστήματα.
  • Κατασκευή φραγμάτων και έργα διευθέτησης χειμάρρων / ρεμάτων
  • Ενίσχυση των συστημάτων αντιμετώπισης και διαχείρισης φυσικών και περιβαλλοντικών καταστροφών

Γ. Διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Στο πλαίσιο αυτού του στόχου οι προτεραιότητες που τίθενται και αφορούν τους δήμους είναι:
  • Διασφάλιση της διατήρησης και της χρηστής διαχείρισης των προστατευομένων περιοχών και των περιοχών Natura 2000.
  •  Πιλοτικές εφαρμογές που αφορούν σε Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ)
  • Διατήρηση, διαχείριση και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας και των υπηρεσιών που παρέχουν
  • Στοχευμένη αποκατάσταση οικοσυστημάτων και προώθηση της χρήσης «πράσινων υποδομών»

Δ. Βιώσιμη Αστική Ανάπτυξη – Αστική Αναζωογόνηση. Οι βασικές προτεραιότητες που αφορούν στους δήμους, του στρατηγικού αυτού στόχου, είναι:
  • Ολοκληρωμένες πολεοδομικές /αστικές παρεμβάσεις για προώθηση της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης, της αστικής κινητικότητας, της έξυπνης διαχείρισης της ενέργειας και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις δημόσιες υποδομές
  •  Επικαιροποίηση ΖΟΕ
  •  Πιλοτικές μελέτες αναβάθμισης πυκνοδομημένων περιοχών αστικών κέντρων.
  •  Αναγνώριση ορίων μικρών οικισμών ειδικού ιστορικού, αρχιτεκτονικού, πολιτιστικού κλπ ενδιαφέροντος
  •  Έργα – μελέτες αντιμετώπισης του θορύβου και της ηχορύπανσης
  •  Επικαιροποίηση και εφαρμογή επιχειρησιακών σχεδίων γα την αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

5. Ενδεικτικοί Άξονες Προτεραιότητας που οι δήμοι είναι δυνητικοί δικαιούχοι
ΑΠ 9: Καθαρές αστικές μεταφορές  & βελτίωση αστικού περιβάλλοντος (ΤΣ)
ΑΠ 10: Εφαρμογή στρατηγικών επίτευξης χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα   με έμφαση στις αστικές περιοχές (ΕΤΠΑ)
ΑΠ 11: Εφαρμογή στρατηγικών προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και  της πρόληψης και διαχείρισης κίνδυνων (ΤΣ)
ΑΠ 12: Στρατηγικές και δράσεις προώθησης της ενσωμάτωσης του ευρωπαϊκού περιβαλλοντικού κεκτημένου (ΕΤΠΑ)
ΑΠ 13: Διατήρηση και προστασία του περιβάλλοντος –  προαγωγή της αποδοτικής χρήσης των πόρων (ΤΣ)
ΑΠ 14: Τεχνική βοήθεια (ΕΤΠΑ)
ΑΠ 15: Τεχνική βοήθεια( ΤΑ)
Πηγή :www.localit.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.